Μουσική (A΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή
Μουσική Α' Γυμνασίου 2. Μουσικοί διάλογοι και αντίφωνα Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος

Α' ΕΝΟΤΗΤΑ:
ΡYΘMOΣ, ΗΧΟΣ
ΚΑΙ XPΩMATA

Εικόνα

1. Διάλογοι στην ήπειρο του ρυθμού
2. Μουσικοί διάλογοι και αντίφωνα
3. Ανακαλύπτω τη φωνή
4. Τα χρώματα των ήχων
Εικόνα
Α ΕΝΟΤΗΤΑ:
ΡΥΘΜΟΣ, ΗΧΟΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ
1. Διάλογοι στην ήπειρο του ρυθμού
Σκοπόs: Εισαγωγή στην έννοια του ρυθμού μέσα από ρυθμικά παιχνίδια, κίνηση, ακρόαση και αυτοσχεδιασμό, ερώτηση απάντηση (call and response).
Λέξειs Κλειδιά: Ερώτηση-απάντηση, αντιφωνία, πολυρυθμία, ιδιόφωνα (baobab, sansa, agogo), μεμβρανόφωνα (bass-drum, djembe), αερόφωνα (καλαμένιοι αυλοί), χορδόφωνα (λαούτο, sese, άρπα, λύρα, obukamo).
ΑΚΡΟΑΣΗ Ακούστε το «Kikamba» και εργαστείτε στο Τετράδιο Εργασιών σαs.
Kikamba ονομάζεται n γλώσσα που μιλούν οι Akamba, μια από τιs μεγαλύτερεs ομάδεs των Bantu, που ζουν στο ανατολικό μέροs τηs Κένυαs. Οι Akamba αγαπούν τη μουσική και το χορό και αυτό φαίνεται σε όλα τα γεγονότα τηs καθημερινήs τουs ζωήs. Στουs χορούs τουs υπάρχει ευελιξία και ακροβατικέs δεξιότητεs των κινήσεων του σώματοs.
Eρώτηση-Απάντηση (Call and Response).
Είναι τρόποs ανθρώπινηs επικοινωνίαs και είναι βασικό στοιχείο μουσικήs φόρμαs. Αποτελείται από δύο ξεχωριστέs φράσειs, που συνήθωs εκτελούνται από διαφορετικούs εκτελεστέs και n δεύτερη φράση ακούεται ws άμεση ανταπόκριση στην πρώτη φράση. Αυτό το είδοs μουσικήs είναι πολύ συνηθισμένο στην Αφρική. Ένα άλλο στοιχείο που χαρακτηρίζει έντονα την αφρικάνικη μουσική είναι o αυτοσχεδιασμόs.
Αφρικάνικη Μουσική και Πολυρυθμία.
ΕικόναΜεγάλο μέροs τηs παραδοσιακήs αφρικάνικηs μουσικήs είναι πολυρυθμική. Οι διάφοροι ρυθμοί στα τύμπανα συνοδεύονται από άλλα όργανα όπωs έγχορδα, πνευστά και διάφορα είδη σείστρων. Ταυτόχρονα, στη μουσική, προστίθεται το τραγούδι,καθώs και κτυπήματα χεριών και ποδιών. Ο κάθε εκτελεστήs εκτελεί το δικό του ρυθμό, o οποίοs είναι διαφορετικόs από τουs ρυθμούs που εκτελούν οι υπόλοιποι και συνεχώs αυτοσχεδιάζει. Αυτό δημιουργεί ένα πολύπλοκο ρυθμικό αποτέλεσμα, που είναι δύσκολα κατανοητό από άλλουs λαούs.
Χάρτηs τηs Αφρικήs.
Ξεχωρίζουν με χρώματα n Κένυα και n Τανζανία.
Διάλογοι στην Ήπειρο του ρυθμού
ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΑ Εικόνα
ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
Μουσικά Όργανα τηs Κένυαs

Ιδιόφωνα.

ΕικόναΠεριλαμβάνουν:

  • Αυτοσχέδια όργανα, που παράγουν ποικίλουs ήχουs.
  • Είδη «σείστρων». Υπάρχουν, επίσηs, ιδιόφωνα κατασκευασμένα από αριθμό κολοκύθων, δεμένων μεταξύ τουs, που περιέχουν σπόρουs από το δέντρο baobab.
  • Είδη Ξυλοφώνων (sansa είδοs χειροπιάνου).

Agogo. Κρουστό μεταλλικό όργανο ακαθόριστου τονικού ύιμουs, το οποίο αποτελείται από δύο διαφορετικού μήκουs μεταλλικέs κουδούνεs, κωνικού σχήματοs. Παίζεται με έναν επικρουστήρα.

Εικόνα

Μεμβρανόφωνα.

Διάφορα είδη τυμπάνων. Συνήθως είναι σκαλισμένα σε σκληρά ξύλα, αλλά χρησιμοποιούνται, επίσης, τύμπανα από τενεκέδες ή από βαρέλια λαδιού πάνω στα οποία τεντώνεται μεμβράνη ζώου. Υπάρχουν μικρά τύμπανα-παιχνίδια για τα παιδιά, τα οποία κατασκευάζονται από το κέλυφος σκληρών φρούτων ή άλλων κοίλων αντικειμένων. Ο ήχος ΤΟΥΣ προκαλείται από την κρούση του δέρματος (μεμβράνης) με επικρουστήρες.

  • Bass-drum. Μεγάλο αρικάνικο τύμπανο στο οποίο υπάρχει τεντωμένη μεμβράνη, που παίζεται με τα χέρια.
  • Djembe. Αφρικάνικο τύμπανο που παίζεται με τα χέρια, που κτυπούν σε διαφορετικά σημεία του οργάνου, ανάλογα με τον ήχο που θέλει ο εκτελεστής.

Αερόφωνα.

Διάφορα είδη αυλών από καλάμια.

Χορδόφωνα.

Λαούτο. Μονόχορδο βιολί (sese ή zeze), κατασκευασμένο από κολοκύθα ή από κοίλο κομμάτι ξύλου ή μπαμπού σκεπασμένου με δέρμα.
Άρπα με δοξάρι με πέντε, έξι, επτά και οκτώ χορδές.
Λύρες διαφόρων μεγεθών.
To obukamo είναι μπάσο όργανο.
ΡΥΘΜΟΣ, ΗΧΟΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ
Τραγούδι 1
Τραγουδήστε το πιο κάτω παραδοσιακό αφρικάνικο τραγούδι στη μορφή «ερώτησηs - απάντησηs».

Εικόνα

 

Εικόνα
Διάλογοι στην Ήπειρο του ρυθμού
Εικόνα
Τραγούδι 2
(α) Τραγουδήστε το παραδοσιακό τραγούδι της Τανζανίας «Κου ρι Λένγκαϊ» (Kou Ri Lengai) στη μορφή «ερώτησης-απάντησης». Η πέμπτη φράση επαναλαμβάνεται τέσσερις φορές. Κάθε επανάληψη να ακούεται πιο δυνατά από την προηγούμενη.

Εικόνα

 

Τραγούδι
(β) Να εργαστείτε στις ομάδες σας για να εκτελέσετε την πρώτη και τρίτη φράση του τραγουδιού (ερώτηση) με όργανα και φωνές, ενώ στη δεύτερη και τέταρτη φράση (απάντηση) ένας μαθητής να αυτοσχεδιάζει με μελωδικό ή κρουστό όργανο στις νότες Ντο, Σολ, Λα, Ντο1. Στην 5η φράση («το λιοντάρι με δύναμη στην ουρά») ένας άλλος μαθητής να αυτοσχεδιάσει στίχους. Να παρουσιάσετε την εργασία σας στους συμμαθητές σας.