Θρησκευτικά (ΣΤ Δημοτικού) - ΑΝΕΝΕΡΓΟ: Ηλεκτρονικό Βιβλίο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α'

Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ
Η ΦΑΝΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

Εικ. 1^η: Ο Χριστός Παντοκράτορας, 1310 μ.Χ., Παμμακάριστος, Κωνσταντινούπολη.

1. Πάντα οι άνθρωποι αναζητούν την αλήθεια

Ο άνθρωπος πάντοτε αναζητούσε την αλήθεια
Με τους μύθους ο άνθρωπος προσπάθησε ν' απαντήσει στα μεγάλα ερωτήματα της ζωής
Οι αρχαίοι πολιτισμοί έδωσαν τις δικές τους απαντήσεις στα ερωτήματα των ανθρώπων
Όλες αυτές οι απαντήσεις όμως δεν ικανοποίησαν τον πόθο του ανθρώπου για την αλήθεια

Γιατί ο άνθρωπος αναζητά την αλήθεια

Οι αρχαίο πολιτισμοί δίνουν τις δικές τους απαντήσεις

Μια από τις πιο αγαπημένες μου συνήθειες είναι ν' αναζητώ και ν' ανακαλύπτω διαρκώς νέα πράγματα. Η αναζήτηση αυτή μ' έφερε εμένα και τους φίλους μου μια μέρα σ' ένα παλαιοπωλείο. Είναι απίστευτο πόσα μπορούμε να μάθουμε από όλα αυτά τα παλιά αντικείμενα, που το καθένα μοιάζει να έχει τη δική του ιστορία. Ψάχνοντας, ανακαλύψαμε ένα παλιό και φθαρμένο βιβλίο που είχε τον τίτλο: «Το ημερολόγιο του ανθρώπου». Η ονομασία του βιβλίου μάς φάνηκε ασυνήθιστη και διασκεδαστική και αποφασίσαμε να το αγοράσουμε και να το διαβάσουμε όλοι μαζί. Όταν το ανοίξαμε, άρχισε να ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας το συναρπαστικό ταξίδι του Ανθρώπου στην ιστορία:
«Το ταξίδι μου ξεκινά την εποχή που οι άνθρωποι άρχισαν να δημιουργούν πολιτισμό. Μου αρέσει να κάθομαι μαζί τους και να συζητώ για τα μεγάλα προβλήματα της ζωής. Πόσο παράξενα τους φαίνονται ορισμένα πράγματα! Τα βράδια που κάθονται γύρω από τη φωτιά διηγούνται ιστορίες για τη δημιουργία του κόσμου και για το τέλος της ζωής. Αναρωτιέμαι
από που πηγάζουν αυτές οι αγωνίες
τους. Είναι άραγε ο φόβος, η ελπίδα,
μια βαθύτερη έλξη του ανθρώπου
από το Απόλυτο^* μέσα σε μια
ζωή, όπου όλα φαίνονται να
είναι σχετικά; Είναι δύσκολο
να μαντέψω την απάντηση
και αποφασίζω γεμάτος
περιέργεια ν' ακολουθήσω την
πορεία τους και τις αναζητήσεις
τους μέσα στον χρόνο.
Ένας σταθμός του ταξιδιού
μου είναι η αρχαία Βαβυλώνα,

όπου οι κάτοικοι αγαπούν
ιδιαίτερα ένα ποίημα^** για τη

^*Βλ. Γλωσσάριο
^**Το ποίημα αυτό ονομάζεται «Ενουμά ελίς» και είναι γραμμένο σε μια βαβυλωνιακή διάλεκτο. Θα πρέπει να δημιουργήθηκε μεταξύ του 19^ου και 19^ου αιώνα π.Χ. και κατείχε σημαντική θέση στις θρησκευτικές παραδόσεις των λαών της Μεσοποταμίας.

δημιουργία. Για τους αρχαίους Βαβυλώνιους όλα ξεκινούν από το νερό. Μέσα από το νερό γεννιούνται και οι θεοί, οι οποίοι μετά από τρομερές συγκρούσεις, κατορθώνουν να επιβληθούν.Όταν οι μεγάλες μάχες τελειώνουν και το καλό

επικρατεί, οι θεοί αποφασίζουν να δημιουργήσουν τον άνθρωπο. Στη συνέχεια, η αναζήτηση της αρχής του κόσμου με οδηγεί στους αρχαίους Έλληνες. Τους πλησιάζω και ακούω το δικό τους μύθο για τη δημιουργία του ανθρώπου: «Ήταν κάποτε χρόνοι, όταν θεοί βέβαια ήταν, θνητά όμως γένη δεν ήταν. Σαν ήρθε λοιπόν για τούτα ο προορισμένος χρόνος της γένεσης, έπλασαν αυτά οι θεοί μέσα στη γη από γη και φωτιά, σμίγοντας και όσα με τη φωτιά και με τη γη γίνονται κράμα». Ο μύθος αυτός φαίνεται να τους είναι ιδιαίτερα αγαπητός, αφού δεν τον αναφέρει μόνο ο Πλάτωνας, αλλά και ο Ησίοδος* και ο Αισχύλος*.
Από την Αίγυπτο δυνατοί θόρυβοι, που μοιάζουν να προέρχονται από κάποιους οι οποίοι δουλεύουν εντατικά, μου κινούν την περιέργεια. Όλοι μοιάζουν αποφασισμένοι

να δημιουργήσουν οικοδομήματα που θα μείνουν για πάντα. Μπαίνω σ' έναν από τους τεράστιους τάφους… Δεξιά και αριστερά οι τοιχογραφίες εικονίζουν όλη τη ζωή του Φαραώ*, διότι πιστεύουν ότι ο θεός πρέπει να δει τη ζωή του ανθρώπου, για να κρίνει τη μεταθανάτια τύχη του. Στο τέρμα του διαδρόμου είναι η σαρκοφάγος με τη μούμια. Το σώμα του νεκρού πρέπει να διατηρηθεί ακέραιο για τον άλλο κόσμο, αλλά και να συνοδεύεται από τα αντικείμενα που θεωρούνται απαραίτητα για τη ζωή αυτή. Η πίστη των Αιγυπτίων για τη συνέχιση της ζωής μετά το θάνατο μοιάζει να είναι το κέντρο του πολιτισμού τους.

Καμιά όμως από αυτές τις απαντήσεις δε με ικανοποιεί. Πιστεύω ότι αργά ή γρήγορα νέες αντιλήψεις θα πάρουν τη θέση των παλιών, ενώ η πραγματική αλήθεια δεν έχει ακόμα βρεθεί από τον άνθρωπο. Έτσι αποφασίζω να συνεχίσω το ταξίδι μου στο χώρο και στο χρόνο, αναζητώντας και άλλες απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα που διαρκώς με βασανίζουν».

Ο άνθρωπος, ανικανοποίητος, συνεχίζει να αναζητά την αλήθεια

^*Βλ. Γλωσσάριο

ΠΑΡΑΘΕΜΑ

Που πηγαίνω άραγε;
Ακολουθώ τον ποταμό;
Πού πηγαίνω;
Ακολουθώ τους γλάρους;

Πού τάχα είναι αυτό το κάτι,
πού είναι αυτός ο κάποιος,
που θα μου πει γιατί ζω, γιατί πεθαίνω;
.........................................
Κάτω στα ρείθρα των δρόμων,
πάνω ψηλά, στα λαμπυρίσματα,

στην πόλη μέσα
δεν υπάρχει αλήθεια;
......................................
Γιατί;
Γιατί ζω;
Γιατί πεθαίνω;
Πες μου πού πηγαίνω;
Πες μου γιατί;
Πες μου πού;
Από το ροκ μιούζικαλ "Hair"
Το τραγούδι έχει τον τίτλο «Where do i go?»

Ερωτήσεις - Ασκήσεις

1. Να αντιστοιχίσετε τις φράσεις:

Πίστη στη μεταθανάτια ζωή			Αρχαία Ελλάδα
Πλάτωνας			Βαβυλώνα
Ποίημα για τη δημιουργία			Αίγυπτος

2. Ο άνθρωπος αναζητά πολλές φορές τη γνώση στο παρελθόν. Ποια σχολικά μαθήματα μάς παρέχουν πληροφορίες για το παρελθόν του ανθρώπου; Ποια είναι η γνώμη σας για την αξία των γνώσεων και των εμπειριών που μας προσφέρουν οι πολιτιστικές παραδόσεις των λαών;
3. Αφού χωριστείτε σε ομάδες, μπορείτε να συγκεντρώσετε πληροφορίες για μύθους που έχουν άμεση σχέση με τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής (π.χ. για τη δημιουργία του ανθρώπου και του κόσμου, για τη μεταθανάτια ζωή κ.λπ.). Αφού ολοκληρώσετε την έρευνά σας και επεξεργαστείτε το πληροφοριακό υλικό που συγκεντρώσατε, μπορείτε να το παρουσιάσετε στην τάξη, χρησιμοποιώντας τα εποπτικά μέσα που διαθέτει το σχολείο σας.
4. Μπορείτε να αναφέρετε έργα πολιτισμού (τέχνης, αρχιτεκτονικής, ποίησης, λογοτεχνίας, εθίμων, κοινωνικής οργάνωσης), που να σχετίζονται με τη θρησκευτική πίστη;