Θρησκευτικά (Ε Δημοτικού) - ΑΝΕΝΕΡΓΟ: Ηλεκτρονικό Βιβλίο

Κεφάλαιο Γ'
Αγώνας
για την αλλαγή
του εαυτού μας

3.1 Ένας άνθρωπος αλλάζει
ριζικά

3.2 Ο ληστής που έγινε Άγιος

3.3 Τα λάθη μας διορθώνονται

3.4 Ο Πατριάρχης Ιωάννης ο Ελεήμων

3.1 Οι Απόστολοι συνεχίζουν τον αγώνα του Χριστού

O Χριστός έχει τη δύναμη να μας
απαλλάξει από καθετί που μας βασανίζει, αρκεί
να του το ζητήσουμε με πίστη.

Α. Ο Γαδαρηνός σώζεται από τα
δαιμόνια με τη βοήθεια του Χριστού.
Β. Η αλλαγή στη ζωή του σφραγίζεται
με την απόφασή του να γίνει κήρυκας
του λόγου του.

Ο Χριστός διώχνει τα δαιμόνια από τον δαιμονισμένο και τον θεραπεύει (εικόνα από την Ι.Μ. Σταυρονικήτα, Άγ. Όρος).

«Ο Χριστός διώχνει τα δαιμόνια από τον δαιμονισμένο και τον θεραπεύει
(εικόνα από την Ι.Μ. Σταυρονικήτα, Άγ. Όρος).

Ο Ιησούς συνεχίζει το έργο του με παραβολές και θαύματα

Όσο μεγαλώνουμε, θα συναντούμε στη ζωή μας ανθρώπους που συμπεριφέρονται με τρόπο που δύσκολα μπορούμε να εξηγήσουμε. Κάποιες φορές νιώθουμε έκπληξη, άλλες φορές φόβο. Αλήθεια, γιατί κάποιοι άνθρωποι συμπεριφέρονται άσχημα, κάνοντας κακό στους άλλους ή πράγματα τόσο περίεργα που ο κόσμος τούς φοβάται;
Σήμερα τα παιδιά στην τάξη είναι αναστατωμένα. Είχαν ακούσει στις ειδήσεις για κάποιον άνθρωπο, ο οποίος προκαλούσε κακό σε συνανθρώπους του. Ο δάσκαλος με ήρεμη φωνή εξήγησε ότι και ο Ιησούς στην πορεία του στον κόσμο συνάντησε τέτοιους ανθρώπους

Η Παλαιστίνη στα χρόνια του Χριστού.

που βασανίζονταν και βασάνιζαν με τη συμπεριφορά τους τούς άλλους. Προσπαθώντας, λοιπόν, να βοηθήσει τον απλό λαό να καταλάβει τη διδασκαλία του για την αγάπη μεταξύ των ανθρώπων, άλλοτε μίλησε με παραβολές και άλλοτε πραγματοποίησε θαύματα.
«Σήμερα», είπε ο δάσκαλος, «θα δούμε μια ιστορία που καταγράφει ο Ευαγγελιστής Μάρκος και στην οποία περιγράφεται ένα από τα θαύματα αυτά».

Ο Iησούς συναντά τον δαιμονισμένο

«Ο Ιησούς μιλούσε στους ανθρώπους που είχαν μαζευτεί κοντά στη λίμνη Γεννησαρέτ για να τον ακούσουν. Όταν τελείωσε, θέλησε να περάσει με ένα πλοιάριο στην απέναντι όχθη και να επισκεφτεί μια περιοχή που ονομαζόταν Γάδαρα (Γέργεσα). Όταν έφτασε στη μικρή αυτή πόλη και αποβιβάστηκε, τον πλησίασε ένας παράξενος άνθρωπος που είχε περίεργη συμπεριφορά. Ζούσε σαν αγρίμι, τριγυρνώντας άλλοτε στα βουνά και άλλοτε ανάμεσα σε τάφους. Σπάνια μιλούσε λογικά και τις περισσότερες φορές ούρλιαζε. Πολλές φορές αυτοτραυματιζόταν στα βράχια, γινόταν επιθετικός και οι συμπολίτες του για να τον προστατεύσουν τον έδεναν με αλυσίδες. Μάταια όμως, αφού με την υπερβολική δύναμή του έσπαζε τα δεσμά και ξαναγυρνούσε στα βουνά και στους τάφους. Ο άνθρωπος αυτός είχε κυριευτεί από δαιμόνια, δηλαδή από κακά πνεύματα».

Η θεραπεία του δαιμονισμένου από το Χριστό

«Ο δαιμονισμένος», συνέχισε ο δάσκαλος, «είδε τον Ιησού κι έτρεξε κοντά του. Μόλις τον προσκύνησε, τα δαιμόνια, κραυγάζοντας με τη φωνή του, ζήτησαν από το Χριστό να μην τα βασανίσει. Τότε ο Χριστός με θαυμαστό τρόπο έδιωξε τα δαιμόνια και θεράπευσε τον άνθρωπο, ο οποίος αφού ντύθηκε με καθαρά ρούχα, κάθισε ήσυχος δίπλα του. Οι συμπολίτες του, οι οποίοι είχαν ήδη καταφτάσει, ακούγοντας για το θαύμα, δεν πίστευαν σ’ αυτό που έβλεπαν».

Ο ριζικά αλλαγμένος άνθρωπος γίνεται κήρυκας του λόγου του Θεού

«Όταν όλα τελείωσαν και ο Ιησούς ανέβηκε στο πλοίο, ο ριζικά αλλαγμένος άνθρωπος τον παρακάλεσε να του επιτρέψει να τον ακολουθήσει. Εκείνος τον συμβούλευσε να μείνει στη χώρα του και να διηγείται σε όλους τους κατοίκους της περιοχής ό,τι ένιωσε στην ψυχή του και είδε με τα μάτια του να συμβαίνει. Yπακούοντας στο θέλημα του Ιησού, ο ευλογημένος πια αυτός άνθρωπος, άρχισε από την επόμενη κιόλας ημέρα να πραγματοποιεί το θέλημα του Ιησού καταπλήσσοντας τους πάντες».

Εργασίες

1. Βάζουμε στη σωστή σειρά τα γεγονότα της ιστορίας μας
Ο δαιμονισμένος πλησίασε το Χριστό
Ο δαιμονισμένος αλλάζει ριζικά.
Οι συμπολίτες του έδεναν τον δαιμονισμένο με αλυσίδες.
Ο Ιησούς δίδασκε με παραβολές τους ανθρώπους.
Ο ριζικά αλλαγμένος άνθρωπος διηγείται στους ανθρώπους το θαύμα.
Ο Χριστός τού ζητά να διηγείται σε όλους το θαύμα που του συνέβη.
Ο Χριστός διώχνει μακριά τα δαιμόνια.
Ο Ιησούς διασχίζει τη λίμνη Γεννησαρέτ.
2. Τι δείχνει, κατά τη γνώμη σου, το ότι ο δαιμονισμένος έτρεξε κοντά στο Χριστό, αν και βρισκόταν σ’ αυτή την κατάσταση;

3. Συμπληρώνουμε τη μεσοστιχίδα.
Η λίμνη του θαύματος.
Ο δαιμονισμένος γινόταν … στους συμπολίτες του.
Δεν μιλούσε αλλά ………. .
Όταν θεραπεύτηκε ήταν ριζικά … .
Ο πρώην δαιμονισμένος ήταν πλέον … .
Έφτασαν όταν άκουσαν για το θαύμα.
Ο ριζικά αλλαγμένος άνθρωπος υπάκουσε στο …. του Χριστού.

Γεννησαρέτ. H λίμνη που έγινε το θαύμα.

              Γ - - - - - - - - -
             - - - - Ε - - - - -
             - - Ρ - - - - -
             - - - - Γ - - - - -
             - - - - - - - Ε - - -
             - - - - - - - - - Σ
             - - - - - Α

4. Με βάση τα κείμενα των παραθεμάτων, συζητούμε τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τους πειρασμούς. Με ποιον τρόπο ο Χριστός βοηθάει τον αγώνα μας αυτό;

Παραθέματα

O Κύριος και Θεός μας έγινε άνθρωπος και η ζωή του ήταν ζωγραφιά αρετών, ώστε κάθε άνθρωπος να ξέρει πώς θα ζωγραφίσει με αυτές τις αρετές τη δική του ζωή. Μαζί με πολλά άλλα πράγματα, ο Χριστός μάς έδειξε ότι για να νικήσει ο άνθρωπος τα δαιμόνια που θέλουν το κακό του, αφού πάρει δύναμη με το βάπτισμα, πρέπει να είναι ταπεινός, να νηστεύει (όταν η Εκκλησία μάς το ζητά), να προσεύχεται και να προσέχει ώστε να μη σκέφτεται ούτε να κάνει κακές πράξεις.
(Ησύχιος μοναχός)
Εκείνος (ο Χριστός), στην καθημερινότητά του, απλά και απέριττα, άμεσα και πρακτικά, προσέγγισε τον άνθρωπο και στάθηκε πλάι του στον καθημερινό του αγώνα για τη ζωή, στη σύγχυσή του, στο ξεστράτισμά του, στον ξεπεσμό του, στον πόνο του, στη θλίψη του, στην αρρώστια του, αλλά και στη χαρά του. O Χριστός μίλησε στον άνθρωπο με αποκλειστικό στόχο να κοινωνήσει πραγματικά μαζί του, γι’ αυτό και ο λόγος του ήταν άμεσος, προσιτός και στον πιο απλό άνθρωπο, αλλά και συνδεδεμένος πάντοτε με τη ζωή και την καθημερινότητα του ανθρώπου.
(π. Φιλόθεος Φάρος, Βάδιζε υγιαίνων, Το νόημα της υγείας και της νόσου)

3.2 Ο ληστής που έγινε Άγιος

Δεν πρέπει να απελπιζόμαστε από τα σφάλματά
μας, αλλά να προσπαθούμε συνεχώς να
γινόμαστεκαλύτεροι με τη βοήθεια του Θεού.

Α. Δεν έχουν σημασία τα
σφάλματά μας, όσο το να μετανοούμε
γι’ αυτά πραγματικά.
Β. Μετανοώ, σημαίνει αλλάζω
γνώμη, αλλάζω τρόπο ζωής,
ξεκινώ καινούργια ζωή.
Γ. Ο ληστής, που ένιωσε την
ανάγκη για αλλαγή του εαυτού του,
ζήτησε συγγνώμη από το Χριστό
και παρά τα εγκλήματά του έγινε άγιος.

Ο δίκαιος ληστής (εικόνα
του αγιογράφου Δημήτρη
Xατζηαποστόλου από το βιβλίο
Από το πάθος στην Ανάσταση,
Α’, Εκδ. Μελωδικό καράβι).

Μπορούμε να ζητάμε συγγνώμη,
για ό,τι και αν έχουμε κάνει;

Ο Πέτρος διάβαζε με προσοχή την πίσω πλευρά της εφημερίδας του παππού του. Ένας άνθρωπος, ο οποίος είχε προκαλέσει πολύ πόνο και δυστυχία στους συνανθρώπους του, ζητούσε συγγνώμη μέσα από τη φυλακή διότι είχε μετανοήσει για όσες κακές πράξεις είχε κάνει. Ο Πέτρος συλλογίστηκε αρκετή ώρα και στο τέλος ρώτησε τον παππού: «Παππού, εάν κάνεις τόσο άσχημα πράγματα στη ζωή σου, μπορείς μετά να ζητάς συγγνώμη, έτσι απλά;».

Μπορούμε να ζητάμε συγγνώμη, όταν μετανιώνουμε πραγματικά

Για να γίνει λοιπόν πιο εύκολο το έργο της Εκκλησίας, οι Aπόστολοι ζήτησαν από τα μέλη της να εκλέξουν επτά διακόνους, τους πιο πρόθυμους, εργατικούς και αφοσιωμένους, ώστε να τους αναθέσει τη φροντίδα των πονεμένων. Ανάμεσά τους ήταν κι ο Στέφανος, ο οποίος δέχτηκε με χαρά την αποστολή του και πρωταγωνίστησε στα καθήκοντα που ανέλαβε. Φρόντιζε και περιποιόταν τους φτωχούς και τους πεινασμένους και τους μιλούσε για τον καινούργιο κόσμο που ο Χριστός είχε υποσχεθεί.

Η μετάνοια του ληστή γίνεται δεκτή από το Χριστό

Ο Πέτρος κοιτούσε απορημένος. Ο παππούς χαμογέλασε και πάλι. «Όταν Πέτρο μου οι Ρωμαίοι σταύρωσαν το Χριστό, τοποθέτησαν δεξιά και αριστερά του δύο ληστές. Ήταν κακοποιοί που είχαν βλάψει τους συνανθρώπους τους και είχε φτάσει η στιγμή της τιμωρίας για τις πράξεις τους αυτές. Τότε, ο ένας από τους δύο, αφού δεν είχε τίποτα να χάσει κι ακούγοντας από κάτω τους Εβραίους να κοροϊδεύουν το

Χριστό, προκαλώντας τον να κάνει ένα θαύμα, γύρισε και του είπε ειρωνικά: Εάν είσαι πραγματικά αυτός ο σπουδαίος που λένε όλοι, σώσε πρώτα τον εαυτό σου και κατόπιν εμάς. Η απάντηση ήλθε από εκεί που δεν το περίμενε. Ο άλλος ληστής, με αυστηρό τόνο, τον μάλωσε λέγοντας: Δε φοβάσαι τον Θεό εσύ; Δεν είσαι, όπως και αυτός ο άνθρωπος, καταδικασμένος; Εμείς τιμωρούμαστε δίκαια γι’ αυτά που κάναμε. Αυτός όμως δεν έκανε κανένα κακό. Τότε γυρίζοντας προς τον Ιησού, είπε: Κύριε, θυμήσου με όταν έλθεις στη Βασιλεία σου. Και ο Χριστός τού απάντησε: Σε βεβαιώνω πως σήμερα κιόλας θα είσαι μαζί μου στον Παράδεισο».

Ο ληστής που αγίασε, έγινε παράδειγμα, για να μην απελπιζόμαστε ποτέ

Ο Πέτρος άκουγε, κρατώντας την αναπνοή του. «Τι έγινε τελικά παππού;» «Χμ! Ξέρεις Πέτρο τι ψάλλουμε στην Εκκλησία τη Μεγάλη Πέμπτη;», απάντησε ο παππούς. «Ότι την ίδια μέρα που πέθανε ο ληστής, μπήκε και στον Παράδεισο χάρη στη μετάνοιά του, δηλαδή στην αλλαγή της καρδιάς του. Κι έτσι, ένας ληστής κατάφερε την τελευταία στιγμή της ζωής του να γίνει παράδειγμα για την Εκκλησία μας, ώστε να μην απελπιζόμαστε για τον εαυτό μας, αλλά ούτε και να κρίνουμε τον συνάνθρωπό μας».

Εργασίες

1.Θέματα για συζήτηση.
Συζητούμε για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισαν οι δύο ληστές το Χριστό.

2. Συμπληρώνουμε τη μεσοστιχίδα της ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ.
α. Όταν αλλάζω γνώμη για κάτι, τότε… (ρ.).
β. Το αντίθετο της ελπίδας που οδηγεί σε απόγνωση (θηλ.).
γ. Επάνω του μετανόησε ο ληστής (ονομ.).
δ. Όταν παίρνω λάθος αποφάσεις πρέπει να έχω τη δύναμη να τις…(ρ.).
ε. Όταν μετανιώνουμε, ζητάμε … .
στ. Όταν ο ληστής μετανόησε για τα εγκλήματά του, ο Xριστός τον πήρε στον …. .
ζ. Όταν ο άνθρωπος μετανοεί, αλλάζει όχι μόνο τον τρόπο που σκέφτεται αλλά και την…του.
η. Η μετάνοιά μας για να έχει αξία πρέπει να είναι.….

                                          Μ - - - - - - - -
                                          - - Ε - - - - - -
                                          - Τ - - - - -
                                          - - - Α - -
                                          - - - - - - - - Ο
                                          - - - - Ι -
                                          Α - - - - - -

Εργασίες

3. Ποια χαρακτηριστικά, από αυτά που ο Ιωάννης ο Σιναΐτης παρουσιάζει στο κείμενο του παραθέματος, βρίσκουμε στα λόγια του ληστή που έγινε άγιος;

4. Αντιστοιχίζουμε τα ονόματα με τις φράσεις που είπαν:

Πέτρος •	A. «Σήμερα κιόλας θα είσαι μαζί μου στον Παράδεισο».
Παππούς •	B. «Κύριε, θυμήσου με όταν έλθεις στη Βασιλεία σου».
Ληστής •	Γ. «Μετανοώ σημαίνει αλλάζω τρόπο ζωής».
Χριστός •	Δ. «Εάν κάνεις άσχημα πράγματα, μπορείς να ζητάς συγγνώμη, έτσι απλά;».
	E. «Ένας ληστής στο τέλος της ζωής του, νιώθοντας μέσα του αληθινή μετάνοια έγινε παράδειγμα για την Εκκλησία μας».

Παραθέματα

Τον ληστήν αυθημερόν του Παραδείσου ηξίωσας, Κύριε? καμέ τω ξύλω του Σταυρού, φώτισον και σώσον με.
(Εξαποστειλάριο του Όρθρου της Μεγάλης Παρασκευής)

Mετάφραση

Κύριε, το ληστή την ίδια μέρα τον αξίωσες να μπει στον Παράδεισο. Και μένα με τη βοήθεια του Σταυρού Σου φώτισέ με και σώσε με.
Η μετάνοια είναι συμφωνία με το Θεό για καινούργια ζωή. Μετάνοια σημαίνει να ελέγχεις τον εαυτό σου με αυστηρότητα. Η μετάνοια είναι κόρη της ελπίδας και άρνηση της απελπισίας. Μετάνοια σημαίνει να συμφιλιώνεσαι με τον Κύριο, με έργα αρετής που είναι αντίθετα προς τα σφάλματά μας. Μετάνοια σημαίνει να καθαρίζουμε τη συνείδησή μας.
(Ιωάννη του Σιναΐτη, Περί μετανοίας, Λόγ. Ε’)
Είπε κάποιος γέροντας: «Ακόμη και αν σφάλλει κάποιος μπροστά στα μάτια σου, να μην τον κρίνεις αλλά να πιστεύεις ότι εσύ δεν είσαι καλύτερος από αυτόν. Διότι βέβαια είδες το λάθος του, δεν ξέρεις όμως τίποτα για τη μετάνοιά του.

3.3 Τα λάθη μας διορθώνονται

Η Εκκλησία μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο
ώστε να διορθώσει τα σφάλματά του, αρκεί
εκείνος να μετανοήσει ειλικρινά.

Α. Όλοι μας κάποιες φορές στη ζωή
μας κάνουμε σφάλματα.
Β. Όταν όμως αναγνωρίζουμε και κατανοούμε το σφάλμα μας, πρέπει
να οδηγούμαστε στη διόρθωσή του.
Γ. Το μυστήριο της μετάνοιας και η
σημασία της εξομολόγησης.

Όσο κακός κι αν είναι ένας άνθρωπος, μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά του και τη σχέση του με το Θεό, μέσα από τη μετάνοια. Ας δούμε σήμερα, μέσα από τα παραδείγματα του Αποστόλου Πέτρου και του Ιούδα, πόσο διαφορετικά έζησε ο καθένας τους αυτή την αλλαγή και πώς το έδειξαν με τις πράξεις τους.

Η μετάνοια του Πέτρου

Μετά το Μυστικό Δείπνο και την προδοσία στον κήπο της Γεθσημανή, ο Χριστός βρέθηκε μπροστά στον Αρχιερέα των Ιουδαίων, κατηγορούμενος για ασέβεια κατά του Θεού. Εκτός από τον Πέτρο, κανείς από τους υπόλοιπους μαθητές δεν τον είχε ακολουθήσει. Αλλά και ο Πέτρος, τρομαγμένος και αναστατωμένος, περίμενε να δει τι θα συμβεί. Είχε μπει στην αυλή του σπιτιού του Αρχιερέα και είχε διαλέξει μια θέση κοντά στη φωτιά, ώστε να προφυλαχθεί από

Ο Ιούδας (επάνω) προδίδει το Χριστό με ένα φιλί, ενώ ο Πέτρος (κάτω) τον αρνείται τρεις φορές, αλλά μετανοεί πικρά (Παλατινή βιβλιοθήκη, Πάρμα, Ιταλία).

το κρύο. Δεν πέρασε όμως απαρατήρητος! Μια υπηρέτρια που περνούσε από μπροστά του, τον αναγνώρισε. «Ήσουν κι εσύ μαζί με τον Ιησού», του είπε δυνατά. Ο Πέτρος σάστισε, δείλιασε και το αρνήθηκε. Φοβισμένος, θέλησε να απομακρυνθεί από το μέρος εκείνο, μα κι άλλοι άνθρωποι που βρίσκονταν εκεί κοντά, του έκαναν την ίδια ερώτηση για δεύτερη και τρίτη φορά. Ο Πέτρος, τρέμοντας μήπως κατηγορηθεί, ορκίστηκε ότι δε γνώριζε τον Ιησού. Δεν είχε καμιά σχέση μαζί του! Τότε, στ’ αγιάζι της αυγής, ακούστηκε το πρώτο λάλημα του πετεινού. Ο Πέτρος θυμήθηκε τα λόγια του Χριστού στον Μυστικό Δείπνο: «Πριν λαλήσει ο πετεινός θα με έχεις αρνηθεί τρεις φορές». Αμέσως, βγήκε έξω από την αυλή και μετανιωμένος, έκλαψε πικρά.

Ο Ιούδας μετανιώνει, αλλά δεν ζητά συγχώρηση

Λίγες ώρες αργότερα, ο Ιούδας έμαθε ότι ο Ιησούς καταδικάστηκε σε θάνατο. Καταλαβαίνοντας το μέγεθος του λάθους του και γεμάτος στενοχώρια επέστρεψε

στους Αρχιερείς και τους Γραμματείς. «Έκανα λάθος, γιατί σας παρέδωσα έναν αθώο», τούς είπε. Εκείνοι όμως τον αποπήραν: «Γιατί μας απασχολείς;» τον ρώτησαν. «Εσύ έκανες το λάθος». Μην αντέχοντας το λάθος αυτό, ο Ιούδας πέταξε στον ναό τα τριάντα αργύρια, τα χρήματα που είχε πάρει για να προδώσει το Χριστό και έφυγε για να δώσει τέλος στη ζωή του.

Σημασία δεν έχουν τα λάθη μας, αλλά η επιθυμία μας να τα διορθώσουμε

Ο άνθρωπος στην καθημερινή του ζωή, ακόμη κι όταν δεν το επιθυμεί, κάνει λάθη. Λάθη που πληγώνουν τους συνανθρώπους του και τον απομακρύνουν από το Θεό. Η Εκκλησία μάς θυμίζει πάντοτε να εξετάζουμε τον εαυτό μας, ώστε να βρίσκουμε αυτά τα λάθη. Πάνω απ’ όλα, όμως, μας εξηγεί πως όταν μετανιώνουμε αληθινά, αυτό φαίνεται καθαρά στις πράξεις μας. Αυτές είναι που δείχνουν ότι διορθώσαμε τα λάθη μας. Ο Πέτρος, όταν θυμήθηκε τα λόγια του Χριστού στο Μυστικό Δείπνο, κατάλαβε το σφάλμα του, μετανόησε κι έκλαψε για τη συμπεριφορά του. Στη συνέχεια της ζωής

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας
της Γερμανίας κ. Γιόχανς Ράου ζητά επίσημα συγγνώμη, για την καταστροφή της πόλης των Καλαβρύτων από τους Γερμανούς στις 13 Δεκεμβρίου 1943
(Kαλάβρυτα, Tρίτη 4 Aπρίλιου 2000).

του έκανε πράξη αυτή τη μετάνοια. Έγινε θερμός κήρυκας του Ευαγγελίου, θυσιάζοντας τη ζωή του για την αγάπη του Χριστού. Έτσι διόρθωσε πραγματικά όποια λάθη είχε κάνει.
Ο Ιούδας, όμως, αν και κατάλαβε το λάθος του, επειδή ήταν άνθρωπος υπερήφανος, δεν προσπάθησε να το διορθώσει. Αντί να γυρίσει στους μαθητές, όπως ο Πέτρος, και να ζητήσει συγγνώμη για το μεγάλο λάθος του, προτίμησε να δώσει τέλος στη ζωή του, ξεχνώντας την αγάπη του Δασκάλου του προς αυτόν. Μετάνιωσε, αλλά η υπερηφάνειά του τον εμπόδισε να διορθώσει τα λάθη του.

Τα λάθη μας συγχωρούνται όταν τα παραδεχόμαστε και αλλάζουμε συμπεριφορά

Η Εκκλησία μας, από πολύ παλιά, εξήγησε στον άνθρωπο ότι τα λάθη του διορθώνονται. Ο ίδιος ο Χριστός έδωσε στους Αποστόλους την εξουσία να συγχωρούν τα λάθη των ανθρώπων. Yπήρχε, ωστόσο, πάντοτε μια προΰπόθεση. Αυτός που είχε κάνει λάθος, έπρεπε, αφού το παραδεχθεί, το εξομολογηθεί και μετανοήσει μπροστά στον πνευματικό του, να επιβεβαιώσει την αλλαγή του εαυτού του, κάνοντας πράξεις αγάπης προς το συνάνθρωπό του και τον Θεό. Από τότε, η Εκκλησία μάς διδάσκει ότι το θάρρος να παραδεχόμαστε τα λάθη που έχουμε κάνει, δείχνει γενναιότητα μεγαλύτερη απ’ όση νομίζουμε. Δεν αρκεί όμως μόνο αυτή. Χρειάζεται να κρατήσουμε στην καρδιά μας τη συγχώρηση από το Χριστό και να αποδείξουμε αυτή την αλλαγή στη συναναστροφή μας με τους άλλους ανθρώπους.

Εργασίες

1. Θέματα για συζήτηση.
Α. Ο Πέτρος, αν και αρνήθηκε τον Χριστό τρεις φορές, μετάνιωσε, και με τη ζωή του και τον μαρτυρικό του θάνατο θεωρείται «πρωτοκορυφαίος», δηλαδή πρώτος και πιο ψηλά από όλους τους μαθητές. Ο Ιούδας, αντίθετα, αν και μετάνιωσε, με την αυτοκτονία του, έχασε την ευκαιρία να αποδείξει τη μετάνοιά του. Συζητούμε και συγκρίνουμε τις δύο αυτές περιπτώσεις των μαθητών του Χριστού.
Β. Tι μας προσφέρει το μυστήριο της εξομολόγησης, όταν αποφασίσουμε να μετανοήσουμε πραγματικά; Συμβουλευόμαστε και το κείμενο του παραθέματος.

2. Συμπληρώνουμε τα κενά από το κείμενο του μαθήματος.
Όσο ……..........……. κι αν είναι ένας άνθρωπος μπορεί να αλλάξει τη …………………. του. Ο Πέτρος …………………, έφτασε στο σημείο να ……………… ότι δεν γνώριζε τον ………………. . Όταν όμως ……………… τα λόγια του Χριστού στο ……………… ……………….., κατάλαβε το σφάλμα του, ……………… κι ….......…….. ………….. . Ο Ιούδας πέταξε στο ………… τα χρήματα που είχε πάρει για να …………. το Χριστό. Αντί να ………………. στους μαθητές και να ζητήσει …………………. για το λάθος του, ………………… να δώσει τέλος στη ζωή του, …………………. την αγάπη του Δασκάλου του προς αυτόν. Μ………………., αλλά η ……………………. του τον εμπόδισε να διορθώσει τα λάθη του. Από τότε η Εκκλησία μας, μας ………………. ότι το θάρρος να ……………………….………. τα λάθη μας δείχνει ………………….………. μεγαλύτερη απ’ όση νομίζουμε.

Παράθεμα

Από τους λόγους του Ιωάννη του Χρυσοστόμου
Αμάρτησα πολύ, πώς θα μπορέσω να σωθώ;
Εσύ από μόνος σου δε μπορείς. O Κύριός σου
είναι αυτός που μπορεί να σε σώσει. Και
μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να σου
εξαλείψει εντελώς τα αμαρτήματα.Όταν εξαλείφει ο Θεός τα αμαρτήματα, ούτε αφήνει
σημάδι, ούτε επιτρέπει να παραμείνει ίχνος,
αλλά μαζί με την υγεία χαρίζει και την ομορφιά, μας σώζειαπό την αιώνια
απομάκρυνση από Αυτόν και με αυτόν
τον τρόπο δικαιώνει τον αγώνα μας…

(Ιωάννη του Χρυσοστόμου, Περί μετανοίας, ομιλία Η’)

3.4 Ο Πατριάρχης Ιωάννης ο Ελεήμων

O Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων, παράδειγμα
διακονίας, αγάπης και προσφοράς.

Α. Ο Ιωάννης, με τη μόρφωση,
τη σεμνότητα και την ευγενική του παρουσία, γίνεται Πατριάρχης
της Αλεξάνδρειας.
Β. Αντιμετωπίζει τους αιρετικούς, συμβουλεύει τους πιστούς,
περιποιείται τους αδύναμους.
Γ. Με κάθε τρόπο βοηθά τους
φτωχούς, ώστε να ζουν καλά.
Δ. Για τον εαυτό του δεν κρατά
τίποτα. Όλα τα μοιράζει σε όσους
έχουν ανάγκη, φροντίζοντάς τους
μέχρι το τέλος της ζωής του.

Είναι πρωί Κυριακής. Το κουδούνι της πόρτας χτυπά διακριτικά. Ο Αντώνης μόλις έχει επιστρέψει από την κυριακάτικη λειτουργία. Ανοίγοντας, βλέπει δυο χαμογελαστά πρόσωπα να τον καλημερίζουν. «Είμαστε από τον Έρανο της Αγάπης», λένε και περιμένουν. Ο Αντώνης σαστίζει. Πριν προλάβει όμως να πει οτιδήποτε, πλησιάζει η μητέρα του. Καλωσορίζει τα παιδιά και εξηγεί στον φίλο μας για το τι πρόκειται. «Από τα πολύ παλιά χρόνια, η Εκκλησία φρόντιζε τους φτωχούς και αδύναμους ανθρώπους με τη βοήθεια των υπόλοιπων μελών της. Έτσι και σήμερα, μια φορά το χρόνο, σε κάθε ενορία της Ελλάδας γίνεται αυτός ο έρανος για τον ίδιο σκοπό». Θυμήθηκε μάλιστα, πως η Εκκλησία μας τιμά ως «Άγιο της ελεημοσύνης» τον Άγιο Ιωάννη τον Ελεήμονα.

Ο Ιωάννης γίνεται Πατριάρχης Αλεξανδρείας

Η Εκκλησία, με τη βοήθεια όλων μας, φροντίζει όσους έχουν ανάγκη και βρίσκεται κοντά τους κάθε στιγμή.

Ο Άγιος Ιωάννης γεννήθηκε το 555 μ.Χ. στην Κύπρο. Ήταν ιδιαίτερα έξυπνος και μορφωμένος. Αφιέρωσε από νωρίς τη ζωή του στο Θεό που αγαπούσε βαθιά, μοιράζοντας όλη του την περιουσία στους φτωχούς. Ο λαός, αναγνωρίζοντας την καλοσύνη, την ευγένεια και την αγάπη του, ζήτησε από τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ηράκλειο να κάνει τον Ιωάννη Πατριάρχη της Αλεξάνδρειας.

Ο Ιωάννης, αν και στην αρχή αρνήθηκε, τελικά δέχτηκε το θρόνο και χειροτονήθηκε το 610 μ.Χ.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Eλεήμων (τοιχογραφία από την Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου, Άγ. Όρος).

Ο Ιωάννης ξεκινά το έργο της διακονίας και της ελεημοσύνης

Από τη στιγμή εκείνη, ο Ελεήμονας Πατριάρχης, όπως ονομάστηκε, υπηρέτησε το Θεό και τους ανθρώπους, αφήνοντας πίσω του μόνο έργα αγάπης. Αντιμετώπισε με αυστηρότητα τους αιρετικούς της εποχής του, προφυλάσσοντας τους πιστούς από τις λανθασμένες και ανακριβείς διδασκαλίες τους. Έχτισε 63 Εκκλησίες, ξενοδοχεία, μαιευτήρια και νοσοκομεία, όπου επισκεπτόταν τακτικά. Ίδρυσε πτωχοκομεία και ειδικά ταμεία για τους φτωχούς της πόλης του (ήταν περίπου 7.500), προσφέροντάς τους όση βοήθεια χρειάζονταν για να συντηρούνται.

Ο χαρακτήρας και η προσωπικότητα του Ιωάννη

Ο Ιωάννης ήταν ταπεινός στα λόγια και στις πράξεις του και ολιγαρκής στη ζωή του. Ποτέ του δεν κατηγόρησε κανέναν, ενώ όταν έβλεπε κάποιον υπερήφανο άνθρωπο, του μιλούσε με υπομονή και αγάπη. Το στρώμα που κοιμόταν ήταν παλιό, με ένα σκέπασμα λιωμένο από το χρόνο. Ο θρόνος του, τρεις φορές την εβδομάδα, μεταφερόταν έξω από τον κεντρικό ναό της πόλης. Kαθισμένος εκεί ο Ιωάννης, άκουγε τα προβλήματα και τις ανάγκες των ανθρώπων, προσφέροντας τη βοήθειά του όπως μπορούσε.

Η ζωή του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα, παράδειγμα για κάθε χριστιανό

Δεν υπάρχει πιο όμορφο πράγμα στη ζωή του χριστιανού από τη διακονία, τη φροντίδα δηλαδή, όσων έχουν ανάγκη. Λίγα λόγια αγάπης, ένα κομμάτι ψωμί, μια

Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες
στους ανθρώπους που υποφέρουν.

ζεστή χειρονομία, ένα χαμόγελο. Κι ο ίδιος ο Χριστός μας εξάλλου, όσο καιρό έμεινε μαζί με τους ανθρώπους, δεν έπαψε να διακονεί, να φροντίζει, να γιατρεύει το σώμα και την ψυχή όσων του το ζητούσαν με πίστη κι επιμονή. Αν κι εμείς αγαπάμε τον πλησίον μας, όπως και τον εαυτό μας, τότε αισθανόμαστε την ανάγκη να μοιραστούμε μαζί του ότι έχουμε και μπορούμε, από τα αγαθά που ο Θεός μας έχει χαρίσει. Κι ο Άγιος Ιωάννης αυτό έκανε. Η περιουσία του, όταν έκλεισε τα μάτια του για να ταξιδέψει κοντά στον Ελεήμονα Χριστό, ήταν μόνο τρία νομίσματα, τα οποία ζήτησε να δοθούν στους φτωχούς. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 12 Νοεμβρίου.

Εργασίες

1. Θέματα για συζήτηση.
Α. Ο Χριστός είπε αρκετές παραβολές για την ελεημοσύνη, τη βοήθεια στον πλησίον, τον πλούτο και πώς πρέπει να τον μεταχειρίζεται ο άνθρωπος. Tις βρίσκουμε στην Aγία Γραφή και συζητούμε γι’ αυτές, αναφέροντας κι άλλα παραδείγματα από την καθημερινή μας ζωή.
Β. Γνωρίζετε τους τρόπους, με τους οποίους η Εκκλησία μας φροντίζει σήμερα όσους ανθρώπους έχουν ανάγκη (χρήματα, ρούχα, στέγη, τροφή, περίθαλψη);

2. Από το κείμενο του μαθήματος συγκεντρώνουμε τα στοιχεία της προσωπικότητας του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα.
Ο Άγιος Ιωάννης ήταν ιδιαίτερα ……………… και ……………... . Ήταν ………….. στα λόγια και στις πράξεις του και …………… στη ζωή του. Αφιέρωσε από νωρίς τη ζωή του …….. ………. που αγαπούσε ……….., μοιράζοντας όλη του την ……………. στους φτωχούς. Ο λαός ………………… την ………….., την …………….., και την …………….. του, ζήτησε από τον ……………………… να κάνει τον Ιωάννη …………….……… της Αλεξάνδρειας. Ο …………… Πατριάρχης, όπως ονομάστηκε, ……………… τον Θεό και τους ανθρώπους, αφήνοντας πίσω του μόνο ………… ……………… . Αν κι εμείς …………. τον πλησίον μας όπως και τον ……………… μας, τότε ………………… την ανάγκη να …………………… μαζί του τα …………..……… που ο Θεός μας έχει χαρίσει.

3.Συγκρίνουμε τα λόγια του Μ. Βασιλείου στο τελευταίο παράθεμα του μαθήματος, με ότι συμβούλευε στο πρώτο παράθεμα της ενότητας 1.6 (στο ρητό του κατά Λουκά Ευαγγελίου «Καθελώ μου τας αποθήκας»). Τι συμπεράσματα βγάζουμε για τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι θα πρέπει να διαχειρίζονται τα αγαθά τους;

Παραθέματα

Εάν εμείς οι ανάξιοι έχουμε την άδεια να μπαίνουμε κάθε στιγμή στην Εκκλησία και να προσευχόμαστε μπροστά στον Δεσπότη Χριστό, να τον παρακαλούμε κι εκείνος να μας προσφέρει όσα του ζητάμε τόσο γρήγορα, πόσο μάλλον οφείλουμε, να ακούμε τα όσα ζητούν οι αδελφοί μας και να τους βοηθούμε όπως μπορούμε καλύτερα.
(Άγιος Iωάννης ο Eλεήμων)
O Χριστός είπε σε κάποια ομιλία του: «Όταν κάνεις ελεημοσύνη, ας μη μάθει το αριστερό σου χέρι τι κάνει το δεξί, ώστε να μείνει η ελεημοσύνη σου κρυφή. Κι ο Θεός που βλέπει τα κρυφά, θα σου δώσει την αμοιβή σου στα φανερά.
(Ματθαίου 6,3)
Είσαι φτωχός; Yπάρχει σίγουρα κάποιος φτωχότερος. Σου φτάνει το φαγητό για δέκα μέρες, ενώ σ’ εκείνον φτάνει για μια μέρα; Με καλοσύνη και φιλάνθρωπα αισθήματα, δώσε ότι σου περισσεύει στον φτωχότερό σου για να έχει και αυτός, όπως και συ, φαγητό!... Έτσι, είναι σαν να δανείζεις εσύ ο φτωχός τον πλούσιο Θεό. Πίστευε ότι πάντοτε ο ίδιος ο Θεός λαμβάνει (την ελεημοσύνη) στο πρόσωπο αυτού που έχει ανάγκη και ανταποδίδει τη χάρη στο δικό σου σπίτι.
(Μ. Βασιλείου, Ομιλία σε περίοδο πείνας και ξηρασίας, ¨6)