«Πέσαν τ’άνθη στην ποδιά σου, άστρα γέμισε ο γιαλός»
Στην ενότητα αυτή θα διαβάσουμε κείμενα για την ομορφιά της φύσης, για τις μεταβολές της καθώς εναλλάσσονται οι εποχές του χρόνου, για τα ξεχωριστά της πλάσματα που επικοινωνούν με όσους θέλουν να τα δουν και να τ’ ακούσουν, για τα στοιχεία της, αλλά και για κάποια προβλήματά της, όπως το νέφος και η καταστροφή της από τη ρύπανση και τις βιομηχανίες.
Κείμενα:
Μάνος Κοντολέων, Το πορτοκάλι και µια ηλιαχτίδα
Λέο Μπουσκάλια, Η πτώση του φύλλου που το έλεγαν Φρέντυ
Ντάιαν Σέλντον, Το τραγούδι της φάλαινας
Ζωή Βαλάση, Όπου η Τρελούτσικη γίνεται ένας ήλιος αρµυρός, ήλιος θαλασσινός
Μαριανίνα Κριεζή – Ρεγγίνα Καπετανάκη, Έκτακτα µέτρα στη Λιλιπούπολη για το νέφος
Νίκος Γκάτσος, Ο εφιάλτης της Περσεφόνης
Χρήστος Μπουλώτης, Η χελωνίτσα Καρέττα-Καρέττα και το παλιό Φολκσβάγκεν
«Και πάμε. Εμάς προσμένει το σπιτάκι»
Στην ενότητα αυτή θα διαβάσουμε κείμενα για την αγάπη που νιώθουν οι γονείς για τα παιδιά τους, για τη διάθεσή τους να τα προστατεύουν από τους κινδύνους, για τη σχέση του παιδιού με τον παππού, καθώς και για το θέμα της υιοθεσίας.
Κείμενα:
Γιάννης Ρίτσος, Πρωινό άστρο
Ρούντο Μόριτς, Πώς βάφτηκαν κόκκινα τ’ αστεράκια
Θέτη Χορτιάτη, Λούνα παρκ, παππούλη µου!
Μερσέ Κόµπανυ, Η ιστορία του Ερνέστου
«Κόκκινη κλωστή δεμένη...»
Στην ενότητα αυτή θα διαβάσουμε ένα μύθο του Αισώπου, τον ίδιο μύθο σε κόμικ, παραμύθια με ζώα και ιστορίες με τον θεό Διόνυσο και με καλικαντζάρους που αγαπούν τις τηγανίτες. Επίσης θα διαβάσουμε γλωσσοδέτες, παροιμίες και παροιμιόμυθους, αινίγματα, καθώς και ένα λογοπαίχνιδο και ένα νανούρισμα.
Κείμενα:
Αίσωπος, Λιοντάρι και αγριόχοιρος
Τάσος Αποστολίδης, Το λιοντάρι και το αγριογούρουνο
Λαϊκό παραµύθι, Ο ποντικός κι η θυγατέρα του
Χάρης Σακελλαρίου, Ο θεός ∆ιόνυσος
Νανά Νικολάου, Γλωσσοδέτης
Παροιµίες
Παροιµιόµυθοι
Αινίγµατα
Λογοπαίχνιδο
Παραµύθι από την Καλαβρία, Ο µόχθος της µύγας
Πιπίνα Τσιµικάλη, Ο Πρασινοσκούφης
Nανούρισµα, Ύπνε µου, έπαρέ µου το
«Ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα Δόξα Σοι»
Στην ενότητα αυτή θα διαβάσουμε κείμενα για τον Χριστό, για τον θρήνο της Παναγίας, για την πίστη προς τον Θεό, για την πρώτη επίσκεψη ενός μικρού Τούρκου σε χριστιανική εκκλησία, για τη συμμετοχή ενός παιδιού στον Επιτάφιο, για την προσευχή, καθώς και πρωτοχρονιάτικα κάλαντα από την Κεφαλονιά.
Κείμενα:
Νικηφόρος Βρεττάκος, Η Ειρήνη, ο Ιησούς και το πουλί
Ραµπιντρανάθ Ταγκόρ, Είσαι ο ουρανός ο απέραντος
Έλσα Χίου, Ο Νορντίν στην εκκλησιά
Ντίνα Χατζηνικολάου, Η δική µου προσευχή
Κάλαντα, Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα της Κεφαλονιάς
Βούλα Μάστορη, Τότε που πήγαµε βόλτα τον Επιτάφιο
Κώστας Βάρναλης, Η µάνα του Χριστού
«Όμορφη μου, καλή, γλυκιά πατρίδα»
Στην ενότητα αυτή θα διαβάσουμε κείμενα για τον Δούρειο ίππο, για την αρχαία Αθήνα, για τον Αθανάσιο Διάκο, ένα απόσπασμα από τον «Θούριο» του Ρήγα, ένα δημοτικό τραγούδι κι ένα απόσπασμα από τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του εθνικού μας ποιητή. Θα διαβάσουμε επίσης κείμενα για τα παιδιά στην (ιταλο)γερμανική κατοχή, για την εξέγερση του Πολυτεχνείου και για τη διχοτόμηση της Κύπρου.
Κείμενα:
Καλλιόπη Σφαέλλου, Το ξύλινο άλογο
Νώντας Έλατος, Ένας περίπατος στην πόλη
Ρήγας Βελεστινλής, Θούριος
∆ηµοτικό τραγούδι, Το µικρό κλεφτόπουλο
∆ιονύσιος Σολωµός, Ελεύθεροι πολιορκηµένοι
Κώστας Καρυωτάκης, Ο ∆ιάκος
Άλκη Ζέη, Οι Γερµανοί και οι πρόκες
Λιλίκα Νάκου, Ο Τζοβάνι
Μάρω ∆ούκα, Εδώ Πολυτεχνείο...
∆ηµήτρης Ραβάνης-Ρεντής, Χαρµόσυνο γεγονός
Μαρία Πυλιώτου, Χαρούµενοι χαρταετοί
Κυριάκος Χαραλαµπίδης, Αιγιαλούσα
«Υγειά μου, πλούτη μου»
Στην ενότητα αυτή θα διαβάσουμε κείμενα για την τερηδόνα, για τη διατροφή, για τα λάθη των γιατρών, για τον φόβο του σκοταδιού και τα όνειρα, για την αιμοδοσία, για τη λαιμαργία και τον πονόδοντο, για το ποδόσφαιρο, καθώς και για τον πρώτο έλληνα ολυμπιονίκη.
Κείμενα:
Ευγένιος Τριβιζάς, Η ∆όνα Τερηδόνα
Σοφία Ζαραµπούκα, Ο ωραίος ∆αρείος
Τζιάνι Ροντάρι, Ο µαύρος ήλιος
Μάρω Λοΐζου, Η Κατερίνα και ο Αόρατος στο σκοτάδι
Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, Η αιµοδοσία
Γρηγόριος Ξενόπουλος, Ο πονόδοντος του Γκρινιάρη
Παντελής Καλιότσος, Ένας αλλιώτικος ποδοσφαιρικός αγώνας
Αγγελική Βαρελλά, Σπύρος Λούης
«Να φτιάξω έναν κόσμο που τίποτα δε θα του λείπει»
Στην ενότητα αυτή θα διαβάσουμε κείμενα για τα κοινωνικά προβλήματα, για την προσφυγιά και τη φιλία ανάμεσα σε παιδιά από διαφορετικές χώρες, για τον ρόλο του κλόουν, για το πώς ένα τουρκικό πασουμάκι εμπνέει ένα παραμύθι και δυναμώνει τη σχέση ανάμεσα στον παππού και την εγγονή σε ένα ακριτικό νησί και για το τι θα συνέβαινε, αν για μια μέρα δινόταν ο κόσμος στα παιδιά.
Κείμενα:
Οδυσσέας Ελύτης, Ο γλάρος
Λίτσα Ψαραύτη, Το περιβόλι του Σαµίχ
Γιώργος-Μενέλαος Μαρίνος, Το τραγούδι του κλόουν
Φωτεινή Φραγκούλη, Παππούς και εγγονή
Ναζίµ Χικµέτ, Ας δώσουµε τον κόσµο στα παιδιά
Στην ενότητα αυτή θα διαβάσουμε κείμενα για το πώς η απερίσκεπτη χρήση της τεχνολογίας καταστρέφει το περιβάλλον, για έναν φανταστικό περίπατο στον βυθό της θάλασσας, για τη φιλία ενός παιδιού με έναν γερασμένο υπερήρωα και το ρομποτάκι του, καθώς και για μια φανταστική συνάντηση ανάμεσα σε γήινους και εξωγήινους.
Κείμενα:
Ρόαλντ Νταλ, Η τρεχάλα
Ιούλιος Βερν, Περίπατος στο βυθό της θάλασσας
Ντιντιέ Λεβύ, Άντζελµαν
Κίρα Σίνου, Συνάντηση στο διάστηµα
Το παράρτημα αυτό περιλαμβάνει:
α) «Βιβλιογραφικό σημείωμα» με παραπομπές για τα κείμενα του βιβλίου.
β) «Υπόμνημα εικόνων» με πληροφορίες για τις φωτογραφίες και τους ζωγραφικούς πίνακες του βιβλίου.
Το βιβλίο περιέχει κείμενα που καλύπτουν τη σύγχρονη λογοτεχνία προετοιμάζοντας το μαθητή για μια αβίαστη κοινωνικοποίηση. Χαρακτηρίζεται από κειμενική και ειδολογική ποικιλία συνδυάζοντας το τερπνό και το παιγνιώδες με το φανταστικό. Χρησιμοποιούνται κείμενα σχετικά με την οικολογία, την παράδοση, την ιστορία, τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου, με θέματα δηλαδή που το παιδί χρειάζεται να γνωρίζει. Προσεκτική προσπάθεια καταβάλλεται και για την ανάδειξη της γλώσσας ως λογοτεχνικού εργαλείου, ως μηχανισμού έκφρασης και απόδοσης υψηλών νοημάτων, ώστε ο μαθητής να κατανοήσει σταδιακά ότι αυτή αποτελεί μηχανισμό θαυμαστό, που επιτυγχάνει να καταγράφει πράξεις και να αναδεικνύει πρόσωπα με ιδιαίτερο τρόπο.
