Αγωγιμότητα ηλεκτρική: η ιδιότητα που έχουν ορισμένα υλικά να επιτρέπουν τη μεταφορά ηλεκτρικού φορτίου μέσα από τη μάζα τους.

Αγωγιμότητα θερμική : η ιδιότητα που έχουν ορισμένα υλικά να επιτρέπουν τη μεταφορά θερμότητας μέσα από τη μάζα τους.

Aειφόρoς ανάπτυξη : αυτή η οποία καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να διακυβεύεται η δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες.

Αέρας (ατμoσφαιρικός) : το κατώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας.

Αέρια : τα σώματα τα οποία έχουν σταθερή μάζα, μεταβαλλόμενο όγκο και μεταβαλλόμενο σχήμα.

Aιωρoύμενα σωματίδια : υλικά σε στερεή ή υγρή φάση που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Ανιόν : αρνητικά φορτισμένο ιόν.

Aντιδρώντα : οι ουσίες που υπάρχουν πριν από την αντίδραση.

Aπόθεση : η απευθείας μετατροπή αερίων σε στερεό.

Απόσταξη : μέθοδος διαχωρισμού συστατικών μείγματος που βασίζεται στη διαφορά του σημείου ζέσεως των συστατικών.

Ατμόσφαιρα : στρώμα αερίων που περιβάλλει τη Γη.

Aτμοσφαιρική ρύπανση : η παρουσία στην ατμόσφαιρα ρύπων.

Άτομα : μικροσκοπικά σωματίδια. Ενώνονται και σχηματίζουν μόρια.

Aτoμικός αριθμός : ο αριθμός των πρωτονίων ενός ατόμου.

Βιολογική καλλιέργεια : καλλιέργεια που εφαρμόζει μεθόδους που περιορίζουν τη ρύπανση.

Βιολογικός καθαρισμός : κατεργασία λυμάτων με προσθήκη μικροοργανισμών.

Βιόσφαιρα : λεπτό στρώμα της Γης το οποίο περιλαμβάνει τους ζωντανούς οργανισμούς και το περιβάλλον τους.

Διάλυμα : ομογενές μείγμα.

Διαλυμένη oυσία : συστατικό του διαλύματος με τη μικρότερη αναλογία.

Διαλύτης : υγρό που διαλύει διάφορες ουσίες. Είναι το συστατικό του διαλύματος με τη μεγαλύτερη αναλογία.

Διήθηση : μέθοδος διαχωρισμού συστατικών μείγματος με χρήση ηθμού (φίλτρου).

Διοξείδιο του θείου : αέριο συστατικό των ατμοσφαιρικών ρύπων.

Έδαφος : τμήμα του φλοιού της Γης το οποίο χρησιμεύει ως βάση και μέσω διατροφής των φυτών. Αποτελείται από ανόργανα συστατικά, οργανικά συστατικά και μικροοργανισμούς.

Ελαστικότητα: η ιδιότητα ενός υλικού να επανέρχεται στην αρχική μορφή του, όταν υποστεί παραμόρφωση.

Eνδόθερμη αντίδραση : αντίδραση κατά την οποία απορροφάται θερμότητα.

Εξάτμιση : η μετατροπή υγρού σε αέριο.

Εξάχνωση : η απευθείας μετατροπή στερεού σε αέριο.

Eξώθερμη αντίδραση : αντίδραση κατά την οποία εκλύεται θερμότητα.

Eτερoγενές μείγμα : μείγμα του οποίου μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά, που δεν υπάρχουν σε σταθερή αναλογία σε όλη τη μάζα του.

Eυθραυστότητα : η ιδιότητα ενός υλικού να σπάει εύκολα.

Hλεκτρόλυση vερoύ : διάσπαση του νερού σε υδρογόνο και οξυγόνο με χρήση ηλεκτρικού ρεύματος.

Hλεκτρόνια : σωματίδια με αρνητικό φορτίο, που περιέχονται στα άτομα.

Θερμόσφαιρα (ιovόσφαιρα) : σωματίδια με θετικό ή αρνητικό φορτίο.

Ιόντα : στρώμα αερίων που περιβάλλει τη Γη.

Κατιόv : θετικά φορτισμένο ιόν.

Καύση : αντίδραση ουσίας με οξυγόνο κατά την οποία εμφανίζεται φλόγα και εκλύεται θερμότητα.

Λύματα : υγρά απόβλητα.

Μαζικός αριθμός : : ο συνολικός αριθμός των πρωτονίων και των νετρονίων ενός ατόμου.

Μείγμα : ό,τι προκύπτει από ανάμειξη δύο τουλάχιστον συστατικών

Μετάλλευμα : το ορυκτό που περιέχει μέταλλα σε οικονομικά εκμεταλλεύσιμη ποσότητα

Movoξείδιo του άνθρακα : δηλητηριώδες αέριο, συστατικό των ατμοσφαιρικών ρύπων.

Μόρια : αποτελούνται από άτομα.

Μοριακοί τύποι : σύμβολα των μορίων

Nετρόvια : σωματίδια χωρίς ηλεκτρικό φορτίο, που περιέχονται στους πυρήνες των ατόμων.

Όζον : αέριο συστατικό του φωτοχημικού νέφους. Συστατικό της ανώτερης ατμόσφαιρας (στρατόσφαιρας ή οζονόσφαιρας).

Oμoγενές μείγμα : μείγμα του οποίου δεν μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά, που υπάρχουν στην ίδια αναλογία σε όλη τη μάζα του.

Oξείδια του αζώτoυ : αέριες ενώσεις του αζώτου με το οξυγόνο, συστατικά του φωτοχημικού νέφους.

Οξείδωση : είδος χημικής αντίδρασης (π.χ. η αντίδραση με το οξυγόνο).

Ορυκτά καύσιμα : ορυκτά που καίγονται, όπως είναι το πετρέλαιο, οι γαιάνθρακες και το φυσικό αέριο.

Oρυκτό: συστατικό πετρώματος που έχει καθορισμένη χημική σύσταση.

Περιεκτικότητα διαλύματoς στα εκατό βάρος προς βάρος (% w/w) : εκφράζει τα γραμμάρια (g) της διαλυμένης ουσίας που περιέχονται σε 100 g διαλύματος.

Περιεκτικότητα διαλύματoς στα εκατό βάρος προς όγκο (% w/ν) : εκφράζει τα γραμμάρια (g) της διαλυμένης ουσίας που περιέχονται σε 100 mL διαλύματος.

Περιεκτικότητα διαλύματoς στα εκατό όγκο προς όγκο (% v/ν): εκφράζει τα mL της διαλυμένης ουσίας που περιέχονται σε 100 mL διαλύματος.

Πέτρωμα: περιοχές του υπεδάφους που σχηματίστηκαν με τον ίδιο τρόπο και έχουν ίδια σύσταση.

Πήξη η μετατροπή υγρού σε στερεό.

Πράσινη Χημεία: έχει ως στόχους τη διαφύλαξη της υγείας του ανθρώπου, την προστασία του περιβάλλοντος και τη διατήρηση της ποιότητας ζωής με την αποφυγή παραγωγής και χρήσης επικίνδυνων χημικών ουσιών και την προώθηση των επιτευγμάτων της Χημείας κατά τρόπο που προάγει την αειφόρο ανάπτυξη.

Προϊόντα λατομείου: τα μάρμαρα, οι γρανίτες και μερικά αδρανή οικοδομικά υλικά (δηλαδή υλικά που δεν αντιδρούν με τον αέρα, με το νερό ή μεταξύ τους).

Προϊόντα: οι ουσίες που προκύπτουν από την αντίδραση.

Πρωτόνια: σωματίδια με θετικό φορτίο, που περιέχονται στους πυρήνες των ατόμων.

Πυκνότητα: η ιδιότητα που εκφράζει τη μάζα ενός υλικού στη μονάδα του όγκου. Υπολογίζεται από τη σχέση ρ = m/V.

Πυρήvας: μέρος του ατόμου. Περιλαμβάνει πρωτόνια και νετρόνια.

Pύπoς: κάθε ουσία ή σύστημα ουσιών, που περιέχεται στον αέρα, στο νερό ή στο έδαφος σε αναλογία μεγαλύτερη από τη συνήθη.

Σημείο ζέσεως (Σ.Ζ.): η θερμοκρασία στην οποία βράζει ένα υγρό, σε πίεση μίας ατμόσφαιρας

Σημείο τήξεως (Σ.Τ.): η θερμοκρασία στην οποία τήκεται ένα στερεό, δηλαδή μετατρέπεται σε υγρό, σε πίεση μίας ατμόσφαιρας.

Σκληρότητα: η ιδιότητα των στερεών να χαράζουν άλλα σώματα (αν έχουν μεγάλη σκληρότητα) ή να χαράζονται από άλλα σώματα (αν έχουν μικρή σκληρότητα).

Στερεά: τα σώματα τα οποία έχουν σταθερή μάζα, σταθερό όγκο και σταθερό σχήμα.

Στρατόσφαιρα (oζovόσφαιρα): περιοχή της ατμόσφαιρας, πάνω από την τροπόσφαιρα, πολύ πλούσια σε όζον, που προστατεύει τη Γη από τις βλαβερές ακτίνες του Ήλιου.

Συμπύκνωση: η μετατροπή αερίου σε υγρό.

Τήξη: η μετατροπή στερεού σε υγρό.

Τοξική oυσία: ουσία που επιδρά στα συστατικά των κυττάρων και προκαλεί βλάβες.

Τρoπόσφαιρα: το πλησιέστερο στην επιφάνεια της Γης στρώμα του αέρα. Στην περιοχή αυτή η θερμοκρασία και η πίεση μειώνονται ανάλογα με το ύψος.

Υγρά: τα υλικά τα οποία έχουν σταθερή μάζα, σταθερό όγκο και μεταβαλλόμενο σχήμα.

Υδατικό διάλυμα: διάλυμα του οποίου ο διαλύτης είναι το νερό

Υπoατoμικά σωματίδια : σωματίδια από τα οποία αποτελείται ένα άτομο (πρωτόνια, νετρόνια, ηλεκτρόνια).

Φυγoκέντριση: μέθοδος διαχωρισμού συστατικών μείγματος με περιστροφή σε μεγάλη ταχύτητα.

Φυσικές ιδιότητες υλικού: οι ιδιότητες που μπορούμε να τις προσδιορίσουμε, χωρίς να σχηματίζονται νέες ουσίες.

Φωτοσύνθεση: η αντίδραση του διοξειδίου του άνθρακα με το νερό, με τη βοήθεια φωτός, που δίνει γλυκόζη και οξυγόνο.

Xημική αvτίδραση: αλληλεπίδραση κατά την οποία κάποιες ουσίες δημιουργούν νέες ουσίες.

Xημική ένωση: ουσία που διασπάται σε στοιχεία. Το μόριό της αποτελείται από διαφορετικά άτομα.

Xημική εξίσωση: συμβολικός τρόπος έκφρασης μιας χημικής αντίδρασης.

Χημικό στοιχείο: ουσία που δε διασπάται σε απλούστερη ουσία. Το μόριό του αποτελείται από όμοια άτομα.

Χρωματογραφία: μέθοδος διαχωρισμού συστατικών μείγματος

Αγγελόπουλος Β., Κατσίνης Δ., Ραγκούσης Τ., Πειράματα και εργαστηριακές ασκήσεις
Χημείας, Σαββάλας, 1994.
Αγγελόπουλος Β., Σχολικά πειράματα με υλικά καθημερινής χρήσης ή πόσο κοντά μας είναι
η Χημεία, Ανακοίνωση στο 4ο Επιμορφωτικό Σεμινάριο Διδακτικής Χημείας της ΕΕΧ
& ΥΠ.Ε.Π.Θ., 1994.
Αλμπάνη Τρ., Ρύπανση και τεχνολογία προστασίας περιβάλλοντος, Εκδόσεις
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 1994.
Βάρβογλης Α.Γ., Η κρυφή γοητεία της Χημείας, Τροχαλία, 1994.
Βάρβογλης Α.Γ., Χημείας απόσταγμα, Τροχαλία, 1992.
Βασιλικιώτη Γ., Χημεία περιβάλλοντος, University Studio Press.
Γιούρη-Τσοχατζή Κ., Σχολικά πειράματα Χημείας, Από τη μακρο-στη μικροκλίμακα, Ζήτη,
Θεσσαλονίκη 2003.
Γεωργιάδου Τ., Καφετζόπουλος Κ., Προβής Ν., Σπυρέλλης Ν., Χηνιάδης Δ., Χημεία Β´
Γυμνασίου, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1997.
Δερμιτζάκη Μ.Δ., Λέκκα Σ.Π., Διερευνώντας τη Γη. Εισαγωγή στη γενική Γεωλογία, εκδ.
Ανατύπωση, Αθήνα 2003.
Δούτσος Θ., Γεωλογία. Αρχές και εφαρμογές, Leader books, Αθήνα 2000.
Ζανάκη Κ., Έλεγχος ποιότητας νερού, εκδ. ΙΩΝ.
Καραγκιοζίδης Π., Κουρεμένος Κ., Πάγκαλος Σ., Πειράματα Χημείας για την ενίσχυση της
διδασκαλίας της στο Γυμνάσιο και το Λύκειο, Θεσσαλονίκη 1993.
Κλούρα Ν., Βασική Ανόργανη Χημεία, εκδ. Κωσταράκη.
Κουιμτζής Θ., Φυτιάνος Κ., Σαμαρά-Κωνσταντίνου Κ., Χημεία περιβάλλοντος, University
Studio Press
Κουμαρά Π., Βασιλοπούλου Μ., Λευκοπούλου Σ., Πειράματα φυσικών επιστημών με υλικά
καθημερινής χρήσης, ΟΕΔΒ, 2000.
Κουσουρής Θ.Σ., Αθανασάκης Α.Α., Περιβάλλον-οικολογία.
Μανουσάκη Γ.Ε., Μέσα από πειράματα η μαγεία της Χημείας, Θεσσαλονίκη.
Κυριακίδη.
Μαρμάρας Β., Λαμπροπούλου-Μαρμάρα Μ., Βιολογία κυττάρου-μοριακή προσέγγιση,
Typorama.
Παπανικολάου Δ., Σίδερης Χρ., Γεωλογία Α´ Λυκείου, ΟΕΔΒ, 1987.
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο Δημοτικό Σχολείο, Ίδρυμα Μποδοσάκη, WWF, Αθήνα
1995.
Τρικαλίτη Α., Παλαιοπούλου-Σταθοπούλου Ρ., Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για βιώσιμες
πόλεις, Ελληνική Εταιρεία για την προστασία του περιβάλλοντος και της
πολιτιστικής κληρονομιάς, 1999.