- α) Απλή:
οριστική κάθε χρόνου·
δηλώνει το πραγματικό:
Οἱ φρουροὶ ἐξωπλισμένοι ἦσαν.
- β) Δυνητική:
οριστική ιστορικού χρόνου + ἄν· δηλώνει:
-
το δυνατόν στο παρελθόν:
Τὴν πόλιν ἂν ἡγήσω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι.
-
το μη πραγματικό:
Ἐβουλόμην ἄν, ὦ Κῦρε, οὕτως ἔχειν.
- γ) Επαναληπτική:
οριστική παρατατικού ή αορίστου + ἄν· δηλώνει κάτι πραγματικό που επαναλαμβανόταν στο παρελθόν:
Eἴ τις αὐτῷ δοκοίη βλακεύειν, ἔπαισεν ἄν.
(Όποιος / αν κάποιος του φαινόταν νωθρός, τον χτυπούσε.)
- δ) Ευχετική:
οριστική παρατατικού ή αορίστου + εἰ γὰρ ή εἴθε· δηλώνει ευχή ανεκπλήρωτη:
Εἰ γὰρ τοσαύτην δύναμιν εἶχον.
|
- α) Βουλητική:
δηλώνει βούληση, επιθυμία· διακρίνεται σε:
-
Προτρεπτική:
υποτακτική α' προσώπου ενικού ή πληθυντικού· ενίοτε συνοδεύεται από τα ἄγε (δή), φέρε (δή), ἴθι (δή)· δηλώνει προτροπή:
Φέρε δὴ δείξω τοῦτο ὑμῖν.
-
Αποτρεπτική:
μὴ + υποτακτική β' ή γ' προσώπου· δηλώνει απαγόρευση:
Μηδενὶ συμφορὰν ὀνειδίσῃς.
- β) Απορηματική:
υποτακτική α' προσώπου σε ερωτηματικές προτάσεις επιθυμίας· δηλώνει απορία:
Εἴπωμεν ἢ σιγῶμεν;
|
- α) Ευχετική:
ενίοτε συνοδεύεται από τα εἴθε, εἰ γάρ· δηλώνει ευχή που αναφέρεται στο παρόν ή στο μέλλον:
Εἰ γὰρ γένοιτο.
- β) Δυνητική:
ευκτική (εκτός μέλλοντα) + ἄν· δηλώνει το δυνατόν στο παρόν ή στο μέλλον:
Ἐπὶ τῶν ἐλαττόνων ἴδοι τις ἂν τὴν τῆς διανοίας ἀκρίβειαν.
|
Δηλώνει:
- α) Προσταγή:
Παῦσε.
- β) Αποτροπή, απαγόρευση:
Μὴ θορυβεῖτε.
- γ) Προτροπή ή παράκληση· ενίοτε συνοδεύεται από τα ἄγε (δή), φέρε (δή), ἴθι (δή):
Ἄγετε, ὦ ἄνδρες, δειπνήσατε.
- δ) Παραχώρηση ή συγκατάθεση:
Οὕτως ἐχέτω.
- ε) Eυχή ή κατάρα: Ὑγίαινε.
|
