Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

ΣΟΝΕΤΟ XVIII    

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής  

Μια από τις περιφημότερες συλλογές σονέτων είναι η συλλογή των εκατόν πενήντα τεσσάρων σονέτων του Σαίξπηρ, που τυπώθηκε το 1609. Ο απαισιόδοξος τόνος τους εκφράζει αισθήματα που περιγράφονται με αντικειμενικότερο τρόπο στον Άμλετ και στις μεταγενέστερες τραγωδίες του συγγραφέα αποκαλύπτοντας έναν Σαίξπηρ αρκετά διαφορετικό από τον επιτυχή άνθρωπο του θεάτρου, ο οποίος αναδύεται μέσα από τις σωζόμενες βιογραφικές του μαρτυρίες. Μοτίβα κοινότοπα, από εκείνα που αφθονούν στους πολυάριθμους Ευρωπαίους λυρικούς ποιητές της εποχής (οι οποίοι εμπνέονται, άμεσα ή έμμεσα, από την ερωτική ποίηση του Πετράρκα), υπάρχουν στα σαιξπηρικά σονέτα. Τα περισσότερα όμως από αυτά διακρίνονται από τα ερωτικά ποιήματα της εποχής χάρη στη διαύγεια της έκφρασης και στο βάθος και την ένταση της βιωμένης εμπειρίας, την οποία αναπαράγουν με τέτοιο τρόπο, ώστε τα σονέτα να θεωρούνται κυρίως τα ποιήματα εκείνα με τα οποία ο Σαίξπηρ αποτυπώνει τα προσωπικότερα αισθήματά του. Έτσι, στο παραπάνω σονέτο το συνηθισμένο μοτίβο της αθανασίας, που εξασφαλίζει σ’ ένα πρόσωπο η απεικόνιση του σ’ ένα ποίημα, δεν ενοχλεί καθόλου, καθώς η φρεσκάδα και η λεπτότητα του συναισθήματος διαποτίζουν όλη την έκταση των στίχων.

Το ποίημα στο πρωτότυπο ακολουθεί το σχήμα του ελισαβετιανού ή σαιξπηρικού σονέτου: τρεις τετράστιχες στροφές με πλεκτή ομοιοκαταληξία αβαβ διαφορετική σε κάθε στροφή και ένα καταληκτικό δίστιχο με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία γγ. Ο μεταφραστής ακολουθεί ένα πιο ελεύθερο σχήμα ομοιοκαταλήξεων (θερινή - πολύ· χάρη - Μάη· ομορφιά του - σκιά του· στίχους - μαζί τους).

1. Πώς περιγράφονται οι δύο όροι της σύγκρισης μέσα στο ποίημα;
2. Σχολιάστε τη φράση: Θα λάμπεις πάντα εσύ μέσα σε αιώνιους στίχους!
3. Πιστεύετε ότι και τα ποιήματα μπορούν να υποστούν τη φθορά του χρόνου;

WILLIAM SHAKESPEARE (Στράτφορντ-ον-Αίηβον 1564 – Στράτφορντ-ον-Αίηβον 1616). Άγγλος λυρικός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Το 1591 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, όπου εργάστηκε ως συγγραφέας και ως ηθοποιός σε διάφορους περιπλανώμενους θιάσους. Το 1594 έγινε μέλος του βασιλικού θιάσου και το 1597 βασικός μέτοχος στο θέατρο Γκλόουμπ. Το 1610 επέστρεψε στη γενέτειρά του, όπου έζησε μέχρι το θάνατό του. Το κορυφαίο λυρικό δημιούργημά του είναι τα εκατόν πενήντα τέσσερα Σονέτα του (1592-98;).

Έγραψε τριάντα έξι θεατρικά έργα. Ανάμεσα στα πιο γνωστά είναι τα εξής: α) Κωμωδίες: Το ημέρωμα της Στρίγγλας (1594), Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (1596), Ο έμπορος της Βενετίας (1597), Δωδέκατη νύχτα (1600), β) Τραγωδίες: Άμλετ (1600), Οθέλλος (1604), Μάκβεθ (1606), γ) Ιστορικά έργα: Ιούλιος Καίσαρας (1600-1). Αντώνιος και Κλεοπάτρα (1607;).

«Ουίλλιαμ Σαίξπηρ» έργο του Αχιλλέα Χρηστίδη	Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης των Σονέτων