|
Φίλοι μου, πρώτα θέλω το μαντάτο |
|
|
να σας πω· μόλις γύρισεν ο Τεύκρος |
855 |
|
Απ' της Μυσίας56 τα όρη και στη μέση |
|
|
του στρατοπέδου ως ζύγωσε που ολόρθη |
|
|
στέκει η σκηνή του στρατηγού, οι Αργίτες |
|
|
άρχισαν όλοι να τον βρίζουν· γιατί όπως |
|
|
τον αντικρίσαν να 'ρχεται, απ' ολούθε |
860 |
|
τον κύκλωσαν και φοβερές βλαστήμιες |
|
|
του πέταγε ο καθένας· τον ελέγαν |
|
|
αδερφό του τρελού που 'χε λογιάσει |
|
|
κακό για το στρατό και πως ο ίδιος |
|
|
με το κορμί ολοπόρφυρο απ' τις πέτρες |
865 |
|
το χαμό δε θα γλίτωνε· ώσπου φτάσαν |
|
|
να σύρνουν απ' τις θήκες τα σπαθιά τους. |
|
|
Αλλά έπαψ' η αμάχη τους που τόσο |
|
|
κόρωσε, γιατί οι γέροντες με λόγια |
|
|
μαλακά τους επράυναν. Μα πού είναι |
870 |
|
ο Αίαντας να του πω γι' αυτά; Τι πρέπει |
|
|
να τα λες όλα πάντα στους αφέντες. |
|
ΧΟ. |
Δεν είναι μέσα, μα έφυγε πριν λίγο, |
|
|
γιατί άλλαξε φέρσιμο κι ιδέες. |
|
ΑΓ. |
Άαχ! μ' έστειλεν αργά κείνος που μ' έχει |
875 |
|
σταλμένο εδώ ή και ξάργησα να φτάσω. |
|
ΧΟ. |
Και τι δεν έγινε στο έργο ετούτο; |
|
ΑΓ. |
Πρόσταξε ο Τεύκρος έξω απ' τις σκηνές του |
|
|
ο Αίαντας να μη βγει πριν έρθει ο ίδιος. |
|
ΧΟ. |
Έφυγε τώρα και την πιο καλή του |
880 |
|
απόφαση έχει πάρει, να φιλιώσει |
|
|
με τους θεούς, σβήνοντας το θυμό του. |
|
ΑΓ. |
Ανόητα πέρα ως πέρα αυτά τα λόγια, |
|
|
αν βέβαια στα σωστά μαντεύει, ο Κάλχας.57
|
|
ΧΟ. |
Τι είπες; Γι' αυτό το πράγμα τι γνωρίζεις; |
885 |
ΑΓ. |
Ετούτα ξέρω, γιατί εκεί βρισκόμουν. |
|
|
Παράμερα πηγαίνοντας ο Κάλχας |
|
|
από τη σύναξη των βασιλιάδων |
|
|
κι απ' τους Ατρείδες ξέχωρα, μ' αγάπη |
|
|
του Τεύκρου πιάνοντας το δεξί χέρι, |
890 |
|
του 'πε και τον εξόρκιζε, με κάθε |
|
|
τρόπο, τη μέρα τούτη που φωτάει, |
|
|
τον Αίαντα στις σκηνές του να κρατήσει |
|
|
κι όξω μην τον αφήσει να 'βγει, αν θέλει |
|
|
να τον δει πάλι ζωντανό. Μονάχα |
895 |
|
στη μέρα τη σημερινή, όπως είπε, |
|
|
της θεϊκιάς θα τόνε κυνηγήσει |
|
|
Αθηνάς ο θυμός.58 Τι σε μεγάλες, |
|
|
έλεγε ο μάντης, πέφτει δυστυχίες, |
|
|
θεοσταλμένες, όποιος περηφάνια |
900 |
|
δείχνει ανωφέλευτη, που ενώ εγεννήθη |
|
|
μ' ανθρώπινα μυαλά, δεν έχει γνώμες |
|
|
ταιριαστές για τον άνθρωπο. Γιατί εκείνος |
|
|
όταν απ' την πατρίδα του κινούσε, |
|
|
ανέμυαλος εφάνηκε, παρ' όλο |
905 |
|
που γνωστικά τού μίλαγε ο γονιός του. |
|
|
Τα λόγια τού είπε αυτά. «Να θες, παιδί μου, |
|
|
με το κοντάρι να νικάς και πάντα |
|
|
με το θεό βοηθό σου». Του αποκρίθη |
|
|
ανόητα, καυχησάρικα. «Πατέρα, |
910 |
|
κι ο αδύναμος θα μπόραε να νικήσει |
|
|
με τη βοήθεια των θεών· μα εγώ πιστεύω |
|
|
δίχως αυτούς, μονάχος μου, τη δόξα |
|
|
πως θα κερδίσω».59 Έτσι καυχιόταν. Κι όταν, |
|
|
για δεύτερη φορά, του 'δινε θάρρος |
915 |
|
η θεϊκή Αθηνά, φωνάζοντάς του |
|
|
με φονικό το χέρι καταπάνω |
|
|
στους εχθρούς να χιμήξει, τότες ένα |
|
|
λόγο φριχτό κι ανάκουστο της είπε. |
|
|
«Βασίλισσα, στους άλλους τους Αργείους |
920 |
|
να σταθείς παραστάτης· η δικιά μας |
|
|
εδώ η μεριά ποτέ δε θα λυγίσει».60
|
|
|
Με τέτοια λόγια και με φρένα που 'ναι |
|
|
ψηλότερα απ' τον άνθρωπο, εφορτώθη |
|
|
την άγρια της θεάς οργή. Μα ωστόσο |
925 |
|
τη μέρα τούτη αν ζει, με τη βοήθεια |
|
|
του θεού θα τον σώσουμε ίσως· τόσα |
|
|
μας είπε ο μάντης· παρευθύς ο Τεύκρος |
|
|
με στέλνει από τη σύναξη σε σένα |
|
|
μ' αυτές τις εντολές του να εκτελέσεις. |
930 |
|
Κι αν δεν πετύχουμε, ζωή δεν έχει |
|
|
ο Αίαντας, σοφός αν είναι ο Κάλχας. |
|
ΧΟ. |
Ω! δόλια Τέκμησσα, δυστυχισμένη, |
|
|
έλα και δες τι λόγια λέει ετούτος· |
|
|
στο κόκαλο έχει φτάσει το μαχαίρι |
935 |
|
και δεν μπορεί να χαίρεται κανένας. |
|
ΤΕ. |
Γιατί πάλι τη δύσμοιρη που μόλις |
|
|
γαλήνεψα απ' τα μαύρα βάσανά μου, |
|
|
με ξεσηκώνετε με τόση βιάση; |
|
ΧΟ. |
Άκουσε τούτον, για τον Αίαντα φέρνει |
940 |
|
μαντάτο που με κάνει να τρομάζω. |
|
ΤΕ. |
Αλίμονο, τι λες; Πάμε χαμένοι; |
|
ΑΓ. |
Για σε δεν ξέρω, για τον Αίαντα όμως, |
|
|
απ' τη σκηνή του αν έφυγε, φοβάμαι. |
|
ΤΕ. |
Είναι έξω βέβαια κι όσα λες με σκιάζουν. |
945 |
ΑΓ. |
Προστάζει ο Τεύκρος· μέσα στη σκηνή του |
|
|
κλεισμένο εκείνον να 'χουμε και μήτε |
|
|
να τον αφήσουμε ποτέ μονάχο. |
|
ΤΕ. |
Πού είναι ο Τεύκρος και γιατί τα λέει; |
|
ΑΓ. |
Ήρθε πριν λίγο και θαρρεί πως θα 'ναι |
950 |
|
θάνατος για τον Αίαντα το φευγιό του. |
|
ΤΕ. |
Αχ! η δυστυχισμένη, ποιος του τα είπε; |
|
ΑΓ. |
Ο μάντης Κάλχας πως ετούτη η μέρα |
|
|
στον Αίαντα θάνατο ή ζωή θα φέρει. |
|
ΤΕ. |
Ω! συμφορά μου, φίλοι μου, βοηθάτε |
955 |
|
στη σκληρή τύχη που με περιζώνει· |
|
|
τρεχάτε σεις γοργά να φτάσει ο Τεύκρος, |
|
|
τραβάτε σεις στ' ακρόγιαλα της δύσης, |
|
|
και στης ανατολής εσείς, ζητώντας |
|
|
να βρείτε αυτόν που βγήκε για κακό του. |
960 |
|
Το 'νιωσα τώρα, μ' έχει ξεγελάσει |
|
|
κι απ' την παλιά του αγάπη 'μαι διωγμένη. |
|
|
Παιδί μου, τι να κάνω; Έτσι δεν πρέπει |
|
|
να μείνω αργή· θα τρέξω όπου μπορέσω. |
|
|
Δεν έχουμε καιρό· μπρος, να βιαστούμε. |
965 |
|
Να μην αργούμε, αν θέλουμε τον άντρα |
|
|
να σώσουμε που τρέχει να πεθάνει. |
|
ΧΟ. |
Να, τρέχω κιόλας κι όχι μόνο λόγια· |
|
|
γρήγορα πόδια, γρήγορο έργο φέρνουν.61
|
|
|
|
|
|
(Φεύγουν όλοι. Αλλάζει το σκηνικό. Εμφανίζεται ο Αίαντας. Προχωρεί στη μέση της σκηνής και στήνει όρθιο ένα ξίφος)
|
|
|
|
|
ΑΙ. |
Να, ολόρθος καρτερεί, ο φονιάς μου κι όσο |
970 |
|
παίρνει πιο κοφτερός, αν κανείς έχει |
|
|
καιρό τέτοια να σκέφτεται· είναι δώρο |
|
|
του Έκτορα, του πάρα μισητού μου |
|
|
απ' όλους τους εχθρούς που 'χω αντικρίσει. |
|
|
Στην εχθρική τη γη της Τροίας μπηγμένος |
975 |
|
στέκεται τώρα, αφού σιδεροφάγο |
|
|
τον τρόχισεν ακόνι και τον έχω |
|
|
γερά στεριώσει μες στο χώμα, που έτσι |
|
|
φίλος να μου γενεί και να μου δώσει |
|
|
το θάνατο γοργά. Λοιπόν στα πάντα |
980 |
|
είμαι έτοιμος. Κατόπι, ω! Δία, πρώτος |
|
|
εσύ, καθώς ταιριάζει, βοήθησέ με, |
|
|
χάρη μεγάλη δε θα σου ζητήσω. |
|
|
Στείλε μαντατοφόρο για να πάει |
|
|
στον Τεύκρο το κακό μαντάτο, πρώτος |
985 |
|
να με σηκώσει αυτός, ως θα 'χω πέσει |
|
|
στο αιματοραντισμένο ετούτο ξίφος |
|
|
και μη με δει πρωτύτερα κανένας |
|
|
απ' τους εχθρούς μου κι έτσι με πετάξουν |
|
|
στα σκυλιά να με φάνε και τα όρνια. |
990 |
|
Τόσα μονάχα, Δία, σου γυρεύω· |
|
|
κι εσένα, τον Ερμή62 του Κάτω Κόσμου |
|
|
που συνοδεύεις τις ψυχές, παρακαλάω |
|
|
δίχως σπασμούς γλυκά να με κοιμίσεις, |
|
|
όταν με πήδημα γοργό θα σκίσω |
995 |
|
στο σπαθί τούτο απάνω το πλευρό μου. |
|
|
Κράζω και τις παρθένες βοηθούς μου |
|
|
τις αιώνιες που πάντοτε επιβλέπουν |
|
|
τα πάθη των θνητών, τις γοργοπόδες |
|
|
σεβάσμιες Ερινύες63 για να μάθουν |
1000 |
|
τον έρμο πώς μ' αφάνισαν οι Ατρείδες. |
|
|
Kι αυτούς τους άτιμους αρπάζοντάς τους |
|
|
φριχτά να εξολοθρέψουν, κι όπως βλέπουν |
|
|
με τα ίδια μου τα χέρια να πεθαίνω, |
|
|
έτσι να πάν' σφαγμένοι απ' τα παιδιά τους. |
1005 |
|
Γοργές και τιμωρήτρες Ερινύες, |
|
|
εμπρός, όλο το στράτευμα σπαράξτε. |
|
|
Κι εσύ που τον ψηλό ουρανό διαβαίνεις |
|
|
με το άρμα σου Ήλιε, μόλις αντικρίσεις |
|
|
την πατρική μου γη, κράτα για λίγο |
1010 |
|
τα χρυσά χαλινάρια σου και δώσε |
|
|
στο γέροντα γονιό μου και στη δόλια |
|
|
μάνα μου το μαντάτο για τις μαύρες |
|
|
συμφορές και το θάνατο που βρήκα |
|
|
Αχ! η δυστυχισμένη όταν ακούσει |
1015 |
|
την είδηση, μεγάλο μες στην πόλη |
|
|
θα ξεσηκώσει θρήνο. Όμως δεν πρέπει |
|
|
να κλαίω γι' αυτά ανωφέλευτα· ήρθ' η ώρα |
|
|
γρήγορα πιά το έργο να τελειώσει. |
|
|
Θάνατε, Θάνατε, έλα, αντάμωσέ με, |
1020 |
|
παρ' όλο που εκεί κάτω εγώ μαζί σου |
|
|
θα 'χω πολύν καιρό να κουβεντιάζω. |
|
|
Κι εσένα, ω! φέγγος της λαμπρής ημέρας |
|
|
τούτης, κι εσένα αρματοδρόμε Ήλιε,64 τώρα |
|
|
στερνή, στερνή φορά σας χαιρετάω. |
1025 |
|
Ω! φως, κι ω! ιερό της Σαλαμίνας |
|
|
της πατρίδας μου χώμα, κι εσύ θρόνε |
|
|
του πατρικού σπιτιού μου, ω! δοξασμένη |
|
|
Αθήνα,65 και γενιά συγγενική μου. |
|
|
Σε σας ποτάμια και πηγές και κάμποι |
1030 |
|
της Τροίας που με θρέψατε, μιλάω· |
|
|
έχετε γεια· στερνά τα λόγια ετούτα |
|
|
του Αίαντα σ' εσάς· τ' άλλα όταν πάω |
|
|
στον Άδη, θα τα πω στους πεθαμένους.66
|
|
|
|
|
|
(Πέφτει πάνω στο σπαθί και πεθαίνει. Έρχεται ο χορός) |
|
|
|
|