ΙΟΚ. |
Πρώτοι πολίτες της χώρας |
|
|
μία γνώμη μες το νου μου κυριάρχησε |
|
|
στους ναούς των θεών να προσφύγω |
1330 |
|
κρατώντας μες τα χέρια μου |
|
|
στεφάνια και θυμίαμα. |
|
|
Ο Οιδίπους ακροβατεί μετέωρος |
|
|
στης λύπης το σκοινί |
|
|
και δε στοχάζεται, σαν άνθρωπος με λογική, |
1335 |
|
πως τα παλιά συμβάντα φωτίζουν τα καινούργια. |
|
|
Αφήνεται στο λόγο καθενός |
|
|
που τον τρομοκρατεί με προφητείες. |
|
|
Οι παραινέσεις μου δε βρήκαν ανταπόκριση |
|
|
γι' αυτό προσπέφτω ικέτισσα |
1340 |
|
σ' εσένα Λύκειε Απόλλων, |
|
|
που γειτονεύεις με το σπιτικό μας, |
|
|
προσφέροντας τα δώρα μου, |
|
|
ζητώντας λύτρωση και καθαρμό. |
|
|
Τρομάζουμε, τον κυβερνήτη |
1345 |
|
βλέποντας του πλοίου |
|
|
να περιφέρεται σα ζώο |
|
|
πληγωμένο πανικόβλητος. |
|
ΑΓΓΕΛΟΣ |
|
|
|
Μπορεί να μου πείτε, ξένοι,73
|
|
|
πού βρίσκεται του Οιδίποδος τ' ανάκτορο |
1350 |
|
και μήπως ξέρετε πού βρίσκεται κι ο ίδιος; |
|
ΧΟΡ. |
Ιδού, το παλάτι· κι ο ίδιος μέσα, ξένε, βρίσκεται. |
|
|
Αυτή είναι η γυναίκα του, |
|
|
μητέρα των παιδιών του. |
|
ΑΓΓ. |
Να ζεις μες την ευδαιμονία πάντα. |
1355 |
|
Να χαίρεσαι το γάμο σου. |
|
ΙΟΚ. |
Παρομοίως, ξένε. |
|
|
Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. |
|
|
Μα πες μου τη χρεία που σ' έφερε |
|
|
και ποιο το μήνυμα που θες να πεις; |
1360 |
ΑΓΓ. |
Ευχάριστο και για το σπίτι σου |
|
|
και για το σύζυγό σου, γυναίκα. |
|
ΙΟΚ. |
Ποιο μήνυμα και ποιος σε στέλνει; |
|
ΑΓΓ. |
Από την Κόρινθο· |
|
|
ο λόγος μου θα σε γλυκάνει, |
1365 |
|
αλλά μπορεί να πικραθείς λιγάκι. |
|
ΙΟΚ. |
Αμφίσημο το μήνυμά σου· πώς γίνεται; |
|
ΑΓΓ. |
Λένε πως στην Ισθμία |
|
|
θα τον κάνουν βασιλιά. |
|
ΙΟΚ. |
Μα πώς; Ο γερο-Πόλυβος δε βασιλεύει πια; |
1370 |
ΑΓΓ. |
Όχι πια. Τον πήρε ο θάνατος στον τάφο. |
|
ΙΟΚ. |
Αλήθεια λες; Πέθανε ο Πόλυβος; |
|
ΑΓΓ. |
Να πέσω να πεθάνω, αν λέγω ψέματα. |
|
ΙΟΚ. |
Κόρη μου,74 τρέχα γρήγορα |
|
|
να τα προφτάσεις στον αφέντη. |
1375 |
|
Ω θεϊκές μαντείες, |
|
|
πού νά 'vαι τάχα το κύρος σας; |
|
|
Ο Οιδίπους μια ζωή περιπλανιόταν μακριά |
|
|
και σκιάζονταν μήπως τον άντρα αυτόν σκοτώσει. |
|
|
Η τύχη τώρα τον θανάτωσε75
|
1380 |
|
κι όχι το τέκνο του. |
|
ΟΙΔ. |
Ιοκάστη, αγάπη μου, μάτια μου, |
|
|
γιατί με φώναξες να βγω; |
|
ΙΟΚ. |
Τι λέει αυτός ο άνθρωπος ν' ακούσεις |
|
|
και να σκεφτείς κατόπιν |
1385 |
|
πού καταντούν των θεών οι σεβαστοί χρησμοί. |
|
ΟΙΔ. |
Ποιος είν' αυτός; Τι νέα φέρνει;; |
|
ΙΟΚ. |
Από την Κόρινθο το μήνυμα μας φέρνει |
|
|
πως ο πατέρας σου ο Πόλυβος |
|
|
δεν είναι ζωντανός, |
1390 |
|
πως χάθηκε. |
|
ΟΙΔ. |
Τι είπες; |
|
|
Ξένε. |
|
|
Θέλω να τ' ακούσω να το λες εσύ. |
|
ΑΓΓ. |
Αν πρέπει πρώτο να το πω |
1395 |
|
χωρίς περιστροφές, |
|
|
μάθε λοιπόν πως πήγε του θανάτου. |
|
ΟΙΔ. |
Αρρώστησε βαριά ή τον δολοφόνησαν; |
|
ΑΓΓ. |
Με το παραμικρό τα γέρικα κορμιά |
|
|
σωριάζονται στην κλίνη. |
1400 |
ΟΙΔ. |
Αρρώστησε |
|
|
κι έσβησε λίγο-λίγο. |
|
ΑΓΓ. |
Λογάριασε και τα πολλά τα χρόνια |
|
|
που τον βάραιναν. |
|
ΟΙΔ. |
Αλίμονο! |
1405 |
|
Τι να σκεφτεί κανείς; |
|
|
Τη μαντική εστία της Πυθίας;76
|
|
|
Τους οιωνούς, τα όρνεα |
|
|
που περιίπτανται στους ουρανούς |
|
|
και κράζουν; |
1410 |
|
Μας γεμίσαν παραμύθια |
|
|
πως ήτανε γραφτό |
|
|
να θανατώσω τον πατέρα μου. |
|
|
Εκείνος πέθανε και βρήκε τάφο μες τη γη |
|
|
κι εγώ χωρίς ν' αγγίξω ξίφος |
1415 |
|
βρίσκομαι εδώ. |
|
|
Εκτός αν υποθέσουμε |
|
|
πως λαχταρούσε να με δει |
|
|
κι από μαράζι πέθανε |
|
|
με τον καημό μου. |
1420 |
|
Έτσι μονάχα μπορεί να τον σκότωσα! |
|
|
Ο Πόλυβος στον Άδη κείτεται· |
|
|
μαζί του θάφτηκαν κι οι κούφιες προφητείες. |
|
ΙΟΚ. |
Δε στά 'λεγα, τόσον καιρό; |
|
ΟΙΔ. |
Ναι, τά 'λεγες. |
1425 |
|
Όμως με τύφλωνε μεγάλος φόβος. |
|
ΙΟΚ. |
Τώρα θα ξαλαφρώσεις την ψυχή σου. |
|
ΟΙΔ. |
Δεν πρέπει να φοβάμαι πια |
|
|
μήπως με τη μητέρα μου σμίξω; |
|
ΙΟΚ. |
Ο άνθρωπος δεν πρέπει να φοβάται. |
1430 |
|
Η τύχη κυβερνά παντού.77
|
|
|
Και ποιος θα ριψοκινδυνεύσει |
|
|
το μέλλον να προβλέψει με σαφήνεια; |
|
|
Όποιος μπορεί, διακυβεύει |
|
|
και τη ζωή του χαίρεται. |
1435 |
|
Μην τρέμεις μήπως σμίξεις |
|
|
με τη μάνα σου. |
|
|
Πολλά παιδιά στον ύπνο τους78
|
|
|
μέσα στ' όνειρο |
|
|
κοιμήθηκαν τη μάνα τους. |
1440 |
|
Μα ποιος σκοτίζεται γι' αυτά τα πράγματα, |
|
|
όταν ανέφελη ζωή περνά; |
|
ΟΙΔ. |
Με μία όμως προϋπόθεση |
|
|
πως ζωντανή η μάνα μου δε θά 'ταν. |
|
|
Μα τώρα ζει |
1445 |
|
κι όσο κι αν έχεις δίκιο, |
|
|
ανάγκη πάντα να φυλάγομαι. |
|
ΙΟΚ. |
Ο τάφος του πατέρα σου τεκμήριο δεν είναι; |
|
ΟΙΔ. |
Μεγάλο· όμως φοβάμαι τη ζωντανή. |
|
ΑΓΓ. |
Για ποια γυναίκα τρέμεις τόσο; |
1450 |
ΟΙΔ. |
Για τη Μερόπη, γέροντα. |
|
|
Ο Πόλυβος μαζί της ζούσε. |
|
ΑΓΓ. |
Αυτή κι ο φόβος σου πώς δένουν; |
|
ΟΙΔ. |
Με δένει μια δεινή |
|
|
θεόσταλτη μαντεία, ξένε. |
1455 |
ΑΓΓ. |
Λέγεται; Ή μήπως είναι απόρρητη; |
|
ΟΙΔ. |
Λέγεται. Χρησμός του Λοξία |
|
|
μου μήνυσε κάποτε |
|
|
πως είναι πεπρωμένο |
|
|
με τη μητέρα μου να κοιμηθώ |
1460 |
|
και με τα χέρια μου |
|
|
το αίμα του πατέρα μου να χύσω. |
|
|
Γι' αυτό έφυγα από την Κόρινθο. |
|
|
Ευτύχησα σ' αυτό τον τόπο. |
|
|
Μα νιώθεις πάντα τρυφερότητα, |
1465 |
|
όταν τα μάτια των γονιών σου βλέπεις. |
|
ΑΓΓ. |
Αυτά φοβόσουν και στερήθηκες την πόλη σου; |
|
ΟΙΔ. |
Για να μη γίνω του πατέρα μου φονιάς. |
|
ΑΓΓ. |
Κι από το φόβο δε σε λύτρωσα; |
|
|
Δεν έφερα καλές ειδήσεις, βασιλιά μου; |
1470 |
ΟΙΔ. |
Αξίζεις την ευγνωμοσύνη μου. |
|
ΑΓΓ. |
Γι' αυτό το λόγο κόπιασα.79
|
|
|
Σα θα γυρίσεις στην πατρίδα |
|
|
κάτι κι εγώ προσμένω να κερδίσω. |
|
ΟΙΔ. |
Ποτέ μου δε θα ξαναδώ τον τόπο που γεννήθηκα. |
1475 |
ΑΓΓ. |
Μου φαίνεται, παιδί μου, πως δε νογάς τι κάνεις. |
|
ΟΙΔ. |
Γιατί το λες αυτό; |
|
|
Εξήγησέ μου, γέροντα. Σε παρακαλώ. |
|
ΑΓΓ. |
Γιατί πραγματικά |
|
|
το σπίτι των γονιών σου αποφεύγεις; |
1480 |
ΟΙΔ. |
Η σκέψη με τρομάζει |
|
|
μήπως ο Φοίβος βγει αληθινός. |
|
ΑΓΓ. |
Μήπως τα γονικά σου σε μολύνουν; |
|
ΟΙΔ. |
Αυτός ο φόβος, γέροντα, |
|
|
με πνίγει χρόνια τώρα. |
1485 |
ΑΓΓ. |
Γνωρίζεις τάχα πως τρέμεις άδικα; |
|
ΟΙΔ. |
Γιατί; Παιδί τους δε γεννήθηκα; |
|
ΑΓΓ. |
Ο Πόλυβος κι εσύ |
|
|
δεν είχατε συγγένεια καμία. |
|
ΟΙΔ. |
Τι είπες; Ο Πολυβος δε μ' έσπειρε; |
1490 |
ΑΓΓ. |
Είναι πατέρας σου, όσο κι εγώ. |
|
ΟΙΔ. |
Ένας τυχαίος κι ο πατέρας μου |
|
|
δεν είναι ίσα κι όμοια. |
|
ΑΓΓ. |
Κανένας απ' τους δυο μας δε σε γέννησε. |
|
ΟΙΔ. |
Τότε γιατί μ' ονόμαζε παιδί του; |
1495 |
ΑΓΓ. |
Μάθε λοιπόν πως τα δικά μου χέρια |
|
|
δώρο σε πρόσφεραν σ' αυτόν. |
|
ΟΙΔ. |
Και πώς το ξένο δώρο |
|
|
τ' αγάπησε παράφορα; |
|
ΑΓΓ. |
Άτεκνος ήταν πριν. Υπέφερε. |
1500 |
ΟΙΔ. |
Μ' αγόρασες ή με βρήκες |
|
|
και μ' έδωσες; |
|
ΑΓΓ. |
Στου Κιθαιρώνα τις πλαγιές σε βρήκα. |
|
ΟΙΔ. |
Πώς βρέθηκες σ' αυτά τα μέρη; |
|
ΑΓΓ. |
Βοσκούσα πρόβατα στα κορφοβούνια. |
1505 |
ΟΙΔ. |
Σε πλήρωναν λοιπόν |
|
|
από βοσκή να τριγυρνάς σ' άλλη βοσκή. |
|
ΑΓΓ. |
Τότε σε βρήκα, γιόκα μου, και σ' έσωσα. |
|
ΟΙΔ. |
Με βρήκες; Πόναγα; Υπέφερα; |
|
ΑΓΓ. |
Ρώτα τους αστραγάλους σου να μαρτυρήσουν. |
1510 |
ΟΙΔ. |
Γιατί ξυπνάς στη μνήμη |
|
|
πληγές αρχαίες; |
|
ΑΓΓ. |
Σου λύνω τα σχοινιά |
|
|
που σφίγγαν τα σφυρά τα τρυπημένα. |
|
ΟΙΔ. |
Από τα σπάργανα κληρώθηκα |
1515 |
|
σακατεμένος. |
|
ΑΓΓ. |
Απ' τα σακατεμένα πόδια σου |
|
|
σ' ονόμασα Οιδίποδα. |
|
ΟΙΔ. |
Πες μου για το Θεό |
|
|
πατέρας ή μητέρα μου τό 'κανε αυτό; |
1520 |
ΑΓΓ. |
Δεν ξέρω. Καλύτερα θα ξέρει |
|
|
αυτός που σ' έδωσε σε μένα. |
|
ΟΙΔ. |
Απ' άλλο με πήρες; |
|
|
Δε με βρήκες τυχαία; |
|
ΑΓΓ. |
Όχι. Αλλος βοσκός σε μένα |
1525 |
|
σε παρέδωσε. |
|
ΟΙΔ. |
Ποιος ήταν; |
|
|
Ξέρεις να πεις πώς ήταν; |
|
ΑΓΓ. |
Λέγαν πως ήταν δούλος του Λαΐου. |
|
ΟΙΔ. |
Αυτού που κυβερνούσε κάποτε |
1530 |
|
τη χώρα τούτη; |
|
ΑΓΓ. |
Βεβαίως· ήταν βοσκός του. |
|
ΟΙΔ. |
Ζει; Μπορώ να του μιλήσω; |
|
|
Να τον δω; |
|
ΑΓΓ. |
Εσείς οι ντόπιοι ξέρετε καλύτερα. |
1535 |
ΟΙΔ. |
Είναι κανείς απ' τους εδώ |
|
|
που ξέρει τίποτα για το βοσκό που λέει; |
|
|
Στα χωράφια τον είδε κανείς; |
|
|
Στα περίχωρα; |
|
|
Αν έχετε στοιχεία, δώστε τα. |
1540 |
|
Είναι καιρός να βρούμε κάποιαν άκρη. |
|
ΧΟΡ. |
Θαρρώ πως είναι ο ίδιος |
|
|
που ζήτησες πρωτύτερα |
|
|
νά 'ρθει απ' τους αγρούς |
|
|
για να τον εξετάσεις. |
1545 |
|
Μ' αυτά σαφώς καλύτερα |
|
|
τα ξέρει η Ιοκάστη. |
|
ΟΙΔ. |
Γυναίκα, αυτός που θέλαμε νά 'ρθει πρωτύτερα |
|
|
είναι ο ίδιος |
|
|
μ' αυτόν που λέει; |
1550 |
ΙΟΚ. |
Τι; Ποιος και για ποιον; Ξενοιάσου. |
|
|
Συνήθισε να λησμονείς τα κούφια λόγια. |
|
ΟΙΔ. |
Δε γίνεται να μη φωτίσω τη γενιά μου, |
|
|
τώρα που βρήκα χνάρια να πατήσω. |
|
ΙΟΚ. |
Για το θεό, μη ξεσκαλίζεις πια, |
1555 |
|
αν αγαπάς λιγάκι τη ζωή σου. |
|
|
Δε φτάνουν τα δικά μου πάθη; |
|
ΟΙΔ. |
Κράτα ψηλά το κεφάλι· |
|
|
δε θα ξεπέσεις δα, |
|
|
ακόμα κι αν φανεί |
1560 |
|
πως είμαι δούλος γιος, |
|
|
πάππου προς πάππου δούλος. |
|
ΙΟΚ. |
Στα γόνατά σου πέφτω· μην προχωρήσεις. |
|
ΟΙΔ. |
Παρακαλάς να μη γνωρίσω την αλήθεια; |
|
ΙΟΚ. |
Μονάχα το καλό σου σκέφτομαι. |
1565 |
ΟΙΔ. |
Τέτοιο καλό με βασανίζει χρόνια. |
|
ΙΟΚ. |
Αλιά σου, κακορίζικε! |
|
|
Μακάρι ποτέ να μη μάθεις ποιος είσαι. |
|
ΟΙΔ. |
Να πάει κάποιος το βοσκό να φέρει εδώ. |
|
|
Αυτήν αφήστε την να χαίρεται |
1570 |
|
τα μεγαλεία της γενιάς της. |
|
ΙΟΚ. |
Όϊ, Όϊ, δύστυχε!80
|
|
|
Στερνή φορά και δεν μπορώ |
|
|
αλλιώς να σ' ονομάσω. |
|
ΧΟΡ. |
Μπήκε μες το παλάτι, Οιδίπου, |
1575 |
|
κι απελπισίας οίστρος την ταράζει. |
|
|
Φοβάμαι μήπως η σιωπή της εκραγεί. |
|
ΟΙΔ. |
Ας εκραγεί το σύμπαν! |
|
|
Το σπέρμα που με γέννησε, |
|
|
έστω και ταπεινό, |
1580 |
|
επιθυμώ να το γνωρίσω. |
|
|
Είναι γυναίκα και ξιπάζεται. |
|
|
Ντρέπεται τις φτωχικές μου ρίζες. |
|
|
Εγώ δε νιώθω ντροπή καμιά. |
|
|
Είμαι παιδί της Τύχης81
|
1585 |
|
και χαίρομαι την προίκα της. |
|
|
Μέσα στης τύχης πιάστηκα τη μήτρα· |
|
|
έχω τους μήνες συγγενείς82
|
|
|
που με γαλούχησαν μικρό |
|
|
και μ' έπλασαν μεγάλο. |
1590 |
|
Αυτός που είμαι γεννήθηκα |
|
|
και δε θ' αλλάξω |
|
|
και δε θ' αφήσω |
|
|
στο σκοτάδι τη γενιά μου. |
|