ΦΙ. |
Ὦ κοίλας πέτρας γύαλον
θερμὸν καὶ παγετῶδες, ὥς
σ' οὐκ ἔμελλον ἄρ', ὦ τάλας,
λείψειν οὐδέποτ', ἀλλά μοι |
στρ. α΄ |
|
καὶ θνῄσκοντι συνείσῃ.
Ὤμοι μοί μοι.
Ὦ πληρέστατον αὔλιον
λύπας τᾶς ἀπ' ἐμοῦ τάλαν,
τίπτ' αὖ μοι τὸ κατ' ἆμαρ |
1085 |
|
ἔσται; Τοῦ ποτε τεύξομαι
σιτονόμου μέλεος πόθεν ἐλπίδος;
Εἶτ' αἰθέρος ἄνω
πτωκάδες ὀξυτόνου διὰ πνεύματος
ἑλῶσιν μ'· οὐδ' ἔτ' ἰσχύς. |
1090 |
|
|
|
ΧΟ. |
Σύ τοι σύ τοι κατηξίω-
σας, ὦ βαρύποτμ'· οὐκ
ἄλλοθεν ἁ τύχα ἅδ' ἀπὸ μείζονος·
εὖτέ γε παρὸν φρονῆσαι
λῴονος ἐκ δαίμονος εἵ- |
1095 |
|
λου τὸ κάκιον αἰνεῖν. |
1100 |
|
|
|
ΦΙ. |
Ὦ τλάμων τλάμων ἄρ' ἐγὼ
καὶ μόχθῳ λωβατός, ὃς ἤ-
δη μετ' οὐδενὸς ὕστερον
ἀνδρῶν εἰσοπίσω τάλας |
αντ. α΄ |
|
ναίων ἐνθάδ' ὀλοῦμαι, |
1105 |
|
|
|
|
αἰαῖ αἰαῖ,
οὐ φορβὰν ἔτι προσφέρων,
οὐ πτανῶν ἀπ' ἐμῶν ὅπλων |
|
|
κραταιαῖς μετὰ χερσὶν
ἴσχων· ἀλλά μοι ἄσκοπα
κρυπτά τ' ἔπη δολερᾶς ὑπέδυ φρενός·
ἰδοίμαν δέ νιν,
τὸν τάδε μησάμενον, τὸν ἴσον χρόνον |
1110 |
|
ἐμὰς λαχόντ' ἀνίας. |
1115 |
ΧΟ. |
Πότμος πότμος σε δαιμόνων
τάδ', οὐδὲ σέ γε δόλος
ἔσχ' ὑπὸ χειρὸς ἐμᾶς. Στυγερὰν ἔχε |
|
|
δύσποτμον ἀρὰν ἐπ' ἄλλοις.
Καὶ γὰρ ἐμοὶ τοῦτο μέλει,
μὴ φιλότητ' ἀπώσῃ. |
1120 |
|
|
|
ΦΙ. |
Οἴμοι μοι, καί που πολιᾶς
πόντου θινὸς ἐφήμενος, |
στρ. β΄ |
|
γελᾷ μου, χερὶ πάλλων
τὰν ἐμὰν μελέου τροφάν,
τὰν οὐδείς ποτ' ἐβάστασεν.
Ὦ τόξον φίλον, ὦ φίλων
χειρῶν ἐκβεβιασμένον, |
1125 |
|
ἦ που ἐλεινὸν ὁρᾷς, φρένας εἴ τινας
ἔχεις, τὸν Ἡράκλειον
+ἄθλιον+ ὧδέ σοι
οὐκέτι χρησόμενον τὸ μεθύστερον,
ἄλλου δ' ἐν μεταλλαγᾷ |
1130 |
|
πολυμηχάνου ἀνδρὸς ἐρέσσῃ,
ὁρῶν μὲν αἰσχρὰς ἀπάτας,
στυγνόν τε φῶτ' ἐχθοδοπόν,
μυρία τ' ἀθροῦν ἀνατέλ-
λονθ' ὅσ' ἐφ' ἡμῖν κάκ' ἐμήσαθ' οὗτος. |
1135 |
|
|
|
ΧΟ. |
Ἀνδρός τοι τὸ μὲν εὖ δίκαιον εἰπεῖν,
εἰπόντος δὲ μὴ φθονερὰν
ἐξῶσαι γλώσσας ὀδύναν.
Κεῖνος δ' εἷς ἀπὸ πολλῶν
ταχθεὶς τοῦτ' ἐφημοσύνᾳ |
1140 |
|
κοινὰν ἤνυσεν ἐς φίλους ἀρωγάν. |
1145 |
|
|
|
ΦΙ. |
Ὦ πταναὶ θῆραι χαροπῶν τ'
ἔθνη θηρῶν, οὓς ὅδ' ἔχει
χῶρος οὐρεσιβώτας,
φυγᾷ μ' οὐκέτ' ἀπ' αὐλίων |
αντ. β΄ |
|
πελᾶτ'· οὐ γὰρ ἔχω χεροῖν |
1150 |
|
τὰν πρόσθεν βελέων ἀλκάν,
ὦ δύστανος ἐγὼ τανῦν.
Ἀλλ' ἀνέδην ὅδε χῶρος ἐρύκεται,
οὐκέτι φοβητὸς ὑμῖν, |
|
|
ἕρπετε, νῦν καλὸν
ἀντίφονον κορέσαι στόμα πρὸς χάριν
ἐμᾶς σαρκὸς αἰόλας.
Ἀπὸ γὰρ βίον αὐτίκα λείψω·
πόθεν γὰρ ἔσται βιοτά; |
1155 |
|
Τίς ὧδ' ἐν αὔραις τρέφεται,
μηκέτι μηδενὸς κρατύ-
νων ὅσα πέμπει βιόδωρος αἶα; |
1160 |
|
|
|
ΧΟ. |
Πρὸς θεῶν, εἴ τι σέβῃ ξένον, πέλασσον,
εὐνοίᾳ πάσᾳ πελάταν· |
|
|
ἀλλὰ γνῶθ', εὖ γνῶθ'· ἐπὶ σοὶ
κῆρα τάνδ' ἀποφεύγειν.
Οἰκτρὰ γὰρ βόσκειν, ἀδαὴς δ'
ἔχειν μυρίον ἄχθος ᾧ ξυνοικεῖ. |
1165 |
|
|
|
ΦΙ. |
Πάλιν, πάλιν παλαιὸν ἄλ- |
|
|
γημ' ὑπέμνασας, ὦ
λῷστε τῶν πρὶν ἐντόπων.
Τί μ' ὤλεσας; Τί μ' εἴργασαι; |
1170 |
ΧΟ. |
Τί τοῦτ' ἔλεξας; |
|
ΦΙ. |
Εἰ σὺ τὰν ἐμοὶ |
|
|
στυγερὰν Τρῳάδα γᾶν μ' ἤλπισας ἄξειν. |
1175 |
ΧΟ. |
Τόδε γὰρ νοῶ κράτιστον. |
|
ΦΙ. |
Ἀπό νύν με λείπετ' ἤδη. |
|
ΧΟ. |
Φίλα μοι, φίλα ταῦτα παρήγγει-
λας ἑκόντι τε πράσσειν.
Ἴωμεν ἴωμεν |
|
|
ναὸς ἵν' ἡμῖν τέτακται. |
1180 |
ΦΙ. |
Μή, πρὸς ἀραίου Διός, ἔλ-
θῃς, ἱκετεύω. ΧΟ. Μετρίαζ'. ΦΙ. Ὦ ξένοι, |
|
|
μείνατε, πρὸς θεῶν. ΧΟ. Τί θροεῖς; |
1185 |
ΦΙ. |
Αἰαῖ αἰαῖ,
δαίμων δαίμων· ἀπόλωλ' ὁ τάλας·
ὦ πούς, πούς, τί σ' ἔτ' ἐν βίῳ
τεύξω τῷ μετόπιν τάλας; |
|
|
Ὦ ξένοι, ἔλθετ' ἐπήλυδες αὖθις. |
1190 |
ΧΟ. |
Τί ῥέξοντες ἀλλοκότῳ
γνώμᾳ τῶν πάρος, ὧν προφαίνεις; |
|
ΦΙ. |
Οὔτοι νεμεσητὸν
ἀλύοντα χειμερίῳ |
|
|
λύπᾳ καὶ παρὰ νοῦν θροεῖν. |
1195 |
ΧΟ. |
Βᾶθί νυν, ὦ τάλαν, ὥς σε κελεύομεν. |
|
ΦΙ. |
Οὐδέποτ' οὐδέποτ', ἴσθι τόδ' ἔμπεδον,
οὐδ' εἰ πυρφόρος ἀστεροπητὴς
βροντᾶς αὐγαῖς μ' εἶσι φλογίζων. |
|
|
Ἐρρέτω Ἴλιον, οἵ θ' ὑπ' ἐκείνῳ
πάντες ὅσοι τόδ' ἔτλασαν ἐμοῦ ποδὸς
ἄρθρον ἀπῶσαι. Ἀλλ',
ὦ ξένοι, ἕν γέ μοι εὖχος ὀρέξατε. |
1200 |
|
|
|
|
|
|
ΧΟ. |
Ποῖον ἐρεῖς τόδ' ἔπος; ΦΙ. Ξίφος, εἴ ποθεν, |
|
|
ἢ γένυν, ἢ βελέων τι, προπέμψατε. |
1205 |
ΧΟ. |
Ὡς τίνα <δὴ> ῥέξῃς παλάμαν ποτέ; |
|
ΦΙ. |
Κρᾶτ'καὶ ἄρθρ' ἀπὸ πάντα τέμω χερί·
φονᾷ, φονᾷ νόος ἤδη. |
|
ΧΟ. |
Τί ποτε; ΦΙ. Πατέρα ματεύων. |
1210 |
ΧΟ. |
Ποῖ γᾶς; ΦΙ. Ἐς Ἅιδου·
οὐ γὰρ ἐν φάει γ' ἔτι.
Ὦ πόλις, ὦ πόλις πατρία,
πῶς ἂν εἰσίδοιμί σ' ἄθλιός γ' ἀνήρ, |
|
|
ὅς γε σὰν λιπὼν ἱερὰν λιβάδ',
ἐχθροῖς ἔβαν Δαναοῖς
ἀρωγός· ἔτ' οὐδέν εἰμι. |
1215 |
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
|
(Βγαίνουν ο Οδυσσέας και ο Νεοπτόλεμος.)
|
|
|
|
|
ΦΙ. |
Ω! εσύ του βράχου σπηλιά,
σε παγωνιές και λιοπύρια σκεπή μου
ήταν γραμμένο της μοίρας λοιπόν
για μένα το δύστυχο,
να μη φύγω ποτέ από κοντά σου,
μα εδώ θα με δεις να πεθαίνω.
Αλίμονό μου. Αχ! δόλια
σπηλιά μου ξέχειλη απ' τον πόνο μου,
για καθημερινό μου τι θα 'χω;
Από πού, ποιαν ελπίδα θα βρω
να μου δώσει τροφή;
Ψηλά στον αιθέρα
που βουίζουν οι μπόρες,
τα δειλά θα ριχτούνε πουλιά
καταπάνω μου· τι δεν έχω τα τόξα. |
1090 |
|
|
|
ΧΟ. |
Μονάχος σου, μονάχος σου το θέλησες,
βαριόμοιρε· τρανότερος κανένας
δε σ' έριξε στην τύχη ετούτη
κι ενώ μπορούσες πιο σωστή να πάρεις
απόφαση, έχεις προτιμήσει
αντί για το καλό το χειρότερο. |
1100 |
|
|
|
ΦΙ. |
Α! ο δύστυχος, δύστυχος
κι από τη συμφορά θερισμένος,
που δίχως κανέναν κοντά μου
κατοικώντας εδώ θα πεθάνω,
|
|
|
|
|
|
άαχ! αχ! αχ!
γιατί πια δε θα βρίσκω τροφή
στα δυνατά μου χέρια· αφού δε θα 'χω
τις φτερωτές μου σαΐτες·
όμως απρόσμενα λόγια, κρυφά
δολοπλόκας ψυχής με ξεγελάσαν·
άμποτε να 'βλεπα εκείνον
που μ' όλα τα δίχτυα με τύλιξε
να τυραννιέται πικρά
τόσους καιρούς σαν εμένα. |
1110 |
ΧΟ. |
Η μοίρα, η μοίρα των θεών γι' αυτά,
κι όχι δικός μας δόλος σε κατέστρεψε.
Άλλους πικρά να καταριέσαι,
γιατί νιαζόμαστε για σένα από καρδιάς
και την φιλία μας την αρνιέσαι. |
1120 |
|
|
|
ΦΙ. |
Αχ! τώρα εκείνος καθισμένος
σε περιγιάλι αφρολουσμένο
με περγελά, στα χέρια του κρατώντας
τα όπλα μου που μ' έθρεψαν τον άμοιρο,
που άλλος κανείς δεν κράτησε ποτέ.
Ω! αγαπημένο τόξο που σ' άρπαξαν
με βία απ' τα πιστά μου χέρια,
αν έχεις κάποια αίσθηση, θα βλέπεις
εμέ τον δόλιο πώς κατάντησα,
τον φίλο του Ηρακλή που ποτέ
δε θα σ' αγγίζει πια,
αλλά όπως άλλαξες αφέντη
άντρας πανούργος θα σ' έχει
και θα βλέπεις τις άτιμες
πονηριές του κι ακόμη
τον πολυμίσητον άντρα που σώριασε
συμφορές μυριάδες πάνω μου,
όσες για με μηχανεύτηκε τούτος. |
1130 |
|
|
|
ΧΟ. |
Είναι σημάδι του άντρα που για δίκιο
μιλάει, να μιλάει σωστά χωρίς να δείχνει
με γλώσσα χολωμένη την πίκρα του.
Ένας εκείνος και πολλοί τον πρόσταξαν
αυτά να πράξει, κέρδος φέρνοντας
και βοήθεια σ' όλους τους φίλους. |
1140 |
|
|
|
ΦΙ. |
Ω! εσείς κυνήγια των πουλιών,
κι αγρίμια εσείς με μάτια λαμπερά
που ο βουνίσιος θρέφει λόγγος τούτος,
δε θα ζυγώνετε πια στη σπηλιά μου |
|
|
με φόβο κι έτοιμα για φευγάλα·
τι ο δύστυχος τώρα δεν κρατώ
τα τόξα μου, την πρωτινή μου
δύναμη. Ο τόπος είναι λεύτερος,
δεν είναι επίφοβος για σας·
Ελάτε τώρα είναι η κατάλληλη
περίσταση, για να χορτάσετε
το φονικό σας στόμα που εκδίκηση
θα πάρει τρώγοντας τις σάρκες μου.
Γιατί γοργά θα πεθάνω.
Πώς θα μπορέσω να ζήσω;
Ποιος με τ' αγέρι θρέφεται;
χωρίς κανένα απ' τα αγαθά
που η μάνα γη δωρίζει; |
1150
1160 |
|
|
|
ΧΟ. |
Για τους θεούς, έλα κοντά μου αν έχεις
σέβας για τον ξένο που 'ρθα ως φίλος·
όμως στο χέρι σου είναι, ξέρε το καλά,
αυτή τη μαύρη μοίρα να ξεφύγεις.
Γιατί φριχτά σε τρώει κι όποιος την έχει,
δεν είναι τρόπος να υπομείνει
τα μύρια βάσανα που φέρνει. |
|
|
|
|
ΦΙ. |
Μάτωσες την παλιά πληγή μου πάλι,
ω! εσύ, ο καλύτερος απ' όλους
που 'ρθαν εδώ. Γιατί μ' αφάνισες;
Τι μου 'κανες του δύσμοιρου; |
1170 |
ΧΟ. |
Γιατί το 'πες αυτό; |
|
ΦΙ. |
Μ' αφάνισες, αν πίστεψες πως θα 'ρθω
στη μισητή γη της Τρωάδας. |
|
ΧΟ. |
Αυτό νομίζω εγώ καλύτερο. |
|
ΦΙ. |
Φύγετε από κοντά μου πια. |
|
ΧΟ. |
Απόκριση καλή για μένα αφού το θέλω
κι εγώ να φύγω. Μπρος, ας πάμε
καθένας στη δουλειά του στο καράβι. |
1180 |
ΦΙ. |
Για τ' όνομα του Δία, μη φεύγεις, σε ικετεύω. |
|
ΧΟ. |
Γαλήνεψε το φέρσιμό σου. |
|
ΦΙ. |
Για τους θεούς, μείνετε, ξένοι. |
|
ΧΟ. |
Γιατί φωνάζεις; |
|
ΦΙ. |
Αχ! αχ! ω! ευχή, τύχη·
ο δόλιος αφανίστηκα. Πόδι,
ω! πόδι μου, τι να σε κάμνω πια
στη ζωή που μου μέλλεται του μαύρου;
Ω! ξένοι, γυρίστε πάλι πίσω. |
1190 |
ΧΟ. |
Και τι το αλλιώτικο θα κάμεις
απ' όσα λίγο πριν μας είπες; |
|
ΦΙ. |
Για κατηγορία αυτός δεν είναι
που όντας σε μαύρη συμφορά παραμιλάει. |
|
ΧΟ. |
Έλα μαζί μας τότε όπως σου λέμε. |
|
ΦΙ. |
Ποτέ μου δε θ' αφήσω αυτή τη χώρα,
ποτές, ούτε κι ο Δίας αν έρθει να με κάψει
μ' αστροπελέκια ο φλογοφόρος. Το κάστρο
της Τροίας να χαθεί κι όσοι το ζώνουν,
όλοι που για το άρρωστο ποδάρι μου
δίχως ντροπή με παρατήσαν εδωπέρα.
Όμως, ω! ξένοι κάντε μου μια χάρη. |
1200 |
|
|
|
|
|
|
ΧΟ. |
Τι θες να πεις μ' αυτό το λόγο; |
|
ΦΙ. |
Ένα σπαθί ή πελέκι ή μια σαΐτα,
αν το μπορείτε στείλτε μου. |
|
ΧΟ. |
Και τι να κάμεις μ' αυτό; |
|
ΦΙ. |
Για να σφαγώ, να κομματιάσω το κορμί μου·
Θάνατο, θάνατο γυρεύει ο νους μου. |
|
ΧΟ. |
Τάχα γιατί; |
1210 |
ΦΙ. |
Να πάω τον πατέρα μου να βρω. |
|
ΧΟ. |
Σε ποια μεριά της γης; |
|
ΦΙ. |
Στον Άδη· γιατί πια το φως δε βλέπει.
Ω! πόλη μου, ω πατρίδα μου, μακάρι
ο δόλιος να σ' αντίκριζα που αφήνοντας
το ιερό ποτάμι σου, βοηθός
επήγα στους εχθρούς μου Δαναούς·
τίποτα πια δεν είμαι, τίποτα. |
|
|
|
|
|
(Ο Φιλοκτήτης μπαίνει αργά στη σπηλιά του.)
|
|
|