| 1183. |
ὦ πάντες ἀστοὶ (συμπολίτες)· οι άντρες του χορού και ο Αγγελιοφόρος αντιπροσωπεύουν όλους τους Θηβαίους. |
| 1184. |
Παλλάδος θεᾶς· στη Θήβα υπήρχαν δύο ναοί προς τιμή της Αθηνάς: της Παλλάδος ή Όγκας Αθηνάς και της Καδμείας ή Ισμηνίας. Ο Σοφοκλής προς χάρη των Αθηναίων θεατών χρησιμοποιεί την αττική προσωνυμία της θεάς. |
| 1187-1191. |
φθόγγος οἰκείου κακοῦ.....κακῶν οὐκ ἄπειρος (και του σπιτιού συμφορά.....αμάθητη στις συμφορές δεν είμαι)· η Ευρυδίκη λιποθύμησε, όταν άκουσε τη λέξη τεθνᾶσιν (είναι νεκροί, στ. 1173), οπότε δεν πρόφτασε ν' ακούσει για την αυτοκτονία του Αίμονα. Η φράση αμάθητη στις συμφορές δεν είμαι υποδηλώνει τη θυσία του άλλου γιου της, του Μεγαρέα, για τη σωτηρία της πατρίδας. |
| 1192-1193.
|
ἐγώ, φίλη......ἔπος (εγώ, καλή κυρά μου.....δεν κρύβω)· ο Αγγελιοφόρος παρουσιάζεται ως αυτόπτης μάρτυρας και φιλαλήθης. Άρα η μαρτυρία του ξαναζωντανεύει τα γεγονότα. |
| 1196-1198. |
ἐγὼ δὲ....Πολυνείκους ἔτι (εγώ τον άντρα σου.....φριχτό κορμί κομμάτια)· το τραγικό λάθος βρίσκεται στη χρονική τάξη των ενεργειών του Κρέοντα. Την ώρα που τελούν τους εξαγνισμούς και καίνε το πτώμα του Πολυνείκη, απαγχονίζεται η Αντιγόνη. |
| 1199. |
ἐνοδίαν θεὸν (στην Εκάτη)· Η Εκάτη ήταν θεά, φύλακας των νεκρών και των μνημάτων. Την αποκαλούσαν ἐνοδίαν, γιατί τριγυρνούσε στους δρόμους και στα τρίστρατα. |
| 1204-1205. |
πρὸς λιθόστρωτον κόρης νυμφεῖον Ἅιδου (για τη λιθόστρωτη.....και της κόρης)· ο τάφος της Αντιγόνης χαρακτηρίζεται ως νυφικός και νεκρικός, συγχρόνως, θάλαμος, όπου τη νυφική παστάδα και τους τάπητες αντικαθιστά το λίθινο δάπεδο. |
| 1212. |
ἆρ' εἰμὶ μάντις (μην είμαι μάντις)· ο Κρέων μαντεύει ότι οι διαπεραστικοί θρήνοι είναι του Αίμονα για τη νεκρή Αντιγόνη. |
| 1219. |
τάδ' ἐξ ἀθύμου δεσπότου (στις προσταγές του πικραμένου μας αφέντη)· η κατάρρευση της προσωπικότητας του Κρέοντα είναι πλήρης. Ο άλλοτε αγέρωχος βασιλιάς, ύστερα από τους θρήνους και τις κραυγές, έχει χάσει πια και την τελευταία ψυχική του ικμάδα. Η τραγικότητά του είναι φανερή. |
| 1221-1222.
|
τὴν μὲν κρεμαστήν......καθημμένην (εκείνη κρεμασμένη.....το στημόνι της ποδιάς)· η αυτοκτονία της Αντιγόνης ερμηνεύεται ως πράξη ηρωισμού και αξιοπρέπειας. Η ηρωίδα επιταχύνει τον θάνατό της, για να δείξει ότι κύριος της ζωής της είναι η ίδια και όχι ο Κρέων που την καταδίκασε σε θάνατο από πείνα. |
| 1228-1230. |
ὦ τλῆμον....ἱκέσιός σε λίσσομαι (τι έκανες, δύστυχε;....βγες έξω)· οι κακές προαισθήσεις του Κρέοντα για τον Αίμονα μπρος στο θέαμα της απαγχονισμένης Αντιγόνης τον παρακινούν σ' αυτήν την αγωνιώδη αντίδραση: τι πας να κάνεις; τι έχεις στο μυαλό σου; |
| 1232. |
πτύσας προσώπῳ κοὐδὲν ἀντειπὼν (τον έφτυσε.....λέξη να του πει)· πράξη ανάρμοστη που υποδηλώνει ότι ο Αίμων, σε κατάσταση παραφροσύνης, έχει προχωρήσει σε πλήρη αποδοκιμασία και απόρριψη του πατέρα. |
| 1235. |
αὑτῷ χολωθεὶς (θυμώνει με την τύχη του ο δόλιος)· ο Αίμων οργίζεται με τον εαυτό του, γιατί προχώρησε σε ανόσια πράξη, επιχειρώντας να σκοτώσει τον πατέρα του. |
| 1236-1239. |
ἤρεισε πλευραῖς.....σταλάγματος (τέντωσε πίσω το κορμί.....τα λευκά το αίμα)· η επίθεση του Αίμονα εναντίον του πατέρα του και η αυτοκτονία του οριοθετούν την αρχή της πτώσης του Κρέοντα, την ώρα που οι δύο νέοι, έστω και στον Αδη, ενώνονται με συμβολική γαμήλια τελετή. |
| 1244-1245. |
ἡ γυνὴ πάλιν.....λόγον (η κυρά μας.....καλή κακή)· η Ευρυδίκη άφωνη μπαίνει στο ανάκτορο, όπως η Δηιάνειρα στις Τραχίνιες και η Ιοκάστη στον Οιδίποδα Τύραννο. Η βουβή θλίψη δείχνει το μέγεθος του πένθους.
|
| 1253-1255. |
ἀλλ' εἰσόμεσθα..... παραστείχοντες (θα μάθουμε....την ψυχή της κλειδώνει)· ο Αγγελιοφόρος μπαίνει στο ανάκτορο γεμάτος ανησυχία, για να επιστρέψει ύστερα από λίγο ως Εξάγγελος. |
