Θα διερευνήσουμε το ρόλο που παίζει η μουσική στον πόλεμο.
Θα γνωρίσουμε τις στρατιωτικές μπάντες και τις φιλαρμονικές ορχήστρες των δήμων.
Θα γνωρίσουμε τα χάλκινα πνευστά και θα εξερευνήσουμε τον τρόπο λειτουργίας τους.
Θα λύσουμε μια...παρεξήγηση.
Η μουσική συνδέεται στενα με όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Μια ανθρώπινη δραστηριότητα δυστυχώς είναι και ο πόλεμος που έχει και αυτός τη δική του...μουσική υπόκρουση.
Kοινό σημείο της πολεμικής μουσικής όλων των εποχών είναι ο δυνατός και θορυβώδης ήχος της που τονώνει το ηθικό των πολεμιστών.Χαρακτηριστική είναι η πληροφορία που έχουμε από την Παλαιά Διαθήκη για τα τείχη στην Ιεριχώ που έπεσαν από τιςς ιαχές και τον ήχο από τις σάλπιγγες των Ισραηλιτών.
«Ίτε παίδες Ελλήνων...»
Στον ελλαδικό χώρο κατά την αρχαιότητα υπήρχαν δύο είδη πολεμικής μουσικής: ο παιάνας και το εμβατήριο. Παιάνας ονομαζόταν το χορικό τραγούδι, ο ύμνος που αρχικά απευθυνόταν στον Απόλλωνα ή την Αρτεμη για τη λύτρωση από κάποιο κακό ή αρρώστια. Στη συνέχεια επικράτησε να ονομάζεται έτσι το θριαμβευτικό τραγούδι μετά τις νίκες στον πόλεμο
ή τους εθνικούς αγώνες. Εμβατήριο ήταν το τραγούδι που συνόδευε και ρύθμιζε το βήμα των
στρατιωτών. Τη μελωδία την έπαιζε ο αυλός, ενώ το ρυθμό τον κρατούσαν οι στρατιώτες με
το βηματισμό τους, γι' αυτό λεγόταν και «ενόπλιον μέλος».
Στρατιωτικές μπάντες
Τα χάλκινα πνευστά επειδή είναι μουσικά όργανα με
δυνατό ήχο χρησιμοποιούνται στις στρατιωτικές μπάντες για να εμψυχώνουν και να ψυχαγωγούν τους
στρατιώτες. Έχουν επίσης σημαντική θέση στη συμφωνική ορχήστρα αλλά και σε παραδοσιακές ορχήστρες των βαλκανικών χωρών όπου συνοδεύουν τα γλέντια και τις διασκεδάσεις. Ευρύτατα τέλος χρησιμοποιούνται και στη μουσική τζαζ (jazz).
Χάλκινες δημιουργίες...
Όλα τα χάλκινα πνευστά φτιάχνονται από σωλήνες. Στο ένα άκρο τους υπάρχει κατάλληλο επιστόμιο και στο άλλο ένα χωνί (καμπάνα). Ο σωλήνας κάθε οργάνου διαφέρει στη διάμετρο, το μήκος και
5.1 Επιστόμιο
από τρομπόνι
τη μορφή. Ο ήχος στα χάλκινα πνευστά παράγεται με μεταβολές στην
πίεση του αέρα που ασκούν τα παλλόμενα χείλη του εκτελεστή στο επιστόμιο. Σε πολλά χάλκινα πνευστά υπάρχουν ειδικές βαλβίδες (συνήθως τρεις) που μεταβάλλουν το μήκος του σωλήνα και την οξυτητα
του ήχου που παράγεται. Βλέπεις με κόκκινο χρώμα τη διαδρομή του αέρα όταν καμιά βαλβίδα δεν είναι πατημένη και με μπλε όταν έχει πατηθεί η πρώτη βαλβίδα.
5.2 Τομή τρομπέτας.
Τρόπος λειτουργίας.
Το σαξόφωνο -που παρουσιάζει ομοιότητες με το κλαρινέτο-, αν και κατασκευάζεται από
χαλκό, εντάσσεται στα ξύλινα πνευστά, επειδή ο ήχος του παράγεται όχι από τα παλλόμενα
χείλη του εκτελεστή στο επιστόμιο, αλλά από την παλλόμενη καλαμίδα (καλάμι).
Θέλεις να γνωρίσεις καλύτερα τα χάλκινα πνευστά;
5.3 Τούμπα5.4 Τρομπόνι5.5 Κόρνο5.6 Τρομπέτα
5.7 H πρώτη Φιλαρμονική του Αήμου B. Κυνουρίας
Τα χάλκινα πνευστά συναντιούνται όλα μαζί στις φιλαρμονικές ορχήστρες οι οποίες περιλαμβάνουν επίσης ξύλινα πνευστά και κρουστά. Οι φιλαρμονικές
ορχήστρες πρωταγωνιστούν στις παρελάσεις παίζοντας διάφορα εμβατήρια.
Οι περισσότεροι δήμοι διαθέτουν τέτοιες ορχήστρες. Επισκεφθείτε τις ή προσκαλέστε τις στην τάξη σας, για να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τα όργανα που τις αποτελούν. Πολλές πληροφορίες μπορείτε να βρείτε και στο διαδίκτυο αλλά και σε βιβλία μουσικής.
Θα διερευνήσουμε το ρόλο που παίζει η μουσική στον πόλεμο.
