Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων (Ε Δημοτικού): Ηλεκτρονικό Βιβλίο

Δημοτικό τραγούδι

Της ξενιτιάς

Η ξενιτιά για πολλές δεκαετίες αποτέλεσε μάστιγα του λαού μας. Άλλοτε ο σκληρός κατακτητής, άλλοτε ανάγκες της ζωής και άλλοτε λόγοι εργασίας ανάγκαζαν τους νέους, το πιο ζωντανό τμήμα του πληθυσμού, να φεύγουν για πολλά χρόνια, πολλές φορές και παντοτινά από την πατρική τους γη. Ο λαός εξωτερίκευσε την πίκρα του με τραγούδια ειδικά πλασμένα για την ξενιτιά, γεμάτα πόνο αλλά και κρυφή ελπίδα και αξιοπρέπεια· τραγούδια που έχεις την αίσθηση ότι συνοδεύονται από βουβό κλάμα.

Θέλω να πα* στην ξενιτιά να κάμω τριάντα ημέρες
και η ξενιτιά με γέλασε και κάνω τριάντα χρόνους.
Περικαλώ σε, ξενιτιά, αρρώστια μη μου δώσεις.
Η αρρώστια θέλει πάπλωμα, θέλει παχύ στρωσίδι,
θέλει μανούλας γόνατα, θέλ' αδερφής αγκάλες,
θέλει πρώτες ξαδέρφισσες να κάθονται κοντά σου,
θέλει και σπίτι να είν' πλατύ, να στρώνει, να ξιστρώνει*.
Όσο 'χει ο ξένος την υγειά, ούλοι* τον αγαπάνε.
Μα 'ρθε καιρός κι αρρώστησε βαριά για να πεθάνει
κι ο ξένος αναστέναξε και η γης αναταράχτη:
— Να είχα νερ'* απ' τον τόπο μου και μήλ' απ' τη μηλιά μου,
σταφύλι ροδοστάφυλο απ' την κληματαριά μου.

* να πα: να πάω * ξιστρώνει (ξιστρώνω): ξεστρώνει * ούλοι: όλοι * νερ': νερό

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

Ερωτήσεις - Δραστηριότητες:

Πώς νιώθει ο ξένος του δημοτικού τραγουδιού και γιατί;
Ποιες διαφορές βρίσκετε ανάμεσα στην ξενιτιά που περιγράφεται στο τραγούδι και τη σημερινή;
Πώς βλέπετε να αντιμετωπίζονται οι μετανάστες στις μέρες μας και ποια γνώμη έχετε για την αντιμετώπιση αυτή;