Δημιουργίες και δημιουργοί χθές και σήμερα

ΣΥΝΤΡΟΦΙΑ ΜΕ ΕΝΑ ΑΛΟΓΟ, Δ3

ΣΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Το άλογο συνδέθηκε στενά με την εξέλιξη και τον πολιτισμό του ανθρώπου.
Όταν το εξημέρωσε, το έκανε βοηθό στις πρώτες ασχολίες του και σύμμαχο στην αντιμετώπιση των εχθρών του. Ο πρωτόγονος άνθρωπος το θαύμαζε
και του έδωσε μυθικές και ιερές διαστάσεις. Από την ομορφιά, τη δύναμη
και την ταχύτητά του εμπνεύστηκαν οι καλλιτέχνες και το απεικόνισαν με πολλές παραλλαγές. Σκάλισαν τη μορφή του στο ελεφαντόδοντο, στην πέτρα και το ξύλο.
Το ζωγράφισαν με γραμμές, σχήματα και χρώματα. Σχεδίασαν και μελέτησαν την κίνηση,
τον ρυθμό και την ομορφιά του. Σήμερα τη μορφή του αλόγου τη συναντάμε σε ναούς, μουσεία, μνημεία, και σε έργα πολλών καλλιτεχνών.

Τα άλογα στην αρχαία Ελλάδα

Παράσταση
από ερυθρόμορφο αγγείο με τον Πήγασο
και τον Βελλερεφόντη (εικ.1)

Παράσταση
από μελανόμορφο αγγείο
που απεικονίζει τον Ηρακλή
και τα άλογα του Διομήδη (εικ. 2).

Τα άλογα στην αρχαία Ελλάδα

Ο Παρθενώνας έχει διακοσμηθεί με πολλές
παραστάσεις που απεικονίζουν άλογα και
ανθρώπους (εικ. 3).

Ανάγλυφο του Παρθενώνα
με θέμα τη μάχη των Κενταύρων
και των Λαπίθων (εικ. 4).

Με αφορμή τα μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία, ζωγράφισε με τις τέμπερες στο μπλοκ σου άλογα από τη μυθολογία.

ενότητα 4

Δ3 Άλογα σε κίνηση του Λεονάρντο Ντα Βίντσι

Το άλογο υπήρξε το αγαπημένο θέμα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι.
Τον ενδιέφερε η απόδοση της κίνησης του αλόγου και έκανε πολλά σχέδια
με αυτό το θέμα. Μελέτησε τα άλογα για να μάθει την ανατομία, τις διαθέσεις,
τις συνήθειες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.
Πίστευε ότι το άλογο ήταν το ζώο των θεών και των ηρώων.

Λεονάρντο Ντα Βίντσι,
«Μελέτες για την κίνηση του αλόγου»
(εικ.1,2,3,4).

Για ποιο λόγο ο Ντα Βίντσι σχεδίασε πολλές φορές τα πόδια και άλλα μέλη του αλόγου; Προσπάθησε να σχεδιάσεις με μολύβι άλογα που κινούνται.

Δημιουργίες και δημιουργοί χθές και σήμερα

Τα άλογα στήν αγιογραφία Δ3

Στη βυζαντινή αγιογραφία το άλογο απεικονίζεται μαζί με μορφές Αγίων,
όπως ο Άγιος Δημήτριος και ο Άγιος Γεώργιος. Το άλογο μαζί με τον Άγιο συμβολίζει
τη νίκη του «καλού» πάνω στο «κακό». Στην πάλη αυτή, το άλογο με την έντονη κίνηση
και την ορμή του προαναγγέλλει τη νίκη.

Ο Άγιος Γεώργιος
Ρωσική αγιογραφία του 14ου αιώνα
(εικ.1).

Ο Άγιος Δημήτριος
από την Εκατονταπυλιανή της Πάρου
του 14ου αιώνα (εικ. 2).

Παρατήρησε τα χρώματα και τις μορφές των εικόνων. Από ποια στοιχεία καταλαβαίνεις ότι το άλογο έχει κυρίαρχη θέση μέσα στις εικόνες;

ενότητα 4

Δ3
Άλογα στη σύγχρονη γλυπτική

Στη σημερινή εποχή το άλογο, παρόλο που έχει χάσει
τη στενή σχέση του με τον άνθρωπο, παραμένει πηγή
έμπνευσης πολλών σύγχρονων καλλιτεχνών. Σπουδαίοι
γλύπτες δημιούργησαν περίφημα γλυπτά με τη μορφή του.

Σχέδια με άλογα και αναβάτες του Ιταλού
γλύπτη Μαρίνο Μαρίνι (εικ.1,2).

Σχέδια με άλογα
του Δημήτρη Καλαμάρα (εικ. 3,4).

Ο Καλαμάρας και ο Μαρίνι ασχολήθηκαν
με τη μελέτη του αλόγου και μεγάλο μέρος της
δημιουργίας τους με σχέδια και γλυπτά είναι
αφιερωμένο σ’ αυτό.

«Άλογο» σε μπρούντζο του
Δημήτρη Καλαμάρα (εικ. 5)

«Άλογο και αναβάτης»
σε χρωματισμένο ξύλο
του Μαρίνο Μαρίνι (εικ. 6).

Σχεδίασε στο μπλοκ με το μολύβι σου περιγράμματα αλόγων και στη συνέχεια φτιάξε με πλαστελίνη ή πηλό τα άλογα που σχεδίασες.

Δημιουργίες και δημιουργοί χθές και σήμερα

Σύγχρονες παραλλαγές
του αλόγου Δ3

Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο 
«Οι ακτές της Θεσσαλίας» (εικ.1).

Ο Ιταλός Τζιόρτζιο ντε Κίρικο σπούδασε ζωγραφική στην Ελλάδα και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Βόλο. Βρες πληροφορίες για το έργο του, τη σχέση του με τα άλογα και με την ελληνική μυθολογία.

Οι παραλλαγές που παρατηρούμε στα έργα τέχνης φαίνονται από το διαφορετικό τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται η μορφή του αλόγου σε κάθε έργο.
Οι παραλλαγές αυτές γίνονται από τους
καλλιτέχνες με τη διαφορετική χρήση των σχημάτων,
των χρωμάτων, της κίνησης, της έκφρασης
και του μεγέθους, έτσι ώστε το ίδιο θέμα να απεικονιστεί διαφορετικά.

Αλέκος Φασιανός «Έφηβος με άλογα» (εικ. 2)

Ο Αλέκος Φασιανός είναι ένας σύγχρονος δημιουργός.
Ένα μέρος της δουλειάς του είναι αφιερωμένο στ’ άλογα και τα ζωγραφίζει
με έντονα χρώματα και με μεγάλα σχήματα.

Με ποια από τα έργα που είδες σε αυτό το κεφάλαιο θα μπορούσες να βρεις ομοιότητες και διαφορές στο χρώμα με το έργο του Α. Φασιανού «Έφηβος με άλογα»;

ενότητα 4

Δ3 Ο Γαλάζιος Καβαλάρης

Στο έργο του Καντίνσκι υπάρχει ένα άλογο
με τον Άγιο Γεώργιο και το δράκο (εικ.1).
Μπορείς να τα εντοπίσεις;

Ο Καντίνσκι και ο Μαρκ
ίδρυσαν την καλλιτεχνική
ομάδα του Γαλάζιου
Καβαλάρη.
Και οι δυο αγαπούσαν
το γαλάζιο χρώμα,
ο Μαρκ τα άλογα και ο
Καντίνσκι τους καβαλάρηδες.

Ο Μαρκ θαύμαζε πολύ τη φύση και τα ζώα. Όλο του το έργο είναι γεμάτο με τις μορφές των ζώων που αγαπούσε, τους έδινε φανταστικά χρώματα και όχι τα πραγματικά τους.

Φραντς Μαρκ
«Μπλε και κόκκινα άλογα»
(εικ. 2).

Πρόσεξε τα χρώματα στα άλογα του Μάρκ.
Γράψε μια ιστορία γι’ αυτά και τα χρώματά τους.

Δημιουργίες και δημιουργοί χθές και σήμερα

Δώδεκα ζωντανά άλογα! Δ3

Το 1969, ο Γιάννης Κουνέλλης,
παρουσίασε σε μια γκαλερί της Ιταλίας,
στη Ρώμη, δώδεκα ζωντανά άλογα
(εικ.1,2). Πώς βλέπεις την ιδέα σε έναν
εκθεσιακό χώρο αντί να βρίσκονται
πίνακες και γλυπτά, όπως συνηθίζεται,
να υπάρχουν δώδεκα ζωντανά άλογα;
Πώς θα ένιωθες αν έβλεπες αυτή
την εγκατάσταση και τι θα ήθελες
να ρωτήσεις τον καλλιτέχνη;

Ο Γιάννης Κουνέλλης είναι ένας από τους πρωτοπόρους και σημαντικότερους
καλλιτέχνες της εποχής μας. Ζει και εργάζεται στη Ρώμη και τα έργα του βρίσκονται
στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου. Μπορείς να βρεις περισσότερες πληροφορίες
για το έργο του σε βιβλία και στο διαδίκτυο.