Μετά τη μελέτη αυτού του κεφαλαίου θα μπορείς:
- Να διακρίνεις το περιβάλλον σε φυσικό και σε ανθρωπογενές και να συσχετίζεις τα τελικά προϊόντα με τις φυσικές πρώτες ύλες από τις οποίες αυτά προέρχονται.
- Να εκτιμάς το πλήθος και την ποικιλία των αντικειμένων με τα οποία ασχολείται η Χημεία, καθώς και την προσφορά της στη ζωή μας.
- Να αντιλαμβάνεσαι ότι η χρήση χημικών ουσιών έχει άλλοτε ευεργετικές και άλλοτε επιβλαβείς επιδράσεις στον άνθρωπο ή στο περιβάλλον.
- Να ταξινομείς τα υλικά από το οικείο περιβάλλον σου σε στερεά, υγρά και αέρια στις συνήθεις συνθήκες.
- Να συνδέεις τη φυσική κατάσταση ενός υλικού με τις επικρατούσες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας.
- Να ονομάζεις τις μεταβολές της φυσικής κατάστασης των υλικών.
- Να προβλέπεις τη φυσική κατάσταση ενός υλικού, σε ατμοσφαιρική πίεση, ανάλογα με τη θερμοκρασία.
- Να περιγράφεις τις φυσικές ιδιότητες ενός υλικού.
- Να συγκρίνεις τα διάφορα υλικά ως προς τη σκληρότητά τους και ως προς την πυκνότητά τους.
- Να διαλέγεις με βάση τις ιδιότητες των υλικών που σου δίνονται το πιο κατάλληλο για μια συγκεκριμένη χρήση.
Λέξεις-κλειδιά: φυσικό περιβάλλον, ανθρωπογενές περιβάλλον, χημικοί μετασχηματισμοί, σημείο ζέσεως, σημείο τήξεως, σημείο πήξεως, εξάτμιση, εξάχνωση, συμπύκνωση, απόθεση, σκληρότητα, ελαστικότητα, ευθραυστότητα, πυκνότητα, θερμική, και ηλεκτρική αγωγιμότητα
Μετά τη μελέτη αυτού του κεφαλαίου θα μπορείς:
- Να εκτιμάς τη μεγάλη σημασία του νερού για τη δημιουργία και για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη.
- Να ανιχνεύεις πειραματικά το νερό σε στερεά, σε υγρά και σε αέρια σώματα.
- Να αναφέρεις τις καθημερινές ανάγκες της ανθρώπινης κοινωνίας σε νερό.
- Να παρασκευάζεις μείγματα διάφορων ουσιών.
- Να διακρίνεις αν ένα μείγμα είναι ομογενές ή ετερογενές.
- Να διαπιστώνεις πειραματικά την ιδιότητα του νερού να διαλύει πολλές ουσίες.
- Να ορίζεις τις εκφράσεις περιεκτικότητας ενός διαλύματος.
- Να υπολογίζεις την περιεκτικότητα ενός διαλύματος από ποσοτικά δεδομένα.
- Να υπολογίζεις τις ποσότητες του διαλύτη και της διαλυμένης ουσίας ενός διαλύματος γνωστής περιεκτικότητας.
- Να παρασκευάζεις διάλυμα ορισμένης περιεκτικότητας.
- Να ερμηνεύεις τις ενδείξεις περιεκτικότητας.
- Να αναφέρεις τις κυριότερες αιτίες ρύπανσης των φυσικών υδάτινων πόρων.
- Να περιγράφεις τρόπους αποφυγής ή περιορισμού της ρύπανσης.
- Να αναγνωρίζεις την αναγκαιότητα επεξεργασίας των λυμάτων.
- Να περιγράφεις τη διαδικασία που ακολουθείται κατά το διαχωρισμό των συστατικών ενός μείγματος.
- Να επιλέγεις και να εφαρμόζεις την κατάλληλη κατά περίπτωση μέθοδο διαχωρισμού των συστατικών ενός μείγματος.
- Να τεκμηριώνεις με πειραματικά δεδομένα ότι το νερό είναι σύνθετη ουσία και ότι έχει σταθερή σύσταση.
- Να ορίζεις τα χημικά στοιχεία και να αναφέρεις παραδείγματα.
- Να ορίζεις τις χημικές ενώσεις.
- Να προσδιορίζεις πειραματικά το σημείο βρασμού ενός υγρού.
- Να αναφέρεις ότι τα χημικά στοιχεία και οι χημικές ενώσεις έχουν καθορισμένες φυσικές σταθερές.
- Να ορίζεις τη χημική αντίδραση και να αναφέρεις παραδείγματα χημικών αντιδράσεων.
- Να διακρίνεις τα αντιδρώντα από τα προϊόντα μιας αντίδρασης.
- Να χαρακτηρίζεις μια αντίδραση ως εξώθερμη ή ενδόθερμη.
- Να αναφέρεις τους κυριότερους σταθμούς στην ιστορική εξέλιξη των αντιλήψεων για την ασυνέχεια της ύλης (τα άτομα και τα μόρια).
- Να ορίζεις το άτομο και το μόριο.
- Να διακρίνεις τα μόρια των χημικών στοιχείων από τα μόρια των χημικών ενώσεων.
- Να αναπαριστάνεις τα μόρια με τη χρήση προσομοιωμάτων.
- Να ερμηνεύεις μια χημική αντίδραση σε επίπεδο ατόμων και μορίων.
- Να κατονομάζεις τα συστατικά των ατόμων και να αναφέρεις τα βασικά γνωρίσματα των υποατομικών σωματιδίων.
- Να ορίζεις τον ατομικό και το μαζικό αριθμό ενός ατόμου.
- Να δίνεις τον ορισμό των ιόντων.
- Να αναφέρεις παραδείγματα ουσιών που αποτελούνται από άτομα, μόρια, ιόντα.
- Να ερμηνεύεις την αγωγιμότητα ορισμένων διαλυμάτων.
- Να αναγνωρίζεις και να γράφεις τα σύμβολα ορισμένων χημικών στοιχείων και χημικών ενώσεων.
- Να προσδιορίζεις την ποιοτική σύσταση και την αναλογία ατόμων απλών χημικών ενώσεων από τους αντίστοιχους μοριακούς τύπους.
- Να αναπαριστάνεις ορισμένες απλές χημικές αντιδράσεις με προσομοιώματα μορίων και με χημικές εξισώσεις.
- Να αναγνωρίζεις τα αντιδρώντα και τα προϊόντα σε μια χημική εξίσωση.
Λέξεις-κλειδιά: ανίχνευση νερού, αστική, βιομηχανική, γεωργική χρήση του νερού, μείγμα, ομογενές, ετερογενές, διάλυμα, διαλύτης, διαλυμένη ουσία, σύσταση διαλύματος, περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό βάρος προς βάρος, περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό βάρος προς όγκο, περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό όγκο προς όγκο, λύματα, ρύπος, ρύπανση, υδάτινος αποδέκτης, υδάτινο οικοσύστημα, βιολογικός καθαρισμός, δεξαμενές καθίζησης, εκχύλιση, απόχυση, διήθηση, εξάτμιση, απόσταξη, χρωματογραφία, φυγοκέντριση, ηλεκτρόλυση νερού, χημικό στοιχείο, χημική ένωση, ουσία, φυσική σταθερά, σημείο ζέσεως, σημείο πήξεως, χημική αντίδραση, αντιδρώντα, προϊόντα, εξώθερμη αντίδραση, ενδόθερμη αντίδραση, χημικά στοιχεία, χημικές ενώσεις, προσομοιώματα, άτομα, μόρια, σύμβολα, μοριακοί τύποι, ποιοτική σύσταση, αναλογία ατόμων, χημική εξίσωση, στοιχειομετρικοί συντελεστές, διατήρηση αριθμού ατόμων, διατήρηση της μάζας
Μετά τη μελέτη αυτού του κεφαλαίου θα μπορείς:
- Να διαπιστώνεις πειραματικά την ύπαρξη του ατμοσφαιρικού αέρα.
- Να αναφέρεις τα βασικά συστατικά του αέρα.
- Να διαπιστώνεις πειραματικά την ύπαρξη οξυγόνου, διοξειδίου του άνθρακα και υδρατμών στον αέρα.
- Να αναφέρεις τις φυσικές ιδιότητες του οξυγόνου.
- Να παρασκευάζεις και να ανιχνεύεις το οξυγόνο στο εργαστήριο.
- Να ορίζεις την καύση και την οξείδωση, να αναφέρεις παραδείγματα καύσης και οξείδωσης και να γράφεις τις σχετικές χημικές εξισώσεις.
- Να τεκμηριώνεις τη σημασία του οξυγόνου στο φαινόμενο της ζωής.
- Να παρασκευάζεις και να ανιχνεύεις το διοξείδιο του άνθρακα.
- Να αναφέρεις τις φυσικές ιδιότητες και τις χρήσεις του διοξειδίου του άνθρακα.
- Να τεκμηριώνεις το ρόλο του διοξειδίου του άνθρακα στη ρύθμιση του κλίματος.
- Να περιγράφεις το φαινόμενο του θερμοκηπίου και να προτείνεις μέτρα για την αντιμετώπιση της έντασης του.
- Να αναφέρεις τους κυριότερους ρύπους της ατμόσφαιρας και την προέλευσή τους.
- Να απαριθμείς τις ανθρώπινες δραστηριότητες που οδηγούν στην παραγωγή ρύπων της ατμόσφαιρας.
- Να προτείνεις τρόπους αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Λέξεις-κλειδιά: ατμόσφαιρα, ατμοσφαιρικός αέρας, τροπόσφαιρα, όζον, οζονόσφαιρα, φυσικές ιδιότητες οξυγόνου, παρασκευή οξυγόνου, καύση, οξείδωση, βιολογική σημασία οξυγόνου, παρασκευή διοξειδίου του άνθρακα, φυσικές ιδιότητες διοξειδίου του άνθρακα, φαινόμενο θερμοκηπίου, ατμοσφαιρική ρύπανση
Μετά τη μελέτη αυτού του κεφαλαίου θα μπορείς:
- Να περιγράφεις το ρόλο του εδάφους στη διατήρηση της ζωής.
- Να ανιχνεύεις ορισμένα συστατικά του εδάφους.
- Να γνωρίζεις τα συστατικά του υπεδάφους (πέτρωμα, ορυκτό, μετάλλευμα).
- Να αναφέρεις τα κυριότερα μεταλλεύματα και ορυκτά καύσιμα της Ελλάδας και να εκτιμάς τη σημασία τους.
- Να αναφέρεις τις ανθρώπινες δραστηριότητες που προκαλούν αλλαγές στη σύσταση του εδάφους και του υπεδάφους.
- Να γνωρίζεις τους κυριότερους ρύπους του εδάφους και του υπεδάφους.
- Να αναφέρεις τις επιπτώσεις της ρύπανσης του εδάφους και του υπεδάφους στο οικοσύστημα.
- Να τεκμηριώνεις την αναγκαιότητα της ανακύκλωσης των υλικών.
Λέξεις-κλειδιά: πετρώματα, ορυκτά, μεταλλεύματα, τοξικά απόβλητα, βιολογική καλλιέργεια, ανακύκλωση