φωτογραφία φόντου

Γεωγραφια
B Γυμνασιου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Περιγραφη

Εξώφυλλο ­Στη Β΄ τάξη του Γυμνασίου το μάθημα της Γεωλογίας - Γεωγραφίας επικεντρώνεται στην μελέτη της Ευρώπης και της Ελλάδας, ενώ η ύλη αναπτύσσεται σε τέσσερις μεγάλες διδακτικές ενότητες. Η Ευρώπη είναι ένας χώρος στον οποίο η αλληλεπίδραση φυσικού περιβάλλοντος και ανθρώπου είναι πολύ έντονη και χαρακτηριστική. Η ήπειρος αυτή αποτελεί πλέον το ευρύτερο περιβάλλον των Ελλήνων μαθητών, οι οποίοι θα πρέπει να γνωρίζουν πολύ καλά τα ιδιαίτερα ανθρωπογεωγραφικά χαρακτηριστικά της. Οι προβλεπόμενες διδακτικές ενότητες είναι οι ακόλουθες:
  • Οι χάρτες: Περιλαμβάνει την εφαρμογή γνώσεων και δεξιοτήτων στη μελέτη της Ευρώπης, τη διερεύνηση της σχετικής θέσης τόπων, τη διαίρεση των χαρτών και την εφαρμογή τους στη μελέτη και λύση υποθετικών προβλημάτων (για παράδειγμα στον προγραμματισμό έργων).
  • Το φυσικό περιβάλλον της Ευρώπης: Αναπτύσσεται με την ίδια λογική που περιγράφηκε στην προηγούμενη τάξη του Γυμνασίου και περιλαμβάνει τη μελέτη χαρακτηριστικών, κατά περίπτωση, χωρών.
  • Οι κάτοικοι της Ευρώπης: Εξετάζει τον πληθυσμό της Ευρώπης, την εξέλιξή του στο χρόνο, τη γεωγραφική κατανομή του, την πολιτική διαίρεση της ηπείρου, τις μεγάλες πόλεις και τη γεωγραφική κατανομή τους, όπως επίσης και τη γεωγραφική κατανομή γλωσσών και θρησκειών. Όπου κρίνεται αναγκαίο, το μάθημα καταλήγει στην εξέταση του συγκεκριμένου χαρακτηριστικού στον ελληνικό χώρο (για παράδειγμα, πληθυσμός, πόλεις και διοικητική διαίρεση της Ελλάδας). Η ενότητα κλείνει με τη μελέτη των βαλκανικών χωρών, οι οποίες αποτελούν τον άμεσο περιβάλλοντα χώρο της Ελλάδας.
  • Οι οικονομικές δραστηριότητες των Ευρωπαίων: Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει περιορισμένες σε ποικιλία και έκταση πληροφορίες για την ανάπτυξη των διαφόρων τομέων της παραγωγής στον ευρωπαϊκό χώρο. Το κέντρο βάρους της ενότητας δε βρίσκεται στην απαρίθμηση προϊόντων και ποσοτήτων, αλλά στους παράγοντες, οι οποίοι καθορίζουν την ανάπτυξη των διαφόρων οικονομικών δραστηριοτήτων. Στο Δημοτικό σχολείο οι μαθητές γνώρισαν τη μορφή της επιφάνειας της Γης και τη διαίρεσή της σε χώρες, μελετώντας τον κόσμο σε ολοένα ευρύτερες περιφέρειες από το τοπικό προς το παγκόσμιο. Έμαθαν επίσης να καταγράφουν δεδομένα και να τα απεικονίζουν με κατάλληλα σύμβολα. Στο Γυμνάσιο αυτές οι γνώσεις και δεξιότητες θα πρέπει να συμπληρωθούν και να επεκταθούν.

Αναλυτικο Προγραμμα

Για το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος, μεταβείτε στην αντίστοιχη ενότητα ακολουθώντας τον σύνδεσμο 'Προγράμματα Σπουδών'.

Στοχοι

Με τη διδασκαλία της Γεωλογίας – Γεωγραφίας στην Β' τάξη του Γυμνασίου, επιδιώκονται για τους μαθητές οι επιμέρους βασικοί στόχοι:
  • ­Να ερμηνεύουν φαινόμενα και διαδικασίες που ξεφεύγουν από την άμεση παρατήρηση και συχνά απαιτούν αυξημένη ικανότητα αφηρημένης σκέψης και συνδυασμού δεδομένων (π.χ. για τη μελέτη των γεωλογικών φαινομένων).
  • Να χρησιμοποιούν με σχετική ευχέρεια ορισμένες απλές, αλλά εξειδικευμένες μεθόδους μελέτης δεδομένων που συνδέονται με τη Γεωλογία και τη Γεωγραφία (π.χ. αξιοποίηση χαρτών, γραφημάτων και άλλων πληροφοριών, συνεργασία για την υλοποίηση σχεδίων εργασίας κτλ.).
  • Να αξιολογούν και να αξιοποιούν τα αποτελέσματα των παρατηρήσεών τους, ώστε να προτείνουν λύσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα.
  • Να αναπτύσσουν τις απαραίτητες διαθέσεις και στάσεις που θα τους επιτρέψουν να ενταχθούν ομαλά και δημιουργικά στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον τους.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ενότητα 1 : Οι χάρτες

Ενότητα 1­­­Στην ενότητα αυτή, οι μαθητές θα μάθουν ότι:
  • Η θέση ενός τόπου μπορεί να προσδιοριστεί με γεωγραφικές συντεταγμένες (γεωγραφική θέση) ή σε σχέση με άλλα στοιχεία του χώρου (σχετική θέση).
  • Η σχετική θέση είναι πιο χρήσιμη από τη γεωγραφική για την καθημερινή ζωή και τις δραστηριότητες μας, γιατί συνδέει τα χαρακτηριστικά του χώρου μεταξύ τους.
  • Χρησιμοποιώντας κάθε φορά τον κατάλληλο χάρτη μπορούμε να αντλήσουμε μια μεγάλη ποικιλία πληροφοριών. Ειδικότερα για την Ευρώπη μπορούμε, μελετώντας χάρτες, να πληροφορηθούμε για τη θέση της στον πλανήτη, το ανάγλυφο της, το κλίμα της, τη βλάστησή της, τις χώρες και τους λαούς της, την οικονομία των κρατών της και πολλά άλλα ακόμη.
  • Χρησιμοποιώντας τους χάρτες σαν εργαλεία μπορούμε να αποφασίζουμε για ένα ταξίδι διακοπών, αλλά και για τεχνικά έργα που πρέπει να γίνουν (όπως π.χ. η κατασκευή συγκοινωνιακών δικτύων) κ.α. Μπορούμε επομένως, με τη μελέτη των χαρτών, να λαμβάνουμε αποφάσεις τόσο βραχυπρόθεσμης όσο και μακροπρόθεσμης εμβέλειας.
Λέξεις Κλειδιά : γεωγραφική θέση, απόλυτη θέση, σχετική θέση, σύστημα αναφοράς, Παγκόσμιο Δορυφορικό Σύστημα Εντοπισμού θέσης, γενικός χάρτης, φυσικό περιβάλλον, Ευρώπη, Αφρική, Ασία, Ατλαντικός, Βόρειος Πόλος, γεωμορφολογικά στοιχεία.

 

Ενότητα 2 : Το φυσικό περιβάλλον της Ευρώπης

Ενότητα 2­Στην ενότητα αυτή, οι μαθητές θα μάθουν ότι:
  • Η γεωλογική ιστορία της Ευρώπης είναι πολύπλοκη στα δυτικά και νότια, αλλά απλούστερη στα ανατολικά και βόρεια.
  • Ο χώρος της Ελλάδας πέρασε από πολλές γεωλογικές ανακατατάξεις στην ιστορία, ενώ οι δυνάμεις που τον διαμόρφωσαν συνεχίζουν να δρουν ασταμάτητα, δίνοντας σεισμούς και άλλα φαινόμενα που επηρεάζουν τη ζωή των ανθρώπων.
  • Η Ευρώπη από τον βορρά, τη δύση και τον νότο βρέχεται από τη θάλασσα. Στα δυτικά ο Ατλαντικός Ωκεανός, στον νότο η Μεσόγειος και στον βορρά ο Βόρειος Παγωμένος Ωκεανός συμβάλλουν, μεταξύ άλλων, και στον καθορισμό του κλίματος της ηπείρου.
  • Μία από τις θάλασσες της Ευρώπης είναι η Μεσόγειος θάλασσα, η οποία έχει μακραίωνη ιστορία και σημαντική συμβολή στον παγκόσμιο πολιτισμό. Στα παράλια της Μεσογείου βρίσκεται και η χώρα μας.
  • Η νότια Ευρώπη χαρακτηρίζεται από έντονο ανάγλυφο, ενώ στα ανατολικά και βόρεια κυριαρχούν δύο αχανείς πεδιάδες (η βορειοευρωπαϊκή και η ρωσική).
  • Το κλίμα της Ευρώπης είναι γενικά εύκρατο, ενώ της χώρας μας είναι κυρίως μεσογειακό.
  • Την Ευρώπη διασχίζουν πολλά μικρά και μεγάλα ποτάμια, που παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή των Ευρωπαίων.
  • Η φυσική βλάστηση της Ευρώπης περιορίζεται κυρίως στα ορεινά και βόρεια, ενώ στις μεγάλες πεδιάδες κυριαρχούν τα καλλιεργούμενα είδη φυτών.
Λέξεις Κλειδιά : τεκτονικές-λιθοσφαιρικές πλάκες, κίνηση πλακών σύγκρουση πλακών, ορογένεση, γεωτεκτονική ενότητα, εξωγενείς δυνάμεις, ενδογενείς δυνάμεις, ευρωπαϊκό ανάγλυφο, διάβρωση, παγετώνες,σεισμικότητα, ηφαιστειότητα, ένταση και μέγεθος σεισμού, γεωθερμικά φαινόμενα, οικονομικές συνέπειες, ανθρώπινες απώλειες, τουρισμός, τσουνάμι, αντισεισμική αυτοπροστασία, βλάστηση, καλλιέργειες, συγκοινωνίες.

Ενότητα 3 : Οι κάτοικοι της Ευρώπης

Ενότητα 3­Στην ενότητα αυτή, οι μαθητές θα μάθουν ότι:
  • Η Ευρώπη χωρίζεται σε 46 κράτη.
  • Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) είναι μια μεγάλη οικογένεια δημοκρατικών κρατών που ενώνουν τις προσπάθειές τους για την ευημερία των πολιτών τους.
  • Σήμερα η Ε.Ε. έχει 27 κράτη-μέλη, ενώ υπάρχουν κι άλλες χώρες που επιθυμούν να γίνουν μέλη της.
  • Η χώρα μας, για την καλύτερη διοίκηση της, διαιρείται σε 13 διοικητικές περιφέρειες και σε 51 νομούς.
  • Οι περισσότεροι κάτοικοι της Ευρώπης ζουν σε αστικές περιοχές, ενώ οι μεγαλουπόλεις της ηπείρου μας είναι σχετικά λίγες.
  • Ο πληθυσμός της Ευρώπης έχει υψηλό βιοτικό επίπεδο, αλλά αντιμετωπίζει σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα. Σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα αντιμετωπίζει και η Ελλάδα.
  • Τα Βαλκάνια είναι μια ορεινή χερσόνησος, με πλούσια ιστορία, που σήμερα διαιρείται σε 11 κράτη. Ένα από αυτά είναι και η χώρα μας.
  • Οι γείτονές μας στα Βαλκάνια είναι η Αλβανία, η Βουλγαρία, η Π.Γ.Δ.Μ. και η Τουρκία. 

 

Λέξεις Κλειδιά : πολιτική διαίρεση, τελωνειακοί έλεγχοι, κοινωνική ανάπτυξη, οικονομική ανάπτυξη, πολιτισμικά στοιχεία, Ευρωπαϊκή Ένωση, κράτος-μέλος, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Ο.Ν.Ε., ευρώ, Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), νομαρχία, διοικητική περιφέρεια, γεωγραφικό διαμέρισμα, δήμος, κοινότητα, δημογραφικό πρόβλημα, μετανάστευση, αστυφιλία, αστικοποίηση.

Ενότητα 4 : Οι οικονομικές δραστηριότητες των Ευρωπαίων

Ενότητα 4­­Στην ενότητα αυτή, οι μαθητές θα μάθουν ότι:

  • Η Ευρώπη αποτελείται από χώρες αρκετά έως πολύ αναπτυγμένες.

  • Από τους τρεις τομείς της οικονομίας ο περισσότερο αναπτυγμένος στην Ευρώπη είναι ο τομέας των υπηρεσιών (τουρισμός, επικοινωνίες, μεταφορές, κ.α).

  • Υπάρχουν σημαντικές βιομηχανικές περιοχές στην Ευρώπη που διαμορφώθηκαν ως τέτοιες είτε με την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης είτε αργότερα.

  • Ο πρωτογενής τομέας της ευρωπαϊκής οικονομίας είναι πολύ εκσυγχρονισμένος, καταφέρνοντας να παράγει πολλά και καλής ποιότητας προϊόντα και απασχολώντας μικρό μέρος του πληθυσμού.

  • Ο τουρισμός είναι μια πολύ σημαντική οικονομική δραστηριότητα των χωρών της Ευρώπης. Στη Μεσόγειο ο τουρισμός είναι μία από τις πιο βασικές ασχολίες των κατοίκων.

  • Η Ελλάδα είναι μια χώρα υπηρεσιών, αφού οι περισσότεροι εργαζόμενοι απασχολούνται στον τριτογενή τομέα.

Λέξεις Κλειδιά : Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αγωγοί πετρελαίου, αγωγοί φυσικού αερίου, παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας, πυρηνική ενέργεια, βιοκαύσιμα, υδροηλεκτρική ενέργεια, λιγνίτης, λιθάνθρακας, φυσικό αέριο, πετρέλαιο, ατμοσφαιρική ρύπανση, αέρια θερμοκηπίου, διώρυγες, ορυχεία, κοιτάσματα, σιδηρομεταλλεύματα, ορυκτά καύσιμα, γέφυρες, σήραγγες, συγκοινωνιακά δίκτυα, συγκοινωνιακές υποδομές, αποχετευτικά δίκτυα.