φωτογραφία φόντου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Περιγραφη

exof.pngΤο βιβλίο αυτό γράφτηκε με σκοπό να προσφέρει στους μαθητές τη δυνατότητα να γνωρίσουν μια μορφή της ελληνικής γλ­ώσσας, αυτήν που ονομάζουμε «Αρχαία Ελληνικά».

Είναι αλήθεια ότι τα «Αρχαία Ελληνικά» έγιναν γνωστά σ' ολόκληρο τον κόσμο και πολλοί ασχολήθηκαν μαζί τους, επειδή είναι η γλώσσα στην οποία γράφτηκαν έργα που θεμελίωσαν τον πνευματικό πολιτισμό της ανθρωπότητας.

Αναλυτικο Προγραμμα

Για το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος, μεταβείτε στην αντίστοιχη ενότητα ακολουθώντας τον σύνδεσμο 'Προγράμματα Σπουδών'.

Στοχοι

Με τη διδασκαλία κειμένων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και γραμματείας από το πρωτότυπο επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να γνωρίσουν την πνευματική δημιουργία των αρχαίων Ελλήνων, με την οποία συνδέεται άρρηκτα ο νεοελληνικός πολιτισμός και η οποία αποτέλεσε τη βάση για τη διαμόρφωση του ελληνορωμαϊκού και, αργότερα, του δυτικοευρωπαϊκού πολιτισμού. Η συνεισφορά αυτή από μόνη της επιβάλλει τη μελέτη της - όχι όμως και τη μυθοποίηση της,
  • να επικοινωνήσουν με κείμενα που προβάλλουν τη σπουδαιότητα του αρχαίου κόσμου, δηλαδή φωτίζουν σημαντικές στιγμές της αρχαίας πολιτισμικής δραστηριότητας και περιλαμβάνουν τα κύρια σημεία για τη δημιουργία μιας εικόνας του αρχαίου κόσμου - κατά το δυνατόν σφαιρικής,
  • να ανακαλύψουν και να εκτιμήσουν τη λογοτεχνική αξία των έργων των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Αυτό θα γίνει αν γνωρίσουν τους βασικούς κανόνες και τη δομή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας μέσα από τα πρωτότυπα κείμενα, χωρίς τη μεσολάβηση του μεταφραστή, και αποκτήσουν έτσι μια πρώτη αίσθηση της αρμονίας, της πυκνότητας, της ακρίβειας και της ποικιλίας αυτής της γλώσσας, όπως χρησιμοποιήθηκε στα κείμενα της κλασικής εποχής.

Ειδικά για την Α' Γυμνασίου, αποτελεί πρόκληση η πρώτη θετική επαφή των μαθητών με την Αρχαία Ελληνική. Οι μαθητές θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι μιλούν μια μεταγενέστερη μορφή της ελληνικής γλώσσας, η οποία εξελίχθηκε σε συνάρτηση με τον πολιτισμό. Ο διδάσκων πρέπει να προβάλλει συνεχώς τη στενή σχέση Αρχαίας και Νέας Ελληνικής σε όλα τα επίπεδα.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ενότητα 1. Το ταξίδι των λέξεων στον χρόνο ...

Εισαγωγή στο μάθημα των αρχαίων ελληνικών από το πρωτότυπο

Διδακτικοί στόχοι (για όλη την Ενότητα)
Με τη διδασκαλία της εισαγωγικής Ενότητας επιδιώκεται:

  • να γνωρίσουν οι μαθητές βασικά στοιχεία της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας,
  • να καλλιεργηθεί σε ένα βαθμό αίσθηση οικειότητας προς την Αρχαία Ελληνική μέσα από τη χρήση αρχαίων λέξεων και φράσεων σε προτάσεις της Νέας Ελληνικής,
  • να προβληθεί με έμφαση η συμβολή της αρχαιότητας στον ευρωπαϊκό πολιτισμό με διαχρονικά σύμβολα· συγκεκριμένα, να τονιστεί και η χρήση χιλιάδων λέξεων ελληνικής προέλευσης στην ορολογία πολλών τομέων του επιστητού.

Ενότητα 2. Η εκπαίδευση των παιδιών στην αρχαία Αθήνα

Κείμενο: Πλάτων, Πρωταγόρας 325c-326c (ελ­εύθερη διασκευή)

Διδακτικοί Στόχοι (για όλη την Ενότητα)
Με τη διδασκαλία της Ενότητας επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να γνωρίσουν βασικά στοιχεία της εκπαίδευσης των αρχαίων Αθηναίων,
  • να αντιληφθούν τη συμβολή της πολύπλευρης εκπαίδευσης των αρχαίων Αθηναίων στη διαμόρφωση ολοκληρωμένης προσωπικότητας,
  • να συγκρίνουν τον τρόπο μόρφωσης των αρχαίων Αθηναίων με τον δικό τους και να εντοπίσουν ομοιότητες και διαφορές,
  • να κατανοήσουν στοιχεία που αφορούν στη γραφή των αρχαίων Ελλήνων,
  • να γνωρίσουν τα σχετικά με την ιστορία του ελληνικού αλφαβήτου και την προφορά.

Ενότητα 3. Επαγγέλματα των αρχαίων

Α. Κείμενο: Ξενοφῶν, Ἀπομνημον­εύματα 2.7.6 (ελεύθερη ­διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Ξενοφώντα επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να γνωρίσουν βασικές ασχολίες και επαγγέλματα των Αθηναίων κατά την αρχαιότητα,
  • να αντιληφθούν τη σημασία των επαγγελμάτων αυτών για την οικονομία της πόλης των Αθηνών,
  • να συγκρίνουν τα επαγγέλματα που περιγράφονται στο κείμενο με εκείνα των γονέων τους ή της περιοχής τους.

Β. Ετυμολογικά
Ο διδακτικός στόχος της διδασκαλίας της ετυμολογίας στην Α' Γυμνασίου είναι αφενός η πρώτη επαφή των μαθητών με τη θεωρία της ετυμολογίας των λέξεων στην α.ε. και με μία από τις δύο βασικές διαδικασίες σχηματισμού λέξεων, την παραγωγή, και αφετέρου η συνειδητοποίηση ότι η καλή γνώση της ετυμολογίας της α.ε. προσφέρει τη δυνατότητα καλύτερης κατανόησης της σημασίας πολλών λέξεων στη ν.ε.

Γ. Γραμματική
Οι διδακτικοί στόχοι για τη γραμματική στη συγκεκριμένη ενότητα περιλαμβάνουν:

  • την εξοικείωση των μαθητών με τους βασικούς κανόνες τονισμού, τα κλιτά και άκλιτα μέρη του λόγου της α.ε. και με τη χρήση της δοτικής,
  • τον εντοπισμό ομοιοτήτων μεταξύ α.ε. και ν.ε.

Ενότητα 4. Ένα ταξίδι επιστημονικής φαντασίας

­­Α. Κείμενο: Λουκιανός, Ἀληθὴς Ιστορία 2.3-4 (διασκευή) 
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Λουκιανού επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να γνωρίσουν έναν ευχάριστο αρχαίο συγγραφέα και να εκτιμήσουν τη φαντασία και το χιούμορ του, που βρίσκει μιμητές ακόμη και σήμερα,
  • να απολαύσουν μια φανταστική ιστορία που εκτυλίσσεται σε εξωτικούς τόπους,
  • να συνειδητοποιήσουν τη γοητεία που ασκούν στον άνθρωπο η περιπέτεια, η εξερεύνηση του αγνώστου και η συνεχής ανακάλυψη νέων πραγμάτων,
  • να συγκρίνουν το συγκεκριμένο απόσπασμα με συγγενή θεματολογικώς (φανταστικά ταξίδια) έργα της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου,
  • να κατανοήσουν τους μηχανισμούς παραγωγής ουσιαστικών από ουσιαστικά,
  • να μελετήσουν τα ουσιαστικά της β' κλίσης σε σύγκριση με αντίστοιχα ουσιαστικά της ν.ε.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός Στόχος: ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών και η εξοικείωση τους με παράγωγα και σύνθετα του ουσιαστικού ἡ φωνή από την α.ε. και τη ν.ε.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός Στόχος: να κατανοήσουν οι μαθητές ότι η α.ε. γλώσσα είναι πολύ πιο οικεία από όσο νόμιζαν.

Γ. Γραμματική
Διδακτικός Στόχος: η εξοικείωση με την κλίση του οριστικού άρθρου, με τη β' κλίση και με τα δύο πρώτα πρόσωπα της προσωπικής αντωνυμίας.

Ενότητα 5. Ο πλούτος της αττικής γης

­­­­­Α. Κείμενο: Ξενοφῶν, Πόροι 1.1-­5 (διασκευή) ­ 
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Ξενοφώντα επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να γνωρίσουν στοιχεία του αθηναϊκού βίου και των πλουτοπαραγωγικών πηγών τη­ς πόλης,
  • να συνειδητοποιήσουν τη σχέση μεταξύ πλουτοπαραγωγικών πόρων και ανάπτυξης μιας περιοχής (κρίνοντας ειδικότερα από τη δική τους περιοχή και από άλλες ελληνικές πόλεις).

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: η επαφή των μαθητών με το ουσιαστικό ἡ γῆ και με τα παράγωγα και σύνθετά του σε α.ε. και ν.ε.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση των μαθητών με την παραγωγή ουσιαστικών από ουσιαστικά (β' μέρος).

Γ. Γραμματική
Διδακτικοί στόχοι:
   Να μελετήσουν οι μαθητές:

  • την κλίση της οριστικής ενεστώτα του ρ. εἰμί,
  • την κλίση της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα ε.φ. των φωνηεντόληκτων βαρύτονων ρημάτων,
  • τον σχηματισμό της οριστικής μέλλοντα των αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων.

Ενότητα 6. Η ομορφιά δεν είναι το παν

Α. Κείμενο: Μύθος του Αισώπου (διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Αισώπου επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να έρθουν σε επαφή με έναν αισώπειο μύθο,
  • να αντιληφθούν το μήνυμα που εκφράζεται μέσα από τον μύθο: πολλές φορές δεν αναγνωρίζουμε τη σημασία πραγμάτων που αξίζουν πραγματικά την προσοχή μας,
  • να εκφράσουν τις προσωπικές τους απόψεις σχετικά με το περιεχόμενο και το μήνυμα του μύθου.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας 
Διδακτικός στόχος: η επαφή των μαθητών με α.ε και ν.ε. παράγωγα και σύνθετα του ρ. πίνω.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η επαφή των μαθητών με την παραγωγή ουσιαστικών από ρήματα που δηλώνουν το πρόσωπο που ενεργεί, την ενέργεια, την κατάσταση και το αποτέλεσμα ενέργειας.

Γ. Γραμματική
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση των μαθητών με τις καταληξεις και τους κανόνες της α' κλίσης των ουσιαστικών.

Ενότητα 7. Η λύση του γόρδιου δεσμού

­­Α. Κείμενο: Ἀρριανός, Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις, 2.3.1-8 (διασκευή) 
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Αρριανού επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να έρθουν σε επαφή με ένα ιστορικό κείμενο και να αντιληφθούν ότι σε μια ιστορική αφήγηση μπορεί να υπάρχουν και στοιχεία που δεν είναι καθαρώς ιστορικά,
  • να θυμηθούν από την ιστορία τις κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου με αφορμή τη φράση του κειμένου «τοῦτον χρῆναι ἄρξαι τῆς Ἀσίας»,
  • να γνωρίσουν τον χαρακτήρα του Μ. Αλεξάνδρου από το απόσπασμα,
  • να εντοπίσουν στοιχεία της αρχαίας ελληνικής θρησκείας όπως οι θυσίες και οι οιωνοί των θεών.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών με α.ε και ν.ε. παράγωγες και σύνθετες λέξεις του ρ. ζευγνύω (και ζεύγνυμι).

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η ολοκλήρωση της διδασκαλίας για την παραγωγή ουσιαστικών από ρήματα.

Γ. Γραμματική
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση με την αύξηση στους ιστορικούς χρόνους και η μελέτη της κλίσης της οριστικής παρατατικού του ρ. εἰμί και της οριστικής παρατατικού και αορίστου ε.φ. των φωνηεντόληκτων και των αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων.

Ενότητα 8. Ένα μοιραίο λάθος

­­­Α. Κείμενο: Λο­υκιανός, Νεκρικοί Διάλογοι 17 (διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Λουκιανού επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να γνωρίσουν ένα δείγμα λογοτεχνικού διαλόγου ο οποίος έχει την ιδιαιτερότητα ότι διεξάγεται μεταξύ δύο νεκρών,
  • να έρθουν σε επαφή με ένα διαχρονικό κοινωνικό φαινόμενο, αυτό της εκμετάλλευσης ενός πλουσίου από έναν επιτήδειο «παράσιτο» που αποβλέπει στο κέρδος,
  • να απολαύσουν το «παράδοξον» της ιστορίας που μοιάζει με ανέκδοτο,
  • να εντοπίσουν τα αφηγηματικά και διαλογικά στοιχεία και κυρίως τον τρόπο μετάβασης από το ένα γεγονός στο άλλο.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών με α.ε. και ν.ε. λέξεις παράγωγες και σύνθετες του επιθ. ἐλεύθερος.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση των μαθητών με την παραγωγή ουσιαστικών από επίθετα.

Γ. Γραμματική
Διδακτικός στόχος: είναι η εξοικείωση με την κλίση των δευτερόκλιτων επιθέτων και της δεικτικής αντωνυμίας οὗτος, αὕτη, τοῦτο.

Ενότητα 9. Ανυπέρβλητα πρότυπα

Κείμενο: Ἰσοκράτης, Εὐαγόρας 1-6 (διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Ισοκράτη επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να έρθουν σε επαφή με έναν παραινετικό λόγο του Ισοκράτη που αξιοποιεί με άριστο τρόπο ρητορικές τεχνικές,
  • να προβληματιστούν πάνω στην έννοια των μεγάλων κατορθωμάτων και της υστεροφημίας,
  • να συνειδητοποιήσουν ότι ο φθόνος δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να αναγνωρίσει κάποιον άλλο ως επιτυχημένο.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών με τη μελέτη των α.ε. και ν.ε. παράγωγων και σύνθετων λέξεων του ουσ. ὁ πατήρ.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση με τις διαδικασίες παραγωγής ρημάτων από ονόματα.

Γ. Γραμματική
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση με το φαινόμενο του αναδιπλασιασμού στους συντελικούς χρόνους και η μελέτη της κλίσης της οριστικής παρακειμένου και υπερσυντελίκου ε.φ. των φωνηεντόληκτων και των αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων.

Ενότητα 10. Ο Σωκράτης για τη φιλία

Α. Κείμενο: Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα 2.4.1-7 (διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Ξενοφώντα επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να έρθουν σε επαφή με τις σκέψεις του Σωκράτη για τα βασικά χαρακτηριστικά της φιλίας,
  • να απολαύσουν ένα δείγμα ευκίνητου λόγου με χαρακτηριστική χρήση ρητορικών ερωτήσεων.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών με τη μελέτη των α.ε. και ν.ε. παράγωγων και σύνθετων λέξεων του ρ. κτάομαι, κτῶμαι.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η επανάληψη της θεωρίας για την παραγωγή ουσιαστικών, επιθέτων και ρημάτων που περιλαμβάνεται στις Ενότητες 3-9.

Γ. Γραμματική 
Διδακτικός στόχος: η επανάληψη της θεωρίας της γραμματικής των Ενοτήτων 3-9.

Ενότητα 11. Η αγάπη του Αλεξάνδρου για τον Βουκεφάλα

Α. Κείμενο: Ἀρριανός, Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις 5.19.4-6 (διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Αρριανού επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να γνωρίσουν ένα περιστατικό από τη ζωή του Μ. Αλεξάνδρου,
  • να γνωρίσουν κάποιες πτυχές του χαρακτήρα του,
  • να αισθανθούν την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στις χώρες που ήταν υποτελείς στον Αλέξανδρο.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών και η επαφή τους με τα ομόρριζα του ουσ. πόλις τόσο στην α.ε. όσο και στη ν.ε.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση των μαθητών με την παραγωγή των ρημάτων από άλλα ρήματα, επιφωνήματα και επιρρήματα.

Γ. Σύνταξη
Διδακτικός στόχος: η κατανόηση της δομής μιας απλής πρότασης στην α.ε.

Ενότητα 12. Αθήνα και Ατλαντίδα

Α. Κείμενο: Πλάτων, Τίμαιος 25a-d (διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Πλάτωνα επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να έρθουν σε επαφή με ένα πλατωνικό κείμενο το οποίο αναφέρεται σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα «μυστήρια» μυθικών τόπων,
  • να συνδέσουν αυτό το κείμενο που αναφέρεται στην προϊστορία της Αθήνας με τα κείμενα των Ενοτήτων 3 και 5 αυτού του εγχειριδίου που αναφέρονται στην Αθήνα και στα χαρακτηριστικά των Αθηναίων,
  • να εντοπίσουν πού στηριζόταν η δύναμη της Αθήνας εκείνη την εποχή.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών και η επαφή τους με τα ομόρριζα του ρ. κρατέω, κρατῶ τόσο στην α.ε. όσο και στη ν.ε.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση με την παραγωγή επιθέτων από ουσιαστικά (το β' μέρος στην επόμενη Ενότητα).

Γ1. Γραμματική
Διδακτικοί στόχοι:

  • η πρώτη επαφή των μαθητών με τις κατηγορίες των τριτόκλιτων ουσιαστικών και τις καταλήξεις της γ' κλίσης,
  • η μελέτη της κλίσης των καταληκτικών διπλόθεμων φωνηεντόληκτων ουσιαστικών σε -ις (γεν. -εως), των καταληκτικών μονόθεμων φωνηεντόληκτων σε -εύς (γεν. -έως) και των ουδέτερων ακατάληκτων μονόθεμων οδοντικόληκτων σε -α (γεν. -ατος).

Γ2. Σύνταξη
Διδακτικός στόχος: η κατανόηση της διάκρισης των προτάσεων με βάση τους όρους τους.

Ενότητα 13. Δάμων και Φιντίας

Α. Κείμενο: Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη 10.4.3-6 (διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Διόδωρου Σικελιώτη επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να έρθουν σε επαφή με το έργο του Διόδωρου Σικελιώτη,
  • να εντοπίσουν χαρακτηριστικά του κειμένου όπως είναι η παραστατική αφήγηση των γεγονότων,
  • να εξετάσουν εάν και κατά πόσο το κείμενο υπηρετεί ηθικοδιδακτικούς στόχους,
  • να παραλληλίσουν το κείμενο με εκείνο της Ενότητας 10 (Ο Σωκράτης για τη φιλία), που έχει το ίδιο θέμα.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών και η επαφή τους με ομόρριζα του ουσ. ὁ τύραννος τόσο στην α.ε. όσο και στη ν.ε.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η ολοκλήρωση της διδασκαλίας της παραγωγής επιθέτων από ουσιαστικά.

Γ1. Γραμματική
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση με τον σχηματισμό των απαρεμφάτων και των μετοχών της ενεργητικής φωνής.

Γ2. Σύνταξη
Διδακτικός στόχος: η κατανόηση του συντακτικού ρόλου των απαρεμφάτων και των μετοχών στην α.ε.

Ενότητα 14. Ένα άδικο παράπονο

Α. Κείμενο: Μύθος του Αισώπου (διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Αισώπου επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να θυμηθούν την αλληγορική σημασία των μύθων του Αισώπου που έχει ήδη αναφερθεί στην Ενότητα 6,
  • να εντοπίσουν τα σημεία του κειμένου που αναδεικνύουν την ψυχική διάθεση του λιονταριού,
  • να μεταφέρουν το νόημα του μύθου στη σύγχρονη ζωή και να αναφέρουν περιπτώσεις στις οποίες βρίσκει εφαρμογή.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: να εμπλουτίσουν οι μαθητές το λεξιλόγιό τους με λέξεις της α.ε και της ν.ε. παράγωγες και σύνθετες του ρ. ἂρχω.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση των μαθητών με την παραγωγή επιθέτων από ρήματα (α' μέρος).

Γ. Γραμματική
Διδακτικός στόχος:

  • η εξοικείωση των μαθητών με την κλίση των τριτόκλιτων ουσιαστικών σε -ων, -οντος και -ας, -αντος,
  • η εξοικείωσή τους με την κλίση της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα των βαρύτονων ρημάτων στη μέση φωνή και με την κλίση της οριστικής μέλλοντα του ρ. εἰμί.

Ενότητα 15. Η μεταμόρφωση του Λευκίππου

Α. Κείμενο: Ἀντωνῖνος Λιβεράλις, Μεταμορφώσεων Συναγωγή 17 (διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Αντωνίνου Λιβεράλις επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να έρθουν σε επαφή με ένα μεταχριστιανικό κείμενο που αφηγείται μυθικές περιπτώσεις μεταμορφώσεων,
  • να εντοπίσουν τα γλωσσικά στοιχεία που συμβάλλουν στη ζωηρότητα της αφήγησης.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών και η επαφή τους με ομόρριζα του ρ. φύω τόσο στην α.ε. όσο και στη ν.ε.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση των μαθητών με την παραγωγή επιθέτων από ρήματα (β' μέρος).

Γ. Γραμματική
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση των μαθητών με τον σχηματισμό και την κλίση της οριστικής του μέσου παρατατικού και αορίστου των βαρύτονων ρημάτων.

Ενότητα 16. Το θλιβερό τέλος ενός τυράννου

Α. Κείμενο: Αἰλιανός, Ποικίλη Ἱστορία 6.12 (διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Αιλιανού επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να γνωρίσουν την ιστορία του τυράννου των Συρακουσών Διονυσίου Β',
  • να προβληματιστούν πάνω στην ακραία μετάπτωση της τύχης του, που τον οδήγησε σε άθλιο τέλος,
  • να εντοπίσουν τα σημεία του κειμένου που προσδίδουν ένταση στην αφήγηση.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών και η επαφή τους με ομόρριζα του ουσ. ἡ θάλαττα/θάλασσα τόσο στην α.ε. όσο και στη ν.ε.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση των μαθητών με τις βασικές καταλήξεις για τον σχηματισμό επιθέτων από επιρρήματα.

Γ. Γραμματική
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση των μαθητών με τον σχηματισμό και την κλίση της οριστικής του μέσου παρακειμένου και υπερσυντέλικου των βαρύτονων ρημάτων.

Ενότητα 17. Ένα διδακτικό παράδειγμα από τη φύση

Α. Κείμενο: Μέγας Βασίλειος, Ὁμιλίαι εἰς την Ἑξαήμερον 7.3 (διασκευή)
Με τη διδασκαλία του κειμένου του Μ. Βασιλείου επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να έρθουν σε επαφή με ένα θεολογικό κείμενο,
  • να αντιληφθούν πού στοχεύει η αλληγορία του Μ. Βασιλείου,
  • να εκτιμήσουν τη γλαφυρή γλώσσα και τη ζωντανή λογοτεχνική έκφραση του Μ. Βασιλείου.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: να γνωρίσουν οι μαθητές α.ε. και ν.ε. παράγωγες και σύνθετες λέξεις του ουσ. ἡ σάρξ.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η εξοικείωση των μαθητών με την παραγωγή επιρρημάτων από προθέσεις και επιρρήματα.

Γ1. Γραμματική
Διδακτικός στόχος: να εξοικειωθούν οι μαθητές με τον σχηματισμό των μετοχών και των απαρεμφάτων μ.φ. των βαρύτονων ρημάτων.

Γ2. Σύνταξη
Διδακτικός στόχος: να έχουν οι μαθητές μια πρώτη επαφή με τα φαινόμενα της ταυτοπροσωπίας και ετεροπροσωπίας, καθώς και με τη συνημμένη και την απόλυτη μετοχή.

Ενότητα 18. Η ειλικρίνεια ανταμείβεται

Α. Κείμενο: Μύθος του Αισώπου (διασ­κευή)
­Με τη διδασκαλία του κειμένου του Αισώπου επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να έρθουν σε επαφή με έναν ηθικοδιδακτικό μύθο του Αισώπου,
  • να παρακολουθήσουν νοερά τη σκηνή, καθώς η αφήγηση είναι αρκετά παραστατική,
  • να συζητήσουν για τους δύο ανθρώπινους τύπους που παρουσιάζονται και να δώσουν, αν μπορούν, ανάλογα παραδείγματα από την επικαιρότητα ή από τις προσωπικές τους εμπειρίες.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Διδακτικός στόχος: ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών και η επαφή τους με ομόρριζα του ουσ. ἡ δίκη τόσο στην α.ε. όσο και στη ν.ε.

Β2. Ετυμολογικά
Διδακτικός στόχος: η επανάληψη των φαινομένων που διδάχτηκαν οι μαθητές στις Ενότητες 11-18.

Γ. Γραμματική - Σύνταξη
Διδακτικός στόχος: η επανάληψη των φαινομένων που διδάχτηκαν οι μαθητές στις Ενότητες 11-18.