φωτογραφία φόντου

Νεα Ελληνικη Γλωσσα
Γ Γενικου Λυκειου - ΓενικηΣ ΠαιδειαΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Περιγραφη

Το βιβλίο της Έκφρασης Έκθεσης  για τη  Γ΄ Λυκείου χωρίζεται σε τρία (3) κεφάλαια, τα οποία περιλαμβάνουν τα παρακάτω βασικά θέματα:

1ο κεφάλαιο: Η πειθώ

Η πρώτη ενότητα αναλύεται σε δύο υποενότητες: τους τρόπους και τις μορφές πειθούς. Ως προς τους τρόπους πειθούς, οι μαθητές εισάγονται στην επίκληση στη λογική, στο συναίσθημα και στο ήθος του πομπού και μελετούν το ανάλογο λεξιλόγιο. Αναφορικά με τις μορφές της πειθούς, δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές να μελετήσουν την πειθώ στη διαφήμιση, στο δικανικό λόγο, στον πολιτικό αλλά και τον επιστημονικό λόγο. Τα θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση αφορούν την επιστήμη και το ρόλο της στην κοινωνία.

 2ο κεφάλαιο:  Το δοκίμιο -  Το άρθρο – Η επιφυλλίδα

Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζονται το δοκίμιο, το άρθρο και η επιφυλλίδα. Διερευνάται η πειθώ στο δοκίμιο, η γλώσσα, η οργάνωση και η ιστορία του, ανιχνεύονται οι σχέσεις μεταξύ άρθρου, δοκιμίου και επιφυλλίδας και παρατίθεται πλούσιο κειμενικό υλικό για καθένα από τα τρία είδη.  Η θεματική για συζήτηση και έκφραση-έκθεση αφορά τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

 3ο κεφάλαιο: Δίκαιος λόγος και άδικος λόγος

Το τρίτο κεφάλαιο πραγματεύεται το δίκαιο και τον άδικο λόγο μέσω μιας ποικιλίας κειμένων, στα οποία υποστηρίζονται αντίθετες θέσεις αναφορικά με το δίκαιο και το άδικο καθώς και τις προεκτάσεις τους.

 

Το παράρτημα  περιλαμβάνει δύο (2) ενότητες:

1η ενότητα παραρτήματος:  Διαβάζω και γράφω

2η ενότητα παραρτήματος:  Ερευνητική εργασία

Η πρώτη ενότητα του παραρτήματος πραγματεύεται το διάβασμα και το γράψιμο από την άποψη της σημασίας, της αξίας και της μεθοδολογίας. Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζονται τα στάδια μίας ερευνητικής εργασίας, από την επιλογή του θέματος ως τη συγγραφή, και δίνονται παραδείγματα ερευνητικών εργασιών.

Αναλυτικο Προγραμμα

Για το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος, μεταβείτε στην αντίστοιχη ενότητα ακολουθώντας τον σύνδεσμο 'Προγράμματα Σπουδών'.

Στοχοι

Επιδιώκεται οι μαθητές:

  • Να κατακτήσουν το βασικό όργανο επικοινωνίας της γλωσσικής τους κοινότητας, ώστε να αναπτυχθούν διανοητικά, συναισθηματικά και κοινωνικά, αποκτώντας τις απαραίτητες για την ηλικία τους γνώσεις της λειτουργίας του γλωσσικού συστήματος και χρησιμοποιώντας με επάρκεια και συνείδηση το λόγο (προφορικό και γραπτό) στις διάφορες επικοινωνιακές περιστάσεις.
  • Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία του λόγου για τη συμμετοχή στην κοινωνική ζωή, ώστε να μετέχουν στα κοινά είτε ως πομποί είτε ως δέκτες του λόγου με κριτική και υπεύθυνη στάση.
  • Να εκτιμήσουν τη σημασία της γλώσσας ως βασικού φορέα της έκφρασης και του πολιτισμού κάθε λαού.
  • Να επισημάνουν τις δομές και τις ιδιαιτερότητες της εθνικής τους γλώσσας συνειδητοποιώντας την πολιτισμική τους παράδοση.
  • Να μάθουν να εκτιμούν και να σέβονται τη γλώσσα κάθε λαού ως βασικό στοιχείο του πολιτισμού του, προετοιμαζόμενοι να ζήσουν ως πολίτες σε μια πολυπολιτισμική Ευρώπη.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Κεφάλαιο 1: Πειθώ

Το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου αφορά τους τρόπους και τις μορφές πειθούς. Αναλύονται οι τρεις βασικοί τρόποι πειθούς: η επίκληση στη λογική, στο συναίσθημα και στο ήθος του πομπού. Στα πλαίσια της πραγμάτευσης της επίκλησης στη λογική παρουσιάζονται τα είδη των συλλογισμών και εξετάζονται τα επιχειρήματα και τα τεκμήρια ως προς τα ποιοτικά και αξιολογικά χαρακτηριστικά τους, ενώ στα πλαίσια της επίκλησης στο ήθος του πομπού προσεγγίζονται και οι ειδικότερες περιπτώσεις της επίθεσης στο ήθος του αντιπάλου και της επίκλησης στην αυθεντία. Η πραγμάτευση των μορφών πειθούς περιλαμβάνει την ανάλυση της πειθούς στη διαφήμιση, στον δικανικό, τον πολιτικό και τον επιστημονικό λόγο. Τα θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση αφορούν την επιστήμη και το ρόλο της στην κοινωνία.

 

Διδακτικοί στόχοι:

Μέσα από την παρουσίαση των μορφών και των τρόπων της πειθούς επιδιώκεται οι μαθητές:

  • Να ασκηθούν στον εντοπισμό των επιχειρημάτων, των τρόπων πειθούς και στην αξιολόγησή τους.
  • Να κατανοήσουν τη θεωρία για τα μέσα και τις τεχνικές της διαφήμισης.
  • Να μελετήσουν τα χαρακτηριστικά ενός πολιτικού λόγου και ενός πολιτικού κειμένου προπαγάνδας.
  • Να επισημάνουν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του επιστημονικού λόγου.
  • Να ασκηθούν στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου μέσω κειμένων με επικοινωνιακό χαρακτήρα.
  • Να ασκηθούν στην κατανόηση κειμένου.

Κεφάλαιο 2: Το δοκίμιο

Το δεύτερο κεφάλαιο της Έκφρασης-Έκθεσης για τη Γ’ Λυκείου αποτελείται από τρία υποκεφάλαια που αφορούν το δοκίμιο, το άρθρο και την επιφυλλίδα. Στο πρώτο υποκεφάλαιο εξετάζονται τα θέματα της πειθούς, της γλώσσας, της οργάνωσης και της ιστορίας του δοκιμίου. Στο δεύτερο υποκεφάλαιο αναλύεται το άρθρο ως τρόπος παρουσίασης ενός επίκαιρου θέματος γενικού ενδιαφέροντος και η σχέση του με το δοκίμιο, ενώ στο τρίτο παρουσιάζεται η επιφυλλίδα. Τα θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκφραση σχετίζονται με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

 

 Διδακτικοί Στόχοι:

Μέσα από την παρουσίαση του δοκιμιακού είδους, του άρθρου και της επιφυλλίδας επιδιώκεται οι μαθητές:

  • Να μελετήσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός δοκιμίου, ενός άρθρου ή μίας επιφυλλίδας και να τα συγκρίνουν μεταξύ τους.
  • Να ασκηθούν στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου μέσω κειμένων με επικοινωνιακό χαρακτήρα.
  • Να ασκηθούν στην κατανόηση κειμένου.

Κεφάλαιο 3: Δίκαιος λόγος και άδικος λόγος

Στο τρίτο κεφάλαιο της Έκφρασης-Έκθεσης για τη Γ’ Λυκείου εξετάζεται το ζήτημα του δίκαιου και του άδικου λόγου. Πρόκειται για μία θεματική ενότητα που στεγάζει ποικίλα είδη λόγου (άρθρα, συνεντεύξεις αποσπάσματα τραγωδιών κτλ.) και συνδέεται άμεσα με τη γλώσσα της παιδείας και της εξουσίας, για τις οποίες παρατίθενται και σχετικά κείμενα. Στη συνέχεια, και επειδή η φιλοσοφία πίσω από το δίκαιο και τον άδικο λόγο είναι ανθρωποκεντρική, παρουσιάζονται ζητήματα σχετικά με τον άνθρωπο. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνεται η ομιλία του Γ. Σεφέρη στη Στοκχόλμη, ένα απόσπασμα από την εισήγηση του Αλ. Δελμούζου στη Διαβαλκανική Διάσκεψη του 1930 σχετικά με την παιδεία και την εθνική μόρφωση, κείμενα σχετικά με την εθνική αγωγή, τον ολοκληρωτισμό και το μεσσιανισμό. Η ενότητα αυτή του βιβλίου ολοκληρώνεται με την ομιλία του Ι. Θ. Κακριδή «Παιδεία δύναμις θεραπευτική ψυχής», όπου προβάλλεται η σημασία της παιδείας για την καλλιέργεια της ψυχής.

 

Διδακτικοί στόχοι:

Μέσα από το κεφάλαιο σχετικά με το δίκαιο και τον άδικο λόγο επιδιώκεται οι μαθητές: 

  • Να εξοικειωθούν με ποικιλία κειμένων στα οποία συγκρούονται ο δίκαιος και ο άδικος λόγος.
  • Να κατανοήσουν τα βασικά γνωρίσματα της γλώσσας της εξουσίας και τα κύρια γνωρίσματα της γλώσσας της παιδείας, της ελευθερίας και του ανθρωπισμού.
  • Να κατανοήσουν ότι η γλώσσα ούτε αθώα είναι ούτε ουδέτερη, αλλά αποτελεί κυρίαρχο όπλο επιβολής στις κοινωνικές συγκρούσεις.
  • Να ασκηθούν στην κατανόηση και την ανάλυση κειμένου.
  • Να ασκηθούν στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου μέσω κειμένων με επικοινωνιακό χαρακτήρα.

Παράρτημα 2: Ερευνητική εργασία

Η δεύτερη ενότητα του Παραρτήματος αφορά την ερευνητική εργασία και αποτελείται από δύο υποενότητες. Στην πρώτη παρουσιάζονται αναλυτικά τα στάδια συγγραφής μιας ερευνητικής εργασίας: η επιλογή του θέματος, η αναζήτηση του υλικού, η αξιοποίηση της βιβλιοθήκης, η διάρθρωση και συγγραφή της εργασίας. Στη δεύτερη παρατίθενται δείγματα ερευνητικών εργασιών.

 

Διδακτικοί στόχοι:

Μέσα από την ενότητα αυτή επδιώκεται οι μαθητές:

  • Να εξοικειωθούν με τους χώρους των βιβλιοθηκών και γενικά των κέντρων πληροφόρησης και τεκμηρίωσης, από όπου μπορούν να αντλούν τις απαραίτητες για κάθε περίπτωση πληροφορίες.
  • Να εξοικειωθούν στην άντληση και συλλογή στοιχείων και πληροφοριών και στην παραγωγή λόγου τεκμηριωμένου και σύνθετου, με την καθιέρωση ερευνητικών εργασιών στη γλωσσική διδασκαλία.
  • Να αναπτύξουν, με τις ερευνητικές εργασίες, πνεύμα συνεργασίας και ομαδικότητας στη σχολική και εξωσχολική ζωή.
  • Να μπορούν να συγκεντρώνουν στοιχεία και πληροφορίες από διάφορες πηγές (γρα­πτές ή προφορικές), να τις επεξεργάζονται και, τέλος, να συνθέτουν μία εργασία στην οποία να εκφράζουν και να τεκμηριώνουν τις δικές τους απόψεις και ιδέες.