ΑρχεΣ ΟργανωσηΣ και ΔιοικησηΣ Επιχειρησεων και Υπηρεσιων
Γ Γενικου Λυκειου - ΕπιλογηΣ

Στο κεφάλαιο αυτό αρχικά δίνονται εισαγωγικά στοιχεία που αφορούν την οργάνωση ως έννοια, τους λόγους δημιουργίας οργανώσεων και τους τύπους οργανώσεων. Παρουσιάζεται επίσης η συστημική προσέγγιση της οργάνωσης και μέσω αυτή αναλύονται τα χαρακτηριστικά των οργανώσεων. Στην συνέχεια αναλύεται η έννοιας της επιχείρησης από διάφορες σκοπιές (κοινωνική, θεσμική, συστημική) και παρουσιάζονται οι βασικές λειτουργίες και οι στόχοι μιας επιχείρησης καθώς και η αλληλεπίδραση της με το περιβάλλον. Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης του κεφαλαίου ο μαθητής θα πρέπει:

• Να έχει κατανοήσει τι είναι επιχείρηση.
• Να έχει κατανοήσει ότι η επιχειρήσεις είναι ανοιχτά συστήματα και οτι αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον.
• Να έχει κατανοήσει την έννοια της αποτελεσματικότητας, δηλαδή τι σημαίνει να είναι αποτελεσματικός ένας οργανισμός ή μια επιχείρηση.
• Να έχει κατανοήσει γιατί ένας οργανισμός - επιχείρηση πρέπει να είναι αποτελεσματικός.

Στο σύγχρονο κόσμο οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί κυριαρχούν στην κοινωνική και οικονομική ζωή. Συνεπώς, η οργάνωση και η διοίκησή τους αποτέλεσε αντικείμενο συστηματικής μελέτης και έρευνας. Έτσι, δημιουργήθηκε ο ευρύς επιστημονικός κλάδος της Διοίκησης των Επιχειρήσεων, που ασχολείται με τη μελέτη, την περιγραφή και την εξήγηση των φαινομένων που συνδέονται με το σύνολο της επιχείρησης (ή οργανισμού), με τις επιμέρους λειτουργίες της, τα μέρη της, καθώς και με τις σχέσεις της με το περιβάλλον. Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται τα επιμέρους επιστημονικά πεδία της Διοίκησης των επιχειρήσεων τα οποία είναι η Οργάνωση και Διοίκηση (Management), τo Marketing και η Διοίκηση Πωλήσεων, η Διοίκηση Παραγωγής, η Χρηματοοικονομική Διοίκηση και η Λογιστική, η Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων και τέλος η Διαχείριση Πληροφοριών.

Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης του κεφαλαίου ο μαθητής θα πρέπει:

• Να έχει κατανοήσει τι είναι Μάνατζμεντ και γιατί είναι χρήσιμο για όλες τις κοινωνικές-οικονομικές οργανώσεις.
• Να γνωρίζει ότι στο ευρύ πεδίο της Διοίκησης των επιχειρήεων έχουν αναπτυχθεί επιμέρους τομείς όπως το Μάρκετινγκ, η Χρηματοοικονομική Διοίκηση κτλ, και να γνωρίζει τη σημασία και τα επί μέρους χαρακτηριστικά κάθε τομέα.

Στο κεφάλαιο αυτό αναλύονται οι βασικές διοικητικές λειτουργίες, οι οποίες είναι ο Προγραμματισμός Δράσης, η Οργάνωση, η Διεύθυνση, ο Έλεγχος και η Λήψη Αποφάσεων. Επιπλέον αναλύονται οι λειτουργίες, οι ρόλοι και τα χαρακτηριστικά των διοικητικών στελεχών.

Συγκεκριμένα μετά την ολοκλήρωση της μελέτης του κεφαλαίου ο μαθητής θα πρέπει:

• Να γνωρίζει τι σημαίνει προγραμματισμός, ποια είναι η διαδικασία και οι αρχές που τον διέπουν, γιατί είναι χρήσιμος και πώς συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων και οργανισμών.
• Να γνωρίζει τι είναι στόχος και γιατί είναι απαραίτητος να τίθεται σε κάθε ανθρώπινη ή επιχειρησιακή δραστηριότητα.
• Να γνωρίζει την σχέση μεταξύ της αποστολής, των στόχων και της στρατηγικής μιας επιχείρησης.
• Να γνωρίζει τι σημαίνει οργανωτική δομή.
• Να γνωρίζει γιατί είναι απαραίτητη η οργάνωση σε μια επιχείρηση ή ένα οργανισμό και πώς συμβάλλει στην αποτελεσματική τους λειτουργία.
• Να γνωρίζει τις μορφές τμηματοποίησης
• Να γνωρίζει την έννοια του "εύρους διοίκησης" και τους παράγοντες που την προσδιορίζουν.
• Να γνωρίζει την έννοια του ηγέτη κατ πρότυπα ηγεσίας.
• Να γνωρίζει την έννοια και την σημασία της παρακίνησης των εργαζομένων στα πλαίσια της επίτευξης των στόχων μιας επιχείρησης, καθώς και τις βασικές μεθόδους και τεχνικές παρακίνησης.
• Να γνωρίζει τη δυναμική των ομάδων στον επιχειρησιακό χώρο, να κατανοεί την αναγκαιότητα και σπουδαιότητα τους, να γνωρίζει τα προβλήματα λειτουργίας των ομάδων και τους δείκτες μέτρησης της αποτελεσματικότητας μιας ομάδας.
• Να γνωρίζει τη σημασία της επικοινωνίας στην αποτελεσματική λειτουργία ενός οργανισμού.
• Να γνωρίζει την έννοια της λειτουργίας του ελέγχου και πως συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων και οργανισμών.
• Να γνωρίζει την έννοια της απόφασης και τα στάδια της ορθολογικής διαδικασίας λήψης των αποφάσεων.
• Να γνωρίζει ποια είναι τα συνήθη εμπόδια της σκέψης και τι είναι η δημιουργικότητα.
• Να γνωρίζει τι χαρακτηριστικά και τους ρόλους ενός διοικητικού στελέχους.

Οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί λειτουργούν και αναπτύσσονται μέσα σε ένα περιβάλλον με το οποίο βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση. Συνεπώς, βασική προϋπόθεση επιβίωσης τους είναι η παρακολούθηση και η προσαρμογή τους στις εξελίξεις και τις αλλαγές που συμβαίνουν στο οικονομικό, κοινωνικό, πολιτισμικό, τεχνολογικό, πολιτικό, οικολογικό περιβάλλον. Ζούμε πλέον σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από συνεχείς και ταχύτατες αλλαγές. Τα επιτυχημένα στελέχη είναι υποχρεωμένα να παρακολουθούν συστηματικά τις σημαντικές αυτές εξελίξεις και να τις παίρνουν σοβαρά υπόψη τους κατά τη λήψη αποφάσεων και την άσκηση της διοίκησης. Στη κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται σύντομα οι κύριες τάσεις που χαρακτηρίζουν το σημερινό και θα χαρακτηρίζουν ακόμη περισσότερο το μελλοντικό περιβάλλον των επιχειρήσεων και των οργανισμών, όπως η εμφάνιση νέων τεχνολογιών, η παγκοσμιοποίηση, οι νέες μορφές εργασίας και το νέο οικονομικό περιβάλλον. Επιπλέον αναλύονται και οι σύγχρονες τάσεις στην οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων.

Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης του κεφαλαίου ο μαθητής θα πρέπει:

• Να γνωρίζει ποιες τάσεις χαρακτηρίζουν το περιβάλλον των επιχειρήσεων.
• Να γνωρίζει ποιες είναι οι σύγχρονες τάσεις της οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων.
• Να γνωρίζει την έννοια της διοίκησης ολικής ποιότητας και τις κύριες αξίες της.
• Να γνωρίζει τι σημαίνει "οργανισμός που μαθαίνει" και "επιχειρησιακός επανασχεδιασμός".