Αρχιτεκτονικο Σχεδιο
Γ Γενικου Λυκειου - ΕπιλογηΣ

Στο κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθούμε με τα διάφορα είδη απεικόνισης κτιρίων και επιμέρους χώρων. Έχουμε δύο ειδών σχεδιαστικές απεικονίσεις: τις δισδιάστατες - κατόψεις, τομές, όψεις - και τις τρισδιάστατες - αξονομετρικά, προοπτικά. Και οι δύο είναι χρήσιμες για την παράσταση ενός κτιρίου ή ενός χώρου. Καθεμιά έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της. Συμπληρώνουν η μία την άλλη. Αποτελούν τα σχέδια για κάτι που υπάρχει ή για κάτι που πρόκειται να υπάρξει. Όλα αυτά τα σχέδια μπορούν να γίνουν με το χέρι ή με ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης του κεφαλαίου ο μαθητής θα πρέπει να είναι σε θέση:

• Να γνωρίζει βασικές έννοιες που αφορούν το χώρο τα κτίρια και τις ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν τους τρόπους απεικόνισής τους.
• Να αντιλαμβάνεται την οργάνωση και τη λειτουργία των χώρων απλών κτιρίων, κυρίως κατοικιών.
• Να αντιλαμβάνεται τη μορφή, τη θέση και τις διαστάσεις (μεγέθη) των διάφορων στοιχείων στα σχέδια κατόψεων.
• Να αποδίδει σε σχέδια κατόψεων, και σε κλίμακα κυρίως 1/50, κουφώματα, κλίμακες κ.ά.
• Να αναγνωρίζει σε διάφορα σχέδια όλα τα προαναφερόμενα στοιχεία.
• Να αποδίδει με διάφορους τρόπους τη διάσταση του βάθους.
• Να σχεδιάζει σε κάτοψη απλής μορφής χώρους (κλειστούς και υπαίθριους) και κτίρια ακολουθώντας οργανωμένο τρόπο και τηρώντας παράλληλα τις καθιερωμένες συμβάσεις.
• Να αντιλαμβάνεται τη μορφή μορφή, τη θέση και τις διαστάσεις (μεγέθη) των διάφορων στοιχείων σε σχέδια ανόψεων, κατόψεων δωμάτων-στεγών και τοπογραφικά σχέδια.
• Να αντιλαμβάνεται τη μορφή, τη θέση και τις διαστάσεις (μεγέθη) των διάφορων στοιχείων στα σχέδια τομών.
• Να αναγνωρίζει σε διάφορα σχέδια όλα τα προαναφερόμενα στοιχεία.
• Να αποδίδει στα σχέδια τομών σε κλίμακα κυρίως 1/54 κουφώματα, κλίμακες, κ. ά.
• Να έχει τη δυνατότητα να συσχετίζει στοιχεία (χώρους, βασικά δομικά στοιχεία, μεγέθη) σε σχέδια τομών και κατόψεων.
• Να αποδίδει με διάφορους τρόπους τη διάσταση του βάθους.
• Να σχεδιάζουν σε τομή απλής μορφής χώρους (κλειστούς και υπαίθριους) και κτίρια ακολουθώντας οργανωμένο τρόπο και τηρώντας παράλληλα τις καθιερωμένες συμβάσεις.
• Να αντιλαμβάνεται τη μορφή τη θέση και τις διαστάσεις (μεγέθη) των διαφόρων στοιχείων στα σχέδια όψεων.
• Να γνωρίζει τρόπους παράστασης απλών στοιχείων (π.χ. πόρτας, παραθύρου), κυρίως σε κλίμακα 1/50.
• Να έχει τη δυνατότητα να συσχετίζει στοιχεία (χώρους, βασικά δομικά στοιχεία, μεγέθη) σε σχέδια κατόψεων, τομών και όψεων.
• Να αποδίδει με διάφορους τρόπους τη διάσταση του βάθους.
• Να σχεδιάζει σε όψη απλής μορφής χώρους (κλειστούς και υπαίθριους) και κτίρια ακολουθώντας οργανωμένο τρόπο και τηρώντας παράλληλα τις καθιερωμένες συμβάσεις.
• Να έχει ανακαλέσει στη μνήμη του τρόπους παράστασης αντικειμένων με αξονομετρικές προβολές και να αναγνωρίζουν τα βασικότερα είδη τους.
• Να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες των αξονομετρικών προβολών σε σχέση με τα σχέδια όψεων (πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα).
• Να είναι σε θέση να συσχετίζει στοιχεία από σχέδια όψεων και αξονομετρικά του ίδιου αντικειμένου.
• Να σχεδιάσει αξονομετρικά σχέδια συνθέσεων δύο ή τριών απλών κτιριακών όγκων ακολουθώντας κατάλληλη πορεία εργασίας.
• Να σχεδιάσει, με δεδομένη την αξονομετρική προβολή ενός απλού κτιρίου, τις τρεις όψεις του (πρόσοψη, κάτοψη, αριστερή πλάγια όψη).
• Να συσχετίζει στοιχεία της μορφής αντικειμένων από διάφορα σχέδιά τους: προοπτικά, αξονομετρικά, όψεων.
• Να σχεδιάζει-συμπληρώνει στοιχεία σε σκαριφήματα προοπτικών σχεδίων απλών στερεών με απλές μορφές.

Τα αρχιτεκτονικά σύμβολα αποτελούν μια διεθνή, συγκεκριμένη και απλή γλώσσα. Είναι προορισμένα να γίνονται κατανοητά από τον καθένα, ακόμα και από μη ειδικούς. Συμπληρώνουν, υποστηρίζουν και αναδεικνύουν το σχεδιασμένο χώρο, δίνοντάς του ταυτόχρονα μεγαλύτερη σαφήνεια και αναγνωσιμότητα. Οι πληροφορίες που μας παρέχουν μας βοηθούν να "προσανατολιστούμε" ευκολότερα σε ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο, ενώ παράλληλα μας μεταφέρουν αισθητικές απόψεις και προθέσεις του δημιουργού.

Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης του κεφαλαίου ο μαθητής θα πρέπει:

• Να γνωρίζει την γλώσσα των συμβόλων που αναφέρονται σε υλικά σε προβολή, σε φυσικά στοιχεία, στην επίπλωση και τον εξοπλισμό (σε κάτοψη κυρίως σε κλίμακα 1/50) διαφόρων χώρων της κατοικίας, σε ενδείξεις και να τα αναγνωρίζει σε ένα σχέδιο.
• Να έχει εξοικειωθεί με τη σχεδίαση υλικών σε προβολή κυρίως σε κλίμακα 1/50.
• Να έχει εξοικειωθεί με τη σχεδίαση (χωρίς τη χρήση έτοιμων στοιχείων) φυσικών στοιχείων.
• Να μπορεί να συσχετίζει τις όψεις με τις αντίστοιχες κατόψεις των δέντρων και θάμνων.
• Να έχει εξοικειωθεί με τη σχεδίαση της βασικής επίπλωσης και του εξοπλισμού των διάφορων χώρων της κατοικίας σε κάτοψη και σε κλίμακα 1/50.
• Να έχει εξοικειωθεί με τη σχεδίαση ενδείξεων.
• Να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται σε στοιχειώδεις απαιτήσεις ορθής αισθητικής προσέγγισης-ισορροπίας ύφους χώρου και συμβόλων.

Η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στο τεχνικό σχέδιο, και ιδιαίτερα στο αρχιτεκτονικό, αποτελεί πλέον μία πραγματικότητα σε διαρκή εξέλιξη, που επηρεάζει και μεταβάλλει το ίδιο το επάγγελμα του αρχιτέκτονα. Το αρχιτεκτονικό σχέδιο δέχεται την επίδραση της ψηφιακής τεχνολογίας. Χωρίς να παραγνωρίζονται οι βασικές γνώσεις που έχει αποκτήσει κανείς με την εκμάθηση της σχεδίασης με το χέρι, η χρήση των προγραμμάτων ηλεκτρονικής σχεδίασης δίνει μια άλλη διάσταση στο σχέδιο και προσφέρει περισσότερες δυνατότητες στον αρχιτέκτονα, δημιουργώντας νέες συνθήκες για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας του. Ωστόσο, οι εξελίξεις στη σχεδίαση με ηλεκτρονικό υπολογιστή, όπως άλλωστε και σε ολόκληρη την ψηφιακή τεχνολογία είναι συνεχείς και ραγδαίες. Αυτό σημαίνει ότι οι γνώσεις που αφορούν τη χρήση προγραμμάτων και μηχανημάτων αλλάζουν συνεχώς. Το να μάθει κανείς να χρησιμοποιεί ένα πρόγραμμα σχεδίασης δεν αρκεί. Το πρόγραμμα θα βελτιώνεται συνεχώς, περίπου μία φορά το χρόνο, με νέες εκδόσεις, που θα απαιτούν από το χρήστη του διαρκή ενημέρωση. Πρέπει να αποδεχτούμε ότι οι συνεχείς και, πολλές φορές, δραστικές αλλαγές είναι η πραγματικότητα στην κοινωνία των πληροφοριών. Αναζητούμε, λοιπόν, τα βασικά χαρακτηριστικά των προγραμμάτων σχεδίασης, κατανοούμε τις αρχές που τα στηρίζουν και είμαστε προετοιμασμένοι να αφιερώνουμε ένα όχι μικρό μέρος του χρόνου μας, για να παρακολουθούμε τις εξελίξεις.

Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης του κεφαλαίου ο μαθητής θα πρέπει:

• Να έχει αντιληφθεί οτι η σχεδίαση με ηλεκτρονικό υπολογιστή - που έχει ευρύτατα αναπτυχθεί - συμπληρώνει, χωρίς να μειώνει την σημασία της σχεδίασης με το χέρι, που αποτελεί αναντικατάστατη βασική γνώση.
• Να έχει αντιληφθεί τις γενικές αρχές που διέπουν τις βασικές λειτουργίες ενός σχεδιαστικού προγράμματος π.χ. για τη δημιουργία απλών βασικών σχημάτων και στερεών.
• Να έχει εξοικειωθεί με τις εξελίξεις στη σχεδίαση με Η/Υ με επίδειξη παραδειγμάτων από πιο σύνθετες λειτουργίες σχεδιαστικών προγραμμάτων.

Στην ενότητα αυτή δίνονται ασκήσεις που αναφέρονται σε μικρά, απλά αρχιτεκτονικά έργα, κατάλληλα να αποτελέσουν ερεθίσματα για τις πρώτες επαφές με το αρχιτεκτονικό σχέδιο. Η επιλογή τους μέσα από την ευρύτατη αρχιτεκτονική θεματολογία έγινε με γνώμονα τη σχεδιαστική άσκηση σε θέματα ποικίλου περιεχομένου στα πλαίσια του μαθήματος.

Η κατανόηση των θεμάτων αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ορθή σχεδιαστική απόδοση, γι' αυτό και στα περισσότερα θέματα δίνονται σφαιρικότερες πληροφορίες, στοιχεία δηλαδή, περισσότερα από τα άμεσα αναγκαία (π.χ. συμπληρωματικά σκίτσα, σχέδια, φωτογραφίες, κτλ.).

Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης του κεφαλαίου ο μαθητής θα πρέπει:

• Να έχει κατανοήσει οτι η ποιοτική σχεδιαστική απόδοση ενός ολοκληρωμένου παραδείγματος βασίζεται στη συνεπή σύνθεση των επί μέρους γνώσεων που διαθέτει.
• Να είναι σε θέση να οργανώνει σε ενιαίο σύνολο (πίνακα) σειρά σχεδίων με τα απαραίτητα στοιχεία (τίτλους, ενδείξεις κτλ.).
• Να μπορεί να προσεγγίζει σχεδιαστικά κατά το δυνατόν την "υφή" των διαφόρων υλικών, διαμορφόσεων και λοιπών αρχιτεκτονικών στοιχείων.