φωτογραφία φόντου

Χημεια
Β Γενικου Λυκειου - ΕπιλογηΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Περιγραφη

Η ύλη της Χημείας Β' Λυκείου, εξασφαλίζει τη βασική ενημέρωση  - μόρφωση όλων των μαθητών, σε αναγκαία και χρήσιμα θέματα χημείας αλλά και το απαραίτητο γνωστικό υπόβαθρο. Η ύλη της Χημείας Β΄ Λυκείου εξασφαλίζει τα απαραίτητα εφόδια για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή της μεταδευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, στους μαθητές που θα θελήσουν να ασχοληθούν με τομείς που έχουν σχέση με τη χημεία και την τεχνολογία της.

Αναλυτικο Προγραμμα

Για το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος, μεταβείτε στην αντίστοιχη ενότητα ακολουθώντας τον σύνδεσμο 'Προγράμματα Σπουδών'.

Στοχοι

Με ένα πολύ απλό ύφος γίνεται προσπάθεια να δοθούν οι θεμελιώδεις αρχές της Χημείας και μέσα από παραδείγματα της καθημερινής ζωής ώστε και πιο κατανοητές να γίνουν και επιπλέον να βοηθήσουν τον αναγνώστη - μαθητή να αναπτύξει ένα κριτικό βλέμμα για ότι συμβαίνει γύρω και μέσα του.
Η βασική αρχή που ακολουθήθηκε τόσο στην παράθεση της θεωρίας όσο και στην εκλογή των ασκήσεων και των προβλημάτων είναι ότι ο μαθητής, από το δίδυμο δάσκαλος- βιβλίο, πρέπει να μπορεί να μαθαίνει και όχι μόνο να διδάσκεται, να μπορεί να βρίσκει και όχι μόνο να του λένε. Όσον αφορά τη θεωρία αυτού του βιβλίου έγινε προσπάθεια να είναι προσαρμοσμένη στις νοητικές, δυνατότητες των μαθητών που προορίζεται, εξασφαλίζοντας στο μέγιστο δυνατό βαθμό τη μετάπλαση της επιστημονικής γνώσης σε διδάξιμη ύλη.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Κεφάλαιο 1 - Διαμοριακές δυνάμεις - Καταστάσεις της ύλης - Προσθετικές ιδιότητες

Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:

  • Να περιγράφετε  τα διάφορα είδη διαμοριακών δυνάμεων και να εξηγείτε πώς αυτές οι δυνάμεις καθορίζουν ορισμένες ιδιότητες των ουσιών.
  • Τι είναι μερική πίεση και πως διατυπώνεται – εφαρμόζεται ο νόμος των μερικών πιέσεων.
  • Να περιγράφετε και να εξηγείτε  τις μεταβολές καταστάσεων  καθώς και τους ορισμούς των εννοιών: τάση ατμών, σημείο βρασμού, σημείο πήξης.
  • Να εξηγείτε  τη μείωση της τάσης ατμών, την ανύψωση του σημείου βρασμού και την ταπείνωση του σημείου πήξης κατά τη διάλυση μίας μη πτητικής ουσίας σε κάποιο διαλύτη.
  • Για την οσμωτική πίεση και την αντίστροφη όσμωση.
  • Τους νόμους των προσθετικών ιδιοτήτων.

 

Λέξεις-κλειδιά: διαμοριακές δυνάμεις, γραμμομοριακό κλάσμα, δυνάμεις London, ζεσεοσκοπία, δυνάμεις διπόλου-διπόλου, ζεσεοσκοπική σταθερά, δεσμός υδρογόνου, molality, Μεταβολές καταστάσεων, κρυοσκοπία, νόμος μερικών πιέσεων, κρυοσκοπική σταθερά, προσθετικές ιδιότητες, ώσμωση, ώσμωτική πίεση, νόμος Raoult, ισοτονικά διαλύματα

Κεφάλαιο 2 - Θερμοχημεία

Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:

  • Με τι ασχολείται η θερμοχημεία.
  • Να διακρίνετε τις αντιδράσεις σε εξώθερμες και ενδόθερμες σε σχέση με τις μεταβολές της ενθαλπίας.
  • Τα διάφορα είδη μεταβολής της ενθαλπίας.
  • Για τη συσκευή με την οποία μετράμε τη μεταβολή της ενθαλπίας.
  • Να εφαρμόζετε το νόμο της θερμιδομετρίας.
  • Για τους νόμους των Hess και Lavoisier-Laplace καθώς και πως εφαρμόζονται οι νόμοι αυτοί σε υπολογισμούς.

 

Λέξεις-κλειδιά: χημική θερμοδυναμική, ενθαλπία καύσης, θερμοχημεία, ενθαλπία διάλυσης, εξώθερμη - ενδόθερμη αντίδραση, ενθαλπία εξουδετέρωσης, μεταβολή ενθαλπίας, ενθαλπία δεσμού, ενθαλπία αντίδρασης, θερμιδομετρία, πρότυπη κατάσταση, νόμος Lavoisier -Laplace, ενθαλπία σχηματισμού, νόμος Hess

Κεφάλαιο 3 - Χημική κινητική

Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:

  • Να εξηγείτε με βάση τη θεωρία των συγκρούσεων την επίδραση διάφορων παραγόντων στην ταχύτητα μίας αντίδρασης.
  • Τι είναι καταλύτες και ποια είναι τα είδη των καταλυτών.
  • Να εξηγείτε τη δράση των καταλυτών με τη θεωρία των συγκρούσεων.
  • Διάφορες περιπτώσεις της καθημερινής ζωής όπου εφαρμόζονται οι καταλύτες.
  • Για το νόμο ταχύτητας, στην τάξη αντίδρασης και τη σταθερά ταχύτητας.
  • Να παράγετε το νόμο ταχύτητας μίας αντίδρασης από πειραματικά δεδομένα κα να προτείνετε υποθετικό μηχανισμό για την αντίδραση.

 

Λέξεις-κλειδιά: στοιχειώδεις αντιδράσεις, παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα, μηχανισμός αντίδρασης, Θεωρία συγκρούσεων, καταλύτες, ενέργεια ενεργοποίησης, αυτοκατάλυση, ενεργοποιημένο σύμπλοκο, ένζυμα, ταχύτητα αντίδρασης, νόμος ταχύτητας, καμπύλη αντίδρασης, σταθερά ταχύτητας, τάξη αντίδρασης

Κεφάλαιο 4 - Χημική ισορροπία

Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:

  • Τα χαρακτηριστικά της χημικής ισορροπίας.
  • Για την απόδοση αντίδρασης και το ρόλο της στις χημικές αντιδράσεις
  • Τους παράγοντες που επηρεάζουν τη θέση χημικής ισορροπίας.
  • Να διατυπώνετε την αρχή Le Chatelier και να προβλέπετε ποιοτικά, την κατεύθυνση μίας αντίδρασης με τη μεταβολή της πίεσης, της θερμοκρασίας και της συγκέντρωσης.
  • Να γράφετε το νόμο ισορροπίας μίας αντίδρασης.
  • Να υπολογίζετε τις ποσότητες των ουσιών στη θέση ισορροπίας ή την απόδοση της αντίδρασης.

 

Λέξεις-κλειδιά: χημική Ισορροπία, απόδοση αντίδρασης, αμφίδρομη αντίδραση, αρχή Le Chatelier, ομογενής ισορροπία, σταθερά χημικής ισορροπίας, ετερογενής ισορροπία

Κεφάλαιο 5 - Οξειδοαναγωγή - Ηλεκτρόλυση

Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:

  • Τον ορισμό του αριθμού οξείδωσης κα την αναγκαιότητα εισαγωγής του.
  • Να υπολογίζετε τον αριθμό οξείδωσης ενός στοιχείου σε μία χημική ένωση.
  • Τι λέγεται οξείδωση και τι αναγωγή.
  • Τα κυριότερα οξειδωτικά-αναγωγικά και σε τι μετατρέπεται το καθένα.
  • Να συμπληρώνετε χημικές εξισώσεις αντιδράσεων οξειδοαναγωγής με τη μέθοδο της μεταβολής του αριθμού οξείδωσης.
  • Με τι ασχολείται η ηλεκτροχημεία.
  • Να συγκρίνετε τους μεταλλικούς και τους ηλεκτρολυτικούς αγωγούς.
  • Τι είναι ηλεκτρόλυση.
  • Να σχεδιάζετε τη συσκευή ηλεκτρόλυσης, να διακρίνετε τα διάφορα μέρη της και να αναφέρετε το ρόλο του κάθε μέρους.
  • Το μηχανισμό της ηλεκτρόλυσης και τους παράγοντες που καθορίζουν τα προϊόντα μιας ηλεκτρόλυσης.
  • Να παράγετε τα προϊόντα μίας ηλεκτρόλυσης, αν σας δίνεται ένα διάλυμα ή τήγμα ηλεκτρολύτη.
  • Να υπολογίζετε την ποσότητα της ουσίας που αποτίθεται ή απελευθερώνεται στα ηλεκτρόδια αν σας δοθεί η ποσότητα ηλεκτρικού φορτίου που περνάει από ένα διάλυμα ηλεκτρολύτη.
  • Ορισμένες εφαρμογές της ηλεκτρόλυσης στην παρασκευή χημικών ουσιών, καθώς και στην επιμετάλλωση αντικειμένων.

 

Λέξεις-κλειδιά: αριθμός Οξείδωσης, οξείδωση, αvαγωγή, οξειδοαναγωγική αντίδραση, μεταθετική αντίδραση, οξειδωτικό σώμα, αναγωγικό σώμα, ηλεκτρόλυση, ηλεκτρολυτικά στοιχεία, μεταλλικοί αγωγοί, ηλεκτρολυτικοί αγωγοί, άνοδος, κάθοδος, σειρά εκφόρτισης

Κεφάλαιο 6 - Μέταλλα και κράματα

Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:

  • Να  μπορείτε να περιγράφετε τρόπους εξαγωγής των μετάλλων από τα μεταλλεύματά τους.
  • Τις φυσικές ιδιότητες και χημικές ιδιότητες των μετάλλων.
  • Να περιγράφετε διάφορα βιομηχανικά μέταλλα.
  • Τον ορισμό και τα είδη των κραμάτων.
  • Να περιγράφετε διάφορα κράματα τεχνολογικής σπουδαιότητας καθώς και τη χρησιμότητά τους.
  • Να περιγράφετε το φαινόμενο και τα είδη της διάβρωσης των μετάλλων καθώς και τις συνέπειες του στην καθημερινή ζωή.
  • Τους τρόπους προστασίας ορισμένων μετάλλων από τη διάβρωση.
  • Για την ανακύκλωση των μετάλλων και την αναγκαιότητα της προκειμένου να εξοικονομήσουμε πρώτες ύλες και ενέργεια.

 

Λέξεις-κλειδιά: μεταλλουργία, ηλεκτρική αγωγιμότητα, εμπλουτισμός, θερμική αγωγιμότητα, μετάλλευμα, ελατότητα, προσμίξεις, ολκιμότητα, επίπλευση, φωτοηλεκτρικό φαινόμενο, φρύξη πυριτών, θερμοϊονικό φαινόμενο, χύτευση μετάλλου, μεταλλική λάμψη, αιματίτης, σειρά δραστικότητας μετάλλων, συλλίπασμα, κράμα, σκωρία, στερεό διάλυμα, κοκ, διαμεταλλική ένωση, υψικάμινος, ορείχαλκος, χυτοσίδηρος, μπρούντζος, χάλυβας, ντουραλουμίνιο, βωξίτης, διάβρωση των μετάλλων, ηλεκτρολυτική αναγωγή, θόλωμα, κρυόλιθος, παθητική κατάσταση, γαληνίτης, διάβρωση Fe, χαλκοπυρίτης, καθοδική προστασία, ανοδική προστασία, ανοδιωμένο Al, παρεμποδιστές, λαμαρίνα, τενεκές, μίνιο, γαλβανική, διάβρωση

Κεφάλαιο 7 - Μελέτη ενώσεων πρακτικού - Βιομηχανικού ενδιαφέροντος

Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:

  • Για τις ιδιότητες του νερού, για το πόσιμο νερό, τη σκληρότητά του, μεθόδους αποσκλήρυνσης και καθαρισμού, τις χρήσεις του νερού στην τεχνολογία-βιομηχανία και για την ρύπανση και απορρύπανση του νερού.
  • Για τις παρασκευές, ιδιότητες και χρήσεις της αμμωνίας.
  • Για τις παρασκευές, ιδιότητες και χρήσεις του νιτρικού οξέος.
  • Για τις παρασκευές, ιδιότητες και χρήσεις του θειικού οξέως.
  • Για τις παρασκευές, ιδιότητες και χρήσεις του αλατιού και των προϊόντων του.

 

Λέξεις-κλειδιά: πάγος, καταλύτες, ορυκτό άλας, πυκνότητα νερού, ασθενής βάση, συντηρητικό, θερμοχωρητικότητα, αναγωγικό, ηλεκτρόλυση τήγματος, σημείο ζέσεως νερού, νιτρικό οξύ, ηλεκτρόλυση διαλύματος, δεσμός υδρογόνου, μέθοδος Ostwald, διαλύτης, ισχυρό οξύ, υδροξείδιο νατρίου, σκληρότητα νερού, ισχυρό οξειδωτικό, υγροσκοπικό, αποσκλήρυνση, διάλυση μετάλλων, χλώριο, ιονανταλλαγή, νίτρωση, αποστειρωτικό, πόσιμο νερό, νιτρογλυκερίνη, λευκαντικό, βιομηχανικό νερό, εκρηκτικά, υδροχλώριο, αποστείρωση, θειικό οξύ, υδροχλωρικό οξύ, αστικά απόβλητα, μέθοδος επαφής, PVC, βιολογικός καθαρισμός, νερό και θειικό οξύ, νεοπρένιο, όξινη βροχή, διβασικό οξύ, σόδα, μέθοδος Haber, όξινο άλας, μέθοδος Solvay, λιπάσματα, αφυδατικό, φαρμακευτική σόδα, αρχή Le Chatelier, αλάτι, αντιόξινο

Κεφάλαιο 8 - Υλικά

Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:

  • Τις γενικές ιδιότητες των υλικών.
  • Πως παρασκευάζεται το γυαλί, τα χαρακτηριστικά και τα είδη των γυαλιών, τις χρήσεις και την ανακύκλωση του γυαλιού.
  • Πως παρασκευάζονται τα κεραμικά προϊόντα, τις κατηγορίες τους, και τις χρήσεις τους.
  • Τι λέγεται τσιμέντο, τι ιδιότητες έχει, τις χρήσεις του, τους διάφορους τύπους τσιμέντου και τρόπους παραγωγής του καθενός.
  • Πως παρασκευάζονται, τι ιδιότητες έχουν και που χρησιμοποιούνται οι σιλικόνες.
  • Πως ρυπαίνεται το περιβάλλον από τις διάφορες βιομηχανίες καθώς και τρόπους ελέγχου της ρύπανσης αυτής.

 

Λέξεις-κλειδιά: υλικά, αλουμίνα, ιδιότητες, μαγνησία, χημικός δεσμός, τσιμέντο, τεχνολογία, έψηση, πυριτικές ενώσεις, Κλίνκερ, γυαλί, υδατοπαγής κονία, πρόσθετα γυαλιού, beton, παραδοσιακά κεραμικά, σιλικόνες, πυρίμαχα κεραμικά, υδρόφοβο, πορσελάνη, silicon rubber