Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία

Περιγραφη

Μουσική ΣΤ Δημοτικού Εξώφυλλο Το μάθημα της μουσικής πρέπει να μοιάζει περισσότερο με ένα κεφάτο παιχνίδι παρά με μάθημα, μ' ένα παιχνίδι στο οποίο πρέπει η εμπειρία να προηγείται της "θεωρητικής" γνώσης και να ενθαρρύνεται η εφευρετικότητα, η δημιουργικότητα και η ομαδική συνεργασία» .

Το βιβλίο της μουσικής περιλαμβάνει πολλά μουσικά παιγνίδια που θα τα βιώσεις με όλο σου το σώμα, πρωτότυπες κατασκευές για να κάνεις τα χέρια σου να "μιλήσουν" και δραστηριότητες που θα σε παρακινήσουν να αυτοσχεδιάσεις, να δημιουργήσεις, να χαρείς και να ψυχαγωγηθείς.

Άλλωστε τι είναι μουσική; Μια αδιάκοπη ψυχαγωγία, μια ακατάπαυστη δράση, ένα ατέλειωτο παιγνίδι που συνεργάζονται αρμονικά οι σωματικές, οι πνευματικές και οι ψυχικές σου δυνάμεις. Στην προσπάθεια αυτή δεν θα είσαι μόνος. Σου έχουμε εξασφαλίσει δύο πιστούς φίλους, το Νότη και τη Νότα. Σε κάθε δραστηριότητα θα είναι εκεί για να σε βοηθάνε και να σε οδηγούν στις μουσικές σου περιπλανήσεις.

Αναλυτικο Προγραμμα

Για το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος, μεταβείτε στην αντίστοιχη ενότητα ακολουθώντας τον σύνδεσμο 'Προγράμματα Σπουδών'.

Στοχοι

Σκοπός της διδασκαλίας του μαθήματος της Μουσικής Αγωγής είναι «...η ανάπτυξη και καλλιέργεια της ικανότητας για αισθητική απόλαυση κατά την ακρόαση, εκτέλεση και δημιουργία μουσικής ως μιας από τις εκδηλώσεις καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργικότητας του ανθρώπου».

Σύμφωνα με το στόχο αυτό στο μάθημα της Μουσικής Αγωγής γίνεται προσπάθεια να καλλιεργηθεί η δημιουργικότητα και η φαντασία των μαθητών μέσα από τις ποικίλες μουσικές δραστηριότητες, όπως είναι τα παιχνίδια, οι ηχοϊστορίες, ο αυτοσχεδιασμός, οι κατασκευές, η ενεργητική ακρόαση κ.ά.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Κεφάλαια 1-5

Κεφάλαιο 1 : Η μουσική και... εμείς

Θα συζητήσουμε για τον ρόλο της μουσικής στη ζωή μας.
Θα ''συντονιστούμε'' τραγουδώντας ξανά ως ομάδα.
Θα τραγουδήσουμε αυτοσχεδιάζοντας πάνω σε ένα ρυθμικό σχήμα.
Θα κατασκευάσουμε ένα πρωτότυπο μουσικό όργανο.
Θα παίξουμε μουσικά παιχνίδια, χρησιμοποιώντας την κατασκευή μας και κρουστά όργανα.

Κεφάλαιο 2 : Ο ήχος και... εμείς

Θα διερευνήσουμε τη μεγάλη επίδραση του ήχου στη ζωή μας.
Θα γνωρίσουμε το δρόμο που ακολουθεί ο ήχος για να φτάσει στο μυαλό μας.
Θα πειραματιστούμε με την ακοή και τη φωνή μας.
Θα δούμε πώς ένα ηχητικό φαινόμενο γίνεται αφορμή για τη δημιουργία ενός μύθου.
Θα γνωρίσουμε τα επαγγέλματα που έχουν σχέση με τον ήχο.
Θα κατασκευάσουμε τον δικό μας παλμογράφο.

Κεφάλαιο 3 : Φωνή, η δική σου ταυτότητα

Θα συζητήσουμε για τη σπουδαιότητα της φωνής στη μουσική.
Θα ακούσουμε αποσπάσματα που αναδεικνύουν τις δυνατότητες της ανθρώπινης φωνής.
Θα γνωρίσουμε κανόνες υγιεινής ορθής χρήσης και άσκησης της φωνής.
Θα πειραματιστούμε με το σώμα μας, χρησιμοποιώντας το ως όργανο παραγωγής ήχου.
Θα γνωρίσουμε το διάφραγμα και θα τραγουδήσουμε χρησιμοποιώντας το σωστά.

Κεφάλαιο 4 : Μουσοικολογία

Θα κατασκευάσουμε μουσικά όργανα από υλικά που θα κατέληγαν στο σκουπιδοτενεκέ.
Θα δημιουργήσουμε παραλλαγές ενός μουσικού οργάνου.
Θα μιλήσουμε για τις ''οικογένειες'' των οργάνων.
Θα χρησιμοποιήσουμε δημιουργικά τα όργανα που κατασκευάσαμε.
Θα διερευνήσουμε τη σχέση των υλικών από τα οποία είναι κατασκευασμένο ένα μουσικό όργανο με τον ήχο που αυτό παράγει.

Κεφάλαιο 5 : Η μουσική εμψυχώνει 

Θα διερευνήσουμε το ρόλο που παίζει η μουσική στον πόλεμο.
Θα γνωρίσουμε τις στρατιωτικές μπάντες και τις φιλαρμονικές ορχήστρες των δήμων.
Θα γνωρίσουμε τα χάλκινα πνευστά και θα εξερευνήσουμε τον τρόπο λειτουργίας τους.
Θα λύσουμε μια .. παρεξήγηση.

Βασικοί Όροι : μέτρο, ρυθμός, νουνούρα, αυτοσχεδιασμός, μουσικό παιχνίδι, τέμπο, μουσικό θέμα, συμφωνική ορχήστρα, κοντσέρτο, Μότσαρτ, τονικό ύψος, χροιά, διάρκεια, ένταση, ηχόχρωμα, μουσικοθεραπεία, κυματομορφές, παλμογράφος, υπέρηχοι, συχνότητα, μαγνητοταινία, ηχομόνωση, ηχητικά κύματα, μουσικοθεραπεία, φωνητικές χορδές, αντηχεία, ορθοφωνία, διάφραγμα, μεταφώνηση, σείστρο, λαλίτσα, μεμβράφωνο, ear training, αερόφωνα, σουραύλι, ρυθμικό σχήμα, χάλκινα πνευστά, τονικότητα

Κεφάλαια 6 - 10

Κεφάλαιο 6 Η μουσική εμψυχώνει... κι άλλο!

Θα μάθουμε ένα καινούργιο τραγούδι, θα επιλέξουμε μια ρυθμική συνοδεία και θα καταγράψουμε τις επιλογές μας.
Θα χορέψουμε στο ρυθμό του τραγουδιού.
Θα δημιουργήσουμε ένα θεατρικό δρώμενο με βάση το τραγούδι που μάθαμε.
Θα αξιολογήσουμε το αποτέλεσμα της προσπάθειάς μας.

Κεφάλαιο 7 Τα σύμβολα της μουσικής

Θα μιλήσουμε για τις καταγραφές της μουσικής από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Θα έρθουμε σε επαφή με τις διάφορες γλώσσες της μουσικής.
Θα παίξουμε και θα ανακαλύψουμε τη χρησιμότητα της μουσικής σημειογραφίας.
Θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε τη μουσική με σύμβολα διαφορετικά από τα συνηθισμένα.
Θα κατασκευάσουμε ένα αντίγραφο αρχαίας ελληνικής παρτιτούρας.

Κεφάλαιο 8 Λαός - τραγούδι - ελευθερία

Θα συζητήσουμε για τον τρόπο με τον οποίο η μουσική συνοδεύει τους αγώνες του λαού μας.
Θα τραγουδήσουμε ένα καινούργιο τραγούδι και θα το συνοδεύσουμε ρυθμικά.
Θα γνωρίσουμε ένα από τα τεχνάσματα που χρησιμοποιούν οι συνθέτες για να ταιριάξουν λόγο και μελωδία.
Θα δημιουργήσουμε ένα δρώμενο για να αναδείξουμε το ρόλο που έπαιξε ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου.
Θα διαδηλώσουμε με.. ρυθμό στο πνεύμα των συνθημάτων του αγώνα του Πολυτεχνείου.

Κεφάλαιο 9 Η ελληνική μουσική στους αιώνες

Θα συζητήσουμε για το ρόλο της μουσικής στη ζωή των αρχαίων.
Θα έρθουμε σε επαφή με τη μουσική των αρχαίων Ελλήνων.
Θα συγκρίνουμε το ρόλο της μουσικής τότε και σήμερα.
Θα αυτοσχεδιάσουμε φτιάχνοντας ρυθμικά τετράστιχα για τις περιπέτειες του Οδυσσέα.
Θα γνωρίσουμε στοιχεία από τη βυζαντινή μουσική.

Κεφάλαιο 10 Η ελληνική μουσική στους αιώνες... των αιώνων!

Θα γνωρίσουμε την ελληνική παραδοσιακή μουσική.
Θα δημιουργήσουμε εμπνεόμενοι από τη μουσική μας παράδοση.
Θα τραγουδήσουμε ένα παραδοσιακό συρτό τραγούδι.
Θα κατασκευάσουμε ένα παραδοσιακό αερόφωνο όργανο.
Θα καταγράψουμε και θα ταξινομήσουμε παραδοσιακά τραγούδια.
Θα οργανώσουμε ένα σχέδιο εργασίας για την τοπική μουσική ιστορία ή μια μεγάλη προσωπικότητα της ελληνικής μουσικής.

Βασικοί Όροι : σύστημα καταγραφής, σημειογραφία, νεύματα, πεντάγραμμο, Γρηγόριος ο Μέγας, Ζόλταν Κοντάι, χειρονομική, νοηματική, παρασημαντική, παρτιτούρα, Γιάννης Χρήστου, λύρα, αυλός, ιδιόφωνο, χορδόφωνο, αυλός, μέτρο, ρυθμική συνοδεία, ρυθμός, ρυθμικό σχήμα, αυλητική, αυλωδία, κιθαριστική, κιθαρωδία, ραψωδία, παιάνες, κλίμακες, ήχοι, ακριτικό τραγούδι, κλέφτικο τραγούδι, σατυρικά τραγούδια, παινέματα, δεκαπεντασύλλαβο, όπερα, στούντιο

Κεφάλαια 11 - 15

Κεφάλαιο 11 : Μουσική και... μουσικές

Θα ακούσουμε διάφορα είδη μουσικής από όλο τον κόσμο.
Θα γνωρίσουμε τις ορχήστρες και τα όργανα που είναι χαρακτηριστικά για διάφορα μουσικά είδη.
Θα ανακαλύψουμε τα όργανα που αποτελούν τις παραδοσιακές μας ορχήστρες.
Θα δημιουργήσουμε ένα δρώμενο με τα είδη της μουσικής.

Κεφάλαιο 12 : Ο γύρος του κόσμου σε... 8'

Θα έρθουμε σε επαφή με τη μουσική άλλων λαών.
Θα συμπληρώσουμε ένα φύλλο εργασίας.
Θα ακούσουμε μουσικές από διάφορα μέρη του κόσμου.
Θα γνωρίσουμε όργανα του κόσμου.
Θα συμπληρώσουμε ένα πρωτότυπο μουσικό αριθμόλεξο.

Κεφάλαιο 13 : Η μουσική μάς ενώνει

Θα τραγουδήσουμε ένα τραγούδι στα αγγλικά παρακολουθώντας την παρτιτούρα του.
Θα γνωρίσουμε καλύτερα το κλαρίνο, το παραδοσιακό μας αερόφωνο.
Θα προσεγγίσουμε τη μουσική των Βαλκανίων.
Θα κατασκευάσουμε ''εξωτικά'' μουσικά όργανα.
Θα παίξουμε τρίλιζα.. μετά μουσικής.

Κεφάλαιο 14 : Μουσική... χωρίς σύνορα

Θα έρθουμε σε επαφή με το συναρπαστικό πανανθρώπινο μουσικό πολιτισμό.
Θα προσεγγίσουμε το μουσικό πολιτισμό ανθρώπων από άλλες χώρες που ζουν στην πατρίδα μας.
Θα τραγουδήσουμε ένα καινούργιο τραγούδι και θα δημιουργήσουμε μια ηχοϊστορία.
Θα μιλήσουμε για τον κοινωνικό ρόλο της μουσικής και πώς αυτή υπάρχει σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα.

Κεφάλαιο 15 : Χτίζοντας... τη μουσική

Θα θυμηθούμε τη διμερή και τριμερή μορφή, το ρόντο, τον κανόνα, το θέμα και τις παραλλαγές και το συμβολισμό τους.
Θα ακούσουμε έργα γνωστών συνθετών με διάφορες μορφές.
Θα δημιουργήσουμε μικρές συνθέσεις, χρησιμοποιώντας τις γνωστές μας μορφές.
Θα ανακαλύψουμε τι είναι ο χάρτης ακρόασης.
Θα παίξουμε ρυθμικούς και μελωδικούς κανόνες.

Βασικοί Όροι : δημοτικά, ρεμπετικά, ορχήστρα, μπάντα, μουσικό συγκρότημα, κομπανία, ζυγιά, μουσικό σύνολο, ζουρνάς, νταούλι, βιολί, λαούτο, λύρα, σαντούρι, κλαρίνο, βαλς, καλαματιανό, τζουκ-μποξ, ηχοιστορία, ρυθμική συνοδεία, ηχητική ατμόσφαιρα, μορφή, μουσικό θέμα, παραλλαγές, διμερής, τριμερής μορφή, ρόντο, κανόνας, χάρτης ακρόασης, σύνθεση, συμφωνία, μουσική φόρμα

Κεφάλαια 16 - 20

Κεφάλαιο 16 : Χορέψετε, χορέψετε και τους ρυθμούς... «παντρέψετε»

Θα ανταποκριθούμε βιωματικά στο ρυθμό με χρήση στοιχείων όπως τρίηχο, συγκοπή, δέκατα; έκτα κ.λ.π.
Θα δημιουργήσουμε δικά μας ρυθμικά σχήματα και συνοδείες.
Θα εξοικειωθούμε με χαρακτηριστικούς ρυθμούς παραδοσιακών χορών.
Θα βιώσουμε παράλληλα με τη μάθηση τη χαρά του παιχνιδιού και την ανάπτυξη της δημιουργικής φαντασίας.
Θα κατανοήσουμε την άμεση σχέση μουσικής και χορού αφού ο χορός αποτελεί τρόπο έκφρασής της και ανταπόκρισης σ'αυτήν.

Κεφάλαιο 17 : «...τραγούδια για τη λευτεριά»

Θα συζητήσουμε για τη μουσική στα χρόνια της Επανάστασης και θα γνωρίσουμε τον ταμπουρά.
Θα τραγουδήσουμε ένα βυζαντινό ύμνο και θα δούμε τα βασικά σύμβολα της βυζαντινής μουσικής σημειογραφίας.
Θα επιλέξουμε μουσικά αποσπάσματα για να τα αντιστοιχίσουμε με πίνακες εμπνευσμένους από την Επανάσταση του 1821.
Θα τραγουδήσουμε ένα τραγούδι σε ρυθμό ''τσάμικο'' και θα το συνοδέψουμε ρυθμικά.

Κεφάλαιο 18 : Ανεβοκατεβαίνοντας σε σκάλες... μουσικές

Θα κατασκευάσουμε ένα απλό μουσικό όργανο και θα παίξουμε με αυτό μελωδικά ''ανεβοκατεβάσματα''.
Θα ακούσουμε, θα τραγουδήσουμε και θα διασκεδάσουμε με τις μουσικές σκάλες.
Θα γνωρίσουμε ματζόρε και μινόρε σκάλες της δυτικής μουσικής και θα τις συγκρίνουμε.
Θα τραγουδήσουμε ένα παραδοσιακό μας τραγούδι που είναι γραμμένο σε ντο ματζόρε κλίμακα.
Θα παίξουμε γνωστές μας μελωδίες μελετώντας τις μουσικές σκάλες.

Κεφάλαιο 19 : ...κι άλλα μουσικά σκαλοπάτια!

Θα παίξουμε παιχνίδια με τις μουσικές σκάλες.
Θα θυμηθούμε τις πεντατονικές κλίμακες και θα αυτοσχεδιάσουμε με αυτές.
Θα τραγουδήσουμε ένα ηπειρώτικο παραδοσιακό τραγούδι.
Θα ανακαλύψουμε τη συμμετρία στη μουσική και δημουργικούς τρόπους σύνθεσης.

Κεφάλαιο 20 : Ακούμε, αναλύουμε και κωδικοποιούμε τους ήχους

Θα ασκηθούμε στην ενεργητική ακρόαση.
Θα παίξουμε με τα διαστήματα, τις διφωνίες και τις συνηχήσεις.
Θα γνωρίσουμε τις διέσεις, τις υφέσεις και τον οπλισμό.
Θα διασκεδάσουμε ενορχηστρώνοντας ρυθμούς και μελωδίες.
Θα κάνουμε τις δικές μας επανεκτελέσεις.

Βασικοί Όροι : παλμός, κρουστά όργανα, χάρτης ακρόασης, ρυθμός, χορός, τέμπο, μοντεράτο, αντάντε, πρέστο, καγκέλι, μπαγιό, σούστα, συρτός στα τρία, γαμήλιο βαλς, τρίηχο, συγκοπή, δέκατα έκτα, απολυτίκιο, τσάμικο, φιγούρες, μπουζούκι, μπαγλαμάς, Μακρυγιάννης, χορδόφωνο, τρίχορδο, πανδούρα, Ν. Κασομούλης, έπος, Διγενής Ακρίτας, χαρακτήρες, ανάβασης - κατάβασης - ισότητας, ίσο, απόστροφος, ολίγο, κλίμακα, τονικό ύψος, τρόπος, βυζαντινοί ήχοι, δρόμος, μακάμ, ράγκα, μείζων-ματζόρε, ελάσσων-μινόρε, πεντατονική, παλίνδρομα, μουσικό σχήμα, οριζόντια και κάθετη συμμετρία, ύψος, ένταση, διάρκεια, διφωνίες, μουσικό σύστημα, δίφωνες συνηχήσεις, διάστημα, δίεση, ύφεση, οπλισμός, μουσική σκάλα, ηχητική έκταση, τόνος, ενορχήστρωση, μελωδία, αρμονία, εκτέλεση, μαέστρος, τρίφωνες συγχορδίες

Κεφάλαια 21-25

Κεφάλαιο 21 : Μεγάλες ορχήστρες σε ήχους... κλασικούς

Θα γνωρίσουμε τη συμφωνική ορχήστρα και τις οικογένειες οργάνων.
Θα ζωγραφίσουμε και θα κινηθούμε με τη μουσική της συμφωνικής ορχήστρας.
Θα μιλήσουμε για τον τρόπο λειτουργίας μιας ορχήστρας.
Θα παίξουμε μουσικά παιχνίδια.
Θα συζητήσουμε για την -παραγνωρισμένη πολλές φορές- προσφορά των μουσικών.

Κεφάλαιο 22 : Ο ήχος της θάλασσας

Θα εξετάσουμε τη στενή σχέση της θάλασσας με τη μουσική.
Θα ακούσουμε έργα με θέμα τη θάλασσα και θα διερευνήσουμε τη μορφή τους.
Θα κάνουμε ένα.. φανταστικό ταξίδι στο Αιγαίο μέ ένα τραγούδι.
Θα συνοδέψουμε ρυθμικά το τραγούδι μας αυτοσχεδιάζοντας.
Θα κατασκευάσουμε μουσικά όργανα με θέμα τη θάλασσα.
Θα συνδυάσουμε τη μουσική με την εικαστική τέχνη.

Κεφάλαιο 23 : H μουσική και οι άλλες τέχνες

Θα διερευνήσουμε τη σχέση της μουσικής με τις άλλες τέχνες.
Θα επενδύσουμε μουσικά σκηνές από ένα φανταστικό σήριαλ.
Θα τραγουδήσουμε ένα γνωστό κινηματογραφικό τραγούδι.
Θα δημιουργήσουμε ένα εικαστικό έργο με μουσικό θέμα.
Θα κατασκευάσουμε ένα μουσικό γλυπτό.

Κεφάλαιο 24 : Ένα, δύο, τρία... «γράφουμε»

Θα μάθουμε τα βασικά εργαλεία μιας αίθουσας ηχογραφήσεων.
Θα έρθουμε σε επαφή με τα επαγγέλματα που έχουν σχέση με την παραγωγή ενός CD.
Θα μάθουμε ένα τραγούδι, θα το ηχογραφήσουμε και θα το συνοδεύσουμε ρυθμικά.
Θα δημιουργήσουμε ένα θεατρικό δρώμενο με βάση το τραγούδι, την ηχογράφησή του και την παραγωγή του CD.

Κεφάλαιο 25 : Μελωδικό αντίο

Θα οργανώσουμε την αποχαιρετιστήρια πολύτεχνη δραστηριότητα.
Θα τραγουδήσουμε το τραγούδι που θα αποτελέσει τον πυρήνα της γιορτής και θα το συνοδέψουμε ρυθμικά.
Θα δημιουργήσουμε το δικό μας επιτραπέζιο μουσικό παιχνίδι.
Θα φυλάξουμε τις αναμνήσεις μας σε ένα μουσικό λεύκωμα.

Βασικοί Όροι : κρεσέντο, κλασική μουσική, συμφωνική μουσική, όπερα, συμφωνία, έγχορδα, ξύλινα πνευστά, χάλκινα κρουστά, προγραμματική μουσική, άρια, οπερέτα, μπαλέτο, σολίστας, μπουρού, ρυθμική συνοδεία, άρπα, χορδές, μουσικό γλυπτό, ενορχηστρωτής, μουσικός παραγωγός, ηχητικό δείγμα, μίκτης, μικρόφωνο, μεγάφωνο, ηχολήπτης, ενισχυτής, εφέ, λογισμικό

Αισθητικη Αγωγη: Μουσικη ΣΤ Δημοτικου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ