Ανθολογιο Λογοτεχνικων Κειμενων
Ε Δημοτικου

Στην ενότητα αυτή ανθολογούνται κείμενα που έχουν σχέση με τη φύση. Ποιήματα και πεζά για τις ομορφιές της γης, για τον ήλιο, τα λουλούδια, τη θάλασσα, τα πλάσματα της φύσης, φυτά και ζώα, το τοπίο και την πόλη της Καστοριάς, το καλοκαίρι και τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και ειδικότερα με τα ζώα.

Κείμενα:

  1. Φώτης Κόντογλου, Ο αστρολάβος

  2. Οδυσσέας Ελύτης, Ο ήλιος ο ηλιάτορας

  3. Κωστής Παλαμάς, [Στον κήπο]

  4. Kώστας Bάρναλης, [Nα σ’αγναντεύω θάλασσα]

  5. Γιάννης Ρίτσος, [Τραγουδάκια του Φωτούλη]

  6. Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Η πολιτεία της λίμνης

  7. Ανδρέας Λασκαράτος, Στο Καλοκαίρι

  8. Τσου Τσεν Πάι, Ο σκαντζόχοιρος

 9. Γιώργος Μπόντης, [Ο ασημένιος δρόμος]

10. Ελένη Χωρεάνθη, Η Ασπρούδα

11. Ηλίας Βενέζης, Η Χιονάτη της Πάρνηθας

12. Τζακ Λόντον, [Ένας σκύλος σωτήρας]

Στην ενότητα αυτή ανθολογούνται κείμενα που αφορούν ποικίλες αξίες και ζητήματα της κοινωνικής ζωής από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Θα διαβάσουμε κείμενα για την ομηρική φιλοξενία, για την αγάπη προς τον άνθρωπο και την αυτοθυσία, για την οργάνωση μιας φανταστικής πολιτείας, για τον καημό της ξενιτιάς, για τα προβλήματα της ζωής στη σύγχρονη μεγαλούπολη, για τον κόσμο της τηλεόρασης, για την αγάπη προς το βιβλίο, για τον επαγγελματικό προσανατολισμό, καθώς και για τα άτομα με ειδικές ανάγκες και το αληθινό ολυμπιακό πνεύμα.

Κείμενα:

1. Όμηρος, [Στο νησί των Φαιάκων] 

2. Αισχύλος, Προμηθέας Δεσμώτης

3. Νικηφόρος Βρεττάκος, Προμηθέας ή το παιχνίδι μιας μέρας

4. Δημήτρης Ποταμίτης, Τα πουλιά 

5. Της ξενιτιάς, Δημοτικό τραγούδι

6. Αγγελική Βαρελλά, Δρακοπαραμύθι

7. Τζιάννι Ροντάρι, Περιπέτεια με την τηλεόραση

8. Μενέλαος Λουντέμης, Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα

9. Αντώνης Σαμαράκης, Σ’ ένα συνοριακό σταθμό

10. Λίτσα Ψαραύτη, Ο Θωμάς           

Στην ενότητα αυτή ανθολογούνται κείμενα εμπνευσμένα από την οικογένεια. Η εικόνα της μητέρας, η αγάπη και η αγωνία της για το παιδί της, η σύγκρισή της με την Παναγία, η σχέση της γιαγιάς με το εγγόνι της, η αγάπη και η στοργή του γονιού για το παιδί του, οι πολύπλοκες σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, οι οικογενειακές αξίες και παραδόσεις, οι οικογενειακές σχέσεις μετά το διαζύγιο, καθώς και η αγάπη του θετού γονιού είναι τα βασικά θέματα που συναντάμε στα κείμενα της ενότητας.

Κείμενα:

  1. Νικηφόρος Βρεττάκος, Η μητέρα μου στην εκκλησία

  2. Κ. Π. Καβάφης, Δέησις

  3. Λευτέρης Παπαδόπουλος, Η μάνα μου

  4. Ανδρέας Εμπειρίκος, Ο κορυδαλλός

  5. Ρόαλντ Νταλ, Η καρδιά ενός ποντικού

  6. Ναζίμ Χικμέτ, Νανούρισμα

  7. Μάνος Κοντολέων, [Αποκριάτικη Ιστορία]

  8. Λότη Πέτροβιτς – Ανδρουτσοπούλου, Η μαμά μας η θάλασσα

  9. Ι. Δ. Ιωαννίδης, [Το καυκασιανό παραμύθι] 

Στην ενότητα αυτή ανθολογούνται κείμενα που έχουν σχέση με τη σχολική ζωή. Θα διαβάσουμε κείμενα για την ξεχωριστή αξία του κάθε παιδιού, για το ρόλο του δασκάλου, για το άγχος των βαθμών, για το σεβασμό της διαφορετικότητας, για την αλληλεγγύη προς τον συμμαθητή που έχει κάποιο πρόβλημα, για την προσαρμογή στο καινούργιο σχολείο, για τις πρώτες επαναστάσεις στο σχολείο, καθώς και για τις συλλογικές δραστηριότητες όπως η δημιουργία μιας βιβλιοθήκης.

Κείμενα:

  1. Έλλη Αλεξίου, Η Βαγγελίτσα

  2. Ζαν Ζακ Σεμπέ – Ρενέ Γκοσινύ, Οι έλεγχοι

  3. Παντελής Καλιότσος, Ένα σακί μαλλιά

  4. Ευγενία Φακίνου, [Η Αστραδενή στο νέο σχολείο της]

  5. Φιλίπ Μπαρμπώ, Η βιβλιοθήκη μας

Στην ενότητα αυτή ανθολογούνται κείμενα εμπνευσμένα από την παιδική ηλικία. Θα διαβάσουμε ποιήματα και πεζά για τις παιδικές αναμνήσεις, για παιδικούς προβληματισμούς κι επιθυμίες, το γράμμα ενός ποιητή σ’ ένα κοριτσάκι,  καθώς και κείμενα για τα παιδικά παιχνίδια και για την πρώτη επαφή με τον θάνατο.

Κείμενα:

  1. Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Παιδική μνήμη

  2. Αλέξανδρος Πάλλης, Πώς ήθελα

  3. Γιώργος Σεφέρης, [Ένα γράμμα στη Μίνα]

  4. Ντιμίτερ Ινκιόφ, Οι κάλοι της Κλάρας

  5. Σοφία Φίλντιση, Η καρδούλα

Στην ενότητα αυτή ανθολογούνται κείμενα που αφορούν ανθρώπινους χαρακτήρες. Θα διαβάσουμε μύθους του Αισώπου για τη στάση του ανθρώπου απέναντι στις μεταβολές της ζωής και για το καλό παράδειγμα και κείμενα για την αλαζονεία, για την άγνοια της πραγματικότητας, για την ανταλλαγή ρόλων ανάμεσα στον δυνατό και τον αδύναμο, για την ονειροπόληση και την αισιοδοξία.

Κείμενα:

  1. Αίσωπος, Οι ψαράδες που έπιασαν μια πέτρα

  2. Αίσωπος, Ο κάβουρας και η μάνα του

  3. Ιούλιος Τυπάλδος, Οι γκιόνηδες

  4. Στράτης Μυριβήλης, Η Ηλιογέννητη

  5. Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, Η Σακοράφα

  6. Μισέλ Τουρνιέ, [Το παιχνίδι της μεταμφίεσης]

  7. Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, Η καλόγρια η τσιγγάνα

  8. Νίκος Καζαντζάκης, [Ο γιος] 

Στην ενότητα αυτή ανθολογούνται κείμενα εμπνευσμένα από τη θρησκεία. Θα διαβάσουμε ποιήματα και πεζά για την αγάπη, για τον Χριστό, για τα Χριστούγεννα μέσα από τα μάτια ενός μικρού Κινέζου, χριστουγεννιάτικα κάλαντα, κείμενα για την Ανάσταση και τα έθιμα του Πάσχα και για ιστορίες που κρύβονται πίσω από το χτίσιμο εκκλησιών.

Κείμενα:

  1. Απόστολος Παύλος, [Η αγάπη]

  2. Κωστής Παλαμάς, Ένας Θεός

  3. Ειρήνη Μάρρα, Τα Χριστούγεννα του Τα Κι Κο

  4. Μοραΐτικα κάλαντα

  5. Νικηφόρος Βρεττάκος, Τα γόνατα του Ιησού

  6. Ρωμανός ο Μελωδός, Η Ανάσταση του Ιησού

  7. Γρηγόριος Ξενόπουλος, Τα κόκκινα αυγά

  8. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Τ’ αγνάντεμα

Στην ενότητα αυτή ανθολογούνται κείμενα εμπνευσμένα από μεγάλες στιγμές της ελληνικής ιστορίας. Θα διαβάσουμε κείμενα για τον Διγενή Ακρίτα, για τη βυζαντινή πολιτεία του Μυστρά, ένα δημοτικό τραγούδι για τη γενναιότητα της καπετάνισσας Λένως Μπότσαρη κι ένα απόσπασμα από τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του εθνικού μας ποιητή. Θα διαβάσουμε ακόμη κείμενα για την αγάπη προς την πατρίδα, τη συνέχεια του Ελληνισμού από την αρχαιότητα ως σήμερα, για γνωστούς και άγνωστους ήρωες της Επανάστασης του 1821, ένα απόσπασμα από τα «Απομνημονεύματα» του Μακρυγιάννη, καθώς και κείμενα για τον ίδιο τον Μακρυγιάννη, τη Μικρασιατική καταστροφή και την προσφυγιά, τον πόλεμο του ’40, την πείνα και την εθνική αντίσταση στη γερμανική κατοχή, τους αγώνες του ελληνικού λαού και την εξέγερση του Πολυτεχνείου.

Κείμενα:

1. Μαρία Λαμπαδαρίδου – Πόθου, [Συνάντηση με το Διγενή Ακρίτα]

2. Κώστας Ουράνης, [Ο Μυστράς]

3. Της Λένως Μπότσαρη, (δημοτικό τραγούδι)

4. Διονύσιος Σολωμός, Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι

5. Ανδρέας Κάλβος, Ο φιλόπατρις

6. Άγγελος Σικελιανός, Ο ξένος

7. Γαλάτεια Γρηγοριάδου - Σουρέλη, Ο μικρός μπουρλοτιέρης

8. Γιάννης Μακρυγιάννης, [Είμαστε εις το «εμείς»]

9. Νίκος Γκάτσος, Μπαρμπαγιάννη Μακρυγιάννη

10. Διδώ Σωτηρίου, [Οι πρόσφυγες]

11. Νικηφόρος Βρεττάκος, Ένας στρατιώτης μουρμουρίζει στο αλβανικό μέτωπο

12. Γιάννης Μπεράτης, [Στα βουνά της Αλβανίας]

13. Άλκη Ζέη, [Η παρέλαση]

14. Ζωρζ Σαρή, Τα κουλουράκια

15. Γιάννης Ρίτσος, Λαός

16. Μαργαρίτα Λυμπεράκη, [Η εξέγερση] 

Στην ενότητα αυτή ανθολογούνται κείμενα που προέρχονται κυρίως από τη λαϊκή μας παράδοση. Θα διαβάσουμε νανουρίσματα, παροιμιόμυθους, λιανοτράγουδα, λαϊκά παραμύθια, καθώς κι ένα ερωτικό ποίημα εμπνευσμένο από τις Καρυάτιδες και την κλοπή των μαρμάρων του Παρθενώνα.

Κείμενα:

  1. Παιδικά νανουρίσματα

  2. Παροιμιόμυθοι 

  3. Λιανοτράγουδα

  4. Κάποτε ριζώνουν και τα λόγια (λαϊκό παραμύθι)

  5. Ο κυρ Λάζαρος κι οι δράκοι (λαϊκό παραμύθι)

  6. Ιωάννης Πολέμης, [Μπροστά στις Καρυάτιδες] 

Στην ενότητα αυτή ανθολογούνται κείμενα που έχουν σχέση με τις αξίες της ειρήνης και της φιλίας. Θα διαβάσουμε ποιήματα και πεζά για τη χαρά της ειρηνικής ζωής, τα όνειρα ενός παιδιού για παγκόσμια ειρήνη, για τον μύθο της Ευρώπης και του ταύρου, για τα χαρακτηριστικά της Ευρώπης, για τη μοναξιά και τη φιλία, για τον παραλογισμό του πολέμου και τη γοητεία της διαφορετικής κουλτούρας.

Κείμενα:

  1. Γιάννης Ρίτσος, Ειρήνη

  2. Φερεϋντούν Φαριάντ, Όνειρα με χαρταετούς και περιστέρια

  3. Χάρης Σακελλαρίου, Η Ευρώπη κι ο ταύρος

  4. Ζακ Λε Γκοφ, [Η Ευρώπη]

  5. Χρήστος Μπουλώτης, Η Βροχούλα, ο Μουντζούρης κι ένα χριστουγεννιάτικο όνειρο

  6. Μάρω Λοΐζου, Το χαμογελαστό συννεφάκι

  7. Ελένη Σαραντίτη, [Οι φίλοι μας οι τσιγγάνοι] 

Στην ενότητα αυτή ανθολογούνται κείμενα γραμμένα με μεγάλη φαντασία και αγάπη για την περιπέτεια. Μια ιστορία αγάπης ανάμεσα στα μυθικά τέρατα Τυφώνα και Έχιδνα, αλλόκοτα πλάσματα και παράξενοι τόποι φανταστικών χωρών, ένα απόσπασμα από το κόμικ «Αστερίξ», η φαντασία ως αντίσταση στη σκλαβιά, μια αγελάδα που νομίζει πως έμεινε χήρα, ένας παράξενος πραματευτής κι ο λόγος που οι φάλαινες δεν τρώνε ανθρώπους είναι τα θέματα των κειμένων που θα διαβάσουμε στην ενότητα αυτή.

Κείμενα:

  1. Ειρήνη Μάρρα, Η καλλονή με το φιδίσιο κορμί

  2. Λουκιανός, [Ταξίδια γεμάτα περιπέτεια]

  3. Ρενέ Γκοσινύ – Αλμπέρ Ουντερζό, [Στρατός για… κλάματα]

  4. Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Το άρρωστο άλογο

  5. Ευγένιος Τριβιζάς, [Η θλιμμένη αγελάδα]

  6. Ζωή Βαλάση, Ο παράξενος πραματευτής

  7. Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, Η φάλαινα κι ο οισοφάγος της

Το παράρτημα αυτό περιλαμβάνει:

α) «Βιβλιογραφικές πληροφορίες και προτεινόμενες δραστηριότητες»

β) «Ευρετήριο δύσκολων όρων και εννοιών»