Γλωσσα
Δ Δημοτικου

Σε αυτή την ενότητα:

 Θα διηγηθούμε γεγονότα που έχουμε ζήσει.

• Θα συμπληρώσουμε μια αίτηση μετεγγραφής.
• Θα μάθουμε επίσης:
• Να χρησιμοποιούμε τα ρήματα στον ενεστώτα, στον παρατατικό και στον εξακολουθητικό μέλλοντα της ενεργητικής φωνής.
• Να βρίσκουμε το υποκείμενο και το αντικείμενο σε μια πρόταση.

• Θα γνωρίσουμε πώς μάθαιναν τα παιδιά σε ένα αρχαίο σχολείο και πώς θα μαθαίνουν σε ένα σχολείο του μέλλοντος.
  
  

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (βιωματική αναδιήγηση, περιγραφή κτιρίου)
• Λογοτεχνικά κείμενα (ποίημα, πεζά)
• Πληροφοριακό κείμενο
• Άρθρο εφημερίδας
• Χρηστικό κείμενο
  
  

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Ο Σεπτέμβρης
2. Αναμνήσεις του καλοκαιριού
3. Ένα ακόμα σκαλί
4. Ξημερώνει μια νέα μέρα... ώρα για σχολείο
5. Αστραδενή

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε να περιγράφουμε ένα τοπίο.
• Θα μάθουμε πώς παίρνουμε μια συνέντευξη και να την καταγράφουμε.
• Θα μάθουμε επίσης:                                                                             
• Να ξεχωρίζουμε το κατηγορούμενο σε μια πρόταση.
• Να κλίνουμε αρσενικά ουσιαστικά σε –ας.
• Λέξεις και εκφράσεις που έχουν σχέση με το νερό.

• Θα γνωρίσουμε:
• Παραδόσεις που έχουν σχέση με το νερό.
• Επαγγέλματα που χάθηκαν και είχαν σχέση με το νερό.

 
Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (αφήγηση, περιγραφή επαγγέλματος)
• Λογοτεχνικά κείμενα (ποίημα, πεζά)
• Ηλεκτρονικό κείμενο
• Πληροφοριακά κείμενα
• Χρηστικά κείμενα
• Συνέντευξη

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Το νερό συστήνεται
2. Το ποτάμι τρέχει να συναντήσει τη θάλασσα
3. Το νερό στη θρησκεία, στους μύθους και στις παραδόσεις
4. Ο Νερουλάς
5. Το νερό ταξιδεύει

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε για:

• Τον αγώνα των Ελλήνων για την ελευθερία, το 1940.
• Τον αγώνα των Ελλήνων φοιτητών για τη δημοκρατία, το 1973.

 
Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Οκτώβρης 1940
2. Ημερολόγιον από τον πόλεμον του 1940
3. Για γέλια και για κλάματα…
4. Αντίσταση
5. Ένα στεφάνι για τους ήρωες
6. Γενική έκκληση
7. Τα κάγκελα

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:

• Να χρησιμοποιούμε επιχειρήματα σε μια συζήτηση.
• Να γράφουμε επιστολές σε επίσημο και ανεπίσημο ύφος.

• Θα μάθουμε επίσης:

• Να ξεχωρίζουμε το οριστικό άρθρο από τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας.
• Να κλίνουμε τα προπαροξύτονα αρσενικά ουσιαστικά σε –ος.
• Να διακρίνουμε την απλή από τη σύνθετη πρόταση.
• Λέξεις σχετικές με το περιβάλλον.

• Θα γνωρίσουμε:

• Ένα οικολογικό σχολείο.
• Περιβαλλοντικά προβλήματα στην Ελλάδα και στον κόσμο.

 
Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (αφήγηση)
• Λογοτεχνικό κείμενο
• Ενημερωτικά κείμενα
• Ηλεκτρονικό κείμενο
• Άρθρο περιοδικού
• Ενημερωτικό φυλλάδιο

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Βροχοσταλίδες
2. Βροχοσταλίδες (συνέχεια)
3. Χρησιμοποίησέ το ξανά… και ξανά… και ξανά…
4. Σκουπίδια στη θάλασσα

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:

• Να δίνουμε οδηγίες με διαφορετικούς τρόπους.
• Να περιγράφουμε με λεπτομέρειες ένα περιστατικό.

• Θα μάθουμε επίσης:

• Με ποιες εγκλίσεις δίνουμε οδηγίες.
• Να κλίνουμε ουδέτερα ουσιαστικά σε –μα.
• Να φτιάχνουμε τις οικογένειες των λέξεων «δρόμος» και «τροχός».

• Θα γνωρίσουμε:

• Τα Πάρκα Κυκλοφοριακής Αγωγής.
• Τα σήματα της Τροχαίας.

 
Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Κατευθυντικός λόγος (κανόνες, οδηγίες)
• Αναφορικός λόγος (περιγραφή ατυχήματος)
• Λογοτεχνικό κείμενο
• Ειδησεογραφικό άρθρο διαδικτύου
• Σήματα τροχαίας
• Φυλλάδιο οδικής κυκλοφορίας

 
Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Μάθημα Κυκλοφοριακής Αγωγής
2. Στο δρόμο με το Σωτήρη
3. Ένα αλλιώτικο Πάρκο!
4. Ρόδα είναι και γυρίζει

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα γράψουμε τη συνέχεια και το τέλος μιας ιστορίας με ήρωες παιδιά.
• Θα μάθουμε να βρίσκουμε τα στοιχεία ενός άρθρου και να γράφουμε ένα μικρό άρθρο.
• Θα μάθουμε επίσης:

• Τα αριθμητικά επίθετα.
• Πότε βάζουμε το τελικό (ν) σε λέξεις.
• Να διηγούμαστε ιστορίες χρησιμοποιώντας σωστά τους χρόνους των ρημάτων

• Θα γνωρίσουμε διαφορετικούς χαρακτήρες παιδιών.

 
Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (αφήγηση του ίδιου γεγονότος από διαφορετική οπτική γωνία, αφήγηση μιας περιπέτειας)
• Λογοτεχνικά κείμενα (πεζά, ποίημα)
• Ενημερωτικά κείμενα
• Άρθρα εφημερίδας

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Κορίτσι
2. Ο 6χρονος ήρωας της Ορλέανης
3. Το μεγάλο μυστικό
4. Ο αδελφός της Ασπασίας

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:

• Να υποστηρίζουμε την άποψή μας με επιχειρήματα.
• Να γράφουμε ένα βιογραφικό σημείωμα.
• Να βρίσκουμε τις βασικές πληροφορίες που αναγράφονται σε μια ετικέτα.

• Θα μάθουμε επίσης:

• Πώς λειτουργεί η παράγραφος μέσα στο κείμενο.
• Τα πάθη των φωνηέντων.
• Να κλίνουμε θηλυκά ουσιαστικά.
• Να κλίνουμε τον αόριστο της παθητικής φωνής.
• Λέξεις και εκφράσεις που έχουν σχέση με την ελιά και το λάδι.

• Θα γνωρίσουμε:

• Μύθους που έχουν σχέση με την ελιά.
• Συνταγές με ελαιόλαδο.

 
Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Κατευθυντικός λόγος (επιχειρηματολογικά κείμενα, συνταγές)
• Λογοτεχνικό κείμενο (ποίημα)
• Πραγματολογικά κείμενα
• Ενημερωτικό κείμενο (άρθρο διαδικτύου)

 
Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Η ελιά
2. Οι μύθοι και η ελιά
3. Η ελιά στην Ελλάδα και στη Μεσόγειο
4. Μαγειρεύουμε με ελαιόλαδο

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα ταξιδέψουμε στη φάτνη της Βηθλεέμ τη νύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός.
• Θα τραγουδήσουμε τα κάλαντα και άλλα χριστουγεννιάτικα τραγούδια.
• Θα διηγηθούμε χριστουγεννιάτικες και πρωτοχρονιάτικες ιστορίες.
• Θα ζωγραφίσουμε τις ευχές μας.
   

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Η νύχτα της γεννήσεως
2. Χριστουγεννιάτικα κάλαντα Κύπρου
3. Ζωγραφίστε τις ευχές σας
4. Η μπουγάδα του Αϊ-Βασίλη
5. Η μοσχομυριστή βασιλόπιτα

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:

• Να ξεχωρίζουμε ένα θεατρικό κείμενο από άλλα είδη κειμένων.
• Να δίνουμε και να ακολουθούμε σωστά οδηγίες κατασκευής.
• Να φτιάχνουμε την αφίσα, το πρόγραμμα και τις προσκλήσεις μιας θεατρικής παράστασης.

• Θα μάθουμε επίσης:

• Να σχηματίζουμε και να χρησιμοποιούμε τον παρακείμενο και τον υπερσυντέλικο.
• Να χρησιμοποιούμε τα χρονικά επιρρήματα,
• Να μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίστροφο.
• Λέξεις που έχουν σχέση με το θέατρο.
• Πώς θα κάνουμε ένα παραμύθι θεατρικό έργο.

 
Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Κατευθυντικός λόγος (οδηγίες κατασκευής, επιχειρηματολογικά κείμενα, πρόσκληση)
• Αναφορικός λόγος (σύνθεση παραμυθιού)
• Λογοτεχνικά κείμενα (πεζά, θεατρικό κείμενο)
• Κείμενα εφημερίδων (στήλες «θεάματα»)
• Αστεία εικονογραφημένη ιστορία (κόμικ)
• Κείμενα ιστοσελίδων διαδικτύου
• Διαφημιστική  αφίσα
• Πρόσκληση θεατρικής παράστασης

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Μια περιπέτεια για το Ρωμαίο
2. Ένας Αρλεκίνος από χαρτί
3. Όρνιθες
4. Πρώτη φορά στο θέατρο
5. Ο Κεραμιδοτρέχαλος

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε να περιγράφουμε γλωσσικά παιχνίδια.
• Θα μάθουμε επίσης:

• Να χρησιμοποιούμε τις αόριστες αντωνυμίες.
• Να φτιάχνουμε χρονικές προτάσεις χρησιμοποιώντας χρονικούς συνδέσμους.
• Πότε μια λέξη χρησιμοποιείται κυριολεκτικά και πότε μεταφορικά.
• Λέξεις και εκφράσεις που έχουν σχέση με τις λέξεις γλώσσα και γράμματα.

• Θα γνωρίσουμε:

• Την ιστορία και τη σημασία της γλώσσας και της γραφής.
• Τη Νοηματική Γλώσσα.

 
Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (αφήγηση)
• Λογοτεχνικά κείμενα (ποίημα, αυτοβιογραφία)
• Ενημερωτικά κείμενα (άρθρο εφημερίδας, άρθρα διαδικτύου)
• Πραγματολογικά κείμενα (εγκυκλοπαιδικά, ιστορικά)

 
Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Παιχνίδια με τις λέξεις
2. Γλωσσική αυτοβιογραφία
3. Χορεύοντας… με ανήκουστους ήχους
4. Γραφή, η μνήμη των ανθρώπων

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε τα χαρακτηριστικά μιας αστείας εικονογραφημένης ιστορίας.
• Θα διαβάσουμε και θα γράψουμε αστείες ιστορίες.
• Θα μάθουμε επίσης:

• Πώς κλίνονται τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –ος.
• Πώς κλίνονται στον Αόριστο τα ανώμαλα ρήματα.
• Να χρησιμοποιούμε σωστά τα επιφωνήματα.
• Να ξεχωρίζουμε τα διαφορετικά είδη ομοιοκαταληξίας.

• Θα γνωρίσουμε ήρωες από εικονογραφημένες ιστορίες για παιδιά.
   

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (περιγραφή ζώου)
• Λογοτεχνικά κείμενα
• Αστείες εικονογραφημένες ιστορίες (κόμικς)

 
Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Ο Μπελάς κι ο Ρουμποτύρης
2. Ο Αργύρης και το πρόβλημα
3. Φρουτοπία
4. Τρύπωνας ο φαφαγάλος

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα θαυμάσουμε τον ηρωισμό των αγωνιστών της ελληνικής επανάστασης του 1821 μέσα από δημοτικά τραγούδια, απομνημονεύματα ηρώων και άλλα κείμενα.

 
Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Έτσι σώθηκε το έθνος
2. Εμείς δεν προσκυνούμε
3. Ο τρελός μπουρλοτιέρης
4. Του Διάκου

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα γνωρίσουμε τι είναι ένα διαπολιτισμικό σχολείο.
• Θα συμπληρώσουμε μια αίτηση για να γίνουμε υποστηρικτές της unicef (γιούνισεφ).
• Θα φτιάξουμε μια αφίσα με θέμα τα δικαιώματα των παιδιών.
• Θα μάθουμε επίσης:

• Να χρησιμοποιούμε τις οριστικές αντωνυμίες.
• Σύνθετες λέξεις με τη λέξη «γη».

• Θα γνωρίσουμε τα δικαιώματα των παιδιών.

 
Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Κατευθυντικός λόγος
• Πληροφοριακά κείμενα (άρθρο διαδικτύου)
• Εγκυκλοπαιδικά κείμενα
• Λογοτεχνικά κείμενα
• Αφίσα

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Όλου του κόσμου τα παιδιά
2. Το σχολείο του κόσμου
3. Τα Δικαιώματα των παιδιών
4. Η 5^η Βασική Αρχή των Δικαιωμάτων των Παιδιών

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:

• Να περιγράφουμε με λεπτομέρειες ένα μηχάνημα.
• Να γράφουμε και να στέλνουμε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα.
• Να επικοινωνούμε με τους άλλους χρησιμοποιώντας το τηλέφωνο.

• Θα μάθουμε επίσης:

• Να χρησιμοποιούμε τις αναφορικές αντωνυμίες.
• Να συνδέουμε λέξεις και προτάσεις με τους συμπλεκτικούς και αντιθετικούς συνδέσμους.
• Να σχηματίζουμε και να χρησιμοποιούμε το μέλλοντα συντελεσμένο.

• Θα γνωρίσουμε την επανάσταση που έφερε στη ζωή μας η τεχνολογία.

 
Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (περιγραφή)
• Κατευθυντικός λόγος (επιχειρηματολογία)
• Κείμενα από παιδικές εγκυκλοπαίδειες
• Λογοτεχνικά
• Κείμενα από διάφορες ιστοσελίδες

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Ύμνος στον άνθρωπο
2. Από το πρώτο τηλεφώνημα στο πρώτο ηλεκτρονικό μήνυμα
3. Μια παράξενη παραγγελία
4. Το διαδίκτυο

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μιλήσουμε για το μήνυμα της Ανάστασης του Χριστού.
• Θα γνωρίσουμε πασχαλινά έθιμα από διάφορα μέρη της Ελλάδας.
• Θα φτιάξουμε πρωτότυπα πασχαλινά αυγά.

 
Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Ανάσταση
2. Πρωτότυπα πασχαλινά αυγά
3. Πασχαλινά έθιμα

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:

• Να περιγράφουμε με λεπτομέρειες μια διαδρομή με κάποιο μεταφορικό μέσο.
• Να γράφουμε μια ταξιδιωτική κάρτα.
• Να διαβάζουμε έναν τουριστικό χάρτη.
• Να γράφουμε ένα ταξιδιωτικό ημερολόγιο.

• Θα μάθουμε επίσης:

• Να χρησιμοποιούμε τα παραθετικά των επιθέτων.
• Να κλίνουμε το επίθετο ο πολύς, η πολλή, το πολύ.
• Τα εθνικά ονόματα.
• Να ξεχωρίζουμε τα επίθετα από τις μετοχές.

• Θα γνωρίσουμε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (αφήγηση με στοιχεία περιγραφής)
• Λογοτεχνικά κείμενα
• Τουριστικός χάρτης
• Ταξιδιωτικός οδηγός

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Το παραδεισένιο Πήλιο
2. Η Ρόδος
3. Ταξιδιωτικές εντυπώσεις
4. Άνοιξα του Αιγαίου τη θύρα 

Σ’ αυτήν την ενότητα θα μάθουμε για:

• την πρόταση
• τα ουσιαστικά
• τα επίθετα
• τα ρήματα
• τα σημεία στίξης
• τις συντομογραφίες-αρκτικόλεξα
• τα υποκοριστικά ουσιαστικά
• τα αριθμητικά
• τις αντωνυμίες
• τα επιρρήματα
• τις χρονικές προτάσεις
• το ασύνδετο σχήμα
• τον ευθύ και πλάγιο λόγο
• τα πάθη των φωνηέντων
• το τελικό (ν)
• το επίθετο ο πολύς-η πολλή-το πολύ
• τα επιφωνήματα
• τους συμπλεκτικούς, αντιθετικούς και ειδικούς συνδέσμους
• τις μετοχές σε –μένος/-μένη/-μένο