Υπενθυμίζουμε ότι η μηδενική χρέωση μέσω κινητής τηλεφωνίας ισχύει για τις ιστοσελίδες που αναφέρονται στο
(δελτίο τύπου του ΥΠΑΙΘ), όπου περιλαμβάνονται τα Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία ( e-books.edu.gr ), η κεντρική πύλη αναζήτησης ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ( photodentro.edu.gr ) και όλα τα Αποθετήρια Εκπαιδευτικών Πόρων Φωτόδεντρο ( photodentro.edu.gr/lor , photodentro.edu.gr/video , photodentro.edu.gr/edusoft , photodentro.edu.gr/ugc , photodentro.edu.gr/oep , photodentro.edu.gr/i-create ).
Η προβολή περιεχομένου που φιλοξενείται σε εξωτερικά αποθετήρια ή ιστοσελίδες εκτός των παραπάνω ή το άνοιγμα συνδέσμων που οδηγούν σε εξωτερικό περιεχόμενο δεν υπάγονται στη μηδενική χρέωση.
Η ιστορία της μουσικής ξεκινάει παράλληλα με την ανθρώπινη ύπαρξη και τον πολιτισμό.Η μουσική ήταν και είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής του ανθρώπου παίζοντας ιδιαίτερο και σημαντικό ρόλο σε όλες τις καθημερινές του δραστηριότητες από την αρχαιότητα ως σήμερα. Η ανάγκη για μουσική δημιουργία και έκφραση μέσω αυτής παρουσιάστηκε σε όλους τους λαούς και τους πολιτισμούς. Οι πρώτοι μουσικοί ήχοι για τον άνθρωπο υπήρξαν οι ήχοι της φύσης και της φωνής του, ενώ τα πρώτα μουσικά όργανα έγιναν τα χέρια και το σώμα του - ήχοι που έγιναν χορός, ποιήματα, τραγούδια και πλαισίωσαν τις θρησκευτικές τελετές, τις γιορτές, τους αγώνες και τις κατακτήσεις του.Η μουσική έγινε μέσο έκφρασης και εξωτερίκευσης συναισθημάτων αποδίδοντας εικόνες και συγκινήσεις, μέσο επικοινωνίας και κοινωνικοποίησης, έγινε παράδοση, εξέλιξη, πρόοδος και πολιτισμός, έγινε παγκόσμια γλώσσα με δύναμη μεταφέροντας μηνύματα, αξίες και αρχές ανά τους αιώνες.
Ήχοι φυσικοί ή τεχνητοί, που πηγάζουν από το άμεσο περιβάλλον, φέρνουν το παιδί σε πρώτη επαφή με τη μουσική εισάγοντάς το σταδιακά στον μαγικό κόσμο της και ξεκινώντας παράλληλα μια διαδικασία περαιτέρω ενασχόλησής του με αυτήν. Θεωρείται βασική ανάγκη και σπουδαιότητα να έρθει ο μαθητής αυτής της ηλικίας σε επαφή με τη μουσική σε συνάρτηση με την ολοκλήρωση της προσωπικότητας του, καθώς και με τη βιολογική, πνευματική και συναισθηματική του ανάπλαση και εξέλιξη.
Στόχος της μουσικής αγωγής είναι ο μαθητής μέσα από τον πειραματισμό, τη δημιουργική ενασχόληση και την καλλιέργεια δεξιοτήτων, να εκτιμήσει και να αγαπήσει τη μουσική, να κατανοήσει, να συμμετάσχει ενεργά, να κοινωνικοποιηθεί μέσω της συνεργασίας και της συναναστροφής του με άλλα άτομα, να ευαισθητοποιηθεί γνωρίζοντας τις τέχνες, τον πολιτισμό και την πολιτιστική του παράδοση και κληρονομιά.
Το βιβλίο αποβλέπει να αναπτύξει και να καλλιεργήσει την ικανότητα των παιδιών να απολαμβάνουν αισθητικά την μουσική, να μπορούν να εκτελέσουν ένα μουσικό κομμάτι και τέλος να μπορούν να δημιουργήσουν μουσική. Μέσω αυτού του σκοπού και παράλληλα προς αυτόν, η μουσική αγωγή αποβλέπει στη γενικότερη καλλιέργεια της δημιουργικότητας και της προσωπικότητας των μαθητών, μέσα από την ενεργητική ακρόαση, τις δραστηριότητες μουσικής δημιουργίας και εκτέλεσης.
Ο μαθητής που εισάγεται στην παρακολούθηση του αντικειμένου της μουσικής αγωγής θα έρθει σε επαφή με βασικές αρχές, έννοιες και στοιχεία της μουσικής, όπως: ο παλμός, η ένταση, ο ρυθμός, το τονικό ύψος, η διάρκεια, η ταχύτητα, η χροιά.
Αυτό θα επιτευχθεί μέσα από το τραγούδι, τη μουσική ακρόαση, τη μουσικής εκτέλεση (διαμέσου της φωνής, των μουσικών οργάνων, των παιχνιδιών με το σώμα, της κίνησης και της επικοινωνίας), κατανοώντας παράλληλα τη σημασία της μουσικής τόσο στο χώρο όσο και στο χρόνο.
Το βιβλίο περιλαμβάβει 25 θεματικές ενότητες (κεφάλαια) και για λόγους παρουσίασης εδώ έχει χωριστεί ανά πέντε ενότητες.
Το μάθημα της μουσικής αγωγής στχεύει να αναπτύξει και να καλλιεργήσει την ικανότητα των παιδιών να απολαμβάνουν ακούγοντας, να μπορούν να εκτελέσουν ένα μουσικό κομμάτι και τέλος να μπορούν να δημιουργήσουν μουσική. Μέσω αυτού του σκοπού και παράλληλα προς αυτόν, η μουσική αγωγή αποβλέπει στη γενικότερη καλλιέργεια της δημιουργικότητας και της προσωπικότητας των μαθητών, μέσα από την ενεργητική ακρόαση, τις δραστηριότητες μουσικής δημιουργίας και εκτέλεσης.
Ειδικότερα οι μαθητές επιδιώκεται:
Η ενότητα περιλαμβάνει πέντε κεφάλαια.
Κεφάλαιο 1ο: Οι περιπέτειες του ήχου
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν τις ηχητικές πηγές και τον τρόπο παραγωγής του ήχου, να πειραματιστούν με ήχους που παράγονται από τη φωνή, το σώμα, τα αντικείμενα, να κατανοήσουν την έννοια του ήχου ως μέσο επικοινωνίας και να γνωρίσουν τα επιμέρους χαρακτηριστικά και ιδιότητες του ήχου.
Κεφάλαιο 2ο: Ηχόχρωμα - ήχος και χρώμα μαζί
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν την έννοια του ηχοχρώματος, να διακρίνουν το ηχόχρωμα διάφορων μουσικών οργάνων και να τα κατατάσσουν σε κατηγορίες και τέλος να αναπτύσσουν δεξιότητες, όπως η ακουστική δεξιότητα, η παρατηρητικότητα και η αυτοσυγκέντρωση.
Κεφάλαιο 3ο: Αναζητώντας τον ρυθμό της μουσικής
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να κατανοήσουν την έννοια του παλμού, να αναγνωρίζουν και να διακρίνουν τον σταθερό παλμό διαμέσου της φωνής, της κίνησης και των μουσικών οργάνων, να αντιλαμβάνονται μικρές ρυθμικές και μελωδικές φράσεις αναγνωρίζοντας και εκτελώντας τον βασικό παλμό και να αναγνωρίζουν τον παλμό μέσα από διαφορετικά είδη μουσικής.
Κεφάλαιο 4ο: Τα παιχνίδια της φωνής
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να αποκτήσουν έλεγχο των ήχων μέσω της φωνής και του τραγουδιού. Να αναπτύξουν τη φωνητική τους ικανότητα, να προσεγγίσουν μέσω της φωνής τα βασικά στοιχεία της μουσικής και να ακούσουν και να τραγουδήσουν αποσπάσματα τόσο της ελληνικής μουσικής παράδοσης όσο και αποσπάσματα φωνητικής μουσικής άλλων περιοχών, πολιτισμών και εποχών.
Κεφάλαιο 5ο: Το παιχνίδι του ήχου και της σιωπής
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν και να πειραματιστούν με τις ρυθμικές αξίες, να αποδίδουν με ακρίβεια τις ρυθμικές αξίες διαμέσου της φωνής και των μουσικών οργάνων, να γνωρίσουν την έννοια της παύσης, να αναγνωρίζουν τις ρυθμικές αξίες και τις παύσεις σε δοσμένο ρυθμικό και μελωδικό μοτίβο, να εξοικειωθούν με τη δημιουργία απλών ρυθμικών σχημάτων, να πειραματιστούν με την εκτέλεση απλών ρυθμικών σχημάτων και να συνδέουν τον ρυθμό με τον λόγο.
Η ενότητα περιλαμβάνει έξι κεφάλαια.
Κεφάλαιο 6ο: Βρίσκοντας μια θέση στο πεντάγραμμο...
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν τα σύμβολα και τα στοιχεία της δυτικής μουσικής σημειογραφίας, να αποδώσουν γραφικώς σύμβολα και στοιχεία της δυτικής μουσικής σημειογραφίας και να μάθουν να διαβάζουν τις νότες πάνω στο πεντάγραμμο από το ντο με τη γραμμή ως το ντο μέσα στο διάστημα.
Κεφάλαιο 7ο: Το τρένο της μουσικής
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν την έννοια του μουσικού μέτρου, να γνωρίσουν το ισχυρό και το ασθενές μέρος του μέτρου διαμέσου της φωνής, της κίνησης και των μουσικών οργάνων, να ομαδοποιήσουν ισόχρονα χτυπήματα σχηματίζοντας διμερή ή τριμερή μέτρα, να πειραματιστούν συνθέτοντας και εκτελώντας απλά μουσικά μέτρα και να αναγνωρίζουν τον διμερή και τον τριμερή ρυθμό τραγουδιών.
Κεφάλαιο 8ο: Δυνατά σιγά
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με την έννοια της έντασης, να κατανοήσουν τις διαβαθμίσεις της έντασης, να μάθουν τους μουσικούς όρους φόρτε (forte), πιάνο (piano), κρεσέντο (crescendo), ντεκρε-σέντο (decrescendo) και να αποδίδουν την έννοια της έντασης διαμέσου της μουσικής, του τραγουδιού, των εικαστικών και της κίνησης.
Κεφάλαιο 9ο: Χριστουγεννιάτικες μελωδίες
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να έρθουν σε επαφή και να γνωρίσουν τα χριστουγεννιάτικα έθιμα τόσο του τόπου μας όσο και άλλων πολιτισμών, να αναπτύξουν θετική στάση και αγάπη προς την παραδοσιακή μας μουσική, να εμπεδώσουν και να κατακτήσουν γνώσεις μέσα από την αναβίωση χριστουγεννιάτικων εθίμων και να καλλιεργήσουν τη φαντασία και τις εκφραστικές δυνατότητές τους μέσα από τη δραματοποίηση παραδοσιακών λαϊκών εθίμων.
Κεφάλαιο 10ο: Ανακαλύπτοντας το ψηλά και το χαμηλά στον κόσμο της μουσικής
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να αναγνωρίζουν και να διακρίνουν το τονικό ύψος στους ήχους από τον περιβάλλοντα χώρο, να αναγνωρίζουν και να διακρίνουν το τονικό ύψος στη φωνή και στα μουσικά όργανα και να αποδίδουν το τονικό ύψος διαμέσου της φωνής, των μουσικών οργάνων, της κίνησης και των εικαστικών.
Κεφάλαιο 11ο: Αργά γρήγορα
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με την έννοια της ταχύτητας μέσα στη μουσική, να κατανοήσουν τη σημασία της ταχύτητας για τη μουσική, να μάθουν τους μουσικούς όρους Αλεγκρο (Allegro), Αντάτζιο (Adagio), Ατσελεράντο (Accelerando), Ριταρτάντο (Ritartando) και να αποδίδουν την έννοια της ταχύτητας διαμέσου της μουσικής, του τραγουδιού, των εικαστικών και της κίνησης.
Η ενότητα περιλαμβάνει πέντε κεφάλαια.
Κεφάλαιο 12ο: Χορεύω με τη μουσική
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να αποκτήσουν ακριβή έλεγχο των κινήσεών τους και να μπορούν να τις συνδυάσουν με τον ρυθμό, να ανταποκρίνονται και να εκφράζουν με κίνηση το ύφος και την ατμόσφαιρα που δημιουργεί ένα μουσικό έργο και να δημιουργήσουν τους δικούς τους χορούς.
Κεφάλαιο 13ο: Ταξιδεύοντας με τη μουσική
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να αναγνωρίζουν στοιχεία και έννοιες της μουσικής μέσα σε ένα μουσικό έργο, να γνωρίσουν συνθέτες και εποχές, να αναπτύξουν δεξιότητες όπως η αυτοσυγκέντρωση, η μνήμη και η παρατηρητικότητα, να εξωτερικεύσουν συναισθήματα και σκέψεις από τη μουσική ακρόαση και να συνδέσουν τη μουσική με τις υπόλοιπες τέχνες (ζωγραφική, χορό, θέατρο).
Κεφάλαιο 14ο: Ένα παραμύθι γίνεται τραγούδι
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να αποδίδουν ρυθμικά ένα τραγούδι με όργανα, να αποδίδουν από μνήμης ένα τραγούδι με όργανα, να αποδίδουν μελωδικά ένα τραγούδι με όργανα και να αποδίδουν ένα τραγούδι προσέχοντας την ένταση και τον ρυθμό.
Κεφάλαιο 15ο: Το μυστήριο του ρυθμού
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να επαναλάβουν τις ρυθμικές αξίες, να κατανοήσουν τις ρυθμικές αλλαγές μέσα στο τραγούδι, να τραγουδήσουν και να συνοδεύσουν ρυθμικά με ένα κρουστό μουσικό όργανο το τραγούδι χρησιμοποιώντας ποικιλία ρυθμικών σχημάτων και να αυτοσχεδιάσουν εναλλάσσοντας διάφορα ρυθμικά σχήματα της επιλογής τους.
Κεφάλαιο 16ο: Ακούγοντας μουσική θυμάμαι...
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να προσεγγίσουν στοιχεία και έννοιες της μουσικής μέσα από το παιχνίδι, να αναπτύξουν ατομικές ή ομαδικές ιδέες μέσα από δραστηριότητες μουσικής δημιουργίας, να αφομοιώσουν βασικά στοιχεία και έννοιες της μουσικής που έχουν ήδη διδαχθεί, να αναπτύξουν ικανότητες όπως η ομαδοποίηση, η συνεργατικότητα, η συλλογικότητα και να διαπιστώσουν ότι η μουσική δεν είναι μόνο γνώση αλλά και ψυχαγωγία
Η ενότητα περιλαμβάνει πέντε κεφάλαια.
Κεφάλαιο 17ο: Πώς μπορώ να φτιάξω μουσικά όργανα
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν τον τρόπο κατασκευής των μουσικών οργάνων και τον τρόπο παραγωγής ήχου, να εξοικειωθούν με υλικά κατασκευής, να ανακαλύψουν ένα ευρύ φάσμα ήχου από διαφορετικές πηγές, να συμμετάσχουν στη μουσική δράση αναπτύσσοντας παράλληλα και την ομαδικότητά τους και να αποκτήσουν λεπτές δεξιότητες.
Κεφάλαιο 18ο: Μια διαφορετική ορχήστρα
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν το ηχόχρωμα των οργάνων που συμμετέχουν στην μπάντα, να κατανοήσουν τον τρόπο κατασκευής, παραγωγής του ήχου και τεχνικής παιξίματος των μουσικών οργάνων της μπάντας, να κατανοήσουν την έννοια της ορχήστρας, της μπάντας και να αναπτύξουν δεξιότητες, όπως η ακουστική δεξιότητα, η παρατηρητικότητα και η αυτοσυγκέντρωση.
Κεφάλαιο 19ο: Μουσική και ποίηση
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν τι είναι η μελοποίηση και πώς μελοποιείται ένα ποίημα και να πειραματιστούν με την απαγγελία του ποιήματος χρησιμοποιώντας βασικά μουσικά στοιχεία (ρυθμός, ένταση, ταχύτητα, τονικό ύψος).
Κεφάλαιο 20ο: Μουσικές φόρμες
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να αναγνωρίζουν και να αναλύουν τη μουσική φόρμα Α Β Α, να αναγνωρίζουν και να αναλύουν τη μουσική φόρμα Ροντό και να αναγνωρίζουν και να αναλύουν τη μουσική φόρμα Θέμα και παραλλαγές.
Κεφάλαιο 21ο: Μουσικές ακροάσεις
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να αναγνωρίζουν βασικές έννοιες της μουσικής, όπως η δυναμική, το τονικό ύψος, η ταχύτητα, το ηχόχρωμα των μουσικών οργάνων διαμέσου της μουσικής ακρόασης και να έρθουν σε επαφή με τους συνθέτες και τα μουσικά έργα τους.
Η ενότητα περιλαμβάνει τέσσερα κεφάλαια.
Κεφάλαιο 22ο: Γνωρίζοντας τα ελληνικά λαϊκά μουσικά όργανα
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν το ηχόχρωμα των ελληνικών λαϊκών μουσικών οργάνων, να κατανοήσουν τον τρόπο παραγωγής του ήχου και την τεχνική παιξίματος των ελληνικών λαϊκών μουσικών οργάνων και να αναπτύξουν την ακουστική δεξιότητα, την παρατηρητικότητα και την αυτοσυγκέντρωση.
Κεφάλαιο 23ο Μουσική! Παντού μουσική
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να έρθουν σε επαφή με τον πολιτισμό και τις τέχνες, να κατανοήσουν τη σύνδεση και την αλληλεπίδραση της μουσικής στις άλλες τέχνες όπως το θέατρο και ο κινηματογράφος, να αποκτήσουν νέες εμπειρίες προσεγγίζοντας τη μουσική με άλλες μορφές τέχνης, να αποκτήσουν δεξιότητες και να καλλιεργήσουν στοιχεία όπως η κριτική σκέψη, η αισθητική αγωγή και η ανάληψη πρωτοβουλιών, να κατανοήσουν και να διασκεδάσουν συμμετέχοντας ενεργητικά με δραστηριότητες που αφορούν τη μουσική, το θέατρο, τον κινηματογράφοκαι το κουκλοθέατρο και τέλος να αναπτύξουν το πνεύμα της ομαδικότητας και της συνεργασίας.
Κεφάλαιο 24ο Ταξιδεύοντας με τη μουσική σε όλη τη γη
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να έρθουν σε επαφή και να ακούσουν μουσική από άλλες χώρες και λαούς, να γνωρίσουν μουσικά όργανα από άλλες χώρες και λαούς, να μάθουν τραγούδια και χορούς από άλλες χώρες και λαούς και να τα συνοδεύουν με κρουστά μουσικά όργανα.
Κεφάλαιο 25ο Το δέντρο του Μάη
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν τη μουσική κληρονομιά του τόπου μας εμπεδώνοντας γνώσεις μέσα από την αναβίωση εθίμων, να αναπτύξουν θετική στάση και αγάπη προς τη λαϊκή μας παράδοση και να εκτιμήσουν την αξία της, να καλλιεργήσουν τη φαντασία και τις εκφραστικές ικανότητές τους μέσα από τη δραματοποίηση παραδοσιακού λαϊκού εθίμου, να διασκεδάσουν και να συμμετάσχουν δημιουργικά με τη μουσική, τον χορό, τη δραματοποίηση με βάση τη μορφωτική και την παιδαγωγική διαδικασία και να συμμετάσχουν δημιουργικά σε ομαδικές δραστηριότητες με σκοπό την επικοινωνία, την ψυχαγωγία και τη συνεργασία.