Γλωσσα
Β Δημοτικου

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Να περιμένουμε τη σειρά μας για να μιλήσουμε.
• Να ακούμε με προσοχή αυτά που λένε οι συνομιλητές μας.
• Να χωρίζουμε φωναχτά τις λέξεις σε συλλαβές.
• Να ελέγχουμε τι έχουμε μάθει μετά το τέλος της κάθε ενότητας.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

• Γραπτά μηνύματα του περιβάλλοντος

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Τα φύλλα
2. Δε μ’ ακούς;
3. Το κυλιόμενο πεζοδρόμιο
4. Ο σιδηρόδρομος

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Να μιλάμε ευγενικά με το «σεις» και με το «σας».
• Να μετράμε τις συλλαβές που έχουν οι λέξεις.
• Να αλλάζουμε τη σημασία μιας λέξης αλλάζοντας τη θέση του τόνου της.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

• Διαλογικά κείμενα

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Η Σερενάτα για το Κανταδοχώρι
2. Πρωινό άστρο
3. Ο παπαγάλος

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Να διαβάζουμε κόμικς.
• Να αλλάζουμε ένα διάλογο και να τον κάνουμε μικρή ιστορία.
• Να αλλάζουμε ένα κείμενο και να το κάνουμε διάλογο.
• Τους ήχους που γράφονται με δύο γράμματα.
• Να γνωρίζουμε τα σύμφωνα που μπαίνουν στο τέλος των λέξεων.
• Να ξεχωρίζουμε ποιες λέξεις δεν παίρνουν τόνο.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

• Κόμικς

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Χωχαρούπα
2. Ιστορίες με εικόνες
3. Ο αστροναύτης
4. Το σαλιγκάρι
5. Ο Αρμπέν χάνει το δόντι του

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Γιατί ένας κατάλογος είναι χρήσιμος.
• Να φτιάχνουμε καταλόγους.
• Να βάζουμε τις λέξεις στη σειρά με βάση το πρώτο τους γράμμα.
• Να ξεχωρίζουμε μεταξύ τους ήχους που μοιάζουν.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

• Κατάλογοι

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Ο φτεροπόδαρος

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Να βρίσκουμε πληροφορίες σε ετικέτες προϊόντων.
• Να φτιάχνουμε τις δικές μας ετικέτες.
• Να λέμε και να γράφουμε σωστά τις μέρες της εβδομάδας.
• Να λέμε και να γράφουμε σωστά τους μήνες του χρόνου.
• Να διαβάζουμε το αυ και το ευ.
• Να χωρίζουμε μια λέξη στα δύο, όταν δε χωρά ολόκληρη στο τέλος της σειράς.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

• Ετικέτες προϊόντων

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Η διαφήμιση
2. Η κυρα-Καλή και οι δώδεκα μήνες
3. Οι μέρες της εβδομάδας

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:     

• Γιατί αφήνουμε μηνύματα.
• Να αφήνουμε σύντομα μηνύματα, προφορικά και γραπτά.
• Να βάζουμε διαλυτικά, απόστροφο και ενωτικό, όταν γράφουμε.
• Να διαβάζουμε και να γράφουμε τους διφθόγγους.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

• Μηνύματα
• Σημειώματα

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Σκέψεις πριν από το ταξίδι
2. Στο καλό, χελιδονάκια
3. Ο αϊτός και το αηδόνι

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:     

• Να ακούμε, να καταλαβαίνουμε και να λέμε και εμείς ένα παραμύθι.
• Να φτιάχνουμε τα δικά μας παραμύθια.
• Να φτιάχνουμε ερωτήσεις.
• Πώς να λέμε όχι.
• Να χρησιμοποιούμε τα σημεία στίξης.
• Να τονίζουμε τις λέξεις που θέλουν δύο τόνους.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

• Παραμύθι

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Σημαία μας η ειρήνη
2. Η σημαιούλα μου
3. Σαν παραμύθι
4. Στο σινεμά
5. Το ερωτηματικό
6. Οι νότες
7. Ο ψεύτης βοσκός

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:     

• Τι είναι οι γλωσσοδέτες και τα αινίγματα.
• Να λέμε γλωσσοδέτες.
• Να φτιάχνουμε αινίγματα.
• Να φτιάχνουμε στιχάκια.
• Να διαβάζουμε και να γράφουμε σωστά δύο ή περισσότερα σύμφωνα στη σειρά.
• Το ρήμα είμαι.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

• Γλωσσοδέτες
• Αινίγματα
• Ποίημα

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Η αρχή του ταξιδιού
2. Ο άντρας με το ακορντεόν και την άρπα
3. Στη χώρα των αινιγμάτων
4. Στη Χωχαρούπα
5. Αν όλα τα παιδιά της Γης
6. Η Ξανθούλα

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:     

• Να βρίσκουμε τις λέξεις και τις φράσεις που μας βοηθούν να περιγράφουμε.
• Να περιγράφουμε κάτι που είδαμε ή φανταστήκαμε.
• Ποιες λέμε αντίθετες και ποιες συνώνυμες λέξεις.
• Να σχηματίζουμε επίθετα που δηλώνουν «περισσότερο από».
• Να κλίνουμε τα αρσενικά ουσιαστικά σε –ας.
• Να ξεχωρίζουμε το τον από το των.
• Να διαβάζουμε και να γράφουμε σωστά δύο ή περισσότερα σύμφωνα στη σειρά.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Περιγραφή

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. 17 Νοεμβρίου 1973
2. Ο κόρακας και η αλεπού

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Να βρίσκουμε πληροφορίες από πινακίδες, ανακοινώσεις, μικρές αγγελίες και αφίσες.
• Να φτιάχνουμε και εμείς μικρές αγγελίες και αφίσες.
• Τι είναι τα ακρωνύμια.
• Να ξεχωρίζουμε το οριστικό άρθρο.
• Κάποιες λέξεις που έχουν όμοια σύμφωνα.
• Να κλίνουμε τα αρσενικά ουσιαστικά σε –ης.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Πινακίδες
• Ανακοινώσεις
• Αφίσες

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:     

1. Ιστορία για το τσίρκο
2. Η επανάσταση των παραμυθιών
3. Πέντε ποντικοί

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Τα χαρακτηριστικά του λεξικού μας.
• Να βρίσκουμε γρήγορα μια λέξη στο λεξικό.
• Να ξεχωρίζουμε στο λεξικό μας τους ορισμούς από τα παραδείγματα.
• Να φτιάχνουμε ορισμούς λέξεων.
• Να ξεχωρίζουμε τα κύρια από τα κοινά ουσιαστικά.
• Να κλίνουμε τα αρσενικά ουσιαστικά σε –ος.
• Να φτιάχνουμε το δικό μας λεξικό.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Λεξικό

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Ιστορίες της Ποντικούπολης

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Να περιγράφουμε ένα πρόσωπο.
• Να ξεχωρίζουμε τα μέρη απλών προτάσεων.
• Να φτιάχνουμε αντίθετες λέξεις με τα ξε-, α-, και αν-.
• Να κλίνουμε τα θηλυκά ουσιαστικά σε –α.
• Να χωρίζουμε μια λέξη στα δύο, όταν δε χωρά ολόκληρη στο τέλος της σειράς.
• Τα μέρη του σώματος και του προσώπου.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Περιγραφή προσώπου

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Πάει ο παλιός ο χρόνος…
2. Κάλαντα Χριστουγέννων
3. Η τελευταία επίσκεψη του Αϊ-Βασίλη
4. Το αστέρι των Χριστουγέννων
5. Ο δικός μας Αϊ-Βασίλης

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Να γράφουμε σύντομα κείμενα που εξηγούν μια εικόνα, ένα σκίτσο, μια φωτογραφία, ένα αντικείμενο, έναν πίνακα ζωγραφικής.
• Να περιγράφουμε ένα αντικείμενο.
• Να περιγράφουμε ένα χώρο.
• Λέξεις για τα χρώματα και τα σχήματα.
• Να βρίσκουμε επιρρήματα που μας βοηθούν να περιγράφουμε το χώρο.
• Να κλίνουμε τα θηλυκά ουσιαστικά σε –η.
• Να ξεχωρίζουμε το αόριστο άρθρο.
• Να αναγνωρίζουμε λέξεις που δηλώνουν έναν ήχο.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Επεξηγηματικός λόγος
• Περιγραφή
• Λεζάντες εικόνων

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Πατητήρι
2. Η νεροσφυρίχτρα
3. Ήλιος

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Να διαβάζουμε και να καταλαβαίνουμε προσκλήσεις και ευχετήριες κάρτες.
• Να γράφουμε και εμείς προσκλήσεις και ευχετήριες κάρτες.
• Να ξεχωρίζουμε τις λέξεις ή τις φράσεις που μας δείχνουν πού και πότε γίνεται κάτι.
• Ποια ρήματα τελειώνουν σε –αίνω και ποια σε –ένω.
• Τι είναι τα αριθμητικά.
• Να γράφουμε και να λέμε σωστά την ημερομηνία και την ώρα.
• Τις λέξεις που δηλώνουν συγγενικά πρόσωπα.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Πρόσκληση
• Ευχετήρια κάρτα

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. Τα γενέθλια της Χαράς
2. Το μυστικό τραγούδι της Μάτας
3. Τα γενέθλια της Χαράς

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Να διαβάζουμε και να καταλαβαίνουμε επιστολές και μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
• Να γράφουμε και εμείς επιστολές και μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
• Πότε χρησιμοποιούμε πληθυντικό αριθμό (πληθυντικό ευγενείας), όταν μιλούμε ή γράφουμε σε κάποιον.
• Το ρήμα έχω.
• Να καταλαβαίνουμε τι σημαίνουν οι σύνθετες λέξεις και να φτιάχνουμε και εμείς τέτοιες λέξεις.
• Λέξεις που έχουμε δανειστεί από άλλες γλώσσες.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

• Επιστολές

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

1. (…) «Αγαπητή μου φώκια Μονάχους» (…)

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Να μιλάμε για τα συναισθήματά μας.
• Ουσιαστικά, επίθετα και ρήματα, για να εκφράζουμε αυτά που αισθανόμαστε.
• Να βρίσκουμε τα αντίθετα συναισθήματα.
• Να κλίνουμε το ρήμα νιώθω και άλλα ρήματα όπως αυτό.
• Να σχηματίζουμε φράσεις με επίθετα που δηλώνουν «πιο πολύ».
• Να κλίνουμε τα θηλυκά ουσιαστικά σε –ου.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

• Αφηγηματικό κείμενο

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:      

1. Το παιδί με το ακορντεόν
2. Το τραγούδι του κλόουν
3. Ένα δέντρο ταξιδεύει
4. Μαζί είναι καλύτερα
5. Ο χαρταετός
6. Η αλεπού κι ο λέλεκας

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Τι μπορούμε να διαβάζουμε σε μια εφημερίδα.
• Να βρίσκουμε πληροφορίες σε μια εφημερίδα.
• Να παρουσιάζουμε ένα βιβλίο.
• Να φτιάχνουμε επιρρήματα σε –α από επίθετα.
• Να κλίνουμε τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –ο και σε –ι.
• Να ξεχωρίζουμε το –ω του ρήματος από το –ο του ουδέτερου ουσιαστικού.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Εφημερίδα
• Βιβλιοπαρουσίαση

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:      

1. Φτιάχνουμε εφημερίδα;
2. Τα παιδιά στην πόλη
3. Τα ψηλά βουνά
4. Λίγο ακόμα

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Να βρίσκουμε πληροφορίες σε χάρτες και σε τουριστικούς οδηγούς.
• Να φτιάχνουμε κείμενα για τουριστικούς οδηγούς.
• Να ξεχωρίζουμε τα θηλυκά ουσιαστικά σε –η από τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –ι.
• Να βρίσκουμε το νόημα άγνωστων λέξεων με τη βοήθεια άλλων λέξεων του κειμένου.
• Να κλίνουμε τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –μα.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Τουριστικός οδηγός
• Διαφήμιση

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:      

1. (…) «Οι Μηλιές είναι…» (…)
2. Γράφουμε για την Ελλάδα
3. Πατρίδα
4. Ελλάδα
5. Το μήνυμα του Κολοκοτρώνη
6. Καλάβρυτα

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Τι είναι οι ειδήσεις και πώς γράφονται.
• Να γράφουμε και εμείς ειδήσεις.
• Να ξεχωρίζουμε το –ι του ενικού αριθμού των ουδετέρων ουσιαστικών από το –η του ενικού των θηλυκών και από το –οι του πληθυντικού των αρσενικών ουσιαστικών.
• Να φτιάχνουμε μετοχές από ρήματα.
• Να φτιάχνουμε λέξεις που σημαίνουν για κάτι ότι είναι πιο μεγάλο ή πιο μικρό.
• Να κλίνουμε τα επίθετα σε –ος, -η, -ο.
• Να κλίνουμε τα ρήματα σε –ώ.
• Να φτιάχνουμε σύνθετες λέξεις.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

• Αφηγηματικό κείμενο
• Αφήγηση γεγονότος
• Ρεπορτάζ

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:            

• Απελευθέρωση πουλιών
• Νεαροί μαθητές αναλαμβάνουν δράση
• Άσκηση για περίπτωση πυρκαγιάς
• Το φεγγαράκι χαρταετός
• Οι πεταλούδες βοηθούν

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:     

• Να βρίσκουμε πληροφορίες σε ένα δελτίο ταυτότητας.
• Να φτιάχνουμε τη δική μας ταυτότητα.
• Πώς και γιατί παίρνουμε συνέντευξη από κάποιον.
• Να κλίνουμε τα ρήματα στον παρατατικό χρόνο.
• Λέξεις που δηλώνουν επαγγέλματα.
• Να γράφουμε σωστά τα ρήματα σε –ώνω και σε –εύω.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Πληροφοριακό κείμενο
• Επίσημα έγγραφα
• Βιογραφία
• Συνέντευξη

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:            

1. Η ταυτότητα του Μαξ
2. Η χελώνα καρέτα-καρέτα
3. Η συνέντευξη με τον κυρ-Παντελή
4. Ο παγοπώλης
5. Δουλειές

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:     

• Να διαβάζουμε και να ακολουθούμε χρήσιμες οδηγίες.
• Να δίνουμε οδηγίες προφορικά και γραπτά.
• Λέξεις για φρούτα και λαχανικά.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Κατευθυντικός λόγος
• Συνταγή μαγειρικής
• Προσευχή

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:      

1.   Αυγά χρωματιστά
2.   […] «Στο Λεωνίδιο…» […]
3.   […] «Στη Φολέγανδρο…» […]
4.   Επιτάφιος στο νησί
5.   Πασχαλινή κάρτα
6.   Το μυρωδάτο πορτοκάλι
7.   Μπισκότα με σταφίδες
8.   Πασχαλιάτικη καμπάνα
9.   Χριστός Ανέστη
10. Προσευχή του μικρού κοριτσιού

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:     

• Να διαβάζουμε και να ακολουθούμε οδηγίες κατασκευής.
• Να διαβάζουμε και να ακολουθούμε τους κανόνες ενός παιχνιδιού.
• Να δίνουμε οδηγίες κατασκευής προφορικά και γραπτά.
• Να σχηματίζουμε τον αόριστο χρόνο των ρημάτων σε –ω.
• Να ξεχωρίζουμε μεταξύ τους τα της, τις και στις.
• Να συνδέουμε προτάσεις με το και.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Οδηγίες χρήσης/κατασκευής
• Κανόνες παιχνιδιού

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:      

1. Η βαβυλωνία
2. Λαγουδάκια στη σειρά
3. Ο θείος Ντίνος
4. Διαγωνισμός κολάζ
5. Τα χρωματιστά μολύβια
6. Η μικρή Ελένη

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:     

• Ποια κείμενα μας κάνουν να γελούμε.
• Να φτιάχνουμε κείμενα που μας κάνουν να γελούμε.
• Να διαβάζουμε πίνακες περιεχομένων.
• Να φτιάχνουμε πίνακες περιεχομένων.
• Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ινος, -ικος και –ιμος.
• Να παίζουμε με τις λέξεις.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Χιουμοριστικό κείμενο
• Πίνακας περιεχομένων

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:      

1. Παιχνιδόγελα
2. Λαθεύοντας ιστορίες
3. Κείμενο από το έργο «Ο Καραγκιόζης δικηγόρος»
4. Άνοιξη στο Παγγαίο
5. Μακαρόνια
6. […] «Σήμερα ο Αρμπέν..» […]

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:     

• Να χρησιμοποιούμε την εγκυκλοπαίδεια
• Να διαβάζουμε κείμενα που μας δίνουν πληροφορίες.
• Να φτιάχνουμε ομάδες λέξεων.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:      

• Εγκυκλοπαιδικό άρθρο

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:     

1. Ουράνιο τόξο
2. Το ουράνιο τόξο
3. Ο λύκος
4. Δε μ’ ακούς;
5. Καλοκαίρι