Θρησκευτικά Γ Γυμνασίου (εμπλουτισμένο)
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 3
Ο ρόλος της θρησκευτικής πίστης σε κρίσιμες περιόδους, η σημασία της για την αντιμετώπιση μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων και η συμβολή της στην πανανθρώπινη προκοπή ανιχνεύεται στο πρόσωπο και τη δράση σπουδαίων προσώπων που τη βίωσαν. Για την Ορθοδοξία τέτοια πρόσωπα είναι οι άγιοι. Παράλληλα, εντοπίζουμε και άλλα αξιόλογα πρόσωπα, τα οποία εμπνεύστηκαν από την πίστη και πρόσφεραν πολλά στους ανθρώπους της εποχής τους και στον σύγχρονο κόσμο.
Σε αυτή την Θεματική Ενότητα θα επιδιώξουμε να διερευνήσουμε:
Ο άγιος Πορφύριος (1906-91) γεννήθηκε από ευσεβείς και φτωχούς γονείς στο χωριό Άγιος Ιωάννης Καρυστίας Ευβοίας.
Ήταν μικρό παιδί όταν έφυγε για το Άγιο Όρος, όπου εγκαταστάθηκε στα Καυσοκαλύβια. Εκεί προόδευσε στην πνευματική ζωή και έδειξε πολλά χαρίσματα. Όμως, αρρώστησε και γύρισε στην Εύβοια, όπου εγκαταστάθηκε στο Μοναστήρι του Αγ. Χαραλάμπους. Σε ηλικία 20 ετών χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Το 1940 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, εφημέριος στον Άγιο Γεράσιμο, στην Πολυκλινική, κοντά στην Ομόνοια. Εκεί υπηρέτησε 33 χρόνια, ανακουφίζοντας ακαταπόνητα τον πόνο και την ασθένεια χιλιάδων ανθρώπων. Πολλοί άνθρωποι μαρτυρούν την ταπεινοφροσύνη, τη διορατικότητα, και την αγάπη του, ακόμη και θαυματουργικές παρεμβάσεις. Αργότερα, έζησε μερικά χρόνια στον Άγιο Νικόλαο Καλισσίων Πεντέλης και τελικά κατέληξε στο Μήλεσι της Μαλακάσας, όπου έκτισε μοναστήρι. Λίγο πριν φύγει από τη ζωή, θέλησε να εγκατασταθεί ξανά στο Άγιο Όρος, στα Καυσοκαλύβια. Τα τελευταία λόγια που είπε ήταν η φράση του Χριστού που του άρεσε να λέει συχνά: «ἱνα ώσιν εν».
Το 2013, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, υπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, προχώρησε στην αγιοκατάταξή του. Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 2 Δεκεμβρίου.
Πηγή πληροφοριών:
Γέρων Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης, Βίος και Λόγοι
«Ο φανατισμός δεν έχει σχέση με τον Χριστό. […] Να υπάρχει σεβασμός της ελευθερίας του άλλου».
«Η αγάπη προς τον Χριστό δεν έχει όρια, το ίδιο και η αγάπη προς τον πλησίον».
«Η αγάπη στον Χριστό είναι κι αγάπη στον πλησίον, σ’ όλους, και στους εχθρούς… Μέσω της αγάπης προς τον αδελφό θα κατορθώσομε ν’ αγαπήσομε τον Θεόν. Ενώ το επιθυμούμε, ενώ το θέλομε, ενώ είμαστε άξιοι, η θεία χάρις έρχεται μέσω του αδελφού. Όταν αγαπάμε τον αδελφό, αγαπάμε την Εκκλησία, άρα τον Χριστό. Μέσα στην Εκκλησία είμαστε κι εμείς. Άρα όταν αγαπάμε την Εκκλησία, αγαπάμε και τον εαυτό μας».
«Χωρίς την αγάπη η προσευχή δεν ωφελεί, η συμβουλή πληγώνει, η υπόδειξη βλάπτει και καταστρέφει τον άλλον, που αισθάνεται αν τον αγαπάμε ή δεν τον αγαπάμε και αντιδρά αναλόγως [...]. Η αγάπη στον αδελφό μάς προετοιμάζει ν’ αγαπήσομε τον Χριστό».
«Η προσευχή γίνεται μόνο με το Άγιον Πνεύμα. Αυτό διδάσκει την ψυχή πώς να προσεύχεται [...]. Πριν απ’ την προσευχή η ψυχή πρέπει να προετοιμάζεται με προσευχή. Προσευχή για την προσευχή».
«Οι ψυχές οι πεπονημένες, οι ταλαιπωρημένες, που ταλαιπωρούνται από τα πάθη τους, αυτές κερδίζουν πολύ την αγάπη και την χάρι του Θεού. Κάτι τέτοιοι γίνονται άγιοι και πολλές φορές εμείς τους κατηγορούμε».
«Οι προσευχές μας δεν εισακούονται, διότι δεν είμαστε άξιοι. Πρέπει να γίνεις άξιος, για να προσευχηθείς […]. Δεν είμαστε άξιοι, διότι δεν αγαπάμε τον πλησίον μας ως εαυτόν».
Γέρων Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης,Βίος και Λόγοι
Κάποτε, ο άγιος Πορφύριος συμβούλευσε τον Σέρβο επίσκοπο Ειρηναίο Μπούλοβιτς, στα χρόνια που στη Σερβία γίνονταν διώξεις χριστιανών, ως εξής:
«Σε όλους να φέρεσαι με λεπτότητα, με αγάπη. [… ] Όλους να τους αισθάνεσαι και να τους αποκαλείς αδελφούς, ακόμη και όσους ανήκουν σε άλλες θρησκείες. Όλοι είμεθα παιδιά του ιδίου Πατέρα. Να μην κάνης παρατηρήσεις για την θρησκεία τους σε όσους είναι αλλόθρησκοι».
Ειρηναίος, Μητροπολίτης Νεοφύτου και Μπάτσκας,Η πνευματική σχέση του Γέροντος Πορφυρίου με τον
Ορθόδοξο Σερβικό λαό
«Είχα αποφασίσει να ζητήσω τη γνώμη του για διάφορα προβλήματα, που με απασχολούσαν. […] Πήγα, λοιπόν, εκεί, κάθισα κοντά του και, πριν εγώ του πω οτιδήποτε, άρχισε εκείνος να μου απαριθμεί τα διάφορα ερωτήματά μου, όπως ακριβώς τα σκεφτόμουν. […] Εγώ, βέβαια, τα έχασα. Έμεινα κατάπληκτος και δεν ήξερα τι να πω. […] Αυτά που μου ενέπνευσε όση ώρα μου μιλούσε και παρέμειναν πάντα αμείωτα μέσα μου, είναι η αισιοδοξία, η ελπίδα κι η χαρά».
Πηγή: Από τον δικτυακό τόπο «Άγιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης»
Ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ (1893-1980) υπήρξε κορυφαίος Ορθόδοξος θεολόγος. Γεννήθηκε στην Οδησσό, όπου σπούδασε φιλολογία και φιλοσοφία, ενώ το 1919 έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο. Έφυγε από τη Ρωσία το 1920, όταν επικράτησε η Οκτωβριανή Επανάσταση. Αργότερα ανέλαβε την έδρα της Πατρολογίας στο Ορθόδοξο Θεολογικό Ινστιτούτο του Αγ. Σεργίου στο Παρίσι. Μετά τον β΄ παγκόσμιο πόλεμο, έφυγε για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου δίδαξε στη Θεολογική Σχολή του Αγίου Βλαδίμηρου, καθώς και σε άλλα μεγάλα πανεπιστήμια των Η.Π.Α., Δογματική, Πατρολογία, Ιστορία της Ανατολικής Εκκλησίας, Σλαβικές Σπουδές.
Υπήρξε πολυγραφότατος συγγραφέας με πολλές θεολογικές, φιλοσοφικές και ιστορικές μελέτες. Ανέδειξε πτυχές της Ορθόδοξης πατερικής θεολογίας, με σπουδαία συνεισφορά σε ζητήματα δογματικής διδασκαλίας, εκκλησιολογίας και εκκλησιαστικής ιστορίας. Συμμετείχε ενεργά στους οικουμενικούς διαλόγους της εποχής του και έλαβε μέρος σε κορυφαίες συναντήσεις του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών. Είχε προσωπικές επαφές και ανέπτυξε διάλογο με κορυφαίους διανοητές της εποχής του. Λόγω της οικουμενικής ακτινοβολίας του έργου του, έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις.
Βιογραφικά στοιχεία: Baker Μ.– Ασπρούλης Ν.,π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ (1893-1979)
«Η ενσάρκωση του Λόγου ήταν μια απόλυτη φανέρωση του Θεού. Ήταν η αποκάλυψη της ίδιας της ζωής».
«Η ανάσταση του Ιησού Χριστού είναι η νέα αρχή. Είναι η "καινή κτίση". Είναι η αποκατάσταση της φύσης, την οποία ο Θεός παρέχει αγαπητικά και ελεύθερα. […] Η ανάσταση του Χριστού προσφέρει την αθανασία και την αφθαρσία σε όλους με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, επειδή όλοι οι άνθρωποι έχουν την ίδια φύση με τον άνθρωπο Ιησού. […] Χωρίς το γεγονός της Ανάστασης δεν θα υπήρχε η εμπειρία της ευχαριστιακής σύναξης, ούτε όμως και χωρίς την ευχαριστιακή σύναξη θα υπήρχε η συγγραφή των βιβλίων της Καινής Διαθήκης, αφού η Καινή Διαθήκη γεννήθηκε μέσα σε αυτή».
«Η εμπειρία της Εκκλησίας καθρεπτίζεται τόσο μέσα στην Αγία Γραφή όσο και στη Ιερά Παράδοσή της».
«Η Εκκλησία είναι ενότητα. Η ενότητα αυτή εκφράζεται στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Η ενότητα αυτή είναι λειτουργική και λατρευτική διότι η Εκκλησία πάνω από όλα είναι λατρεύουσα κοινότητα. Προηγείται μέσα σε αυτήν η λατρεία και ακολουθεί η διδασκαλία».
«Το τραγικό όλου του χριστιανισμού είναι ότι η αγάπη και η αλήθεια του Θεού ερμηνεύεται και κατανοείται με διαφορετικούς τρόπους. Σε αυτό το σημείο υπάρχει η δυσπιστία, δηλαδή, ότι θεωρείται ιερό, άγιο για ορισμένους, είναι για τους άλλους δεισιδαιμονία».
«Ο άνθρωπος δε δημιουργήθηκε για να πεθάνει. Είχε τη δυνατότητα να επιλέξει τη ζωή, αλλά επέλεξε τη αφύσικη αποξένωση από το Θεό που είναι ο Κύριος και δημιουργός του».
«Η βούληση του ανθρώπου μπορεί να θεραπευθεί μόνο ελεύθερα, μέσα στο "μυστήριο της ελευθερίας". Μόνο με αυτή την αυθόρμητη και ελεύθερη προσπάθεια εισέρχεται ο άνθρωπος σε εκείνη την καινή και αιώνια ζωή που αποκαλύφθηκε από τον Ιησού Χριστό».
Φλωρόφσκυ Γ.,Θέματα ορθοδόξου Θεολογίας
«Η πίστη προς τον Ιησού Χριστό, είναι πίστη η οποία βασίζεται σε γεγονότα, όχι σε ιδέες ή απόψεις. Ακόμη και το ίδιο το "Σύμβολο της Πίστεως" είναι μια ιστορική μαρτυρία, μια μαρτυρία για τα σωτήρια και λυτρωτικά γεγονότα, τα οποία κατανοούνται. […] ως "σημεία" της παρουσίας του Τριαδικού Θεού».
«Η αμαρτία και το κακό δεν προέρχονται από μια εξωτερική αιτία, αλλά από μια εσωτερική αποτυχία, από τη διαστροφή της θέλησης του ανθρώπου».
«Η πτώση αλλά και η συνεχιζόμενη αμαρτία του ανθρώπου, συνίσταται στο γεγονός ότι ο άνθρωπος περιορίζεται στον εαυτό του. […] Με αυτή τη συγκέντρωση στον εαυτό του ο άνθρωπος, χωρίστηκε από τον Θεό και διέκοψε την πνευματική και ελεύθερη επαφή με τον Θεό».
«Για να εισαχθεί, όμως, ο άνθρωπος στην πνευματική ζωή, πρέπει να αρχίσει με έναν αγώνα κατά των παθών. Γιατί η απαλλαγή από τα πάθη είναι μια κατάσταση ενεργούσα, μια κατάσταση πνευματικής ενεργητικότητας, η οποία κατακτάται μόνο ύστερα από αγώνες και δοκιμασίες».
Φλωρόφσκυ Γ.,Δημιουργία και Απολύτρωση
«Ο σκοπός της Εκκλησίας δεν είναι μόνο να λυτρώσει τους έξω από αυτόν τον κόσμο ανθρώπους, αλλά και τον ίδιο τον κόσμο».
Φλωρόφσκυ Γ.,Χριστιανισμός και Πολιτισμός
Ο Νίκος Νησιώτης (1924-86) σπούδασε θεολογία, φιλοσοφία και ψυχολογία [...] κοντά σε κορυφαίους εκπροσώπους ποικίλων φιλοσοφικών και θεολογικών ρευμάτων. [...] Δίδαξε ψυχολογία και κοινωνιολογία της θρησκείας. Ήταν προσωπικότητα διεθνούς ακτινοβολίας, συνεργάτης πολλών πανεπιστημίων και επιστημονικών ιδρυμάτων, ηγετική φυσιογνωμία σε οικουμενικές και διορθόδοξες δραστηριότητες, σημαντικός παράγοντας του αθλητισμού και μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Πάνω απ’ όλα ήταν ένας σπουδαίος στοχαστής και δάσκαλος […]. Ο Νίκος Νησιώτης υπήρξε θεολόγος του διαλόγου στην πράξη και στη θεωρία. Ολόκληρο το έργο του […] μαρτυρεί τον διαλογικό χαρακτήρα της χαρισματικής προσωπικότητας και την ευρύτητα της θεολογικής και φιλοσοφικής του σκέψης.
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου Νίκος Νησιώτης, Ο Θεολόγος του Διαλόγου
«Το καθήκον του σημερινού άνθρωπου είναι να προσέξει ιδιαίτερα τη στάση του απέναντι στην υλική φύση, βασισμένος στη χριστιανική πίστη και τη θεολογική σκέψη. Η ύλη έχει μοναδική και ανεπανάληπτη αξία. Κι αυτό δεν πρέπει να λέγεται μόνο για τα […] κοιτάσμα¬τα, τα μέταλλα, τα καύσιμα ή τις τροφές, ούτε πάλι ρομαντικά για τα λουλούδια, τη γραφικότητα των τοπίων ή τα θαύματα της φύσης. Αλλά πρέπει να λέγεται για την ύλη γενικά, και γι’ αυτήν ακόμη την κατώτερη μορφή της, το χώμα, τη λάσπη, την άμμο, τα βράχια. […] Η μόλυνση του περιβάλλοντος ισοδυναμεί με αποστείρωση των πηγών πνευματικής ανάτασης.
[…] Όσον αφορά κυρίως την ορθόδοξη παράδοση της Ανατολικής Εκκλησίας το θετικό αντίκρυσμα της ύλης γίνεται κατάδηλο στην υμνολογία και στον μυστηριακό συμβολισμό. Πρέπει να εμβαθύνει κανείς μέσα από τις ευχές και τους ύμνους ορισμένων ακολουθιών, λόγου χάρη της ημέρας των Θεοφανείων, στο νόημα της καθαγιαζόμενης υλικής φύσης, για να εννοήσει την κεντρική θέση που έχει ο υλικός κόσμος και ο άνθρωπος στο έργο του Θεού για την περιποίηση και ανύψωση της σύνολης Δημιουργίας».
Νησιώτης Ν.,Η φύση ως κτίση
Η αγία Μαρία (1891-1945) γεννήθηκε στη Ρίγα της Λετονίας. Οι γονείς της ήταν ευσεβείς άνθρωποι. Το 1910 θα παντρευτεί τον Ντμίτρι Κούζμιν-Καράβιεφ, ο οποίος ήταν μέλος των «Μπολσεβίκων». O γάμος της θα διαλυθεί το 1913. Αναγκάστηκε να μεταναστεύσει με την οικογένειά της και ύστερα από περιπέτειες κατέληξε στο Παρίσι το 1923. Εκεί αφιερώθηκε στη μελέτη και την κοινωνική εργασία, ενώ αργότερα έγινε μοναχή, με τη συναίνεση του συζύγου της. Από δω και στο εξής ανέλαβε σημαντική δράση για να βοηθήσει ανήμπορους και κατατρεγμένους. Το 1940 συνελήφθη από τους ναζί, οι οποίοι την έστειλαν στο στρατόπεδο του Ravensbruck στη Γερμανία όπου έζησε 2 χρόνια. Πέθανε τη Μεγάλη Παρασκευή του 1945. Κάποιοι είπαν ότι εκτελέστηκε ή ότι πήρε εκούσια τη θέση ενός Εβραίου που επρόκειτο να εκτελεστεί.
Πηγή: Από τον δικτυακό τόπο «Ορθόδοξος Συναξαριστής»
Της άρεσε να βοηθά τους αναξιοπαθούντες βλέποντας σ’ αυτούς το αληθινό πρόσωπο του Χριστού. Ο ανθρωπισμός και η φιλευσπλαχνία της θεμελιώνονταν όχι σε κάποια κοσμική ηθική, αλλά στα ίδια τα λόγια του Χριστού, γι’ αυτό έμεινε στην διακονία αυτή στερεωμένη ως το τέλος. Από την άλλη αναρωτιόταν για το είδος της εργασίας της εντός του εκκλησιαστικού χώρου. Οραματιζόταν ένα διαφορετικό είδος κοινότητας, μοναστικής και αδελφικής συνάμα.
Έφτιαξε ένα μικρό σπίτι στο Παρίσι, που θα γίνει καταφύγιο όλων των κατατρεγμένων του Παρισιού, αλλά ταυτόχρονα και εστία συνάντησης σπουδαίων προσωπικοτήτων. Χάρη στις δωρεές που ελάμβανε από υποστηρικτές της όχι μόνο στην Γαλλία, αλλά και από χώρες του εξωτερικού, κατόρθωσαν να υλοποιήσουν ένα μεγάλο εύρος σχεδίων, όπως την δημιουργία ξενώνων, καταφυγίων, σχολείων, την παροχή βοήθειας στους ανέργους και στους ηλικιωμένους, την έκδοση βιβλίων κλπ.
Κατάφερε να περιθάλψει δεκάδες Εβραίους στο σπίτι της και να προσφέρει βοήθεια σε πολλά παιδιά τον καιρό της κατοχής. Ο θάνατός της όμως δεν ήταν δυνατό να σβήσει τη μνήμη της από την Εκκλησία.
Μετά τον πόλεμο πολλοί διασωθέντες από τον πόλεμο που την γνώρισαν προκάλεσαν το ενδιαφέρον γύρω από τις ιδέες και την ανθρωπιστική συνεισφορά της.
Πηγή: Από τον δικτυακό τόπο «Ορθόδοξος Συναξαριστής»
Ο Αλέξανδρος Σμόρελ (1917-1943) ήταν ένας νεαρός φοιτητής της Ιατρικής στο Μόναχο της Γερμανίας, ο οποίος αντιστάθηκε εναντίον του ναζιστικού καθεστώτος και έχασε τη ζωή του από αυτό. Γεννήθηκε στο Orenburg της Ρωσίας, όπου βαφτίστηκε Ορθόδοξος στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο πατέρας του ήταν γιατρός γερμανικής καταγωγής, ενώ η Ρωσίδα μητέρα του ήταν κόρη Ορθόδοξου ιερέα. Υπήρξε συνιδρυτής της αντιναζιστικής ομάδας «Λευκό Ρόδο». Το 1943, συνελήφθη και εκτελέστηκε από το ναζιστικό καθεστώς. Το 2012, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τον κατέταξε μεταξύ των νέων Ρώσων αγίων μαρτύρων και ομολογητών. Η μνήμη του τιμάται στις 13 Ιουλίου.
Πηγή: «Ορθόδοξο wiki»
«Ο Αλέξανδρος Σμόρελ, μαζί με τα άλλα μέλη της ομάδας «Λευκό Ρόδο», προσπάθησε να παρακινήσει, κυρίως με έντυπες προκηρύξεις, τους συμπατριώτες του να αντισταθούν στον Χίτλερ και το ναζιστικό καθεστώς. Στα κείμενα των προκηρύξεων και άλλα κείμενα που έχει γράψει ανιχνεύεται η βαθιά πίστη του προς τον Χριστό, η αγάπη προς τον συνάνθρωπο, το όραμα για αντίσταση στο κακό και για ελευθερία».
Πηγή: «Ορθόδοξο wiki»
«Παντού και σε όλους τους καιρούς της μεγαλύτερης κρίσης, έχουν εμφανισθεί άνθρωποι, προφήτες και άγιοι, που αγαπάνε την ελευθερία τους, κήρυξαν τον Μοναδικό Θεό, και με τη βοήθειά Του οδήγησαν το λαό στην αντιστροφή της πτωτικής του πορείας. Ο άνθρωπος είναι, βέβαια, ελεύθερος, αλλά χωρίς τον αληθινό Θεό είναι ανυπεράσπιστος ενάντια στο κακό. Είναι σαν καράβι χωρίς πηδάλιο, στο έλεος της θύελλας, σαν μικρό παιδί χωρίς τη μητέρα του, σαν σύννεφο που διαλύεται στον αέρα. Και σε ρωτάω, σα Χριστιανό που αγωνίζεσαι για τη διαφύλαξη του πιο πολύτιμου θησαυρού σου, μήπως διστάζεις, μήπως ξεπέφτεις στη δολιότητα, τον υπολογισμό και την αναβλητικότητα, με την ελπίδα ότι κάποιος άλλος θα σηκώσει το χέρι για να σε υπερασπίσει; Δεν σου έδωσε ο Θεός τη δύναμη και τη θέληση να αγωνιστείς; Πρέπει να χτυπήσουμε το κακό εκεί που είναι πιο δυνατό, και είναι πιο δυνατό στην εξουσία του Χίτλερ».
4η Προκήρυξη του Λευκού Ρόδου,εφημ. Χριστιανική, 19-7-2012
«Ο Olivier Clement γεννήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 1921 στο Aniane (Languedoc) της Γαλλίας […] σε περιβάλλον αντιχριστιανικό. […] Μετά από μακρά αναζήτηση σε διάφορες μορφές αθεϊσμού και ασιατικής πνευματικότητας… ασπάζεται την Ορθοδοξία και βαφτίζεται σε ηλικία τριάντα ετών. Δίδαξε χριστιανική ηθική και εκκλησιαστική ιστορία στο Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι. […] Έγραψε πολλές μελέτες γύρω από την ιστορία, τη σκέψη, τη ζωή και μεγάλα αναστήματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας […], καίρια πνευματικά θέματα […] και τη συνάντηση της Ορθοδοξίας με τον δυτικό χριστιανισμό, το νεωτερικό πνεύμα και τις μη χριστιανικές θρησκείες».
Από το εξώφυλλο του βιβλίου: Clement Ο.,«Η αλήθεια ελευθερώσει υμάς»
«Ζούσα σ’ ένα περιβάλλον ριζικά άθεο, κατάπληκτος που υπήρχα, που ανάσαινα, που βάδιζα: όταν είσαι νέος, το βάδισμα είναι σχεδόν χορός, εκφράζει, δίχως να το σκέφτεσαι, το ξεχείλισμα της ζωής. Αλλά παράλληλα αγωνιούσα για το τίποτα, που έμοιαζε ότι θα καταβρόχθιζε τα πάντα. Ο πόλεμος, τα ολοκληρωτικά καθεστώτα έρχονταν να προστεθούν στο παράλογο. Η ένταση να ζεις ήταν κάποτε τέτοια ώστε όλες αυτές οι ερωτήσεις έμοιαζαν μάταιες. Κι όμως. Περπατούσα στην άκρη μιας θάλασσας αστραφτερής, ο ήλιος που βασίλευε ζωγράφιζε έναν μακρύ ασημένιο δρόμο πάνω στα κύματα. Μια λύπη με πλημμύριζε. Αυτή η λαμπρότητα δεν ήταν άλλο από τη μάσκα που σκέπαζε το κενό. Η ομορφιά του κόσμου δεν παρηγορεί, αυτή έχει ανάγκη να παρηγορηθεί».
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: Κλεμάν Ο.,Ταιζέ, Ένα νόημα στη ζωή
«Οι άνθρωποι αυτής της εποχής έχουν ανάγκη από ανθρώπους που να είναι δέντρα, έχουν ανάγκη από μιαν ορισμένη σιωπηλή ειρήνη: πλησιάζει κανείς σ’ όποιον αισθάνεται κάτι αληθινό».
«Μονάχα ο άνθρωπος της προσευχής θα μπορεί να μαρτυρήσει μέσα σ’ ένα κόσμο προφορικού πληθωρισμού, όπου οι λέξεις αλληλοσυγκρούονται χωρίς να κατανικιέται η μοναξιά. Μονάχα αυτός ο άνθρωπος θα μπορεί να μαρτυρήσει για το Λόγο που έγινε σάρκα, για το Λόγο πού έγινε πρόσωπο».
Κλεμάν Ο.,Παρατηρήσεις ενός Λαϊκού πάνω στη Μαρτυρία της Πίστης
Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας είναι ένας σύγχρονος οικουμενικός θεολόγος της Ορθοδοξίας. Σπούδασε θεολογία στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Χάρβαρντ της Αμερικής.
«Τα δόγματα της Εκκλησίας δεν είναι, δεν πρέπει να θεωρούνται λογικές διατυπώσεις, που τις δέχεται κανείς χωρίς να αναζητεί το βαθύτερο υπαρξιακό τους νόημα. Τα δόγματα στην Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ζωή, και συνεπώς πρέπει να έχουν άμεσες και αποφασιστικές επιπτώσεις στην ύπαρξή μας, να είναι αποκάλυψη της Αλήθειας».
Ιωάννης (Ζηζιούλας), Μητρ. Περγάμου, Χριστολογία καὶ ὕπαρξη
«Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει σε μεγάλο βαθμό απωλέσει τη συνείδηση της κοινότητας […]. Παραμένει όμως αληθινή κιβωτός σωτηρίας, γιατί διατηρεί ανόθευτη όχι μόνο την πίστη στον προσωπικό Τριαδικό Θεό και τον Χριστό της καθολικής αγάπης, του Σταυρού και της Αναστάσεως, αλλά και γιατί παραμένει η γνήσια ευχαριστιακή κοινότητα, στην οποία προσφέρονται οι αγαπητικές εκείνες σχέσεις, που μπορούν να θεραπεύσουν τον άνθρωπο μεταβάλλοντάς τον από άτομο σε πρόσωπο».
Ιωάννης (Ζηζιούλας), Μητρ. Περγάμου,Νόσος και θεραπεία στην Ορθόδοξη Θεολογία
«Η Θεία Ευχαριστία είναι εικόνα της Βασιλείας του Θεού, εικόνα των εσχάτων. Τίποτα δεν είναι τόσο φανερό στην Ορθόδοξη Λειτουργία όσο αυτό. Η Λειτουργία μας αρχίζει με την επίκληση της Βασιλείας, προχωρεί με την αναπαράστασή της, και καταλήγει με την μετοχή μας στο Δείπνο της, την ένωση και κοινωνία μας με τη ζωή του Τριαδικού Θεού».
Ιωάννης (Ζηζιούλας), Μητρ. Περγάμου,Ευχαριστία και Βασιλεία του Θεού
«Ο κόσμος σήμερα δεν χρειάζεται ηθική, αλλά ήθος. Όχι ένα προγραμματισμό, αλλά μια στάση και μια νοοτροπία. Όχι μια νομοθεσία, αλλά ένα πολιτισμό».
«Φαίνεται ότι η οικολογική κρίση είναι κρίση πολιτισμού. Είναι μια κρίση, η οποία έχει να κάνει με την απώλεια της ιερότητας της φύσεως στον πολιτισμό μας».
Ιωάννης (Ζηζιούλας), Μητρ. Περγάμου,Η κτίση ως ευχαριστία
Δραστηριότητες
Δουλέψτε ατομικά ή/και σε ομάδες:
Η Μητέρα Τερέζα (1910-1997) γεννήθηκε στην πόλη Ισκίμπ (νυν Σκόπια της ΠΓΔΜ), από γονείς αλβανικής καταγωγής. Ορφανή από πατέρα αποφάσισε από τα 12 χρόνια της να αφιερωθεί στον Χριστό και να γίνει μοναχή. Η ευκαιρία της δόθηκε το 1928, όταν πήγε στην Ιρλανδία και εντάχθηκε στο Ίδρυμα της Παναγίας. Στη συνέχεια, αναχώρησε ατμοπλοϊκά για την Ινδία για να διδάξει γράμματα σε άπορα παιδιά, όπως ήταν ο κύριος σκοπός του Ιδρύματος. Ζήτησε την άδεια να εργαστεί για τους πτωχούς της Καλκούτας. Το 1948 ίδρυσε μοναστικό τάγμα με την ονομασία «Ιεραπόστολοι της Φιλανθρωπίας». Κοντά της έσπευσαν προς βοήθειά της άτομα που συμπάθησαν την προσπάθειά της. Οργανώθηκαν ιατρεία και σχολεία… Στην πορεία του χρόνου, το τάγμα υπό την καθοδήγηση της Μητέρας Τερέζας, ίδρυσε πολλά κέντρα βοήθειας για τυφλούς, ηλικιωμένους, λεπρούς, αναπήρους, πάσχοντες από AIDS και ετοιμοθάνατους.
Το 1979 τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης «για τη συμβολή της στην καταπολέμηση της φτώχειας και της δυστυχίας, που αποτελεί απειλή για την ειρήνη». Το ποσό των 192.000 δολαρίων που συνόδευε το έπαθλο, το διέθεσε στους φτωχούς της Ινδίας.
Πηγή: Από τον δικτυακό τόπο «Σαν σήμερα»
Ο Ντίτριχ Μπονχέφερ (1906-1945) ήταν Γερμανός Λουθηρανός ποιμένας και θεολόγος. Συμμετείχε στο γερμανικό κίνημα αντίστασης κατά του Ναζισμού. Η ανάμειξή του σε σχέδια για τη δολοφονία του Αδόλφου Χίτλερ, είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη και την εκτέλεσή του. Οι απόψεις του για το ρόλο του Χριστιανισμού στον κόσμο έχουν ασκήσει σημαντική επιρροή στη θεολογική σκέψη. Η μνήμη του Ντίτριχ Μπονχέφερ, ως θεολόγου και μάρτυρα, τιμάται από τις Λουθηρανικές και τις Αγγλικανικές Εκκλησίες στις 9 Απριλίου.
Πηγή: Από τον δικτυακό τόπο «Η Θεολογία Μεσοπέλαγα»
Από το περιοδικό Σύναξη, τχ. 106 (2008)
Πίνακας: René Magritte
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (1929-1968), ήταν ιερέας των Βαπτιστών, ειρηνιστής, οπαδός της παθητικής αντίστασης και ηγέτης του Αφροαμερικανικού Κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων. Από το 1955 μέχρι τον θάνατό του οργάνωσε πολλές εκστρατείες, ειρηνικές πορείες και εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για τις φυλετικές διακρίσεις. Το 1957, ίδρυσε μαζί με άλλους, τη Διάσκεψη της Χριστιανικής ηγεσίας του Νότου. Το 1963 ηγήθηκε της «Πορείας στην Ουάσινγκτον», όπου εκφώνησε την ιστορική ομιλία του «Έχω ένα όνειρο...». Για τους αγώνες του βραβεύτηκε με το βραβείο Νόμπελ. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του μίλησε εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ, κριτικάροντας σφοδρά την αμερικανική κυβέρνηση. Το 1968, ενώ σχεδίαζε μια ακόμα πορεία προς την Ουάσινγκτον, την «πορεία των φτωχών», δολοφονήθηκε στο Μέμφις του Τενεσσή.
Πηγή: «Μάρτιν Λούθερ Κινγκ», Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα
Νοτιοαφρικανός, Αγγλικανός κληρικός, ο οποίος βραβεύθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης για τον αγώνα του εναντίον των φυλετικών διακρίσεων στη Νότια Αφρική. Ήταν ο πρώτος μαύρος που έγινε πρωθιερέας και αργότερα Αρχιεπίσκοπος της Αγγλικανικής Εκκλησίας στο Γιοχάνεσμπουργκ. Διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στον αγώνα για τα δικαιώματα των μαύρων της Νότιας Αφρικής, υποστηρίζοντας ειρηνικούς τρόπους διαμαρτυρίας. Ανέπτυξε σπουδαία κοινωνική δράση σε πολλούς τομείς, μεταξύ των οποίων ο αγώνας για την καταπολέμηση του ΑΙDS.
Πηγή: «Τούτου, Ντέσμοντ»,Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα
«Πώς μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι ένα μωρό με AIDS, που μολύνθηκε από τη μητέρα του, τιμωρείται για κάποια αμαρτία; Αν ο Θεός τιμωρεί αυτό το μωρό, τότε είναι ένας Θεός στον οποίο εγώ δεν πιστεύω. Αυτά που σκοτώνουν είναι το στίγμα και η σιωπή. Δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε αυτούς που ζουν με AIDS ως τη σύγχρονη εκδοχή του λεπρού της Βίβλου, που κουβαλούσε μια ταμπέλα με την επιγραφή «Μολυσμένος». Δεν είναι μολυσμένοι. Πρέπει να τους αγκαλιάσουμε ψυχικά και σωματικά ως μέλη της κοινότητάς μας. […] Η Εκκλησία οφείλει να αγκαλιάζει τους πάντες».
Από συνέντευξη του Ντ. Τούτου, εφημ. Το Βήμα, 19-06-2005
Δραστηριότητες
Ο Μαχάτμα Γκάντι (1869-1948) υπήρξε πνευματικός και πολιτικός ηγέτης της Ινδίας. Σε νεαρή ηλικία πήγε στην Αγγλία για σπουδές, ενώ αργότερα, αναζητώντας εργασία, βρέθηκε στη Νότια Αφρική, όπου επηρεασμένος από το ρατσιστικό καθεστώς αποφάσισε να μη συμβιβάζεται πλέον με την αδικία. Αγωνίστηκε για τα δικαιώματα των Ινδών μεταναστών και εμπνεύστηκε την πολιτική της μη βίας ως μέσο αντίστασης. Το 1915, επέστρεψε στην Ινδία και έγινε κήρυκας της ειρηνικής άρνησης συνεργασίας με τους βρετανούς αποικιοκράτες, αναπτύσσοντας μεγάλη δράση. Το 1948 δολοφονήθηκε από ένα φανατικό ινδοϊστή, αφού προηγουμένως γνώρισε την ανεξαρτησία της χώρας του, αν και αυτό δεν υλοποιήθηκε σύμφωνα με το ενωτικό όραμά του. Ο Γκάντι με την πολιτική και πνευματική στάση του πυροδότησε τρεις από τις μεγαλύτερες επαναστάσεις του 20ου αιώνα: την επανάσταση κατά της αποικιοκρατίας, των φυλετικών διακρίσεων και της βίας.
Πηγή: «Μαχάτμα Γκάντι»,Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα
«Επιθυμώ να ζήσω αρμονικά με τους φίλους και τους εχθρούς. Ακόμη κι αν ένας Μουσουλμάνος, ή ένας Χριστιανός, ή ένας Ινδός με περιφρονεί, επιθυμώ να τον αγαπώ και να τον εξυπηρετώ όπως θ’ αγαπούσα τη γυναίκα μου και το παιδί μου, κι αν ακόμη με μισούσαν. Συνεπώς ο πατριωτισμός μου δεν είναι παρά ένας σταθμός του ταξιδιού μου προς τη γη της ειρήνης και της αιώνιας ελευθερίας. Θεωρώ λοιπόν πως η πολιτική σχετίζεται με τη θρησκεία, εξαρτάται από τη θρησκεία και χωρίς αυτήν αποβαίνει μοιραία για την ψυχή».
Πηγή: Γκάντι Μαχάτμα,Αυτοβιογραφία
Δραστηριότητες
Χρήσιμες σημειώσεις - Άλλο υλικό
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................