Θρησκευτικά (Γ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 6
Ολοκληρώνοντας τη σχολική χρονιά, έχουμε τη δυνατότητα να ξανασκεφτούμε την πορεία μας στα μαθήματα της τάξης, από την αρχή μέχρι το τέλος, διερευνώντας θρησκευτικές παραδοχές για την αρχή και το τέλος του κόσμου. Στις θρησκευτικές διδασκαλίες, η αρχή και το τέλος του κόσμου δεν είναι άσχετα μεταξύ τους. Όλα έχουν κάποιο νόημα και σκοπό. Η παραδοχή αυτή επηρεάζει άμεσα το πώς η θρησκεία βλέπει τη ζωή και το όραμα για την ανακαίνισή της.
Σε αυτή τη Θεματική Ενότητα θα επιδιώξουμε να διερευνήσουμε:
Δοξασίες για τάχα επερχόμενη «καταστροφή του κόσμου» βρίσκουμε σε όλες τις εποχές. Σήμερα, το πρόβλημα μεγεθύνεται από κάποιες ταινίες φαντασίας, λογοτεχνικά και άλλα έργα, δημοσιεύματα του διαδικτύου κ.ά., όπου δυσκολεύεται κανείς να διακρίνει ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό. Συχνά αναπαράγονται παλιές δεισιδαιμονίες. Γνωστές περιπτώσεις είναι το λεγόμενο «Ημερολόγιο των Μάγιας» και οι «προφητείες» του Νοστράδαμου, με βάση τις οποίες ορισμένοι προσδιόρισαν ημερομηνίες για τη «συντέλεια» του κόσμου και φυσικά διαψεύσθηκαν. Στα τελευταία χρόνια, προκλήθηκε θόρυβος γύρω από το έτος 2.000, για το οποίο ορισμένοι διέδιδαν ότι θα γινόταν η Δευτέρα Παρουσία, η καταστροφή του κόσμου, θα τρελαίνονταν τα κομπιούτερ κ.ά.
Καταστροφολογικές αντιλήψεις συναντούμε και στον χώρο της θρησκευτικής πίστης. Οι ιδέες αυτές άλλοτε αποτελούν υπερβολικές διατυπώσεις της στιγμής, άλλοτε οφείλονται σε εσφαλμένες κατανοήσεις και άλλοτε βασίζονται σε αυτή την ίδια τη διδασκαλία κάποιας θρησκευτικής ομάδας. Το 2007, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος αναγκάστηκε να εκδώσει ανακοίνωση για τις κακοδοξίες του βιβλίου ενός μοναχού που υποστήριζε ότι ο αντίχριστος έχει έλθει.
Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά πιστεύουν ότι οι «τελευταίες ημέρες» άρχισαν και ο πόλεμος (Αρμαγεδδών) του Θεού με το κακό πλησιάζει. Όσοι επιζήσουν, μαζί με τους αναστημένους νεκρούς («μεγάλο πλήθος»), θα ζήσουν την Ημέρα της Κρίσης, η οποία θα διαρκέσει 1.000 χρόνια (Χιλιετής Βασιλεία του Χριστού). Μετά το τέλος της Ημέρας της Κρίσης, ο Σατανάς θα ηττηθεί τελειωτικά, η γη θα είναι επίγειος παράδεισος (Ψαλμ. 37, 29) με άφθονα υλικά αγαθά και όμορφα σπίτια, όπου θα κατοικούν ευτυχισμένοι και υγιείς άνθρωποι (Τι διδάσκει πράγματι η Αγία Γραφή, εκδ. Σκοπιά 2005, σ. 27, 77-87, 214-218).
«Είναι μια Μέρα που οι άνθρωποι θα σκορπιστούν διάχυτα σαν τον σκώρο. Και τα βουνά θα μοιάζουν σαν λαναρισμένο μαλλί. Και τότε, όποιου το ζύγισμα (των καλών του πράξεων), βρεθεί ότι είναι βαρύ, θα είναι σε μια Ζωή ευχαρίστησης κι ικανοποίησης. Αλλ’ όμως όποιου το ζύγισμα (των καλών του πράξεων) βρεθεί ότι είναι ελαφρύ, θα έχει το σπίτι του σ’ ένα (απύθμενο) Λάκκο (της Κόλασης). Και ποιος θα σου εξηγήσει τι είναι αυτό; Είναι Φωτιά με φλόγα αγριεμένη».
Κοράνιο, Σούρα 101, 4-11
«Μια Ημέρα που θ’ ακούσουν ένα (δυνατό) σάλπισμα με (πολύ) αλήθεια. Αυτή θα είναι η Ημέρα της Εξόδου (της Ανάστασης)».
Σούρα 50, 42
«Ορκίζομαι στην Ημέρα της Ανάστασης».
Σούρα 75, 1
«Εκείνη την Ημέρα θα αναγγείλουν στον άνθρωπο (όλα) όσα παρουσίασε (στη ζωή) και (όλα) όσα καθυστέρησε (να κάνει)».
Σούρα 75, 13
«Μερικά πρόσωπα -αυτή την Ημέρα- θα ακτινοβολούν (από λαμπρότητα και ομορφιά και ευχαρίστηση), ατενίζοντας τον Κύριό τους. Και άλλα πρόσωπα αυτή την Ημέρα- θα είναι σκοτεινά και μελαγχολικά».
Σούρα 75, 22-24
«Και τότε θα δεις τους ενόχους -αυτή την Ημέρα- δεμένους μεταξύ τους με αλυσίδες. Τα φορέματά τους από ρευστή πίσσα, και τα πρόσωπά τους θα σκεπάζονται με Φωτιά».
Σούρα 14, 49-50
«Και για όποιον φοβάται το Κύρος του Κυρίου του (που θα σταθεί μπροστά) αφιερώνονται δύο κήποι… Που περιέχουν από όλα τα είδη των απολαύσεων».
Σούρα 55, 46 και 48
«Στον καθένα τους θα υπάρχουν δύο πηγές που το νερό θα χύνεται συνέχεια… Στον (καθένα) τους θα υπάρχουν φρούτα και χουρμάδες και ρόδια».
Σούρα 55, 66 και 68
«Ο άνθρωπος είναι δυνατόν να ξαναγεννηθεί, όπως και τα άλλα όντα, παίρνοντας διάφορες μορφές υπάρξεως. Το δόγμα της μετενσαρκώσεως, της ανακυκλήσεως των μεταβιώσεων, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του Ινδοϊσμού και των φιλοσοφικών συστημάτων, τα οποία αναπτύχθηκαν στο χώρο του. Το ουσιαστικότερο στοιχείο του ανθρώπου είναι το «άτμαν». Η πρώτη σημασία της λέξεως ήταν «αναπνοή», ζωή, τελικά όμως έφθασε να σημαίνει την ψυχή, το εγώ, την συνείδηση, το όχημα του νου και του χαρακτήρα, τη βαθύτερη ουσία ενός όντος. Με τον θάνατο, το άτμαν αναχωρεί από το φυσικό σώμα, για να κατοικήσει σ΄ ένα καινούριο… Η ινδική σκέψη ταυτίζει τελικά το ένα και μοναδικό Άτμαν με το Μπράχμαν, την ύψιστη, απρόσωπη αρχή, που βρίσκεται πάνω απ’ όλα μέσα σε όλα. Περικλείει τα πάντα, διαποτίζει τα πάντα. […] Ο τελικός σκοπός, τον οποίο πρέπει να επιδιώξει ο άνθρωπος, είναι η λύτρωση από την αδιάκοπη ροή της σαμσάρα (ανακύκληση των μεταβιώσεων), και ότι αυτό το επιτυγχάνει, όταν συνειδητοποιήσει την ταυτότητα Άτμαν και Μπράχμαν».
Αναστασίου Αρχιεπισκόπου Τιράνων,‘Ιχνη από την αναζήτηση του υπερβατικού
«Ο όρος «νιρβάνα» σημαίνει «σβήσιμο», «κατάσβεση» και αναφέρεται στη τελική επιδίωξη του ανθρώπου, όπως αυτή γίνεται κατανοητή στις παραδόσεις θρησκευμάτων ινδικής προέλευσης. Ιδιαίτερα όμως η περί νιρβάνα αντίληψη συνδέθηκε με τον βουδισμό. […] Εκεί ο όρος συναντάται με τη σημασία της «κατάσβεσης»… Αυτό που «σβήνει» είναι η επιθυμία, η απέχθεια, η άγνοια και συνακόλουθα η οδύνη και ο κύκλος των επαναβιώσεων».
Πηγή: Θρησκειολογικό Λεξικό
Σαμσάρα:
Ο κύκλος της ζωής
Βουδιστής μοναχός σε περισυλλογή:
Ο δρόμος για τη νιρβάνα
Δραστηριότητες
Εδώ χαμογελάμε!
«Η ανθρωπότητα είναι καταδικασμένη και πρέπει να βρει ένα άλλο μέρος να ζει εκτός του πλανήτη Γη, αν θέλει να επιβιώσει μέσα στα επόμενα 1.000 χρόνια.
Όπως υποστηρίζει ο θεωρητικός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ, η καλύτερη πιθανότητα για να επιβιώσουμε ως είδος είναι να φύγουμε από τον πλανήτη που μας φιλοξενεί και να δημιουργήσουμε αποικίες σε άλλους.
Μιλώντας στο Oxford University Union, ο Χόκινγκ τόνισε πως η ανθρωπότητα δεν θα επιβιώσει πάνω από 1.000 χρόνια στη Γη, εξαιτίας των φυσικών καταστροφών, της κλιματικής αλλαγής, των πυρηνικών και άλλων καταστροφικών παραγόντων».
Πηγή: Ειδησεογραφία από τον δικτυακό τόπο του «CNN»
«Η νέα πρόβλεψη για το τέλος του κόσμου μας δεν μας έρχεται ούτε από κάποιο σενάριο του Χόλιγουντ, ούτε πρόκειται για αρχαία "προφητεία" ή παράλογη πεποίθηση φανατικών πιστών. Είναι οι επιστήμονες που το λένε, οι οποίοι μπορεί να μην μιλάνε για την καταστροφή του πλανήτη, αλλά σίγουρα προεξοφλούν το τέλος του πολιτισμού όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Η μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Γκοντάρ της NASA προβλέπει ότι σύσσωμος ο ανεπτυγμένος κόσμος οδεύει προς την καταστροφή, αφού ο βιομηχανικός πολιτισμός θα καταρρεύσει μέσα στις επόμενες δεκαετίες…
Διερευνώντας την ανθρώπινη και φυσική δυναμική όλων των ιστορικών παραδειγμάτων οι επιστήμονες εντόπισαν τους κυριότερους παράγοντες, που όταν βρίσκονται σε κρίση, οδηγούν στην παρακμή των πολιτισμών και οι οποίοι φαίνονται να απειλούν και τον δικό μας. Αυτοί είναι: ο πληθυσμός, το κλίμα, το νερό, η γεωργία και η ενέργεια. Όπως εξηγούν, οι παράγοντες αυτοί μπορούν να οδηγήσουν στην κατάρρευση, όταν συσχετίζονται με τρόπο ο οποίος δημιουργεί δυο καίρια κοινωνικά χαρακτηριστικά: "την υπερεκμετάλλευση των πόρων" και τη "διαστρωμάτωση της κοινωνίας στις ελίτ (πλούσιοι) και στις μάζες (φτωχοί)"».
Πηγή: Ειδησεογραφία από τον δικτυακό τόπο «TRIBUNE»
«Καθώς ο κόσμος παρακολουθεί έκπληκτος τα δραματικά γεγονότα των τελευταίων ετών στην Ανατολική Ευρώπη -την κατάρρευση του κομμουνισμού και την αποσύνθεση της Σοβι-
ετικής Ένωσης- ο Φράνσις Φουκουγιάμα προτείνει να στρέψουμε μαζί του την προσοχή μας σε ένα ερώτημα που είχαν θέσει οι μεγάλοι φιλόσοφοι των περασμένων αιώνων: Υπάρχει κάποια κατεύθυνση στην εξελικτική πορεία της ιστορίας της ανθρωπότητας; Και αν η Ιστορία έχει κάποια κατεύθυνση, τότε ποιο είναι το τέλος αυτής της πορείας; Και σε ποιο σημείο αυτής της πορείας, σε σχέση με το τέλος της, βρισκόμαστε τώρα;»
Από την παρουσίαση του βιβλίου:
Francis Fukuyama, Το τέλος της Ιστορίας και ο τελευταίος άνθρωπος
Δημιουργία και Μέλλουσα Κρίση: Από την αρχή μέχρι το τέλος του κόσμουs
«Ο χαιρετισμός αυτός γράφεται από μένα τον Παύλο με το ίδιο μου το χέρι. Όποιος δεν αγαπάει τον Κύριο Ιησού Χριστό ας είναι χωρισμένος από το σώμα τους εκκλησίας. Μαράν αθά – ο Κύριος έρχεται!».
Α Κορ 16, 21-22
«Αυτός που τα επιβεβαιώνει όλα αυτά λέει: "Ναι, έρχομαι σύντομα". "Αμήν· ναι, έλα, Κύριε Ιησού"».
Απ 22, 20
«Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς».
Από το Σύμβολο της Πίστης
«Γιατί ο ίδιος ο Χριστός πρέπει να βασιλεύει ωσότου ο Θεός υποτάξει σ’ αυτόν όλους τους εχθρούς. Ο τελευταίος εχθρός που θα συντριφθεί είναι ο θάνατος».
Α Κορ 15, 25-26
«Πού είναι λοιπόν θάνατε το δηλητηριώδες κεντρί σου; Πού είναι άδη η νίκη σου; Αναστήθηκε ο Χριστός κι εσύ κατανικήθηκες! Αναστήθηκε ο Χριστός και οι δαίμονες έχουν κατακρημνισθεί! Αναστήθηκε ο Χριστός και οι άγγελοι χαίρονται! Αναστήθηκε ο Χριστός και η ζωή κυριαρχεί! Αναστήθηκε ο Χριστός και κανείς νεκρός δεν θα παραμείνει πλέον στο μνήμα!».
Ιωάννης Χρυσόστομος, Κατηχητικός Λόγος
Η Ανάστασις, Μονή Οσίου Λουκά, 11ος αι.
Βασιλεύει μεν ο άδης πάνω στο γένος των ανθρώπων· όμως δεν βασιλεύει αιώνια· διότι, όταν εσύ, κραταιέ, τέθηκες στον τάφο, με τη ζωαρχική παλάμη σου συνέτριψες τις κλειδαριές του θανάτου και κήρυξες λύτρωση αληθινή σ’ αυτούς που από παλιά κοιμόντουσαν εκεί, Σωτήρα, με το να γίνεις ο πρώτος που αναστήθηκε εκ των νεκρών.
Ωδή στ΄
Ας νιώσει αγαλλίαση η κτίση, ας ευφρανθούν όλοι οι άνθρωποι επί της γης· διότι ο εχθρός άδης έχει ηττηθεί κατά κράτος και απογυμνωθεί από τη δύναμή του. Ας ετοιμάσουν οι ευσεβείς γυναίκες τα μύρα τους και ας έλθουν στον τάφο να με προϋπαντήσουν. Τον Αδάμ και την Εύα, μαζί με το καταγόμενο από αυτούς γένος, λυτρώνω και την τρίτη ημέρα θ’ αναστηθώ από τους νεκρούς.
Ωδή θ΄
«Όταν θα έρθει ο Υιός του Ανθρώπου με όλη του τη μεγαλοπρέπεια και θα τον συνοδεύουν όλοι οι άγιοι άγγελοι, θα καθίσει στον βασιλικό θρόνο του. Τότε θα συναχθούν μπροστά του όλα τα έθνη, και θα τους ξεχωρίσει όπως ξεχωρίζει ο βοσκός τα πρόβατα από τα κατσίκια.
Η Μέλλουσα Κρίση, Giotto, 1305(λεπτομέρεια)
Τα πρόβατα θα τα τοποθετήσει στα δεξιά του και τα κατσίκια στ’ αριστερά του. Θα πει τότε ο βασιλιάς σ’ αυτούς που βρίσκονται δεξιά του: "Ελάτε, οι ευλογημένοι απ’ τον Πατέρα μου, κληρονομήστε τη βασιλεία που σας έχει ετοιμαστεί απ’ την αρχή του κόσμου. Γιατί, πείνασα και μου δώσατε να φάω, δίψασα και μου δώσατε να πιω, ήμουν ξένος και με περιμαζέψατε, γυμνός και με ντύσατε, άρρωστος και μ’ επι- σκεφθήκατε, φυλακισμένος κι ήρθατε να με δείτε". Τότε θα του απαντήσουν οι άνθρωποι του Θεού: "Κύριε, πότε σε είδαμε να πεινάς και σε θρέψαμε ή να διψάς και σου δώσαμε να πιεις; Πότε σε είδαμε ξένο και σε περιμαζέψαμε ή γυμνό και σε ντύσαμε; Πότε σε είδαμε άρρωστο ή φυλακισμένο κι ήρθαμε να σε επισκεφθούμε; "Τότε θα τους απαντήσει ο βασιλιάς: "Σας βεβαιώνω πως αφού τα κάνατε αυτά για έναν από τους άσημους αδερφούς μου, τα κάνατε για μένα".
Ύστερα θα πει και σ’ αυτού που βρίσκονται αριστερά του: "Φύγετε από μπροστά μου, καταραμένοι· πηγαίνετε στην αιώνια φωτιά, που έχει ετοιμαστεί για το διάβολο και τους δικούς του. Γιατί, πείνασα και δε μου δώσατε να φάω, δίψασα και δε μου δώσατε να πιω, ήμουν ξένος και δε με περιμαζέψατε, γυμνός και δε με ντύσατε, άρρωστος και φυλακισμένος και δεν ήρθατε να με δείτε". Τότε θα του απαντήσουν κι αυτοί: "Κύριε, πότε σε είδαμε πεινασμένο ή διψασμένο ή ξένο ή γυμνό ή άρρωστο ή φυλακισμένο και δε σε υπηρετήσαμε;" Και θα τους απαντήσει: "Σας βεβαιώνω πως αφού δεν τα κάνατε αυτά για έναν από τους άσημους αδερφούς μου, δεν τα κάνατε ούτε για μένα". Αυτοί λοιπόν θα πάνε στην αιώνια τιμωρία, ενώ οι δίκαιοι στην αιώνια ζωή».
Μτ 25, 31-46
Η Μέλλουσα Κρίση (λεπτομέρεια)
«Κι είδα ένα λευκό θρόνο κι εκείνον που καθόταν σ’ αυτόν. Η γη κι ο ουρανός έφυγαν από μπροστά του κι εξαφανίστηκαν. Και είδα τους νεκρούς, μεγάλους και μικρούς, να στέκονται μπροστά στο θρόνο. Ανοίχτηκαν βιβλία, κι ύστερα ανοίχτηκε ένα άλλο βιβλίο, το βιβλίο της ζωής. Και κρίθηκαν οι νεκροί ανάλογα με τα έργα τους, που ήταν γραμμένα στα βιβλία».
Απ 20, 11-14
«Είδα αυτό το όνειρο. Ένας άνθρωπος παρουσιαζόταν στο κριτήριο του Κυρίου:
Φολλερώ Ρ., Γάλλος ανθρωπιστής και ιεραπόστολος
Στην παραβολή του πλουσίου και του πτωχού Λαζάρου (Λκ 16, 19-31), ο Χριστός ονόμασε συμβολικά τη βασιλεία του Θεού «κόλπο Αβραάμ», δηλ. αγκαλιά του Αβραάμ. Η φράση είναι συμβολική και σημαίνει: «κοντά στον Αβραάμ, κοντά στον Θεό».
«Διηγήθηκε ο αββάς Μακάριος ότι, περπατώντας κάποτε στην έρημο, βρήκε πεσμένο στο χώμα το κρανίο ενός νεκρού και, καθώς το σκούντησε με το φοινικένιο ραβδί του, άκουσε φωνή απ’ αυτό. Το ρώτησε: Ποιος είσαι συ;
Μόλις άκουσε αυτά ο γέροντας, αναστέναξε βαθιά και είπε: Αλίμονο στη μέρα πού γεννήθηκε ο άνθρωπος ο αμαρτωλός. Καλύτερα θα ήταν να μην είχε γεννηθεί, όπως είπε και για τον Ιούδα ο Κύριος (Μτ 26, 24) [...]».
Από το Γεροντικό
Η πέμπτη σφραγίδα της Αποκάλυψης, Δομ. Θεοτοκόπουλος, 1608
«Και τούτο οφείλουμε να ξέρουμε, ότι ο Θεός δεν τιμωρεί κανέναν στο μέλλον, αλλά ο καθένας κάνει τον εαυτό του δεκτικό στη μετοχή του Θεού. Όμως η μετοχή του Θεού είναι τρυφή, ενώ η αμεθεξία Του, κόλαση. […]
Γιατί τι είναι κόλαση παρά η στέρηση εκείνου που σφοδρά επιθυμεί κανείς; Κατά την αναλογία λοιπόν του πόθου, όσοι ποθούν το Θεό ευφραίνονται και όσοι ποθούν την αμαρτία κολάζονται. […]
Και στην αιωνιότητα ο Θεός παρέχει σ’ όλους τα αγαθά, γιατί είναι πηγή των αγαθών αναβλύζοντας σ’ όλους την αγαθότητα, ενώ ο καθένας καταπώς έκανε δεκτικό τον εαυτό του, μετέχει στο αγαθό […]».
Ιω. Δαμασκηνού, Κατά Μανιχαίων
Η τελική κρίση, Μιχαήλ Άγγελος, 16ος αι.
«Αν κάποιος σας πει "να εδώ είναι ο Μεσσίας" ή "να εκεί είναι", μην τον πιστέψετε. Γιατί θα εμφανιστούν μεσσίες και ψευδοπροφήτες, που θα κάνουν μεγάλα και φοβερά θαύματα, για να σας παραπλανήσουν. […] Γιατί ο Υιός του ανθρώπου θα έλθει τόσο φανερά, όπως η αστραπή που βγαίνει στην ανατολή και φαίνεται ως τη δύση».
Μτ 24, 22 και 27
«"Θα σου δείξω την κόλαση", είπε ο Κύριος σ΄ έναν ραβίνο και τον οδήγησε σε ένα δωμάτιο που είχε στη μέση ένα μεγάλο στρογγυλό τραπέζι. Οι άνθρωποι που κάθονταν γύρω απ’ το τραπέζι ήταν πεινασμένοι και απελπισμένοι. Στη μέση του τραπεζιού βρισκόταν ένα τεράστιο καζάνι με νόστιμο φαγητό που μύριζε καταπληκτικά, ώστε το στόμα του ραβίνου γέμισε σάλιο. Όσοι κάθονταν στο τραπέζι κρατούσαν από ένα κουτάλι με πολύ μακρύ χέρι. Παρόλο που τα κουτάλια έφταναν ίσα - ίσα το καζάνι, τα χερούλια τους ήταν πιο μακριά απ’ τα μπράτσα των ανθρώπων που τα κρατούσαν: έτσι κανένας τους δεν μπορούσε να φάει, γιατί του ήταν αδύνατον να φέρει το φαγητό ως τα χείλη του. Ο ραβίνος είδε ότι η δυστυχία τους ήταν πραγματικά τρομερή.
"Τώρα θα σου δείξω τον Παράδεισο", είπε ο Κύριος, και μπήκαν σ’ ένα άλλο δωμάτιο, ακριβώς το ίδιο όπως το πρώτο. Κι εκεί υπήρχε το ίδιο μεγάλο στρογγυλό τραπέζι, το ίδιο καζάνι με φαγητό. Οι άνθρωποι εδώ, όπως και οι προηγούμενοι, κρατούσαν τα ίδια κουτάλια με μακριά χερούλια-εδώ όμως όλοι ήταν καλοφαγωμένοι και παχουλοί, γελούσαν και συζητούσαν. Ο ραβίνος δεν καταλάβαινε.
"Είναι απλό, αλλά απαιτεί μια συγκεκριμένη ικανότητα", είπε ο Κύριος. "Σ’ αυτό το δωμάτιο, βλέπεις, έμαθαν να ταΐζουν ο ένας τον άλλον"».
Irvin Yalom, Η μάνα και το νόημα της ζωής
Η ταφή του κόμητα Οργκάθ (λεπτομέρεια, Η ουράνια δόξα), Δομ. Θεοτοκόπουλος, 1586-88
«Λοιπόν, αδελφοί μου, να χαίρεστε, να προοδεύετε, να συμπαραστέκεστε ο ένας στον άλλο˙ να μην έχετε διαφωνίες, να έχετε ειρήνη, κι ο Θεός που χαρίζει την αγάπη και την ειρήνη θα είναι μαζί σας».
Β Κορ 13, 11
«Η βασιλεία του Θεού δεν είναι φαγητό και ποτά, αλλά δικαιοσύνη, ειρήνη και χαρά, που δίνει το Άγιο Πνεύμα».
Ρωμ 14, 18
(ανώνυμο), Γ. Σικελιώτης
Δώδεκα παιδιά στους δρόμους, δώδεκα παιδιά,
πήραν τη βροχή στους ώμους, δώδεκα παιδιά,
κράτησαν ψηλά τον ήλιο, κάνανε το κρύο φίλο,
πήγαν πιο μακριά κι απ’ τα πουλιά.
Βρήκαν στην κορφή, την παλιά πληγή,
το χρυσό μαχαίρι του ληστή…
Δώδεκα παιδιά στους δρόμους, δώδεκα σπαθιά,
πήραν το Χριστό στους ώμους δώδεκα παιδιά,
χάραξαν στη γη τους νόμους, άνοιξαν στη νύχτα δρόμους
κι έγινε η αγάπη πιο βαθιά.
Γράψαν μιαν ευχή, να μη ξεχαστεί,
κάτω από το χώμα η γιορτή […]
Χριστοδούλου Δ., Λοΐζος Μ.
Αγωνιστές, Α. Τάσος, 1973-75
Ο άγιος Χριστόφορος
βαστάζει στους ώμους
τον Χριστό
Ο Ευαγγελισμός (λεπτομέρεια, Η συμφωνία των αγγέλων), Δομ. Θεοτοκόπουλος, 1596-1600
«Κάποιος από κείνους που έτρωγαν μαζί με τον Ιησού, του είπε: "Μακάριος όποιος πάρει μέρος στο τραπέζι της βασιλείας του Θεού". Κι ο Ιησούς του είπε: "Ένας άνθρωπος ετοίμασε μεγάλο δείπνο και κάλεσε πολλούς. Όταν ήρθε η ώρα του δείπνου, έστειλε το δούλο του να πει στους καλεσμένους: "Ελάτε, όλα είναι πια έτοιμα". Τότε άρχισαν, ο ένας μετά τον άλλο, να βρίσκουν δικαιολογίες: Ο πρώτος του είπε: "Έχω αγοράσει ένα χωράφι και πρέπει να πάω να το δω· σε παρακαλώ, θεώρησέ με δικαιολογημένο". Άλλος του είπε: "Έχω αγοράσει πέντε ζευγάρια βόδια και πάω να τα δοκιμάσω· σε παρακαλώ, δικαιολόγησέ με". Κι ένας άλλος του είπε: "Είμαι νιόπαντρος και γι’ αυτό δεν μπορώ να έρθω". Γύρισε ο δούλος εκείνος και τα είπε αυτά στον κύριό του. Τότε ο οικοδεσπότης οργισμένος είπε στο δούλο του: "Πήγαινε γρήγορα στις πλατείες και στους δρόμους της πόλης και φέρε μέσα τους φτωχούς, τους ανάπηρους, τους κουτσούς και τους τυφλούς". Όταν γύρισε ο δούλος τού είπε: "Κύριε, αυτό που πρόσταξες έγινε και υπάρχει ακόμη χώρος". Είπε πάλι ο κύριος στο δούλο: "Πήγαινε έξω από την πόλη στους δρόμους και στα μονοπάτια κι ανάγκασέ τους να έρθουν, για να γεμίσει το σπίτι μου· γιατί σας βεβαιώνω πως κανένας από κείνους που κάλεσα δε θα γευτεί το δείπνο μου"».
Λκ 14, 16-24
«Όταν ρωτήθηκε από τους Φαρισαίους ο Ιησούς πότε έρχεται η βασιλεία του Θεού, τούς απάντησε: "Η βασιλεία του Θεού δεν έρχεται με τρόπο φανερό σε όλους. Δε θα πούνε "να, εδώ είναι" ή "εκεί", γιατί η βασιλεία του Θεού είναι κιόλας ανάμεσά σας».
Λκ, 17, 21
H ετοιμασία του Θρόνου, Μητρόπολη Μυστρά, 13ος αι.
«Σας βεβαιώνω πως υπάρχουν μερικοί ανάμεσα σ’ αυτούς που βρίσκονται εδώ, οι οποίοι δε θα γευτούν το θάνατο, πριν δουν να έρχεται δυναμικά η βασιλεία του Θεού».
Μκ 9, 1
«Η βασιλεία των ουρανών μοιάζει επίσης με θησαυρό κρυμμένο στο χωράφι, που τον βρήκε ένας άνθρωπος και τον έκρυψε, κι όλος χαρά πάει και πουλάει όλα όσα έχει κι αγοράζει εκείνο το χωράφι».
Μτ 13, 44
«Η βασιλεία των ουρανών πάλι μοιάζει μ’ έναν έμπορο, που ζητούσε να βρει όμορφα μαργαριτάρια. Κι όταν βρήκε ένα πανάκριβο μαργαριτάρι, πήγε και πούλησε όλα όσα είχε και το αγόρασε».
Μτ 13, 45
Δραστηριότητες
«Αυτό το βιβλίο περιέχει την αποκάλυψη που έδωσε ο Θεός στον Ιησού Χριστό, για να φανερώσει στους δούλους του αυτά που είναι καθορισμένα να γίνουν πολύ σύντομα».
Απ 1, 1
«Εγώ είμαι το Άλφα και το Ωμέγα, λέει το Θεός, ο Παντοκράτορας Κύριος, αυτός που αληθινά υπάρχει και υπήρχε και θα ’ρθει».
Απ 1, 8
«Νύχτα δεν θα υπάρχει πια, και δεν χρειάζεται ο φως το λυχναριού ή του ήλιου, γιατί ο Κύριος θα φέγγει πάνω τους, και θα βασιλεύουν αιώνια»
Απ 22, 5
«"Να έρχομαι σύντομα", λέει ο Ιησούς, και "φέρνω μαζί μου την ανταμοιβή, για να ανταποδώσω στον καθένα ανάλογα με τα έργα του. Εγώ είμαι το Άλφα και το Ωμέγα, ο πρώτος και ο έσχατος, η αρχή και το τέλος"».
Απ 22, 12-13
«Το Πνεύμα και η νύφη λένε: "Έλα". Κι όποιος ακούει ας πει: «Έλα». Όποιος διψάει ας έρθει, όποιος θέλει ας πάρει δωρεάν το νερό της ζωής».
Απ 22, 17
Ο Χριστός το Α και το Ω, κατακόμβη Commodilla, Ρώμη, 3-4ος αι.
«Στην αρχή ο Θεός δημιούργησε τον ουρανό και τη γη. Η γη όμως ήταν έρημη και ασχημάτιστη, ήταν πάνω στην άβυσσο, και πάνω στα νερά έπνεε Πνεύμα Θεού».
Γεν 1, 1
«Ο Θεός είδε τα δημιουργήματά του και ήταν όλα πάρα πολύ καλά».
Γεν 1, 31
«Την έβδομη ημέρα την ευλόγησε και την καθαγίασε, γιατί αυτήν την ημέρα ολοκλήρωσε τη δημιουργία του και αναπαύθηκε».
Γεν 2, 3
«Τότε ο Κύριος ο Θεός είπε στο φίδι… «Έχθρα θα βάλω ανάμεσα σ’ εσένα και στη γυναίκα, κι ανάμεσα στο σπέρμα σου και το σπέρμα της. Εκείνος θα σου συντρίψει το κεφάλι κι εσύ θα του πληγώσεις τη φτέρνα»».
Γεν 3, 14-15
«Ο Κύριος ο Θεός έδιωξε τον άνθρωπο από τον κήπο της Εδέμ, για να καλλιεργεί τη γη απ’ την οποία είχε προέλθει».
Γεν 3, 23
«Τότε είδα έναν καινούριο ουρανό και μια καινούρια γη. Ο πρώτος ουρανός κι η πρώτη γη είχαν εξαφανιστεί κι η θάλασσα δεν υπήρχε πια. Κι είδα την άγια πόλη, τη νέα Ιερουσαλήμ, να κατεβαίνει από τον ουρανό, από το Θεό, έτοιμη σαν τη νύφη που στολισμένη περιμένει τον άντρα της. Άκουσα και μια δυνατή φωνή απ’ τον ουρανό να λέει: «Τώρα πια η κατοικία του Θεού είναι μαζί με τους ανθρώπους. Θα κατοικήσει μαζί τους, κι αυτοί θ’ αποτελούν το λαό του. Ο ίδιος ο Θεός θα είναι μαζί τους. Θα διώξει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους, κι ο θάνατος δε θα υπάρχει πια· ούτε πένθος ούτε κλάμα ούτε πόνος θα υπάρχει πια, γιατί τα παλιά πέρασαν».
Και αυτός που καθόταν στο θρόνο είπε: "Να, όλα τα κάνω καινούρια". Και μου λέει: "Γράψε, γιατί τα λόγια μου είναι αληθινά κι αξίζει κανείς να τα εμπιστευθεί"».
Απ 21, 1-5
«Τώρα πια έχετε ντυθεί τον καινούριο άνθρωπο, που ανανεώνεται συνεχώς σύμφωνα με την εικόνα του δημιουργού του, ώστε με τη νέα ζωή του να φτάσει στην τέλεια γνώση του Θεού. Σ’ αυτή τη νέα κατάσταση δεν υπάρχουν πια εθνικοί και Ιουδαίοι, περιτμημένοι κι απερίτμητοι, βάρβαροι, Σκύθες, δούλοι, ελεύθεροι· του Χριστού είναι όλα και ο Χριστός τα διέπει όλα».
Κολ 3,10-11
«Η Ενανθρώπηση και η Ανάσταση του Λυτρωτή είναι οι δύο κορυφαίοι σταθμοί του έργου της απολυτρώσεως. Με την Ενανθρώπηση του Λόγου ο Θεός εισέρχεται στην ιστορία, με την Ανάστασή του ο άνθρωπος εισέρχεται στην αιωνιότητα! Η Ενανθρώπηση είναι η ευλογημένη αρχή η Ανάσταση είναι το θριαμβευτικό πέρας του θείου έργου της σωτηρίας του κόσμου.[…]
Το μέγα γεγονός της Αναστάσεως του Σωτήρα ο άγιος Ειρηναίος το συνδυάζει με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Η πραγματικότητα της Αναστάσεως συνδέεται με την πραγματικότητα της αληθινής μεταβολής του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Αυτός που κοινωνεί με το αναστημένο και αφθαρτοποιημένο Σώμα του Κυρίου, γίνεται και ο ίδιος δυνάμει αναστημένος και αφθαρτοποιημένος εν Χριστώ. […]
Ο Αναστημένος Χριστός, όπως ευστοχότατα θεολόγησε ο μεγάλος αυτός πατέρας της αρχαίας Εκκλησίας μας, ανακεφαλαίωσε στον εαυτό του τον πεσμένο άνθρωπο και με το εκούσιο Πάθος και την Ανάσταση Του συνέτριψε ολοκληρωτικά και μόνιμα το κράτος του διαβόλου και κατήργησε τον "καταστροφέα της κτίσεως". Η Ανάσταση του Σωτήρα μας είναι το επιστέγασμα της αποκαταστάσεως και ανακεφαλαιώσεως του μεταπτωτικού ανθρώπου και ολοκλήρου της δημιουργίας».
Σκόντζος Λ., Η θεολογία της Αναστάσεως του Κυρίου στην περί
ανακεφαλαιώσεως διδασκαλία του αγίου Ειρηναίου (γλωσσική απλούστευση)
Δραστηριότητες
Ποιός είναι ο τρίτος που περπατεί πάντα στο πλάι σου;
Όταν μετρώ, είμαι μονάχα εγώ και συ μαζί μου
Μα όταν κοιτάζω εμπρός τον άσπρο δρόμο
Υπάρχει πάντα κάποιος που περπατεί στο πλάι σου
Γλιστρώντας τυλιγμένος σε καστανό μανδύα, κουκουλωμένος
Αν είναι άντρας αν είναι γυναίκα δεν το ξέρω
Μ’ αυτός εκεί ποιος είναι απ’ τ’ άλλο πλάι σου;
Έλιοτ Τ. Σ., Η Έρημη Χώρα
Δείπνο στους Εμμαούς, Καραβάτζιο, 1606
«Δύο από τους μαθητές του Ιησού πήγαιναν σ’ ένα χωριό που απέχει εξήντα στάδια από την Ιερουσαλήμ και λέγεται Εμμαούς. Αυτοί μιλούσαν μεταξύ τους για όλα όσα είχαν συμβεί.
Καθώς μιλούσαν και συζητούσαν, τους πλησίασε ο ίδιος ο Ιησούς και βάδιζε μαζί τους. Τα μάτια τους όμως εμποδίζονταν, έτσι που να μην τον αναγνωρίζουν. Ο Ιησούς τους ρώτησε: "Για ποιο ζήτημα μιλάτε μεταξύ σας τόσο έντονα, έτσι που περπατάτε σκυθρωποί; " Ο ένας, που ονομαζόταν Κλεόπας, του αποκρίθηκε: "Μονάχος ζεις εσύ στην Ιερουσαλήμ και δεν έμαθες τα όσα έγιναν εκεί αυτές τις μέρες;" "Ποια;" τους ρώτησε. "Αυτά", του λένε, "με τον Ιησού από τη Ναζαρέτ, που ήταν προφήτης δυνατός σε έργα και σε λόγια ενώπιον του Θεού και ολόκληρου του λαού. Πώς τον παρέδωσαν οι αρχιερείς και οι άρχοντές μας να καταδικαστεί σε θάνατο και τον σταύρωσαν. Εμείς ελπίζαμε ότι αυτός είναι εκείνος που έμελλε να ελευθερώσει το λαό Ισραήλ. Αντίθετα, είναι η τρίτη μέρα σήμερα από τότε που έγιναν αυτά και δεν έχει συμβεί τίποτα. Επιπλέον, μας αναστάτωσαν και μερικές γυναίκες από τον κύκλο μας. Πήγαν πρωί πρωί στον τάφο και δε βρήκαν το σώμα του. Ήρθαν λοιπόν και μας έλεγαν ότι είδαν οπτασία αγγέλων, οι οποίοι τους είπαν ότι αυτός ζει. Τότε μερικοί από τους δικούς μας πήγαν στο μνήμα και διαπίστωσαν τα ίδια που έλεγαν και οι γυναίκες, αυτόν όμως δεν τον είδαν". Τότε ο Ιησούς τους είπε: "Ανόητοι, που η καρδιά σας αργεί να πιστέψει όλα όσα είπαν οι προφήτες. Αυτά δεν έπρεπε να πάθει ο Μεσσίας και να δοξαστεί;" Και αρχίζοντας από τα βιβλία του Μωυσή και όλων των προφητών, τους εξήγησε όσα αναφέρονταν στις Γραφές για τον εαυτό του.
Όταν πλησίασαν στο χωριό που πήγαιναν, αυτός προσποιήθηκε πως πηγαίνει πιο μακριά. Εκείνοι όμως τον πίεζαν και του έλεγαν: "Μείνε μαζί μας, γιατί πλησιάζει το βράδυ και η μέρα ήδη τελειώνει". Μπήκε λοιπόν στο χωριό για να μείνει μαζί τους. Την ώρα που κάθισε μαζί τους για φαγητό, πήρε το ψωμί, το ευλόγησε και, αφού το έκοψε σε κομμάτια, τους έδωσε. Τότε ανοίχτηκαν τα μάτια τους και κατάλαβαν ποιος είναι. Εκείνος όμως έγινε άφαντος».
Λκ 24, 13-35
«Ο άνθρωπος, λοιπόν, βιώνει τα έσχατα, τη Βασιλεία του Θεού, στη θεία Ευχαριστία… Εκεί, πλέον, βιώνομε τη Βασιλεία του Θεού μέσα στη Θεία Λειτουργία, σαν μια αποκάλυψη της μελλοντικής καταστάσεως των πραγμάτων… Γι’ αυτό εμείς οι Ορθόδοξοι βιώνουμε την Εκκλησία με τρόπους που πολλές φορές σκανδαλίζουν τους ετεροδόξους. Έχει, παραδείγματος χάριν, η Εκκλησία μας και η Θεία Ευχαριστία μια ιδιαίτερη λαμπρότητα: πολύ φώς, λαμπρά άμφια, ωραία ψαλμωδία, ωραίες εικόνες, ωραία χρώματα. Όλα αυτά αποβλέπουν σε έναν σκοπό: στο να απεικονίσουν την Βασιλεία του Θεού σε μας και να μας κάνουν να την προγευθούμε. [...] Βιώνοντας, λοιπόν, τη Θεία Ευχαριστία ως Χριστοκεντρική Σύναξη και ως εικόνα της Βασιλείας του Θεού, της συνάξεως δηλαδή όλων γύρω από το πρόσωπο του Χριστού, αποκτά ο Ορθόδοξος πιστός μια ιδιαίτερη εκτίμηση, ευλάβεια και σεβασμό προς τους λειτουργούς της Εκκλησίας, προς αυτούς που εικονίζουν τα έσχατα, και ιδιαιτέρως προς
αυτούς που εικονίζουν το πρόσωπο του Χριστού, όπως είναι ο επίσκοπος, που είναι ο κατ’ εξοχήν προεστώς της ευχαριστιακής συνάξεως… Και είναι κάτι που πρέπει να το διδάσκουμε στα παιδιά, και σε όλα τα μέλη της Εκκλησίας ως ουσιαστικό στοιχείο της πίστεως μας.
Ιωάννης, Μητροπολίτης Περγάμου, Η βίωση του μυστηρίου της Εκκλησίας
Ο Μυστικός Δείπνος, σύγχρονη Κοπτική εικόνα
Ουράνια Θεία Λειτουργία και Ο Μέγας Αρχιερεύς, τοιχογραφία και βιτρό,
ναός Άγ. Τίτου Ηρακλείου Κρήτης
«Μικρό παιδί όταν ήμουν, σαν μικρό παιδί μιλούσα, αισθανόμουν και σκεφτόμουν. Άντρας πια όταν έγινα, κατήργησα τους τρόπους του μικρού παιδιού. Αλήθεια, τώρα βλέπου-
με τα πράγματα θαμπά, σαν μέσα από μεταλλικό καθρέφτη· τότε όμως πρόσωπο με πρόσωπο θα δούμε το Θεό. Τώρα γνωρίζω μόνο ένα μέρος, τότε όμως θα γνωρίσω με πληρότητα, όπως και ο Θεός μ’ έχει γνωρίσει».
Α Κορ 13, 11-12
Η Μεταμόρφωση του Χριστού, Θεοφάνης ο Κρης, 1570
Δραστηριότητες
Χρήσιμες σημειώσεις - Άλλο υλικό
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................