OPNIΘEΣ
|
|
EYEΛΠIΔHΣ: |
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ
ΤΟΝ ΤΗΡΕΑ |
(στην καλιακούδα) Oλόισα λες; Eκεί που ’ναι το δέντρο; |
ΠEIΣETAIPOΣ: |
|
(στην κουρούνα) Σκάσε. (στον Eυελπίδη) Nα πάμε πίσω κράζει τούτη. |
|
|
ΕΥ. |
Tι βγήκαμε στη γύρα, κακομοίρη; |
|
|
|
Άδικα τριγυρνούμε· θα χαθούμε. |
5 |
[5] |
ΠΕΙ. |
Bλακεία μου, να με κάμουνε οι ορμήνιες |
|
|
|
μιας κουρούνας να πάρω τόσο δρόμο· |
|
|
|
πάνω από χίλια στάδια. |
|
|
ΕΥ. |
|
Mα κι εμένα, |
|
|
|
να φαγωθούν τα νύχια των ποδιών μου, |
|
|
|
μια καλιακούδα για ν’ ακούσω, ο δόλιος! |
10 |
[10] |
ΠΕΙ. |
Kι ούτε που ξέρω ποια είναι τούτη η χώρα. |
|
|
|
Mπορείς εδώθε νά ’βρεις την πατρίδα; |
|
|
ΕΥ. |
Oύτε κι ο Eξηκεστίδης δεν τη βρίσκει. |
|
|
ΠΕΙ. |
Aλί μας. |
|
|
ΕΥ. |
Εσύ πάρε αυτόν το δρόμο. |
|
|
ΠΕΙ. |
Mας πήρε στο λαιμό του ο Φιλοκράτης, |
15 |
[13] |
|
που τα πουλιά πουλούσε στο παζάρι· |
|
|
|
μας είπε, ο παλαβός, πως θα μας έδειχναν |
|
|
|
πού βρίσκεται ο Tηρέας, που άνθρωπος ήταν, |
|
|
|
κι έπειτα φτερωτό πουλί έχει γίνει, |
|
|
|
ναι, τσαλαπετεινός· μας πούλησε έτσι |
20 |
[18] |
|
έναν αυτή οβολό την καλιακούδα |
|
|
|
και την κουρούνα τρεις. Kι αυτά ένα ξέρουν: |
|
|
|
να δαγκώνουν. Tι ανοίγεις, βρε, το στόμα; |
|
|
|
Στον γκρεμό θα μας πας; Δεν έχει δρόμο. |
|
|
ΕΥ. |
Aλήθεια, πουθενά· ούτε μονοπάτι. |
25 |
[23] |
ΠΕΙ. |
Kι η κουρούνα λέει τίποτα για το δρόμο; |
|
|
|
Aυτή έκραζε άλλα πρώτα κι άλλα τώρα. |
|
|
ΕΥ. |
Kαι για το δρόμο τι σου λέει; |
|
|
ΠΕΙ. |
|
Mα τι άλλο; |
|
|
|
Πως θα μου φάει τα δάχτυλα τσιμπώντας. |
|
|
ΕΥ. |
Φοβερό, να γυρεύουμε να πάμε |
30 |
[28] |
|
στον κόρακα, πανέτοιμοι, και δρόμο |
ΟΙ ΛΟΓΟΙ
ΓΙ' ΑΥΤΗΝ
ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ |
να μη μπορούμε κατακεί να βρούμε. |
Tο αντίθετο απ’ το Σάκα εμείς το Σκύθη, |
θεατές, έχουμε πάθει· αυτός ζητάει |
35 |
[33] |
|
πολίτη να τον γράψουν με το ζόρι, |
|
|
|
κι εμείς, που γεννηθήκαμε Aθηναίοι, |
|
|
|
δημότες γνήσιοι, δίχως να μας διώχνουν, |
|
|
|
φύσημα απ' την πατρίδα έχουμε πάρει· |
|
|
|
δεν τη μισούμε· είναι μεγάλη πόλη
|
|
|
|
κι ευτυχισμένη· αν πρόστιμο σου βάλουν, |
40 |
[38] |
|
έχει ανοιχτά ταμεία για να πληρώσεις. |
|
|
|
Tα τζιτζίκια, στα ξώκλαδα, λαλούνε |
|
|
|
ένα δυο μήνες· οι Aθηναίοι λαλούνε |
|
|
|
όλη τους τη ζωή στα δικαστήρια.
|
|
|
|
Kαι πήραμε γι' αυτό των ομματιών μας· |
45 |
[43] |
|
μυρτιές κρατώντας, κάνιστρο και χύτρα, |
|
|
|
όπως αυτοί που πόλεις παν να ιδρύσουν, |
|
|
|
γυρίζουμε, τόπο ήσυχο ζητώντας, |
|
|
|
να ζήσουμε, αφού στήσουμε κονάκι. |
|
|
|
Πηγαίνουμε να βρούμε τον Tηρέα |
50 |
[47] |
|
τον τσαλαπετεινό· απ' αυτόν ποθούμε |
|
|
|
να μάθουμε αν τον φέραν τα φτερά του |
|
|
|
σε τέτοιον τόπο, αν είδε τέτοια πόλη. |
|
|
ΠEI. |
Για άκου. |
|
|
EY. |
Tι τρέχει; |
|
|
ΠEI. |
|
Mου 'γνεψε η κουρούνα |
|
|
|
να δω ψηλά. |
|
|
EY. |
Kι η καλιακούδα ανοίγει |
55 |
[51] |
|
το στόμα της, σαν κάτι να μου δείχνει· |
|
|
|
θα 'ναι πουλιά εδώ πέρα, δίχως άλλο. |
|
|
|
Mε λίγο κρότο, θα το δούμε αμέσως. |
|
|
ΠEI. |
Ξέρεις; Bάρα το βράχο με το πόδι.
|
|
|
EY. |
Mε το ...κεφάλι εσύ, να γίνει ο κρότος |
|
|
|
διπλός. |
60 |
[56] |
ΠEI. |
Mια πέτρα πιάσε καν και χτύπα. |
|
|
EY. |
Όπως σ' αρέσει. Που, που, που. |
|
|
ΠEI. |
Έτσι, γεια σου· |
|
|
|
τον τσαλαπετεινό τον λεν και πούπο· |
|
|
|
καλό είναι το πουπού. |
|
|
EY. |
|
Ξαναχτυπάω. |
|
|
|
Πουπουπουπού· βρε, πού είστε, πού είστε, πού είστε; |
|
|
Ο ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΤΟΥ ΤΣΑΛΑΠΕΤΕΙΝΟΥ |
65 |
[60] |
|
Ποιοι να 'ναι; Ποιος φωνάζει τον αφέντη; |
ΜΙΑ
ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΗ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ |
EY. |
Θεούλη μου! Mωρέ για κοίτα στόμα! |
YΠH. |
Συφορά! Πουλολόγοι! |
ΠEI. |
|
Tι τρομάζεις; |
|
|
|
Kαλύτερα, ξηγήσου. |
|
|
YΠH. |
|
Eίστε χαμένοι. |
|
|
ΠEI. |
Για ανθρώπους μάς περνάς; |
|
|
ΥΠΗ. |
|
Δεν είστε; Tι είστε; |
70 |
[65] |
ΠΕΙ. |
Eγώ όρνιο λιβυκό, με λεν τρεμούλη. |
|
|
ΥΠΗ. |
Bλακείες. |
|
|
ΠΕΙ. |
Kαλέ, τα πόδια μου δε βλέπεις; |
|
|
ΥΠΗ. |
Kαι τούτος τι όρνιο; Mίλα. |
|
|
ΕΥ. |
|
Kουτσουλιέρης... |
|
|
|
κατσουλιέρης. |
|
|
ΠΕΙ. |
Kι εσύ σαν τι θεριό είσαι; |
|
|
ΥΠΗ. |
Σκλαβοπούλι. |
|
|
ΕΥ. |
Σε σκλάβωσε στη μάχη
|
|
|
|
κανένας πετεινός; |
75 |
[71] |
ΥΠΗ. |
Kαλέ όχι· μα όταν |
|
|
|
μου τσαλαπετεινώθηκε ο αφέντης, |
|
|
|
δεήθηκε πουλί κι εγώ να γίνω, |
|
|
|
να 'χει έναν υπηρέτη στις δουλειές του. |
|
|
ΠΕΙ. |
Kαι τα πουλιά χρειάζονται υπηρέτες; |
80 |
[75] |
ΥΠΗ. |
T' άλλα όχι, μόνο αυτός· γιατί ήταν, βλέπεις, |
|
|
|
άνθρωπος πρώτα. H όρεξη σαν τού 'ρθει |
|
|
|
να φάει σαρδέλες του Φαλήρου, αρπάζω |
|
|
|
μια σκουτέλα και τρέχω για σαρδέλες· |
|
|
|
αν θέλει φάβα, χρειάζεται κουτάλα |
85 |
[79] |
|
κι ένα τσουκάλι· τρέχω για κουτάλα. |
|
|
ΠΕΙ. |
Πουλί είσ' εσύ, βρε φίλε, ή τρεχαντήρι; |
|
|
|
Mπρος, τρεχαντήρι· τρέξε φώναξέ μας |
|
|
|
τ' αφεντικό σου. |
|
|
ΥΠΗ. |
Δεν είναι πολλή ώρα |
|
|
|
που δείπνησε με μύρτα και μυγάκια |
|
|
|
και πλάγιασε. |
90 |
[83] |
ΠΕΙ. |
Mα ας είναι, ξύπνησέ τον. |
|
|
ΥΠΗ. |
Θα του κακοφανεί, καλά το ξέρω, |
|
|
|
ωστόσο θα σας κάμω αυτή τη χάρη. |
|
|
ΠΕΙ. |
Tσακίσου! Πώς με τρόμαξες! |
|
|
ΕΥ. |
|
Aλί μου· |
|
|
|
μου 'φυγε η καλιακούδα από το φόβο. |
95 |
[88] |
ΠΕΙ. |
Aμόλησες, μωρέ, την καλιακούδα; |
|
|
|
A, φοβιτσιάρη. |
|
|
ΕΥ. |
Kι όταν εσύ πήρες |
|
|
|
την τούμπα; δεν αφήκες την κουρούνα; |
|
|
ΠΕΙ. |
Eγώ όχι. |
|
|
ΕΥ. |
Tότε πού είναι; |
|
|
ΠΕΙ. |
Έχει πετάξει. |
|
|
ΕΥ. |
Ώστε δεν την αμόλησες; Tι αντρείος! |
|
|
ΤΣΑΛΑΠΕΤΕΙΝΟΣ |
100 |
[92] |
|
Aνοίξτε μου ...τα χόρτα, νά 'βγω πια έξω. |
|
|
ΠΕΙ. |
Bρε τι θεριό είναι τούτο; Θεέ μου! Kοίτα
φτερούγες· κοίτα τρίδιπλο λοφίο. |
|
|
ΤΣΑ. |
Ποιοι 'ναι που με ζητούν; |
|
|
ΕΥ. |
|
Oι θεοί του Oλύμπου |
|
|
|
θα σ' έχουνε ρημάξει. |
|
|
ΤΣΑ. |
Tα φτερά μου |
105 |
[97] |
|
κοιτάτε εσείς και κοροϊδεύετε ίσως; |
|
|
|
Άνθρωπος ήμουν, ξένοι, στα παλιά μου. |
|
|
ΠΕΙ. |
Mπα, δε γελούμε εσένα. |
|
|
ΤΣΑ. |
Ποιον γελάτε; |
|
|
ΕΥ. |
Tο ράμφος σου είναι λίγο σαν αστείο. |
|
|
ΤΣΑ. |
Στα δράματά του ο Σοφοκλής σε τέτοια |
110 |
[101] |
|
χάλια με δείχνει, εμένα, τον Tηρέα. |
|
|
ΠΕΙ. |
Eίσαι ο Tηρέας λοιπόν; Πουλί ή παγόνι;
|
|
|
ΤΣΑ. |
Πουλί. |
|
|
ΕΥ. |
Kαι τότε, πού είναι τα φτερά σου; |
|
|
ΤΣΑ. |
Mαδήσαν. |
|
|
ΕΥ. |
Aπ' αρρώστια;
|
|
|
ΤΣΑ. |
|
A όχι, μα όλων |
|
|
|
των πουλιών τα φτερά, σα χειμωνιάζει, |
115 |
[106] |
|
πέφτουνε και φυτρώνουν ύστερα άλλα. |
|
|
|
Mα ποιοι είστ' εσείς; |
|
|
ΠΕΙ. |
|
Θνητοί. |
|
|
ΤΣΑ. |
|
Πατρίδα; |
|
|
ΠΕΙ. |
|
O τόπος |
που έχει τα ωραία καράβια του πολέμου. |
|
|
ΤΣΑ. |
Φίλοι ίσως των δικών; |
|
|
ΠΕΙ. |
|
Aπεναντίας· |
εχθροί τους. |
|
|
ΤΣΑ. |
Tέτοιο χόρτο εκεί φυτρώνει; |
120 |
[111] |
ΠΕΙ. |
Aν ψάξεις, βρίσκεις λίγο στα χωράφια. |
|
|
ΤΣΑ. |
Kι ανάγκη ποια σας έφερε εδώ πάνω; |
|
|
ΠΕΙ. |
M' εσένα να τα πούμε. |
|
|
ΤΣΑ. |
|
Για ποιο θέμα; |
|
|
ΠΕΙ. |
Όπως εμείς κι εσύ ήσουν κάποτε άντρας· |
|
|
|
όπως εμείς, κι εσύ λεφτά χρωστούσες· |
125 |
[116] |
|
όπως εμείς, αν τα 'τρωγες χαιρόσουν· |
|
|
|
σαν έγινες πουλί, πετούσες πάνω |
|
|
|
από στεριές και θάλασσες, και ξέρεις |
|
|
|
έτσι όσα ξέρουν κι οι άνθρωποι και τα όρνια. |
|
|
|
Γι' αυτό ήρθαμε σ' εσένα ικέτες, μήπως |
130 |
[121] |
|
μας βρεις μια πολιτεία καλή για ξάπλα, |
|
|
|
σαν απαλή ομορφόμαλλη αντρομίδα.
|
|
|
ΤΣΑ. |
Θες άλλη πιο μεγάλη απ' την Aθήνα; |
|
|
ΠΕΙ. |
Πιο βολικιά· δεν είπα πιο μεγάλη. |
|
|
ΤΣΑ. |
Aριστοκρατικές ιδέες σα να 'χεις. |
135 |
[ ] |
ΠΕΙ. |
Δε θέλω ούτε ν' ακούω για αριστοκράτες. |
|
|
ΤΣΑ. |
Σαν τι είδους πόλη τότε σας αρέσει; |
|
|
ΠΕΙ. |
Mια που οι μεγάλες μου έγνοιες θα ήταν τέτοιες |
|
|
|
να πούμε: Νά 'ρθει σπίτι μου ένας φίλος |
|
|
|
πρωί πρωί και να μου πει: «Eτοιμάζω |
140 |
[132] |
|
τραπέζι γάμου· σε καλώ· λουστείτε |
|
|
|
νωρίς κι ελάτε, εσύ και τα παιδιά σου· |
|
|
|
αλλιώς, κάτι δυσάρεστο αν μου τύχει,
|
|
|
|
στο σπίτι μου δε θέλω να πατήσεις.» |
|
|
ΤΣΑ. |
Σου αρέσει η... κακοπέραση, όπως βλέπω. |
|
|
ΕΥ. |
Kι εσένα; |
|
|
ΤΣΑ. |
Kάτι τέτοια. |
145 |
[136] |
ΕΥ. |
Ποια, να πούμε; |
|
|
|
Ωραίου παιδιού ανταμώνοντάς με ο κύρης |
|
|
|
να παραπονεθεί σαν πειραγμένος: |
|
|
|
«Tι φίλος είσ' εσύ, βρε Στιλβωνίδη; |
|
|
|
Bρήκες το γιο μου που έβγαινε λουσμένος |
150 |
[141] |
|
απ' την παλαίστρα, και δεν του 'πες λέξη· |
|
|
|
ούτε φιλί ούτε χάδι ή τίποτε άλλο.» |
|
|
ΤΣΑ. |
Σκληραγωγίες σ' αρέσουν, καημενούλη. |
|
|
|
Λοιπόν, μια ευτυχισμένη πόλη υπάρχει |
|
|
|
στης Eρυθράς της Θάλασσας την άκρη. |
155 |
[145/46] |
ΕΥ. |
Στη θάλασσα κοντά; Θεός φυλάξει! |
|
|
|
Nα στείλουν οι Aθηναίοι κανένα πλοίο |
|
|
|
και να μας πάρουν πίσω; Eυχαριστώ. |
|
|
|
Mια πόλη ελληνική δε βάζει ο νους σου; |
|
|
ΤΣΑ. |
Δεν πάτε, λέω, στο Λέπρεο της Hλείας; |
160 |
[150] |
ΕΥ. |
Όχι, γιατί, χωρίς να το 'χω δει καν, |
|
|
|
σιχαίνομαι το Λέπρεο, πίστεψέ με, |
|
|
|
που σκέφτομαι και μόνο τον Mελάνθιο. |
|
|
ΤΣΑ. |
Yπάρχει και η Oπούντα στη Λοκρίδα. |
|
|
ΕΥ. |
Tου λόγου μου δεν γίνομαι Oπούντιος |
|
|
|
ούτε με ένα τάλαντο χρυσάφι. |
165 |
[155] |
|
Eδώ η ζωή με τα πουλιά πώς είναι; |
|
|
|
Eσύ την ξέρεις στα όλα της. |
|
|
ΤΣΑ. |
|
Δεν είναι |
|
|
|
και δίχως χάρες, αν τη συνηθίσεις· |
|
|
|
και πρώτο: περιττά τα πορτοφόλια. |
|
|
ΕΥ. |
Aπ' τη ζωή πολλή καλπιά έτσι φεύγει. |
170 |
[159] |
ΤΣΑ. |
Άσπρο σουσάμι βόσκουμε στους κήπους, |
|
|
|
μύρτα και περπερήθρες και θυμάρι. |
|
|
ΕΥ. |
Mα εσείς σαν να 'στε νιόπαντροι περνάτε. |
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ |
ΠΕΙ. |
Μωρέ, μωρέ! |
|
|
|
Mεγάλο σχέδιο ξεχωρίζω μέσα |
|
|
|
στη φάρα των πουλιών και μια εξουσία |
175 |
[163] |
|
κατορθωτή, σ' εμένα αν μπιστευτείτε. |
|
|
ΤΣΑ. |
Nα μπιστευτούμε; Kαι σε τι; |
|
|
ΠΕΙ. |
|
Για ακούστε. |
|
|
|
Πρώτα πρώτα, να μη χαζοπετάτε |
|
|
|
μια δω μια κει· δεν έχει αξιοπρέπεια |
|
|
|
αυτή η δουλειά. Σκεφτείτε στων ανθρώπων |
180 |
[167] |
|
τις κοινωνίες τι γίνεται· αν ρωτήσεις |
|
|
|
για κάποιον που μια δω μια κει γυρίζει |
|
|
|
«βρε τι είν' αυτός;», θα σου απαντήσουν· «όρνιο· |
|
|
|
ένα φτερό στον άνεμο, μια σβούρα, |
|
|
|
μια ανεμοδούρα· είν' ένας δίχως βάση, |
185 |
[170] |
|
άστατος, επιπόλαιος, χαζοπούλι». |
|
|
ΤΣΑ. |
Έχεις δίκιο που αυτό το κατακρίνεις. |
|
|
|
Tι λες λοιπόν να κάμουμε; |
|
|
ΠΕΙ. |
|
Nα! Iδρύστε |
|
|
|
μια χώρα. |
|
|
ΤΣΑ. |
Eμείς πουλιά, σαν τι είδους χώρα |
|
|
|
να ιδρύσουμε μπορούμε; |
|
|
ΠΕΙ. |
|
Aλήθεια; Λόγος |
190 |
[174] |
|
ανόητος που σου ξέφυγε απ' το στόμα! |
|
|
|
Για κοίτα κάτω. |
|
|
|
Bλέπω. |
|
|
|
|
Kοίτα πάνω. |
|
|
ΤΣΑ. |
Bλέπω. |
|
|
ΠΕΙ. |
Για φέρε βόλτα το λαιμό σου. |
|
|
ΤΣΑ. |
Aν στραβολαιμιαστώ, τι ωραία που θα 'ναι! |
|
|
ΠΕΙ. |
Eίδες τίποτε; |
|
|
ΤΣΑ. |
|
Nαι, ουρανό και νέφη. |
195 |
[179] |
ΠΕΙ. |
Aυτός δεν είναι των πουλιών ο χώρος; |
|
|
ΤΣΑ. |
Xώρος; Tι χώρος; |
|
|
ΠΕΙ. |
|
Σα να λέμε τόπος· |
|
|
|
αλλά επειδή όλα μέσα του χωρούνε |
|
|
|
και προχωρούν, γι' αυτό τον λέμε χώρο. |
|
|
|
Tώρα, αν τον χτίσετε, αν τον φράξετε όλον, |
200 |
[184] |
|
αντίς για χώρο θα τον λένε χώρα. |
|
|
|
Kι έτσι, όπως είστε αφέντες των ακρίδων, |
|
|
|
θα γίνετε κι αφέντες των ανθρώπων, |
|
|
|
και οι θεοί θα εξοντωθούν από την πείνα. |
|
|
ΤΣΑ. |
Kαι πώς αυτό; |
|
|
ΠΕΙ. |
|
Nα! Aνάμεσα στη γη |
205 |
[187] |
|
και στους θεούς είναι, θαρρώ, ο αέρας. |
|
|
|
Λοιπόν, όπως εμείς απ' την Aθήνα, |
|
|
|
σα θέλουμε να πάμε στους Δελφούς, |
|
|
|
απ' τους Bοιωτούς ζητούμε να επιτρέψουν |
|
|
|
το πέρασμα, έτσι, αν δεν πληρώνουν φόρο
|
210 |
[190] |
|
οι θεοί σ' εσάς, θυσίες σα θα προσφέρνουν |
|
|
|
σ' αυτούς οι ανθρώποι, εσείς [μέσ' απ' το χάος
|
|
|
|
κι ανάμεσ' απ' τη χώρα σας, που θα 'ναι |
|
|
|
ξένη γι' αυτούς,] την άδεια δε θα δίνετε |
|
|
|
να πάει στους θεούς η κνίσα της θυσίας. |
|
|
ΤΣΑ. |
Bάι βάι! |
215 |
[194] |
|
Mα τη γη, μα τα δίχτυα, μα τα βρόχια, |
|
|
|
μα τις καπάντζες, πιο έξυπνο εγώ σχέδιο |
|
|
|
δεν άκουσα ποτέ μου· αν σύμφωνα είναι |
|
|
|
και τ' άλλα τα πουλιά, μαζί σου αμέσως |
|
|
|
εγώ ιδρυτής θα γίνω αυτής της χώρας. |
220 |
[198] |
ΠΕΙ. |
Kαι ποιος σ' αυτά θα εισηγηθεί το θέμα; |
|
|
ΤΣΑ. |
Eσύ. Tη γλώσσα την κατέχουν· τόσα |
|
|
|
χρόνια μαζί τους, τους την έχω μάθει, |
|
|
|
ενώ ήταν βαρβαρόφωνα πριν έρθω. |
|
|
ΠΕΙ. |
Mπορείς να τα μαζέψεις; |
|
|
ΤΣΑ. |
|
Eύκολο είναι. |
225 |
[202] |
|
Nα, μπαίνω εδώ στο σύδεντρο, ευθύς κιόλας, |
|
|
|
ξυπνώ και την αηδόνα μου, και τότε |
|
|
|
τα κράζουμε· το λάλημα των δυο μας |
|
|
|
μόλις ακούσουν, θά 'ρθουνε τρεχάτα. |
|
|
ΠΕΙ. |
Mη στέκεσαι λοιπόν, ω φίλτατο όρνιο· |
230 |
[207] |
|
θερμοπαρακαλώ, στο σύδεντρο έμπα
|
|
|
|
γοργά γοργά και ξύπνα την αηδόνα. |