Η . . . γειτονιά του Σταύρου Ξαρχάκου

Ο Σταύρος Ξαρχάκος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα.

Από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες, έχει αφήσει έντονα τη σφραγίδα του στη σύγχρονη ελληνική μουσική δημιουργία. Παράλληλα, έχει διακριθεί ως ενορχηστρωτής και ως μαέστρος στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών και από τις πρώτες του εμφανίσεις,πολύ νέος ακόμη, στις αρχές της δεκαετίας του ´60, ξεχώρισε ως συνθέτης κινηματογραφικής και θεατρικής μουσικής.

«Το εξώφυλλο του δίσκου με
τη μουσική της ταινίας «Ρε-
μπέτικο».
Το «Ρεμπέτικο» επανασυν-
δέει το λαϊκό τραγούδι με τις
ρεμπέτικες καταβολές του.
Οι μελωδίες και οι στίχοι δί-
νουν την εντύπωση ότι προ-
έρχονται από την εποχή του
ρεμπέτικου τραγουδιού και
όχι ότι επιδιώκουν την ανα-
βίωσή του, πολλά χρόνια με-
τά .

Προς το τέλος της δεκαετίας του ´60, επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στην κλασική μουσική, μελετώντας τις τεχνικές της: αρμονία, σύνθεση και διεύθυνση ορχήστρας. Για το σκοπό αυτό έμεινε αρκετό καιρό στο εξωτερικό, σπουδάζοντας στο Παρίσι και τη Ν. Υόρκη.

Στα τέλη της δεκαετίας του ´70, γνώρισε το μαέστρο και συνθέτη Λέοναρντ Μπερνστάιν, με τον οποίο συνεργάστηκε για αρκετό καιρό ως μαέστρος.

Στην αρχή της σταδιοδρομίας του, έγραψε μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήταν η μουσική του για την κινηματογραφική ταινία «Κόκκινα Φανάρια» το 1963. Τα τραγούδια «Άπονη ζωή», «Φτωχολογιά» και «Παράπονο» έγιναν μεγάλες επιτυχίες. Κάτω από τον ίδιο τίτλο κυκλοφόρησε και ο πρώτος του μεγάλος δίσκος, σε στίχους Λ. Παπαδόπουλου.

Την ίδια περίπου εποχή (γύρω στο 1964), έγραψε τα τραγούδια «Τα δάκρυά μου είναι καυτά» και «Βαρκαρόλα» σε στίχους Β. Γκούφα για την ταινία «Ταξίδι».

Ακολούθησαν τα τραγούδια «Όνειρο δεμένο», «Χάθηκε το φεγγάρι» και «Ο χορός του Σάκαινα» για την ταινία «Λόλα».

Γύρω στο 1966, έγραψε τα τραγούδια «Υπομονή» και «Τα τραίνα που φύγαν».

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του έγραψε μουσική για 21 ταινίες, με κορυφαία αυτή για το «Ρεμπέτικο» του Κώστα Φέρρη, σε στίχους Νίκου
Γκάτσου.

Ηχογράφησε 42 δίσκους και συνεργάστηκε με τους σπουδαιότερους λαϊκούς ερμηνευτές, κάνοντας τεράστιες επιτυχίες.

Επίσης, συνέθεσε μουσική για 15 τηλεοπτικές παραγωγές, καθώς και για αρχαία τραγωδία και διεθνή μπαλέτα.

Ταυτόχρονα, ως αρχιμουσικός, έχει διευθύνει πολλές ορχήστρες σε όλο τον κόσμο.

Πολλά έργα του έχουν βραβευθεί σε μουσικά και κινηματογραφικά φεστιβάλ.

Το Μάιο του 1994 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου «Αντέλφι» της Νέας Υόρκης.

Από τις αρχές του 1995 ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής (ΚΟΕΜ).

Στα έργα του περιλαμβάνονται οι ακόλουθες συνθέσεις για συμφωνική ορχήστρα: «Κυρά-Παναγιά» (1969), «Ένδοψις» (για βαρύτονο και ορχήστρα, σε ποίηση Γ. Σεφέρη, 1979), «Lanto por Ignacio Sanchez Mejias» («Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσιεθ Μεχίας», σε ποίηση του Φ. Γκ. Λόρκα, 1997), «Επισκέπτης» (μουσική πάνω στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Έρικ-Εμάνουελ Σμίτ, 2000) κ.ά.