Δ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ

Εισαγωγικά στοιχεία

Όλες οι ανθρώπινες κοινωνίες διαμορφώνουν αξίες. Οι αξίες αποτελούν κανόνες που ρυθμίζουν και επηρεάζουν τη συμπεριφορά του ανθρώπου και αποτελούν μια αναγκαιότητα γι’ αυτόν. Με τον όρο αξία εννοούμε ότι κάτι μπορεί «να εκτιμηθεί στο πλαίσιο του καλού και του κακού, του ωραίου»κτλ.

Oι αξίες αναφέρονται σε διάφορες πλευρές της ζωής. Eίναι για παράδειγμα κοινωνικές, θρησκευτικές, οικονομικές, φιλοσοφικές και άλλες.

Yπάρχουν αξίες που είναι διαχρονικές, που ισχύουν δηλαδή σε όλες τις εποχές, όπως είναι π.χ. η δικαιοσύνη, η ισότητα, ο αλτρουϊσμός, η ειρήνη κτλ., ενώ άλλες αλλάζουν.

Aκόμη, υπάρχουν αξίες ατομικές, όπως υπάρχουν και ομαδικές που, όταν ισχύουν για μια κοινωνία, αποτελούν συλλογικές αξίες.

Οι ενέργειες, η δράση και η συμπεριφορά κάθε ατόμου μπορεί να διέπονται από διαφορετικές αξίες. Επιπλέον, κάθε άνθρωπος έχει ένα ιδιαίτερο δικό του σύνολο αξιών, το οποίο αποτελεί το σύστημα αξιών του. Στα διάφορα συστήματα αξιών υπάρχει και διαφορετική ιεράρχηση των αξιών. Δηλαδή, κάποιες αξίες τοποθετούνται υψηλότερα στην κλίμακα αυτή της ιεραρχίας έναντι κάποιων άλλων. Οι αξίες αυτές αποτελούν ένα περισσότερο ή λιγότερο οργανωμένο σύνολο.

Οι αξίες που υιοθετεί ένας άνθρωπος διαμορφώνονται εν μέρει από την εκπαίδευση, αλλά

και από την οικογένεια μέσα στην οποία έχει μεγαλώσει και ανατραφεί, από το πολιτιστικό περιβάλλον (από τις πεποιθήσεις που κυριαρχούν ς ’ αυτό, τις δοξασίες κτλ.).

Ένας άλλος παράγοντας που συμβάλλει στην ανάπτυξη αξιών είναι οι προσωπικές ανάγκες κάθε ατόμου, όπως είναι π.χ. η ανάγκη για πληροφόρηση, για κατανόηση, ασφάλεια κ.ά.

Οι αξίες παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Από τη μια πλευρά ασκούν επίδραση στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς μας, ενώ από την άλλη συμβάλλουν στην διατήρηση της συνοχής της κοινωνίας, στο βαθμό που τα μέλη της αποδέχονται και τηρούν τους κοινωνικούς κανόνες.

Οι αξίες προσδιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και εκτιμούμε την πραγματικότητα και τις αποφάσεις που παίρνουμε στη ζωή.

Αν εξετάσουμε τη συμπεριφορά, την εκπαίδευσή μας, το πώς εργαζόμαστε ή διασκεδάζουμε τότε είναι δυνατό να συνειδητοποιήσουμε τις προσωπικές μας αξίες.

Όσο περισσότερο είμαστε σε θέση να συνειδητοποιούμε τις προσωπικές μας αξίες τόσο πιο εύκολα κατανοούμε τη σημασία τους. Αυτό με τη σειρά του μας βοηθά να λαμβάνουμε αποφάσεις που μας ικανοποιούν.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1H

Στον κατάλογο αξιών που ακολουθεί σημείωσε πόσο σημαντική είναι για σένα κάθε αξία.

Αν κάποιες αξίες, σημαντικές για σένα, δεν συμπεριλαμβάνονται στον πίνακα, μπορείς να τις προσθέσεις στο χώρο που διατίθεται γι’ αυτό το σκοπό.

Στη συνέχεια, μπορείς να συγκρίνεις την αξιολόγησή σου με την αξιολόγηση ενός συμμαθητή σου και να συζητήσετε για τις ομοιότητες και τις διαφορές που εντοπίσατε.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2H

Οι άνθρωποι επιλέγουν ένα επάγγελμα για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Συνήθως, όχι μόνο για να κερδίζουν τα απαραίτητα για τη ζωή τους, αλλά και γιατί αυτό είναι σύμφωνο με τις αξίες τους και ικανοποιεί και άλλες ανάγκες τους. Για σένα τι έχει ιδιαίτερη σημασία σε ένα επάγγελμα; Ιεράρχησε τις παρακάτω επαγγελματικές αξίες σύμφωνα με τις δικές σου ανάγκες και τοποθέτησέ τες σύμφωνα με τη δική σου σειρά προτίμησης στη διπλανή στήλη. Έπειτα, συζητήστε στην τάξη τις μεταξύ σας διαφορές στην ιεράρχηση αυτή.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3H

Η δραστηριότητα αυτή πραγματοποιείται σε τρεις φάσεις, με βάση τον πίνακα που ακολουθεί.

Α΄ Φάση: για καθεμία από τις τρεις ομάδες δράσεων που φαίνονται στην αριστερή στήλη γράψε στην αντίστοιχη δεύτερη στήλη του πίνακα τους στόχους που σκέφτεσαι ή επιθυμείς να πραγματοποιήσεις στα επόμενα 5 χρόνια.

Β΄ Φάση: προσπάθησε να εντοπίσεις τις αξίες στις οποίες στηρίζονται οι στόχοι αυτοί και σημείωσέ τες.

Γ΄ Φάση: κάνε στην τέταρτη στήλη ένα σύντομο σχέδιο δράσης για το πώς θα επιτύχεις την πραγματοποίηση των στόχων που έθεσες, μιλώντας δηλαδή για τις ενέργειες στις οποίες πρόκειται να προβείς.