Νεοελληνική Γλώσσα (Γ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή
1. Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ Β. Παρατακτική και υποτακτική σύνδεση των προτάσεων Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος

A EIΣAΓΩΓIKA KEIMENA

Εικόνα  Διαβάστε προσεκτικά τα τέσσερα εισαγωγικά κείμενα και συγκρίνετέ τα. Σε τι μοιάζουν και σε τι διαφέρουν μεταξύ τους ως προς:
– το θέμα στο οποίο αναφέρονται
– την άποψη που παρουσιάζουν για την Ελλάδα
– το ύφος τους
– το κειμενικό είδος στο οποίο ανήκουν

ΕικόναKείμενο 1 [Η συνεισφορά των Eλλήνων]*

Η πραγματική ιστορία της Ελλάδας […] δεν είναι ούτε τα πολιτικά της ούτε οι πόλεμοι. Είναι ο πολιτισμός της. Είναι τα λαμπρά έργα της στην τέχνη, την αρχιτεκτονική, την ποίηση, το δράμα, τη φιλοσοφία και την επιστήμη. Οι Έλληνες ήταν μεγάλοι στοχαστές, μεγάλοι δημιουργοί, εραστές της ομορφιάς και των έργων του πνεύματος. […] Εάν κοιτάξετε τις εικόνες των ελληνικών ναών και τα αγάλματά τους, θα δείτε και μόνοι σας πόσο λεπτή και γεμάτη αληθινή ομορφιά ήταν η τέχνη των Ελλήνων. […]

Οι Έλληνες έκαναν μεγάλη πρόοδο στην επιστήμη. Η σημερινή επιστήμη χρωστά πάρα πολλά στις διαπιστώσεις, στις ανακαλύψεις και στις επιστημονικές θεωρίες των Ελλήνων. Επίσης οι ανακαλύψεις τους στα μαθηματικά, στην αστρονομία και την ιατρική είχαν ανυπολόγιστη αξία για την ανθρωπότητα.

Οι Έλληνες δεν έγιναν ποτέ μεγάλη δύναμη, όπως οι Αιγύπτιοι, οι Ασσύριοι και οι Πέρσες. […] Εκεί που πέτυχαν πάρα πολλά ήταν στο βασίλειο του πνεύματος, στην περιοχή του νου. Εκεί έβαλαν γερά θεμέλια κι εκεί στηρίζεται σήμερα ολόκληρη η ανθρώπινη σκέψη και ολόκληρο το πολιτιστικό οικοδόμημα.

F.C. Happold, Παγκόσμια Ιστορία, μτφρ. Μπάμπης Γραμμένος, εκδ. Άγκυρα, 1996

ΕικόναKείμενο 2 Η Alfa Romeo

Θαύμασα τον Παρθενώνα
και στην κάθε του κολώνα
βρήκα τον χρυσό κανόνα.

Κι’ όπου μπρος μου ο δρόμος βγάζει
και σε πειρασμό με βάζει
δόστου να πατάω το γκάζι.

Όμως σήμερα το λέω
βρίσκω το καλό κι ωραίο
σε μια σπορ ALFA ROMEO.

Με τη δύναμη του λιόντα
και με του πουλιού τα φόντα
πιάνω τα εκατόν ογδόντα.

Καλοκαίρια και χειμώνες
νάναι γύρω μου ελαιώνες
πίσω μου όλ’ οι αιώνες.

Γεια σας θάλασσες και όρη.
Γεια σας κι έχω βάλει πλώρη
για της Αστραπής την κόρη.

Εικόνα

Oδυσσέας Ελύτης,
Τα ρω του έρωτα,
εκδ. Ύψιλον, 1986


* Oι τίτλοι σε αγκύλη είναι επιλογή της συγγραφικής ομάδας.


ΕικόναKείμενο 3 [Η ελληνική κοινωνία αλλάζει]

Πριν από μία δεκαετία περίπου η Ελλάδα έδινε την εντύπωση ενός ενιαίου, ομοιογενούς έθνους, όπου η παρουσία των διαφορετικών (ως προς το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία, την κουλτούρα) ήταν σποραδική ή περιχαρακωμένη σε απομακρυσμένες, συνοριακές περιοχές. Ακόμα και σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο, όπως η Αθήνα, οι περισσότεροι ξένοι έμοιαζαν να είναι οι τουρίστες που κάθε καλοκαίρι προτιμούσαν τον ήλιο και τη θάλασσα της Μεσογείου για τις διακοπές τους.

Ταυτόχρονα οι Έλληνες ήταν ένας λαός μεταναστών. Σε όλο τον 20ό αιώνα η μετανάστευση προς τη Δύση αποτελούσε βασικό στοιχείο της ελληνικής δημογραφικής κίνησης.

Οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Ευρώπη και στα Βαλκάνια τις τελευταίες δύο δεκαετίες έκαναν την Ελλάδα χώρα υποδοχής μαζικού ρεύματος μεταναστών.

Η ενεργή παρουσία των μειονοτήτων στην ελληνική κοινωνία διατάραξε λοιπόν τα τελευταία χρόνια την ως τότε κυρίαρχη εικόνα της αρμονικής εθνικής ομοιογένειας και έθεσε επιτακτικά πλέον το ζήτημα της συνύπαρξης διαφορετικών εθνοπολιτισμικών ομάδων.

Τα παιδιά στο σχολείο καλούνται να μάθουν να ξεχωρίζουν τα κοινά στοιχεία που έχουν μεταξύ τους κουλτούρες που στην πρώτη ματιά μοιάζουν διαφορετικές, να εκτιμούν την αξία άλλων πολιτισμών εκτός από το δικό τους, να αναγνωρίζουν την ετερογένεια, και όχι την ομοιογένεια, ως βασικό χαρακτηριστικό των σύγχρονων κοινωνιών.

Χριστίνα Κουλούρη, «Η ισχύς της πλειονότητας και τα δικαιώματα των “ολίγων”», εφημ. TO ΒΗΜΑ, 1998 (διασκευή)

ΕικόναKείμενο 4 [GREECE]

Eρωτήσεις κατανόησης

  1. KEIMENO 1: Σε ποιους τομείς του παγκόσμιου πολιτισμού πρόσφερε η Ελλάδα κατά το συγγραφέα;
  2. KEIMENO 2: Ποιες όψεις της ελληνικής πραγματικότητας αναγνωρίζετε στο κείμενο; Ποια στοιχεία είναι παλιά, ποια είναι σύγχρονα και ποια διαχρονικά;
  3. KEIMENO 3: Σε τι άλλαξε η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες και για ποιους λόγους; Ποιο ρόλο μπορεί να παίξει το σχολείο στις σύγχρονες συνθήκες;
  4. KEIMENO 4: Ποια εικόνα της Ελλάδας προβάλλει το σκίτσο; Nομίζετε ότι ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα; Tι κάνει το σκίτσο αυτό αστείο; Εκτός από γέλιο, ποια άλλα αισθήματα σας προκαλεί;
Εικόνα

Hλίας Mακρής, περ. «K», εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 2002