Αρχαία Ελληνική Γλώσσα (Γ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Επίμετρο - Ενότητα 1 Επίμετρο - Ενότητα 3 Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος

Ενότητα 2

Στο παρακάτω απόσπασμα από τον Ἐπιτάφιο του Δημοσθένη εξαίρονται οι πεσόντες στη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.), οι οποίοι πολέμησαν κατά του Φιλίππου Β΄της Μακεδονίας και με την ανδρεία τους κέρδισαν αγέραστη δόξα.

Πρῶτον μὲν ἀντὶ μικροῦ χρόνου πολὺν καὶ τὸν ἅπαντ’ εὔκλειαν ἀγήρω καταλείπουσιν, ἐν ᾗ καὶ παῖδες οἱ τούτων ὀνομαστοὶ τραφήσονται καὶ γονεῖς [οἱ τούτων] περίβλεπτοι γηροτροφήσονται, παραψυχὴν τῷ πένθει τὴν τούτων εὔκλειαν ἔχοντες. Ἔπειτα νόσων ἀπαθεῖς τὰ σώματα καὶ λυπῶν ἄπειροι τὰς ψυχάς, ἃς ἐπὶ τοῖς συμβεβηκόσιν οἱ ζῶντες ἔχουσιν, ἐν μεγάλῃ τιμῇ καὶ πολλῷ ζήλῳ τῶν νομιζομένων τυγχάνουσιν. Οὓς γὰρ ἅπασα μὲν ἡ πατρὶς θάπτει δημοσίᾳ, κοινῶν δ’ ἐπαίνων μόνοι τυγχάνουσιν, ποθοῦσι δ’ οὐ μόνοι συγγενεῖς καὶ πολῖται, ἀλλὰ πᾶσαν ὅσην Ἑλλάδα χρὴ προσειπεῖν, συμπεπένθηκεν δὲ καὶ τῆς οἰκουμένης τὸ πλεῖστον μέρος, πῶς οὐ χρὴ τούτους εὐδαίμονας νομίζεσθαι;

Δημοσθένης, Ἐπιτάφιος 32-34

Γλωσσικά σχόλια

πρῶτον   κατ’ αρχάς, πρώτα απ’ όλα
ἀντὶ μικροῦ χρόνου αντί για τον σύντομο χρόνο (του βίου)

πολὺν καὶ τὸν ἅπαντ’ εὔκλειαν ἀγήρω καταλείπουσιν

 αφήνουν στην αιωνιότητα αγέραστη δόξα
ἐν ᾗ μέσα στην οποία
τραφήσονται θα ανατραφούν
περίβλεπτοι γηροτροφήσονται (οριστ. μέλλ. ρ. γηροτροφέομαι, γηροτροφοῦμαι) θα γηροκομηθούν απολαμβάνοντας τον γενικό θαυμασμό
παραψυχὴν τῷ πένθει παρηγοριά στο πένθος
   εὔκλειαν καλή φήμη, δόξα
νόσων ἀπαθεῖς τὰ σώματα απρόσβλητοι σωματικά από αρρώστιες
λυπῶν ἄπειροι τὰς ψυχάς αλώβητοι ψυχικά από λύπες
ἃς ἐπὶ τοῖς συμβεβηκόσιν (δοτ. πληθ. ουδ. γέν. μτχ. παρακ. ρ. συμβαίνω) οἱ ζῶντες ἔχουσιν πράγματα τα οποία αντιμετωπίζουν σε διάφορες περιστάσεις οι ζωντανοί
τῶν νομιζομένων τυγχάνουσιν απολαμβάνουν τις καθιερωμένες τιμές
πᾶσαν ὅσην Ἑλλάδα χρὴ προσειπεῖν (απαρ. αορ. β΄ ρ. προσαγορεύω) ολόκληρη η Ελλάδα πρέπει να πούμε
συμπεπένθηκεν (οριστ. παρακ. ρ. συμπενθέω, συμπενθῶ) δὲ καὶ τῆς οἰκουμένης τὸ πλεῖστον μέρος στο πένθος γι’ αυτούς έχει συμμετάσχει και το μεγαλύτερο μέρος της οικουμένης

Ερωτήσεις

  1. Σύμφωνα με το παραπάνω παράλληλο κείμενο, ποιο κέρδος αποκομίζουν οι πεσόντες στο πεδίο της μάχης;
  2. Τόσο το παραπάνω απόσπασμα όσο και το κείμενο της Ενότητας ανήκουν σε επιτάφιους λόγους. Ποιες θεματικές και υφολογικές ομοιότητες εντοπίζετε ανάμεσα στα δύο αποσπάσματα;