 Ο Αινείας φεύγει από τη φλεγόμενη Τροία κουβαλώντας στους ώμους τον πατέρα του Αγχίση (λεπτομέρεια από τη νωπογραφία Η πυρκαγιά του Μπόργκο του Ραφαήλ, παπικά διαμερίσματα, Βατικανό).
Ένα παράδειγμα σεβασμού προς τους γονείς
Α. Κείμενο
Με τον λόγο του Κατὰ Λεωκράτους ο Λυκούργος (περ. 390-324 π.Χ.), Αθηναίος πολιτικός και ρήτορας, ζήτησε από το δικαστήριο της Ηλιαίας την καταδίκη του συμπολίτη του Λεωκράτη. Αυτός εγκατέλειψε την Αθήνα λίγο πριν από τη μάχη της Χαιρώνειας, επειδή φοβήθηκε ότι η πόλη θα έπεφτε στα χέρια των Μακεδόνων, και κατέφυγε στη Ρόδο, όπου διέδωσε ότι η πόλη είχε ήδη καταληφθεί. Στον λόγο του ο ρήτορας επισημαίνει το χρέος των πολιτών προς το θείο, την πατρίδα, τους νόμους και τους γονείς. Στο απόσπασμα τονίζεται η σημασία του σεβασμού προς τους γονείς.
Λέγεται γοῦν ἐν Σικελίᾳ (εἰ γὰρ καὶ μυθωδέστερόν ἐστιν, ἀλλ’ ἁρμόσει καὶ νῦν ἅπασι τοῖς νεωτέροις ἀκοῦσαι) ἐκ τῆς Αἴτνης ῥύακα πυρὸς γενέσθαι· τοῦτον δὲ ῥεῖν φασιν ἐπί τε τὴν ἄλλην χώραν, καὶ δὴ καὶ πρὸς πόλιν τινὰ τῶν ἐκεῖ κατοικουμένων. Τοὺς μὲν οὖν ἄλλους ὁρμῆσαι πρὸς φυγήν, τὴν αὑτῶν σωτηρίαν ζητοῦντας, ἕνα δέ τινα τῶν νεωτέρων, ὁρῶντα τὸν πατέρα πρεσβύτερον ὄντα καὶ οὐχὶ δυνάμενον ἀποχωρεῖν, ἀλλὰ ἐγκαταλαμβανόμενον ὑπὸ τοῦ πυρός, ἀράμενον φέρειν. Φορτίου δ’ οἶμαι προσγενομένου καὶ αὐτὸς ἐγκατελήφθη. Ὅθεν δὴ καὶ ἄξιον θεωρῆσαι τὸ θεῖον, ὅτι τοῖς ἀνδράσιν τοῖς ἀγαθοῖς εὐμενῶς ἔχει. Λέγεται γὰρ κύκλῳ τὸν τόπον ἐκεῖνον περιρρυῆναι τὸ πῦρ καὶ σωθῆναι τούτους μόνους, ἀφ’ ὧν καὶ τὸ χωρίον ἔτι καὶ νῦν προσαγορεύεσθαι τῶν εὐσεβῶν χῶρον· τοὺς δὲ ταχεῖαν τὴν ἀποχώρησιν ποιησαμένους καὶ τοὺς ἑαυτῶν γονέας ἐγκαταλιπόντας ἅπαντας ἀπολέσθαι.
Λυκοῦργος, Κατὰ Λεωκράτους 95-96
Γλωσσικά σχόλια
| γοῦν |
|
λοιπόν, πράγματι |
| ὁ/ἡ μυθώδης, τὸ μυθῶδες |
αυτός που μοιάζει με μύθο |
|
ἁρμόσει (μέλλ. απρόσ. ρ. ἁρμόττει / ἁρμόζει)
|
θα είναι κατάλληλο |
| ὁ ῥύαξ, τοῦ ῥύακος |
το ρυάκι |
|
ῥεῖν (απαρ. ενεστ. ρ. ῥέω)
|
ότι ρέει, κυλάει |
| ἐγκαταλαμβάνομαι |
παγιδεύομαι μέσα σε κάτι |
|
ἀράμενον (μτχ. αορ. ρ. αἴρομαι)
|
αφού πήρε στους ώμους του (πβ. ν.ε.: άρση) |
| προσγίγνομαι |
προστίθεμαι |
| ὅθεν |
από αυτό το γεγονός |
| θεωρέω, θεωρῶ |
κοιτάζω, παρατηρώ (πβ. ν.ε.: θεωρία, θεώρηση) |
| εὐμενῶς ἔχω |
ευνοώ, έχω φιλικές διαθέσεις |
κύκλῳ τὸν τόπον ἐκεῖνον περιρρυῆναι (απαρ. αορ. β΄ ρ. περιρρέω) |
κύλησε ολόγυρα και περικύκλωσε το μέρος εκείνο |
| τὸ χωρίον |
η περιοχή |
| προσαγορεύομαι |
αποκαλούμαι |
| ὁ χῶρος |
ο τόπος |
|
ἀπολέσθαι (απαρ. αορ. β΄ ρ. ἀπόλλυμαι)
|
ότι χάθηκαν (πβ. ν.ε.: απώλεια) |
Ερμηνευτικά σχόλια
Λέγεται γοῦν ἐν Σικελίᾳ ἐκ τῆς Αἴτνης ῥύακα πυρὸς γενέσθαι: Η Αίτνα είναι ενεργό ακόμη ηφαίστειο της Σικελίας, κοντά στην πόλη της Κατάνης. Σύμφωνα με αρχαίες μαρτυρίες, μία σφοδρότατη έκρηξη του ηφαιστείου σημειώθηκε περίπου το 475 π.Χ.
τὸ θεῖον τοῖς ἀνδράσιν τοῖς ἀγαθοῖς εὐμενῶς ἔχει: Η αντίληψη για τη σχέση θεών και ανθρώπων ήταν διαφορετική κατά καιρούς στην αρχαία Ελλάδα. Έτσι, άλλη σχέση θεού και ανθρώπου παρατηρείται στην ομηρική ποίηση, άλλη στον Ηρόδοτο και άλλη στην τραγωδία. Ο Λυκούργος εδώ, πάντως, υποστηρίζει την ευρύτερα διαδεδομένη αντίληψη ότι οι θεοί βοηθούν τους καλούς και ευσεβείς ανθρώπους. Εντούτοις, για μεγάλο διάστημα οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν και στην κληρονομική ενοχή (βλ. ιδίως Αισχύλο και Ηρόδοτο), σύμφωνα με την οποία ο θεός τιμωρεί όχι τον υπαίτιο αλλά τους απογόνους του.
◗ Να συμπληρώσετε την τρίτη στήλη του πίνακα χαρακτηρίζοντας το α΄ συνθετικό των λέξεων της πρώτης στήλης σύμφωνα με το παράδειγμα:
Σύνθετες λέξεις
Άκλιτη λέξη ως α΄ συνθετικό
| σύνθετη λέξη |
συνθετικά |
το α΄συνθετικό είναι... |
| ἀποχωρέω, ἀποχωρῶ |
ἀπό |
+ |
χωρέω, χωρῶ |
πρόθεση |
| ἐπισκοπέω, ἐπισκοπῶ |
ἐπί |
+ |
σκοπέω, σκοπῶ |
|
| εὐμενής |
εὖ |
+ |
μένος |
|
| εὐσεβής |
εὖ |
+ |
σέβω |
|
| κατοικέω, κατοικῶ |
κατά |
+ |
οἰκέω, οἰκῶ |
|
| περιρρέω |
περί |
+ |
ῥέω |
|
| προσαγορεύω |
πρός |
+ |
ἀγορεύω |
|
| προσγίγνομαι |
πρός |
+ |
γίγνομαι |
|
Ασκήσεις
-
α. Να συμπληρώσετε τη δεύτερη στήλη του πίνακα με λέξεις της α.ε. αντώνυμες αυτών της πρώτης στήλης:
| λέξη |
αντώνυμο |
| ἄπορος |
__________________ |
|
ἀκλεής (= άδοξος) |
__________________ |
| εὐλογέω, εὐλογῶ |
__________________ |
| εὐσεβής |
__________________ |
| δύσελπις |
__________________ |
| δύσνοια |
__________________ |
| δυσδαίμων |
__________________ |
β. Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις της ν.ε. με α΄ συνθετικό το επίρρημα εὖ ή το μόριο δυσ- που να αποδίδουν τις παρακάτω φράσεις:
| αυτός που είναι δύσκολο να επιλυθεί |
→ |
__________________ |
| αυτός που ηχεί ευχάριστα |
→ |
__________________ |
| αυτός που πείθεται δύσκολα |
→ |
__________________ |
| αυτός που θραύεται εύκολα |
→ |
__________________ |
| αυτός που κινείται με δυσκολία, ο αργός |
→ |
__________________ |
| αυτός που προμηνύει δυσάρεστη έκβαση κάποιου πράγματος |
→ |
__________________ |
-
α. Χρησιμοποιώντας προθέσεις ως α΄συνθετικό και το ρήμα ῥέω ως β΄ συνθετικό να σχηματίσετε σύνθετα ρήματα της α.ε. και να γράψετε τη σημασία τους.
β. Να γράψετε στη ν.ε. από δύο σύνθετα ρήματα χρησιμοποιώντας τις προθέσεις ἀμφί, ἀντὶ και παρὰ ως α΄συνθετικό.
-
Να συμπληρώσετε στις παρενθέσεις τους αριθμούς των σύνθετων λέξεων του πλαισίου οι οποίοι αντιστοιχούν στις σημασίες που δίνονται δίπλα:
|
1. πυροδότηση |
α. αυτός που αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες ( ) |
|
2. πυρίμαχος |
β. πρόσωπο που του αρέσει να προκαλεί πυρκαγιές ( ) |
|
3. πυραγός |
γ. αξιωματικός της Πυροσβεστικής ( ) |
|
4. πυρομανής |
δ. η μέριμνα για την αποτροπή ατυχημάτων που προκαλούνται από φωτιά ( ) |
|
5. πυρασφάλεια |
ε. πρόκληση έκρηξης με χρήση ειδικού μηχανισμού ( ) |
Οι λέξεις ἐγκατελήφθη και σωθῆναι του κειμένου της Ενότητας είναι τύποι παθητικού αορίστου. Ποιο κοινό χαρακτηριστικό παρουσιάζουν;
I. Παθητικοί χρόνοι φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων
Στην α.ε. τα ρήματα στη μέση και παθητική διάθεση έχουν τις ίδιες καταλήξεις. Εξαίρεση αποτελούν ο μέλλοντας και ο αόριστος, που σχηματίζουν διαφορετικούς τύπους στην παθητική διάθεση· μάλιστα μερικά ρήματα σχηματίζουν δύο ζεύγη παθητικών χρόνων, τους πρώτους (α΄) και τους δεύτερους (β΄) παθητικούς χρόνους.
1. Α΄παθητικός μέλλοντας
| οριστική |
λυ |
- |
θή |
- |
σομαι |
| ευκτική |
λυ |
- |
θη |
- |
σοίμην |
| απαρέμφατο |
λυ |
- |
θή |
- |
σεσθαι |
| |
λυ |
- |
θη |
- |
σόμενος |
| μετοχή |
λυ |
- |
θη |
- |
σομένη |
| |
λυ |
- |
θη |
- |
σόμενον |
2. Α΄ παθητικός αόριστος
| οριστική |
ἐ |
- |
σώ |
- |
θη |
- |
ν |
← |
καταλήξεις |
Κλίση
| οριστική |
υποτακτική |
ευκτική |
προστακτική |
| ἐ-σώ-θη-ν |
σω-θῶ |
σω-θείη-ν |
— |
| ἐ-σώ-θη-ς |
σω-θῇ-ς |
σω-θείη-ς |
σώ-θη-τι |
| ἐ-σώ-θη |
σω-θῇ |
σω-θείη |
σω-θή-τω |
| ἐ-σώ-θη-μεν |
σω-θῶ-μεν |
σω-θείη-μεν, σω-θεῖ-μεν |
— |
| ἐ-σώ-θη-τε |
σω-θῆ-τε |
σω-θείη-τε, σω-θεῖ-τε |
σώ-θη-τε |
| ἐ-σώ-θη-σαν |
σω-θῶ-σι |
σω-θείη-σαν, σω-θεῖ-εν |
σω-θέ-ντων, σω-θή-τωσαν |
απαρέμφατο: σω-θῆ-ναι μετοχή: σω-θείς, σω-θεῖσα, σω-θέν
➥ Παρατηρήσεις
✦ Τα αφωνόληκτα ρήματα ακολουθούν τους ίδιους κανόνες σχηματισμού και την ίδια κλίση στον παθητικό μέλλοντα και αόριστο, αλλά μεταβάλλουν τον χαρακτήρα τους μπροστά από το -θ- του χρονικού προσφύματος -θη-/-θε-, όπως φαίνεται παρακάτω:
π.χ. λείπομαι → (θ. λειπ-) λειφθήσομαι, ἐλείφθην
λαμβάνομαι → (θ. λαβ-) ἐλήφθην
κηρύττομαι → (θ. κηρυκ-) κηρυχθήσομαι, ἐκηρύχθην
πείθομαι → (θ. πειθ-) πεισθήσομαι, ἐπείσθην
✦ Μερικά ρήματα σχηματίζουν τον παθητικό μέλλοντα και αόριστο α΄ με την προσθήκη ενός -σ- πριν από το πρόσφυμα -θη-, παρόλο που δεν είναι οδοντικόληκτα,
π.χ. ἀκούομαι → ἀκουσθήσομαι, ᾐκούσθην
κελεύομαι → κελευσθήσομαι, ἐκελεύσθην
3. Β΄ παθητικός μέλλοντας και αόριστος
Μερικά ρήματα σχηματίζουν τον παθητικό μέλλοντα και αόριστο με την προσθήκη μετά το θέμα του προσφύματος -η-/-ε- αντί για -θη-/-θε-, π.χ. γραφ-ή-σομαι, ἐγράφ-η-ν. Έτσι σχηματίζονται ο β΄ παθητικός μέλλοντας και ο β΄παθητικός αόριστος. Ο παθητικός μέλλοντας και αόριστος β΄ κλίνονται όπως και οι αντίστοιχοι πρώτοι παθητικοί χρόνοι με τη μόνη διαφορά ότι το β΄ ενικό προστακτικής έχει κατάληξη -θι (αντί για -τι), π.χ. γράφη-θι.
◗ Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις που λείπουν από τον παρακάτω πίνακα και να τονίσετε τους τύπους:
| |
οριστική |
υποτακτική |
ευκτική |
προστακτική |
| α΄εν. |
ἐγράφ-ην |
γραφ.......... |
γραφ.......... |
— |
| β΄εν. |
ἐγράφ......... |
γραφ.......... |
γραφ.......... |
γράφ........ |
| γ΄εν. |
ἐγράφ......... |
γραφ.......... |
γραφ.......... |
γραφ.......... |
| β΄πληθ. |
ἐγράφ......... |
γραφ.......... |
γραφ.......... |
γράφ........ |
απαρέμφατο: γραφ........ μετοχή: γραφ.........., γραφ.........., γραφ.............
ΙΙ. Αυτοπαθητικές αντωνυμίες
Αυτοπαθητικές είναι οι αντωνυμίες που φανερώνουν ότι το ίδιο το υποκείμενο ενεργεί και συγχρόνως δέχεται την ενέργεια (παθαίνει), π.χ. γνῶθι σαυτόν. Επειδή οι τύποι της αυτοπαθητικής αντωνυμίας επέχουν στον λόγο θέση αντικειμένου, η αντωνυμία σχηματίζει μόνο τις πλάγιες πτώσεις.
| |
ενικός αριθμός |
| |
α΄πρόσωπο |
β΄πρόσωπο |
γ΄πρόσωπο |
| αρσενικό |
θηλυκό |
αρσενικό |
θηλυκό |
αρσενικό |
θηλυκό |
ουδέτερο |
| γεν. |
ἐμαυτοῦ |
ἐμαυτῆς |
σεαυτοῦ |
σεαυτῆς |
ἑαυτοῦ |
ἑαυτῆς |
— |
| δοτ. |
ἐμαυτῷ |
ἐμαυτῇ |
σεαυτῷ |
σεαυτῇ |
ἑαυτῷ |
ἑαυτῇ |
— |
| αιτ. |
ἐμαυτόν |
ἐμαυτήν |
σεαυτόν |
σεαυτήν |
ἑαυτόν |
ἑαυτήν |
ἑαυτό |
| |
πληθυντικός αριθμός |
| |
α΄πρόσωπο |
β΄πρόσωπο |
| |
αρσενικό |
θηλυκό |
αρσενικό |
θηλυκό |
| γεν. |
ἡμῶν αὐτῶν |
ἡμῶν αὐτῶν |
ὑμῶν αὐτῶν |
ὑμῶν αὐτῶν |
| δοτ. |
ἡμῖν αὐτοῖς |
ἡμῖν αὐταῖς |
ὑμῖν αὐτοῖς |
ὑμῖν αὐταῖς |
| αιτ. |
ἡμᾶς αὐτούς |
ἡμᾶς αὐτάς |
ὑμᾶς αὐτούς |
ὑμᾶς αὐτάς |
| |
πληθυντικός αριθμός |
| |
γ΄πρόσωπο |
| |
αρσενικό |
θηλυκό |
ουδέτερο |
| γεν. |
ἑαυτῶν ή σφῶν αὐτῶν |
ἑαυτῶν ή σφῶν αὐτῶν |
— |
| δοτ. |
ἑαυτοῖς ή σφίσιν αὐτοῖς |
ἑαυταῖς ή σφίσιν αὐταῖς |
— |
| αιτ. |
ἑαυτούς ή σφᾶς αὐτούς |
ἑαυτάς ή σφᾶς αὐτάς |
ἑαυτά |
Γ2. Σύνταξη
Ποιητικό αίτιο και παθητική σύνταξη
◗ ἐγκαταλαμβάνεται ὑπὸ τοῦ πυρός: Να αναγνωρίσετε τη διάθεση και τον χρόνο του ρήματος και να βρείτε τι δηλώνει ο εμπρόθετος προσδιορισμός.
Τα ρήματα παθητικής διάθεσης φανερώνουν ότι το υποκείμενό τους δέχεται μία ενέργεια από ένα άλλο πρόσωπο ή πράγμα. Ο συντακτικός όρος ο οποίος δηλώνει αυτό το πρόσωπο ή το πράγμα ονομάζεται ποιητικό αίτιο. Στο παράδειγμα του κειμένου το ποιητικό αίτιο εκφέρεται με τη συνηθέστερη μορφή του, δηλ. τον εμπρόθετο προσδιορισμό ὑπό + γενική (πβ. ν.ε.: Σώθηκε από τον ναυαγοσώστη). Άλλες μορφές ποιητικού αιτίου είναι οι ακόλουθες:
ἀπό
ἐκ
παρά
πρός
|
} |
+ γενική |
Ὠφεληθησόμεθα ἀπὸ τῶν ποιητῶν.
Ἡ νῆσος δῶρον ἐκ βασιλέως ἐδόθη.
Παρὰ πάντων ὁμολογεῖται ὅτι οἱ καταλύοντες τὸν δῆμον ἐβούλοντο ἐκεῖνον τῶν πολιτῶν ἐκποδὼν γενέσθαι.
Τὴν κιβωτὸν ἤκουσεν ᾐχμαλωτίσθαι πρὸς τῶν πολεμίων.
|
απρόθετη δοτική, συνήθως με παρακ., υπερσ. ή συντ. μέλλ. ή με ρηματικό επίθετο σε -τὸς ή -τέος |
Ταῦτα ὡμολόγητο ἡμῖν τε καὶ σοί.
Ὁ ποταμός ἐστιν ἡμῖν διαβατέος.
|
Ενώ στην ενεργητική σύνταξη η έμφαση δίνεται στο υποκείμενο που δρα, στην παθητική η έμφαση δίνεται στην πράξη:
| ενεργητική σύνταξη |
παθητική σύνταξη |
| Ὁ βασιλεὺς |
ἐδίωκε |
τοὺς πολεμίους |
Οἱ πολέμιοι |
ἐδιώκοντο |
ὑπὸ τοῦ βασιλέως |
| υποκείμενο |
ρήμα ενεργ. διάθεσης
|
αντικείμενο |
υποκείμενο |
ρήμα
παθ. διάθεσης
|
ποιητικό αίτιο |
|
Ο βασιλιάς καταδίωκε τους εχθρούς
|
Οι εχθροί καταδιώκονταν από τον βασιλιά
|
Ασκήσεις
-
Να κλίνετε το ρ. πέμπω στους χρόνους και στις εγκλίσεις που ζητούνται:
| παθητικός μέλλοντας α΄ |
παθητικός αόριστος α΄ |
| οριστική |
ευκτική |
υποτακτική |
προστακτική |
| ........................ |
.......................... |
................................. |
.............................. |
| ........................ |
.......................... |
................................. |
.............................. |
| ........................ |
.......................... |
................................. |
.............................. |
| ........................ |
.......................... |
................................. |
.............................. |
| ........................ |
.......................... |
................................. |
.............................. |
| ........................ |
.......................... |
................................. |
.............................. |
-
Να μεταφέρετε τους παρακάτω ρηματικούς τύπους στο ίδιο πρόσωπο παθητικού μέλλοντα και αορίστου διατηρώντας σταθερή την έγκλιση:
| |
παθητικός μέλλοντας α΄ |
παθητικός αόριστος α΄ |
| κινδυνεύεται |
............................................ |
............................................ |
| παύοιντο |
............................................ |
............................................ |
| βουλεύσοιο |
............................................ |
............................................ |
| πράττεσθαι |
............................................ |
............................................ |
| ψευσάμενος |
............................................ |
............................................ |
| ἱδρύεσθε |
............................................ |
............................................ |
-
Να ελέγξετε τους παρακάτω ρηματικούς τύπους και να διορθώσετε όσους είναι λανθασμένοι:
| οριστική |
υποτακτική |
ευκτική |
προστακτική |
| κελευθήσῃ |
λειφθεῖς |
κελευθείης |
πεμφθήντων |
| ἐσώθης |
σωθῇς |
σωθείης |
σωθῆτι |
| ἐλείφθησαν |
λείφθωσι |
ληφθείησαν |
λειφθήτω |
| διαλέχθημεν |
διαλεχθόμεν |
διαλεχθείημεν |
διαλέχθετε |
-
Να υπογραμμίσετε την έγκλιση στην οποία βρίσκονται οι ρηματικοί τύποι που δίνονται και να γράψετε τον χρόνο στον οποίο βρίσκονται και τον αντίστοιχο τύπο του ενεστώτα:
| παιδευθήσονται |
(οριστ., ευκτ.) |
____________________ |
____________________ |
| ἱδρυθείης |
(υποτ., ευκτ.) |
____________________ |
____________________ |
| κηρύχθητι |
(προστ., υποτ.) |
____________________ |
____________________ |
| πεισθῇ |
(οριστ., υποτ.) |
____________________ |
____________________ |
-
Στις φράσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε το ποιητικό αίτιο και τον παθητικό τύπο που συμπληρώνει και να γράψετε ποια μορφή έχει:
α. Τῆς μὲν οὖν παιδείας τῆς ὑπὸ τῶν προγόνων καταλειφθείσης (= που κληροδοτήθηκε) καταφρονεῖτε.
β. Ἐλέγετο καὶ τοὺς θεοὺς ὑπὸ Διὸς βασιλεύεσθαι.
γ. Ἡ ἐν Ὀλυμπίᾳ πανήγυρις παρὰ πάντων ἀνθρώπων ἀγαπᾶται καὶ θαυμάζεται.
δ. Οὐκ ἠθέλησεν ἄλλων ἄρχειν, ἀλλ’ εἵλετ᾿ (= προτίμησε) ἐκ τῆς πόλεως ἀδικηθῆναι.
ε. Ὠθούμενοι ὑπ᾿ ἀλλήλων καὶ πατούμενοι, ὑπὸ τοῦ οἰκείου πλήθους ἐφθάρησαν.
στ. Ὁ χρυσὸς ὑμῖν προτιμητέος ἐστίν.
-
Να σχηματίσετε ολοκληρωμένες προτάσεις με τις λέξεις που σας δίνονται, αφού τις τοποθετήσετε στον σωστό τύπο:
α. οἱ Πέρσαι, ὑπό, οἱ βασιλεῖς, ἄρχονται.
β. ἐτιμωρήθη, ὑπό, οἱ πολέμιοι, οὗτος, δικαίως.
γ. οἱ παῖδες, ὑπό, ὁ παιδοτρίβης, διδάσκονται.
-
Να συμπληρώσετε τα κενά γράφοντας στην κατάλληλη πτώση το ουσιαστικό που σας δίνεται σε παρένθεση. Κατόπιν να μεταφέρετε τις προτάσεις στην ενεργητική φωνή και να εξηγήσετε πού δίνεται έμφαση μετά την αλλαγή της σύνταξης:
α. Αἱ ὑδρίαι παρὰ ________________ (οἱ ταμίαι) ἐφυλάττοντο.
β. Ὁ νεανίας ὑπὸ ________________ (Μενέξενος) συλληφθήσεται.
γ. Αἱ εὐεργεσίαι ὑπὸ ________________ (πάντες ἄνθρωποι) καὶ πάλαι καὶ νῦν πανταχοῦ καὶ λέγονται καὶ μνημονεύονται.
δ. Ἐπείσθητε ὑπὸ ________________ (οἱ λόγοι) τοῦ κατηγόρου.
ε. Ἂν ὑπὸ ________________ (ἡ γυνή) ἐξαπατηθῆτε, οὐ μόνον ἔμ᾿ ἀδικήσετε ἀλλὰ καὶ ὑμᾶς αὐτούς.
στ. Ἡμῶν ἡ πόλις τὸ μὲν παλαιὸν ὑπὸ ________________ (οἱ τύραννοι) κατεδουλώθη, τὸ δὲ ὕστερον ὑπὸ ________________ (οἱ τριάκοντα).
Ἰσχυρὸν ὄχλος ἐστίν, οὐκ ἔχει δὲ νοῦν.
Μένανδρος, Γνῶμαι μονόστιχοι 265
|
