6.1 Εφαρμογές της βιοτεχνολογίας
 Εικ. 6.1 Τα διάφορα γαλακτοκομικά
προϊόντα (όπως το γιαούρτι και το τυρί)
παράγονται από γάλα στο οποίο έχουν
προστεθεί κατάλληλοι μικροοργανισμοί.
Οι διάφοροι τύποι γιαουρτιών
διαφέρουν μεταξύ τους. Οι διαφορές
τους οφείλονται στο διαφορετικό είδος
γάλακτος που χρησιμοποιείται (π.χ.
αγελαδινό ή πρόβειο, με πολλά ή λίγα
λιπαρά), στο χρόνο που γίνεται η
επεξεργασία του από
μικροοργανισμούς, καθώς και στην
προσθήκη διάφορων άλλων
συστατικών, όπως είναι οι χυμοί
φρούτων κ.ά. Κάτι ανάλογο ισχύει και
για τους διάφορους τύπους τυριών. Για
να αποκτήσει τη χαρακτηριστική του
γεύση, κάθε τύπος τυριού πρέπει να
ωριμάσει. Πρέπει δηλαδή να
προστεθούν σε αυτό και άλλοι
μικροοργανισμοί, συνήθως μύκητες, με
τη δράση των οποίων το τυρί θα
αποκτήσει τελικά τη χαρακτηριστική του
γεύση και μυρωδιά.
Ο άνθρωπος έχει την ικανότητα να παρατηρεί, να ερευνά και να αξιοποιεί την εμπειρία και τα αποτελέσματα της έρευνάς του σε πρακτικές εφαρμογές της καθημερινής ζωής. Εδώ και χιλιάδες χρόνια εκμεταλλεύεται τις ιδιότητες ορισμένων οργανισμών, με στόχο τη βελτίωση της ζωής του. Καλλιεργεί φυτά, εκτρέφει ζώα και, με τη μέθοδο επιλεγμένων διασταυρώσεων, δημιουργεί οργανισμούς με επιθυμητές ιδιότητες-φαινότυπους. Χρησιμοποιεί διάφορους οργανισμούς (π.χ. βότανα) ως πρώτη ύλη για την παρασκευή φαρμάκων και καλλυντικών. Επιπλέον, με τη βοήθεια συγκεκριμένων μικροοργανισμών παρασκευάζει διάφορα χρήσιμα προϊόντα (τρόφιμα και ποτά), όπως είναι το ψωμί, η μπίρα, το κρασί, το τυρί και το γιαούρτι. Η τεχνολογία κατά την οποία αξιοποιούνται οργανισμοί, βιολογικά συστήματα ή βιολογικές διαδικασίες για την παραγωγή ενός προϊόντος ή την πραγματοποίηση μιας διεργασίας ονομάζεται βιοτεχνολογία.
Το «ξίνισμα» του γάλακτος, που προκαλείται από τη δράση βακτηρίων, υπήρξε πιθανότατα η αφορμή για την παρασκευή γνωστών γαλακτοκομικών προϊόντων. Το γιαούρτι και το τυρί παράγονται από τους κτηνοτρόφους εδώ και πάρα πολλά χρόνια με ενζυμική επεξεργασία του γάλακτος. Η παραγωγή τυριού ξεκινά όπως και η παραγωγή γιαουρτιού, μόνο που, όταν το γάλα αρχίζει να πήζει, αφαιρείται όλο το υγρό, συνήθως τοποθετώντας το μέσα σε ειδικές σακούλες.
Για την παραγωγή κρασιού χρησιμοποιούνται αρχικά οι χυμοί από τα σταφύλια, ενώ για την παραγωγή μπίρας χρησιμοποιούνται κυρίως σπόροι κριθαριού. Και τα δύο περιέχουν σάκχαρα, τα οποία μετατρέπονται σε αλκοόλη με τη βοήθεια ενζύμων διάφορων μικροοργανισμών.
 Εικ. 6.2 Τα σάκχαρα που υπάρχουν στο
αλεύρι μετατρέπονται με τη δράση των
μικροοργανισμών σε αλκοόλη και
διοξείδιο του άνθρακα. Στο τελευταίο
οφείλεται το φούσκωμα του ψωμιού.
|
