Θρησκευτικά (Β Γυμνασίου): Ηλεκτρονικό Βιβλίο

ΠΗΓΕΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

[Όλα τα μεταφρασμένα βιβλικά παραθέματα προέρχονται από τον ιστότοπο της Αμερικανικής Βιβλικής Εταιρείας, πηγή: el.bibles.org]

Marshall McLuhan, Το Μέσο είναι το Μήνυμα (1960)
Ουμπέρτο Έκο, Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή, Ανακοίνωση στο συνέδριο «Vision ’67», Νέα Υόρκη 1967 - περιοδικό Σημειολογία/3, σ. 23
Μισέλ Ρεϊγιάκ, Εικονική Πραγματικότητα, από το Masterclass «Η Εικονική Πραγματικότητα στη Θεσσαλονίκη», 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 3-13 Νοεμβρίου 2016
Σαν να μην έζησα ποτέ - Επιβάτης (1981), Στίχοι: Κώστας Τριπολίτης, Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Παναγιώτη Μιχελή, Αισθητική θεώρηση της Βυζαντινής τέχνης, Ίδρυμα Μιχελή, Αθήνα 2006
Νησιώτης Νίκος, Περί εικονογραφίας, περιοδικό Σύναξη, 24, σ. 105-107, Αθήνα 1987
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. Θ΄, Εκδοτική Αθηνών 2000
M. Kaplan, Βυζάντιο και Ελλάδα, μτφ. Μ. Βαρέπας, εκδόσεις Α. Δεληθανάσης 1995, σ. 158
J.M.Hussey, The Orthodox Church in th Byzantine Empire, Oxford Univercity Press 2010
ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, τόμος Γ΄, ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ 1990
Olivier Clement, Ἡ Θεολογία τῆς Εἰκόνας, http://www. myriobiblos.gr/texts/greek/contacts_clement_theology. html
Φώτης Κόντογλου, Έκφρασις της ορθοδόξου εικονογραφίας, Παπαδημητρίου 2000
Γιάννης Τσαρούχης, Ως στρουθίον μονάζον επί δώματος Καστανιώτης 1990
Σαρδελής Κώστας, Θεοφάνης, ο Έλληνας, Αθήνα 1986
π. Σκλήρης Σταμάτης, Εν εσόπτρω, Γρηγόρης 2002, σ.203
Κώστα Ε. Τσιρόπουλου, Χριστιανικόν Συμπόσιον Δ΄ Ισπανία, Βιβλιοπωλείον της Εστίας 1969, σσ. 207-214
Μάικλ Κάνιελ, Η τέχνη του ιουδαϊσμού, Ντουντούμης 1979
Αναστασίου Γιαννουλάτου, Ίχνη από την αναζήτηση του υπερβατικού, Ακρίτας 2006
Hadith - Bukhari 4:47, Narrated ‘Aisha
Gombrich H. Ernst, Το Χρονικό της Τέχνης, Μορφωτικό Ίδρυμα ΕΤΕ 2011
Βίντια Ντεέτζια, Ινδική τέχνη, Καστανιώτης 2001, σσ. 126-128

Ιώσηπος, Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, Κάκτος 2000, 18, 3, 63-64
Ιώσηπος, Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, Κάκτος, 2000, 20, 9, 1
Τάκιτος Κορνήλιος, Annales, Μορφωτικό Ιδρυμα ΕΤΕ 2012, 15,44
Ωριγένης, Κατά Κέλσου, Αληθής Λόγος PG 11, 1345-1348.
Πασκάλ Μπρυκνέρ, Η αέναη ευφορία, Αστάρτη 2001
Πασκάλ Μπρυκνέρ, Το παράδοξο του έρωτα, Πατάκης 2013
Martin Buber, Two Types of Faith, The Macmillan company, New York 1951
M. K. Gandhi, What Jesus means to me, Navajivan Publishing House, Ahmedabad (INDIA) 1959, εφημερίδα Harijan, 12-6-1937
M. K. Gandhi, What Jesus means to me, Navajivan Publishing House, Ahmedabad (INDIA) 1959, εφημερίδα Young India, 8-12-1927

M. K. Gandhi, What Jesus means to me, Navajivan Publishing House, Ahmedabad (INDIA) 1959, εφημερίδα Harijan, 7-1-1939
James E. McEldowney, My Visit With Mahatma Gandhi, http://www.people.virginia.edu/~pm9k/jem/words/gandhi.html
Νίκος Καζαντζάκης, Ο τελευταίος πειρασμός, εκδόσεις Καζαντζάκη 2008
Τάσος Λειβαδίτης, Ο αδελφός Ιησούς, Ποίηση 3, 1979-1990, Μετρονόμος 2015
Τάσος Λειβαδίτης, Την πόρτα ανοίγω το βράδυ, Ποίηση 3, 1979-1990, Μετρονόμος 2015
ΤΟ ΙΕΡΟ ΚΟΡΑΝΙΟ, Κάκτος 2002
Ο Ιησούς απρόσβλητος από τον πειρασμό τη στιγμή της γέννησής του, Sahih al-Bukhari, Beginning of Creation, https://sunnah.com/bukhari/59
Sahih Muslim, The Book of Destiny (Kitab-ul-Qadr), https://sunnah.com/muslim/46
Ο Ιησούς στη λογοτεχνία του Ισλάμ, Στο δρόμο του χειμάρρου, Αρμός 2005

Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, Το τέλος του ηρωισμού, Ο σύγχρονος άνθρωπος, Δοκίμια, Οι Εκδόσεις των Φίλων 1992, σσ. 301-306
Έριχ Φρομ, Ο φόβος μπροστά στην ελευθερία, Μπουκουμάνης 1971, σσ. 184-185
Ποιος τη ζωή μου - Τα τραγούδια του αγώνα (1974), Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου, Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Άγγελου Τερζάκη, Προσανατολισμός στον αιώνα, Οι Εκδόσεις των φίλων 2000
Μ. Βασιλείου, Εις την μάρτυρα Ιουλίτταν και περί ευχαριστίας, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ, ΤΟΜΟΣ 31ος, PG 31, σσ. 237 – 261
Αββά Δωρόθεου, Επιστολαί διάφοροι, Ετοιμασία 2011, Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου Καρέα (181)
Γρηγορίου Νύσσης, Περί φιλοπτωχείας και ευποιΐας λογ. A’, P.G. 46 στο Ο Θεός μου ο αλλοδαπός, Θανάσης Παπαθανασίου, 2004
Τάσου Λειβαδίτη, Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, Ποίηση 1, 1950-1966, Μετρονόμος 2015
Κάλλιστου Ware, Εικόνα, ελευθερία και δημιουργικότητα, Η εντός ημών Βασιλεία, Ακρίτας 2000, σ. 55
Ισαάκ του Σύρου, Η ελεήμων καρδία, Φιλοκαλία των Νηπτικών και Ασκητικών, Ισαάκ του Σύρου Λόγοι Ασκητικοί ΞΒ-ΠΣΤ, Πατερικές Εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς» 1991
Επίσκοπος Διοκλείας Κάλλιστος (Ware), Ο άνθρωπος ως ιερέας της Δημιουργίας, Η Ορθόδοξη Θεολογία στον 21ο αιώνα, Ίνδικτος 2005
Άγιος Λουκάς ο ιατρός, https://el.orthodoxwiki.org
Γαλάτειας Γρηγοριάδου-Σουρέλη, Μια φορά κι έναν καιρό μαζί μας επερπάτησε η Οσία Φιλοθέη, περιοδικό «Πειραϊκή Εκκλησία», Φεβρουάριος 2001
Αγίου Πορφύριου Καυσοκαλυβίτου, Βίος και Λόγοι, έκδοση Ι. Μ. Χρυσοπηγής, Χανιά 2003, σ. 238
Τάσος Λειβαδίτης, Αγιότητα, Ποίηση, Τόμος Τρίτος, 1979 - 1987, Κέδρος 2009

Νίκος Καζαντζάκης, «Αναφορά στον Γκρέκο», εκδόσεις Καζαντζάκη 2009, σ. 72
Οι «πέντε στύλοι» του Ισλάμ, Χριστιανισμός και θρησκεύματα, Β΄ Γενικού Λυκείου, ΟΕΔΒ, Αθήνα, http://ebooks.edu.gr
Γρηγόριος Ζιάκας, Ο μυστικός ποιητής Maulana Jalaladdin Rumi και η διδασκαλία του, Πουρνάρας 1996
Επιγραφή γραμμένη από τον Ρουμί σε τόπο προσευχής στο Ικόνιο.
Γρηγόριος Ζιάκας, Ο μυστικός ποιητής Maulana Jalaladdin Rumi και η διδασκαλία του, Πουρνάρας 1996
Τσάντογκυα Ουπανισάντ, Χριστιανισμός και θρησκεύματα, Β΄ Γενικού Λυκείου, ΟΕΔΒ, Αθήνα, http://ebooks.edu.gr , σσ. 12-14
Αναστάσιος Γιαννουλάτος, Όψεις Ινδουισμού – Βουδισμού, Αθήνα 1988
Σαμσάρα – Κάρμα, Χριστιανισμός και θρησκεύματα, Β΄ Γενικού Λυκείου, ΟΕΔΒ, Αθήνα, http://ebooks.edu.gr
Αναστάσιος Γιαννουλάτος, Όψεις Ινδουισμού – Βουδισμού, Εκδόσεις Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών 1985
Μπαγκαβάτ-Γκιτά, Ο Κρίσνα διδάσκει στον Αρζούνα τρόπους ένωσης με αυτόν, μτφ. Παντουβάς Θ., Καρδαμίτσας 1991
Νταμμαπάντα, Η οδός της Αλήθειας, 129, 142, 405, Καστανιώτης 1988
Κομφούκιος, Ανάλεκτα (11.12), (17.12), (15.24), (6.30), (1.8), (12.4), (12.5), μτφ. Μαρία Γεωργοπούλου, Οδυσσέας 2004
Λάο Τσε, Τάο τε Τσινγκ, Εισαγωγή - απόδοση Μ.Μεταξά, Δ. Χουλιαράκης, Μελάνι 2007

Μου ’πες φεύγω μετανάστης - Γράμματα στον Μακρυγιάννη (1979), Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου, Μουσική: Ηλίας Ανδριόπουλος
Θανάσης Γιαλκέτσης, Πώς γεννιέται η ξενοφοβία, εφημ. Ελευθεροτυπία/5-7-2009
Η φωνή του Ξένου, Στίχοι, μουσική: Γιώργος Φραντζολάς
Σάρα - Νέα Γη (1996), Στίχοι: Νίνα Ναχμία, Μουσική: Νένα Βενετσάνου
Niemöller, Martin, «First they came for the Socialists», Holocaust Encyclopedia, United States Holocaust Memorial Museum
Παντελής Μπουκάλας, Το τερατώδες κοινό γνώρισμα, εφημ. Καθημερινή, 21-03-2015
Νίκος Εγγονόπουλος, Στην κοιλάδα με τους ροδώνες, Ικαρος 1978
Νορμπέρτο Μπόμπιο, Ορίζοντας τον φανατισμό, εφημ. Ελευθεροτυπία/4-9-2011
Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Οι σκληροί καιροί. Η τραγωδία του εικοστού αιώνα, Οι Εκδόσεις των Φίλων⁹ 1993, σσ. 89-92
Άσμα ασμάτων - Η μπαλάντα του Μαουτχάουζεν (1966), Ποίηση: Ιάκωβος Καμπανέλλης, Mουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Αγίου Επιφανίου, «Δος μοι τούτον τον ξένον», Ιδιόμελον ποίημα της Μ.Παρασκευής, PG 41-43
Κάλλιστος Ware, Ἐπίσκοπος Διοκλείας, Ὁ Ὀρθόδοξος Δρόμος, Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν 1984
Δημητρίου Γόνη, Ιεραποστολικοί αγώνες των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου- Αποτίμηση της προσφοράς τους, http://www.apostoliki-diakonia.gr, 2012

Ο Ιωάννης Χρυσόστομος για την κοινωνική αδικία, P.G. 60,535-538
Φώτης Κόντογλου, Ο καπετάν-Στέλιος κι ο Βασίφεφέντης, Το Αϊβαλί η πατρίδα μου, Αστήρ 1957, σσ. 120-124
Ψαλμός 136 - By the Rivers of Babylon, Μουσική Boney M (1978)
Γρηγόριος Δ. Ζιάκας, Το Ισλάμ ως θρησκεία, http://www.ecclesia.gr/greek/HolySynod/commitees/europe /ziakas_islam.html
Αναστάσιος Γιαννουλάτος, Όψεις Ινδουισμού – Βουδισμού, Αθήνα 1988
Χιούστον Σμιθ, Οι Θρησκείες του κόσμου, Γκοβόστης 1995
Μιχάλης Παπαγιαννάκης, Για μία πολυπολιτισμική σύγχρονη κοινωνία, εφημ. Ελευθεροτυπία/31-12-2006
Ο τρελός Θεός - Στροφή (2009), Στίχοι, Μουσική: Νίκος Πορτοκάλογλου
Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, Ο Θεός μου ο αλλοδαπός, Ακρίτας 2002
Μη με φωνάζεις «ξένο», ντοκυμαντέρ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος, Dialogue Between New Citizens,https://mediavoxgalanakis.wordpress.com/2010/11/26/
Βίλχελμ Ράιχ, Άκου ανθρωπάκο, Γνώση 2012
Τάσου Λειβαδίτη, «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος», Ποίηση 1, 1950-1966, Μετρονόμος 2015

Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Οι σκληροί καιροί, Οι εκδόσεις των Φίλων 1972
Ε. Μακρή-Μπότσαρη, Σύγχρονα προβλήματα εφήβων (2008), ΕΚΠΑ-ΑΣΠΑΙΤΕ, Αθήνα, από το διαδίκτυο
Ε.Π. Παπανούτσος, Πρακτική Φιλοσοφία, Νόηση 2008
«Το πηγάδι της γραφής» - Τένεδος (1991), Στίχοι Θοδωρής Γκόνης Μουσική, Ερμηνεία: Νίκος Ξυδάκης
Το αληθινό παραμύθι της βίας, Ευγένιος Τριβιζάς, http://www.tovima.gr/vimagazino/views/article/?aid=452910
Γιώργος Ιωάννου, Τα παρατσούκλια, Η Σαρκοφάγος, Κέδρος 1992
Οι τραμπούκοι της ζωής μου, Στάθης Τσαγκαρουσιάνος, http://www.lifo.gr/team/tsagar/56445
Μάνος Χατζιδάκις, Σκέψεις και παρατηρήσεις για το αναζωογονημένο φαινόμενο του νεοναζισμού
Ίρβιν Γιάλομ, Η μάνα και το νόημα της ζωής, Άγρα 2007
Σάββας Αγουρίδης, Η ιστορική διάσταση του Filioque, http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=135091
Δημήτριος Β. Γόνης, Πώς φθάσαμε στο θρησκευτικό σχίσμα, http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=132847
G. Ostrogorsky, Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους, Τόμος Β΄, Πατάκης (2012)
Acta et scripta [...] de controversio ecclesiae Graecae et Latinae [...], έκδ. C. Will, Λειψία-Marburg (1861)
Patrologia Orientalis 17, 337 και 338. (Νεοελληνική απόδοση, «Εκκλησία, η νέα πορεία», Γ’ Γυμνασίου, OEΔB, 2003 σ. 185)
Γουλιέλμος της Τύρου, Historia rerum in partibus transmarinis gestarum - Select Documents of European History, έκδ. Laffan, Νέα Υόρκη 1929

Γοδοφρείδος Βιλλεαρδουίνος, Η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης, μτφ. Γ. Αντύπας, Αθήνα 1985
Β. Κρεμμυδάς - Φ. Πισπιρίγκου, Ο μεσαιωνικός κόσμος, Γνώση 1985
Edwin Pears, Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204, μετάφραση: Ιωσήφ Κασσετιάν – Χριστίνα Κασσετιάν, Στοχαστής 2005
Γιάννης Κορδάτος, Ιστορία της Ελλάδας, τόμος VIII, σ.15
Από ομιλία του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα (Μάιος 2001)
Θόδωρος Καρζής, Η γυναίκα στο μεσαίωνα, Φιλλιπότης 1989
Henry Charles Lea, A History of the Inquisition of the Middle Ages, Volume I, σσ. 411 – 414, μτφ. Λάσκαρης Ιατρόπουλος
Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Ιστορία του Ευρωπαϊκού πνεύματος, Β΄, α΄, (1968) Αθήνα, σ. 38 (Ιστορία νεότερη και σύγχρονη, Γ΄ Γυμνασίου, Ο.Ε.Δ.Β., 1998, σ. 27)
Philip Benedict, The Saint Bartholomew’s massacres in the provinces, The Historical Journal, 21, 2 Cambridge University Press 1978, pp. 205-225, μτφ. Λάσκαρης Ιατρόπουλος
Edward Burns, Ευρωπαϊκή Ιστορία, τόμος Α΄, σσ. 152-153
Διακήρυξη του Ουεστμίνστερ (1647), κεφ. 3, άρθρο 3, 5 και 7, μτφ. Λάσκαρης Ιατρόπουλος
G. I. Williamson, The Westminster Confession of Faith: For Study Classes, P & R Publishing (2003) Phillipsburg, New Jersey
Max Weber, Η προτεσταντική Ηθική και το πνεύμα του Καπιταλισμού, Gutenberg 2006
H αλήθεια ελευθερώσει υμάς, Olivier Clement, Ακρίτας, σ.248
Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, εφημερίδα Μακεδονία 6/5/2007
Πασκάλ Μπρυκνέρ, άρθρο στην ιταλική εφημερίδα Il Sole 24 ore, αναδημοσίευση εφημερίδα Ελευθεροτυπία 06/07/2008
Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, Η αγάπη «έξω βάλλει τον φόβο», http://www.vimaorthodoxias.gr/
Λευκή κορδέλα -Μαύρη εκπαίδευση Από συνέντευξη του σκηνοθέτη Μίχαελ Χάνεκε στον Οbserver
Πηνελόπη Δέλτα, Η ζωή του Χριστού, https://el.wikisource.org
Αναστάσιος Γιαννουλάτος, Ισλάμ, Θρησκειολογική επισκόπησις, Αθήνα 1985
Γρηγόριος Δ. Ζιάκας, Το Ισλάμ ως θρησκεία, http://www.ecclesia.gr
3000 χρόνια πόνου για τους Ντάλιτ, http://www.europarl.europa.eu
Ομιλία του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ προς τους αντιπροσώπους Χριστιανικών Εκκλησιών, Εκκλησιαστικών Κοινοτήτων και Παγκόσμιων Θρησκειών, στη Βασιλική του Αγ. Φραγκίσκου (27 Οκτωβρίου 1986) Πηγή: http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/, μτφ. Λάσκαρης Ιατρόπουλος
Θρησκευτική ετερότητα και διαπολιτισμική εκπαίδευση: ένα βοήθημα για τα σχολεία. επιμ. John Keast, μτφ. Ναυσικά Χαραλαμπίδου Άγγελος Βαλλιανάτος. επιμ. ελλ. έκδοσης: Άγγελος Βαλλιανάτος, Συμβούλιο της Ευρώπης (2007

Στήβεν Ράνσιμαν, Η Μεγάλη Εκκλησία εν αιχμαλωσία, τ. Β΄, εκδόσεις Μπεργαδή σ. 339
Της Αγιά Σοφιάς, Δημοτικό

Τσάμικος – «Της γης το χρυσάφι», Στίχοι: Νίκος Γκάτσος, Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Απόστολος Βακαλόπουλος, Ιστορία Νέου Ελληνισμού, Θεσσαλονίκη 1965
Κωνστανίνος Γαρίτσης, «Ο Νεκτάριος Τέρπος και το έργο του», Εισαγωγή, σχόλια, κριτική έκδοση του έργου του «Πίστις», Ο Θεσβίτης 2002, μεταγραφή στα νέα ελληνικά Λάσκαρης Ιατρόπουλος
Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Νέον Μαρτυρολόγιον (α΄ έκδοση 1794)
Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου, Ο Άγιος Νεομάρτυς Μιχαήλ Πακνανάς ο Κηπουρός, http://aktines.blogspot. gr/2016/06/blog-post_226.html
Η εύρεση των λειψάνων της Αγίας Κυράννης της Οσσαίας, http://www.Amen.gr
Παναγιώτης Υφαντής, «Το κύμα των εξισλαμισμών και οι εκδοχές της παθητικής αντίστασης: Νεομάρτυρες και κρυπτοχριστιανοί», Ιστορία της Ορθοδοξίας, τ. 5, Αθήνα 2008
Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, Ο Χατζή Χαλίλ Εφέντης και η ηθική αυτοθυσία του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄, από την εκπομπή «Αρχονταρίκι», ΕΤ1/2001, απομαγνητοφώνηση Λάσκαρης Ιατρόπουλος
Διονύσιος Σολωμός, Ὁ Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν, [στροφές 133-138]
Η Εκκλησία διδάσκαλος των υπόδουλων, Στ. Καραχάλιας, Π. Μπράττη, Δ. Πασσάκος, Γ. Φίλιας, Θρησκευτικά Γ΄ Γυμνασίου. http://ebooks.edu.gr
Αρχιμ. Δοσίθεος Κανέλλος, Βίος και Μαρτύριον του Αγίου Ιερομάρτυρος Κοσμά του Αιτωλού, Οι Άγιοί μας, Ι. Μ. Τατάρνης Ευρυτανίας, έκδοσις γ´, σ.123 εξ.
Ιωάννης Β. Μενούνος, Κοσμά του Αιτωλού διδαχές και βιογραφία, Ακρίτας, Αθήνα (2002). σσ. 142, 117 εξ.
Βίος Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτη, http://www.saint.gr
Αδαμάντιος Κοραής, Mémoire sur d’état actuel de la civilisation dans la Grèce, Paris 1803, μτφ. Λάσκαρης Ιατρόπουλος
Το ανακάλημα της Κωνσταντινουπόλεως, Δημοτικό
Δημοτικό τραγούδι για τη Μεγάλη Παρασκευή από τη Μέσα Μάνη
Κάλαντα του Λαζάρου
Δημοτικό τραγούδι από την Κάλυμνο
Δημοτικό τραγούδι από τη Σκύρο
Γαμήλιο τραγούδι από το Πωγώνι της Ηπείρου
Δημοτικό τραγούδι από την Πελοπόννησο
Νανούρισμα από τα Μαστιχοχώρια Χίου
Κ. Αμπελιώτης, Κ. Αποστολόπουλος, Ε. Γεωργιτσογιάννη, Μ. Γιαννακούλια, Ε. Κροκίδη, Σ. Προβατάρη, Ά. Σαΐτη, Οικιακή Οικονομία Β΄ Γυμνασίου, 1. ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, 1.4 Η ελληνική λαϊκή τέχνη.
Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, Ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος (1920)
Εμμανουήλ Κωνσταντινίδης, Η ανακήρυξις του Αυτοκεφάλου της εν Ελλάδι Εκκλησίας (1850), Αθήνα 1983
Αρχιμ. Ιωακείμ Οικονομίκος, Η αίρεση του Εθνοφυλετισμού, http://www.amen.gr

Πρακτικά της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου Κωνσταντινουπόλεως (1872), MANSI τ.45, 475 εξ.
Μητροπολίτης Εφέσου Χρυσόστομος Κωνσταντινίδης, Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και οι Οικουμενικοί Πατριάρχες από τη Συνθήκη της Λωζάννης έως σήμερα, Γενεύη 1996

ΠΗΓΕΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

σ. 6 Σκηνή από την ταινία «Αντρέι Ρουμπλιώφ» του Αντρέι Ταρκόφσκι (1966)
σ. 10 Αλήθεια και ΜΜΕ
σ. 11 Εικονική πραγματικότητα
σ. 12 She’s got your eyes, concept: Warren Neily, photo: Shannon Mendes
σ. 12 Mobile Lovers, Banksy, Αγγλία
σ. 12 Αδράνεια, Τζέισον ντε Κάιρες Τέιλορ, Museo Subacuatico de Arte, κόλπος Κανκούν, Μεξικό
σ. 14 Γονατιστός προσκυνητής μπροστά στο άγαλμα του Θεού Anubis (Αίγυπτος, 680 - 660 π.Χ.)
σ. 14 Οι Εβραίοι λατρεύουν το χρυσό μοσχάρι, Marc Chagall (1931)
σ. 15 Ο καλός Ποιμήν, 4ος αι., Ρώμη, Μουσείο Επιγραφών
σ. 16 Ο βασιλιάς Άβγαρος με το Άγιο Μανδήλιο, λεπτομέρεια από Τρίπτυχο στη Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά
σ. 17 Ο απόστολος Λουκάς εικονογραφεί τη Θεοτόκο, εικόνα του 16ου αιώνα
σ. 18 Εικονομάχοι καλύπτουν την εικόνα του Χριστού με ασβέστη. Ψαλτήρι Χλουντόφ, περί το 830, Μόσχα, Ιστορικό Μουσείο
σ. 21 Η Κυριακή της Ορθοδοξίας, εικόνα από εργαστήρι της Κωνσταντινούπολης (1375-1425)
σ. 22 Εικόνα των Αγίων Πάντων (19ος αιώνας)
σ. 24 Ο Χριστός σωτήρας, Θεοφάνης ο Έλληνας, 14ος αι. Καθεδρικός ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, Μόσχα
σ. 25 Αγία Τριάδα, (λεπτομέρεια), Αντρέι Ρουμπλιώφ, περ. 1420, Tretyakov Gallery, Μόσχα
σ. 25 Η ταφή του κόμη Οργκάθ, (λεπτομέρεια: το πρόσωπο του καλλιτέχνη), Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, 1586-1588, ελαιογραφία, Ναός του αγίου Θωμά, Τολέδο, Ισπανία
σ. 27 Μενορά, η εφτάφωτη λυχνία
σ. 27 Μιζράχ, Βόρεια Αφρική, 19ος αι., Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας του Ιουδαϊσμού, Παρίσι
σ. 28 Μεταλλική θήκη Μεζουζά
σ. 28 Μεντρεσές Τίλλα Κάρι, Σαμαρκάνδη, Ουζμπεκιστάν, 17ος αι.
σ. 29 Αυλή των Λεόντων, Ισλαμικό ανάκτορο, Αλάμπρα, Γρανάδα, Ισπανία, 1377 μ.Χ.
σ. 29 Bodhgaya, Bihar, Ινδία, φωτ. Steve McCurry
σ. 30 Ο Σίβα ως Mahesha (Μπράχμα), Ινδία, 10ος αι. μ.Χ., γρανίτης, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη
σ. 31 Ο θεός Γκανέσα, γιος του Σίβα και της Παρβάτι, 14ος-15ος αι., ελεφαντοστό (φίλντισι), Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη
σ. 32 Η τριπλή προτομή του Σίβα (6,1μ. ύψος), νησί Ελεφάντα, 550-575 μ.Χ., Ινδία

σ. 32 Natalia Goncharova, εικονογραφικά μοτίβα
σ. 34 Ο Χριστός ενώπιον του Πιλάτου, Ντούτσιο, 1308- 1311, Museo dell’Opera del Duomo, Σιένα, Ιταλία

σ. 36 Brighton Pier Snub23 Orticanoodles, 2007
σ. 37 Ιδού ο άνθρωπος, Σαλβαντόρ Νταλί, 1967, από τη σειρά «Η Αγία Γραφή»
σ. 40 Ο Χριστός αποχωρίζεται τους μαθητές του, Ντούτσιο ντι Μπουονινσένια, 1308-1311, Museo dell’Opera del Duomo, Σιένα, Ιταλία
σ. 41 Ιησούς Χριστός, Αντώνιος Φίκος, 2016
σ. 43 Εμβλέψατε εις τα πετεινά του ουρανού, Αντώνιος Φίκος, 2010
σ. 45 Ο σπλαχνικός πατέρας, Μαρκ Σαγκάλ, 1975-1976
σ. 46 Ο Χριστός και η Σαμαρείτισσα, Margherita Pavesi Mazzoni
σ. 47 Ο Ιησούς και ο Ζακχαίος, Έλενα Τρερκάσοβα
σ. 49 Ο Ιησούς θεραπεύει τον τυφλό, Ντούτσιο ντι Μπουονινσένια, 1311, Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου
σ.52 Η Σταύρωση, Ευαγγέλιο του Ραμπουλά, 6ος αι., Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη, Φλωρεντία
σ. 53 Ο κίτρινος Χριστός, Paul Gauguin, 1889, Albright–Knox Art Gallery, Bufallo, ΗΠΑ
σ. 54 Η Υπαπαντή, Ντούτσιο ντι Μπουονινσένια, 1308- 1311, Museo dell’Opera del Duomo, Σιένα, Ιταλία
σ. 54 Ο Χριστός εν ετέρα μορφή, Μανουήλ Πανσέληνος, 13ος-14ος αι., Ναός Πρωτάτου, Καρυές, Άγιον Όρος
σ. 55 Η προσκύνηση των μάγων, Pietro Perugino, 1504
σ. 56 Η Παναγία και ο Ιησούς, παλιά περσική μικρογραφία
σ. 56 Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου στο Ισλάμ
σ. 58 Ανθρώπινες μορφές στην έρημο προστατεύονται από τον πρωινό παγερό αέρα φορώντας τις κάπες τους, προσφυγικός καταυλισμός στην Αιθιοπία, Σεμπαστιάο Σαλγάδο, 1984
σ. 59 Δορκάδα, Πέρης Ιερεμιάδης

σ. 60 Σιωπή, Odilon Redon, 1911, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Νέα Υόρκη
σ. 62 Ο άνθρωπος του Βιτρούβιου, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, 1490, Πινακοθήκη Ακαδημίας Βενετία
σ. 62 Ο Μπάτμαν του Βιτρουβίου, κόμιξ
σ. 62 The Vitruvian mouse, κόμιξ
σ. 63 Ο περιπατητής, Marti-Moreno, γλυπτό, τεχνική με σίδερο, 2012
σ.65 Εγώ ειμί η άμπελος η αληθινή, Έλενα Τσερκάσοβα
σ.65 Η Δημιουργία της Εύας, Bible of Souvigny, 12ος αιώνας
σ.65 Η Δημιουργία του κόσμου, ψηφιδωτό, 13ος αι., Βαπτιστήριο του αγίου Ιωάννη, Φλωρεντία
σ. 66 Ο Ιησούς πλένει τα πόδια των μαθητών του, 16ος αι., Ιερά Μονή Διονυσίου, Άγιον Όρος
σ. 66 Νιπτήρας, Έλενα Τσερκάσοβα
σ. 67 Καταυλισμός προσφύγων, Τανζανία, Σεμπαστιάο Σαλγάδο, 1994
σ. 69 Η ονοματοδοσία των ζώων από τον Αδάμ, μονή Αναπαυσά, Μετέωρα, 16ος αιώνας
σ. 69 Bible de Moutier-Grandval Abbaye Saint-Martin de Tours
σ. 70 Hildegard von bingen scivias 2.1 The redeemer 1150, trivium art history
σ. 72 Άγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας
σ. 73 Η αγία Φιλοθέη, Φώτης Κόντογλου, Ναός αγίας Φιλοθέης, Αθήνα
σ. 74 Η αγία Φιλοθέη διδάσκει
σ. 75 μορφή, π. Σταμάτης Σκλήρης

σ. 76 Οι άγγελοι τιμούν τον Αδάμ, μικρογραφία από την Περσία (1560), British Library
σ. 76 Τζελαλεντίν Ρουμί
σ. 76 Ο υπηρέτης του Θεού που κατέχει σοφία και μυστική γνώση, μικρογραφία από τη Μογγολία, 17ος αι.
σ. 78 108 Βούδες, φωτ. Steve Mc Curry
σ. 81 Βοσκός, Natalia Gontcharova, 1915

σ. 82 Ο Καλός Σαμαρείτης, Βίνσεντ Βαν Γκόγκ, 1890, Kröller-Müller Museum, Otterlo, Ολλανδία
σ. 84 Μετανάστες, Βλάσης Κανιάρης, 1974
σ. 85 Περιστέρια εναντίον της μετανάστευσης, Banksy, Clacton-on-sea Essex, 2014
σ. 87 Zero, ταινία μικρού μήκους, Christopher Kezelos, 2010
σ. 88 Φιλιά εις τα παιδιά, ταινία-ντοκιμαντέρ, Βασίλης Λουλές, 2011
σ. 91 Η φιλοξενία των τριών αγγέλων από τον Αβραάμ, Μαρκ Σαγκάλ, 1931
σ. 91 Η παραβολή του καλού Σαμαρείτη, Αντώνιος Φίκος, Αυγοτέμπερα σε χειροποίητο ιαπωνικό χαρτί κολλημένο σε ξύλο, 2013
σ. 92 Θρήνος, Κωνσταντίνος Παρθένης, ελαιογραφία σε μουσαμά, 1917
σ. 94 Ο Πύργος της Βαβέλ, Σαλβαντόρ Νταλί, 1967
σ. 94 Πεντηκοστή, Ευαγγέλιο του Ραμπουλά, 6ος αι., Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη, Φλωρεντία
σ. 95 Κύριλλος και Μεθόδιος,
σ.98 Χορευτές και μουσικοί, Αλγερία,1910, φωτ. Jules Gervais-Courtellemont, Αρχείο Albert Kahn
σ.99 Ινδουιστές προσκυνητές βουτούν νερά του ποταμού Γάγγη στην πόλη Μπενάρες ή Βαρανάσι, Ινδία
σ. 99 108 Βούδες, φωτ. Steve Mc Curry
σ. 101 Όχι, ευχαριστώ, Pavel Kuchinsky
σ. 102 Award Winning Cartoon - 10

σ. 104 Γάτες, Ναταλία Γκοντσάροβα, ελαιογραφία, 1913, Μουσείο Solomon R. Guggenheim
σ. 106 Κάιν και Άβελ, Μαρκ Σαγκάλ, λιθογραφία, 1960
σ. 107, Οικογένεια δίπλα στη θάλασσα, Πάμπλο Πικάσο, 1903
σ. 108 Μπούρμα, φωτ. Steve McCurry, Pagan. 2010
σ. 109 Παιδί στο δρόμο, Ιωάννης Μαστερόπουλος, 2014
σ. 110 instruction manual for life (Εγχειρίδιο Οδηγιών για τη Ζωή), QualiaSoup. 2012
σ. 112 One Human Family, Food for All, σκηνοθεσία Denizcan Yuzgul, 2014
σ. 114 Ο πατριάρχης Φώτιος, από τη χρονογραφία του Ιωάννη Σκυλίτζη, Νότιος Ιταλία (Παλέρμο), γύρω στα 1150-75, τέμπερα σε περγαμηνή, 235 φύλλα, Μαδρίτη Εθνική Βιβλιοθήκη
σ. 115 Σταυροφόροι, Τοιχογραφία, 12ος αι., Παρεκκλήσι των Ναϊτών, Γαλλία
σ. 115 Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204, μινιατούρα, 15ος αι.
σ. 116 Η είσοδος των Σταυροφόρων στην Κωνσταντινούπολη, Ευγένιος Ντελακρουά 1840, Μουσείο του Λούβρου
σ. 117 Όταν η λογική κοιμάται γεννιούνται τέρατα, Φρανσίσκο Γκόγια, Μουσείο του Πράδο, Μαδρίτη
σ. 118 Καύση τριών υποτιθέμενων μαγισσών, 1585, Johann Jakob Wick, Ελβετία
σ. 119 Ο άγιος Δομίνικος προεδρεύει στην τελετή θανάτωση στην πυρά, Pedro Berruguete, περ. 1496, Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη

σ. 119 Μαρτίνος Λούθηρος, Lucas Cranach the Elder, ελαιογραφία, 1528
σ. 120 Η Σύνοδος του Τρέντο, το 1545, Nicolo Dorigati, 1711, Museo Diocesano Tridentino, Τρέντο, Ιταλία
σ. 121 Ο πρωτομάρτυρας Στέφανος, Έλενα Τσερκάσοβα
σ. 122 Πρόσφυγες στην Κροατία, φωτ. Sebastião Salgado, 1994
σ. 122 Ο άγγελος αναγγέλλει στις Μυροφόρες την Ανάσταση του Χριστού, Έλενα Τσερκάσοβα
σ. 124 Κοράνιο του 18ου αιώνα
σ. 125 Ντάλιτ, Ινδία, φωτ. Steve McCurry, 1996
σ. 126 Mumbai, Ινδία, φωτ. Steve McCurry
σ. 126 Κόκκινο αγόρι, Γιορτή των χρωμάτων, Βομβάη, Ινδία, φωτ. Steve McCurry, 1996
σ. 127 Ο καλός ποιμένας, Daniel Bonnell, 2003
σ. 128 Ενώνοντας τα χέρια για την ειρήνη, Hanna Varghese
σ. 129 Πόλεμος- Έρωτας-Μνήμη-Φυλακή-Θλίψη, Μπάμπης Πυλαρινός, 2008

σ. 130 Σημείο Ελευθερίας (λεπτομέρεια), Χρήστος Μποκόρος, 2012
σ. 132 Θρηνητικό συναξάρι Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, Κόντογλου Φώτης, 1949
σ. 133 Παναγία η Κεριώτισσα, Χρήστος Μποκόρος, 2013
σ. 134 Ο Διγενής Ακρίτας, Σπύρος Βασιλείου, ξυλογραφία
σ. 137 Άγιος νεομάρτυς Μιχαήλ ο Πακνανάς
σ. 139 Η αγία νεομάρτυς Κυράννα
σ. 140 Ο Άγιος νεομάρτυρας Κωνσταντίνος ο Υδραίος, Ράλλης Κοψίδης
σ. 140 Ο ήρως Αθανάσιος Διάκος το 1821, Χατζημιχαήλ Θεόφιλος, 1930
σ. 141 Ο απαγχονισμός του πατριάρχη Γρηγορίου του Ε’, Χατζημιχαήλ Θεόφιλος
σ. 142 Το μαρτύριο του αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης, Αντώνιος Φίκος
σ. 143 Ιερέας με τον μαθητή του, Μαργαρίτης Φίλιππος, 19ος αι., Μουσείο Μπενάκη
σ. 144 Ο άγιος Κοσμάς ο νέος μάρτυρας, φορητή εικόνα (τεχνουργήθηκε εν ζωή) 1767, Ιερός ναός αγίου Νικόλαου Ζίτσας
σ. 146 Ο Ευγένιος Βούλγαρης ή Βούλγαρις (1716 - 1806)
σ. 147 Λυράρης, φωτ. Κωνσταντίνος Μάνος
σ. 148 Ο Επιτάφιος θρήνος, Κέντημα, 1599, Μουσείο Μπενάκη
σ. 148 Αγιασώτισες Χορεύοντες εις την Καρύνην, Χατζημιχαήλ Θεόφιλος
σ. 149 Ελληνικός γάμος στην Αθήνα, 1825, Louis Dupre (1789-1837), Μουσείο Μπενάκη
σ. 149 Αρματωλοί και κλέφτες, Φώτης Κόντογλου, 1948, Δημαρχείο Αθηνών
σ. 149 Λίμνιος Κεχαγιάς, Χατζημιχαήλ Θεόφιλος, 1930
σ. 150 Γυναίκα από την Αταλάντη, Γιάννης Τσαρούχης, 1962, ιδιωτική συλλογή
σ. 155 Έξοδος, Χρήστος Μποκόρος, ζωγραφισμένο με χρώματα λαδιού σε πανί και ξύλο, 2005

Βάσει του ν. 3966/2011 τα διδακτικά βιβλία του Δημοτικού, του Γυμνασίου, του Λυκείου, των ΕΠΑ.Λ. και των ΕΠΑ.Σ. τυπώνονται από το ΙΤΥΕ - ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ και διανέμονται δωρεάν στα Δημόσια Σχολεία. Τα βιβλία μπορεί να διατίθενται προς πώληση, όταν φέρουν στη δεξιά κάτω γωνία του εμπροσθόφυλλου ένδειξη «ΔIΑΤΙΘΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΜΗ ΠΩΛΗΣΗΣ». Κάθε αντίτυπο που διατίθεται προς πώληση και δεν φέρει την παραπάνω ένδειξη θεωρείται κλεψίτυπο και ο παραβάτης διώκεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του νόμου 1129 της 15/21 Μαρτίου 1946 (ΦΕΚ 1946,108, Α').

Απαγορεύεται η αναπαραγωγή οποιουδήποτε τμήματος αυτού του βιβλίου, που καλύπτεται από δικαιώματα (copyright), ή η χρήση του σε οποιαδήποτε μορφή, χωρίς τη γραπτή άδεια του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων / IΤΥΕ - ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ.