O έντεχνος λόγος στον ελλαδικό χώρο παραμένει έμμετρος έως το τέλος του 6ου αι. π.X. O πεζός λόγος εμφανίζεται μόλις τον αιώνα αυτό. H Θεολογία του Φερεκύδη από τη Σύρο (μέσα 6ου αι. π.X.) θεωρείται το αρχαιότερο έργο σε πεζό λόγο (καταλογάδην).

H πεζογραφία αναπτύσσεται κυρίως για να καλύψει επιστημονικές και πρακτικές ανάγκες. H ανάπτυξή της οφείλεται στην εξάπλωση του θαλάσσιου εμπορίου, καθώς και στην ίδρυση των αποικιών. Oι μεγάλες κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές και πνευματικές αλλαγές καθόρισαν τις περαιτέρω εξελίξεις του Eλληνισμού.

Η ελληνική διανόηση κυριαρχεί στις πόλεις της Ιωνίας, εύρωστες οικονομικά και δημοκρατούμενες. Τολμηροί στοχαστές θέλουν να εκφράσουν με ακρίβεια τις νέες απόψεις και τις εμπειρίες τους. Προτείνουν μια ορθολογική (σύμφωνα με τον ορθό λόγο) εξήγηση του κόσμου, που αντικαθιστά τη μυθική αφήγηση, και αυτό αποτελεί αποφασιστική στροφή στην ιστορία της σκέψης. Η μετάβαση αυτή από τους μύθους στην ορθολογική κριτική, από το μύθο στο λόγο, θεμελιώνει τη φιλοσοφία και την επιστήμη. Η κριτική της μυθικής αντίληψης του παρελθόντος θα οδηγήσει στην ἱστορίην (ἵστωρ < οἶδα = γνωρίζω), έρευνα και διήγηση με βάση την προσωπική παρατήρηση. Πρόσφορη μορφή για μια τέτοια εργασία είναι ο πεζός λόγος, ο οποίος, με τον αφηγηματικό τρόπο, χωρίς τον ποιητικό καλλωπισμό, είναι πιο κατάλληλος να διατυπώσει, με ευκρίνεια και σαφήνεια, τα πνευματικά γεγονότα.

Πεζά, επίσης, είναι και λαϊκά δημιουργήματα, όπως οι Μῦθοι (φανταστικές και διδακτικές ιστορίες). Οι παραδοσιακοί μύθοι συνδέονται με τον Αίσωπο, τον οποίο αναφέρει ο Ηρόδοτος ως λογοποιό (ΙΙ, 134), ένα δούλο από τη Φρυγία της Μ. Ασίας που έζησε στη Σάμο τον 6ο αι. π.Χ. Πολλοί μύθοι που του αποδίδονται πρέπει να προέρχονται από διάφορες πηγές· μια συλλογή αισώπειων μύθων καταρτίστηκε στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. από το Δημήτριο το Φαληρέα, Αθηναίο πολιτικό.