Άραγε τι απέγινε ο μικρός Ιησούς μετά την επιστροφή από την Αίγυπτο; Πώς έζησε και μεγάλωσε στη Ναζαρέτ; Πώς συμπεριφερόταν ως παιδί και ως νέος; Πήγε σχολείο; Εργαζόταν; Πώς περνούσε τον καιρό του; Ποιες ήταν οι σχέσεις του με τα παιδιά του Ιωσήφ; Τι ανάστημα είχε και πώς ήταν η όψη του; Πάμπολλα τα ερωτήματα για τον Ιησού ως παιδί, ως νέο και ως άντρα μέχρι τη βάπτισή του στον Ιορδάνη. Δυστυχώς δεν ξέρουμε. Δεν έχουμε πληροφορίες από τα Ευαγγέλια ούτε από άλλες αξιόπιστες ιστορικές πηγές. Μόνον ο ευαγγελιστής Λουκάς διηγείται κάτι σχετικά, όταν ο Ιησούς ήταν 8 ημερών, 40 ημερών και 12 ετών: Ονοματοδοσία, Υπαπαντή, δωδεκαετής στον Ναό. Για τα υπόλοιπα μόνον κάποιες βάσιμες υποθέσεις υπάρχουν. Μερικές θα τις δούμε στο τέλος αυτού του μαθήματος.

α΄

1 Εκείνον τον καιρό εμφανίστηκε στην έρημο¹ της Ιουδαίας ο Ιωάννης² ο Βαπτιστής. Κήρυττε
2 κι έλεγε: «Μετανοείτε³, γιατί έφτασε η Βασιλεία του Θεού».
3 Για τον Ιωάννη είχε προφητέψει ο προφήτης Ησαΐας: «Μια φωνή βροντοφωνάζει στην έρημο: ετοιμάστε τον δρόμο για τον Κύριο, κάντε ίσια τα μονοπάτια να περάσει». (Ησαΐας 40, 3)
4 Ο Ιωάννης φορούσε ρούχο από τρίχες καμήλας και ζώνη δερμάτινη στη μέση του. Η τροφή του ήταν ακρίδες⁴ και μέλι από αγριομέλισσες.
5 Σε αυτόν τον άνθρωπο πήγαινε τότε όλος ο κόσμος, από τα Ιεροσόλυμα και από όλη την Ιουδαία, κι από όλη την περιοχή του Ιορδάνη.
6 Έρχονταν και τους βάπτιζε στον Ιορδάνη ποταμό, καθώς ομολογούσαν τις αμαρτίες τους⁵.
7 Όταν ο Ιωάννης είδε πολλούς Φαρισαίους και Σαδδουκαίους να έρχονται για να βαπτιστούν, τους είπε: ...
8 «Αν θέλετε να γλιτώσετε, κάνετε έργα που ταιριάζουν σε αυτούς που πραγματικά μετανοούν.
9 Και μην αυταπατάστε λέγοντας, 'καταγόμαστε από τον Αβραάμ'...»
10 Τα πλήθη τον ρωτούσαν: «Τι να κάνουμε, λοιπόν;»
11 Κι εκείνος τους απαντούσε: «Όποιος έχει δύο χιτώνες ας δώσει τον ένα σε αυτόν που δεν έχει, κι όποιος έχει τρόφιμα ας κάνει το ίδιο».
14 Τον ρωτούσαν ακόμη και στρατιώτες: «Κι εμείς τι πρέπει να κάνουμε;» Και τους έλεγε: «Μην παίρνετε λεφτά από κανέναν με ψεύτικες κατηγορίες ούτε με τη βία, αλλά να αρκείστε στον μισθό σας».
15 Καθώς ο κόσμος περίμενε κι όλοι σκέφτονταν μέσα τους για τον Ιωάννη, μήπως αυτός είναι ο Χριστός,
16 εκείνος απαντούσε σε όλους κι έλεγε:...
11 «Εγώ σας βαπτίζω με νερό, και το βάπτισμά μου είναι βάπτισμα μετάνοιας. Αυτός όμως που έρχεται ύστερα από μένα είναι πιο ισχυρός από μένα, και δεν είμαι άξιος ούτε τα υποδήματά του να κρατήσω. Αυτός θα σας βαπτίσει με Άγιο Πνεύμα...»

β΄

19 Επειδή όμως ο Ιωάννης κατηγορούσε τον Ηρώδη⁶ τον τετράρχη, γιατί είχε για γυναίκα τη γυναίκα του αδελφού του, την Ηρωδιάδα⁷, καθώς και για πολλές άλλες φαύλες πράξεις,
20 ο Ηρώδης… έκλεισε τον Ιωάννη στη φυλακή.
24 (Ενώ ο Ιωάννης βρισκόταν στη φυλακή)... ο Ιησούς άρχισε να μιλάει στον κόσμο για τον Ιωάννη:
28 «Σας βεβαιώνω πως μάνα δεν γέννησε ως τώρα προφήτη πιο μεγάλο από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή...»
19 Και η Ηρωδιάδα μισούσε τον Ιωάννη κι ήθελε να τον σκοτώσει, αλλά δεν μπορούσε.
20 Γιατί ο Ηρώδης φοβόταν τον Ιωάννη, επειδή ήξερε ότι ήταν δίκαιος κι άγιος άνθρωπος…
21 Η Ηρωδιάδα τελικά βρήκε την ευκαιρία, όταν ο Ηρώδης για τα γενέθλιά του κάλεσε σε δείπνο τους πολιτικούς και στρατιωτικούς άρχοντες και τους επίσημους της Γαλιλαίας.
22 Τότε μπήκε η θυγατέρα της Ηρωδιάδας και χόρεψε. Τόσο άρεσε στον Ηρώδη και στους καλεσμένους, που ο βασιλιάς είπε στο κορίτσι: «Ζήτησέ μου ό,τι θέλεις, και θα σου το δώσω».
23 Της έκανε μάλιστα και όρκο: «Οτιδήποτε μου ζητήσεις θα σου το δώσω, μέχρι και το μισό μου βασίλειο».
24 Πήγε τότε και είπε στη μητέρα της: «Τι να ζητήσω;» Κι εκείνη της απάντησε: «Το κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή».
25 Ήρθε αμέσως βιαστικά στον βασιλιά και του ζήτησε: «Θέλω τώρα αμέσως να μου δώσεις το κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή μέσα σε ένα πιάτο».
26 Ο βασιλιάς λυπήθηκε, εξαιτίας όμως του όρκου που είχε δώσει μπροστά στους καλεσμένους δεν ήθελε να της το αρνηθεί.
27 Έστειλε τότε αμέσως ο βασιλιάς έναν στρατιώτη της φρουράς με τη διαταγή να φέρει το κεφάλι του Ιωάννη.
28 Εκείνος πήγε και τον αποκεφάλισε στη φυλακή. Έφερε το κεφάλι του σε ένα πιάτο και το έδωσε στο κορίτσι, και το κορίτσι το έδωσε στη μητέρα του.
12 Πήγαν τότε οι μαθητές του Ιωάννη και σήκωσαν το σώμα και το έθαψαν⁸, κι ύστερα πήγαν και το ανάγγειλαν στον Ιησού.

1. Πρόκειται για τη μεγάλη έρημο στην Περαία, βορειοανατολικά της Νεκρής Θάλασσας και ανατολικάν του Ιορδάνη (βλ. χάρτη στο τέλος).

2. Ιωάννης σημαίνει Θεόδωρος ή Θεοχάρης. Τον ονόμασαν έτσι, διότι οι γονείς του - για πολλά χρόνια άτεκνοι - θεώρησαν την γέννηση του ως δώρο και χάρη από τον Θεό, ύστερα από θερμές και επίμονες προσευχές τους (βλ. Λκ 1, 5 - 25 και 47 - 80).

Η κοιλάδα του Ιορδάνη. Εκεί δίδασκε και βάπτιζε ο Ιωάννης. Πιο πέρα ήταν η έρημος

3. Αυτό το «Μετανοείτε» επιγραμματικά σημαίνει: «Αλλάξτε τρόπο σκέψης και ζωής»!

4. Οι ακρίδες είναι τα γνωστά έντομα που αφθονούσαν τότε εκεί. Σύμφωνα με άλλη ερμηνεία, πρόκειται για τα «άκρα» φαγώσιμων φυτών, δηλ. για τα τρυφερά βλαστάρια, τις κορφές τους.

5. Ομολογούσαν τις αμαρτίες τους, καθώς ήταν μέσα στα νερά του Ιορδάνη.

6. Πρόκειται για τον Ηρώδη Αντίπα, γιο του Μεγάλου Ηρώδη. Μετά τον θάνατο του πατέρα του κυβέρνησε ως το 39 μ. Χ. στις επαρχίες Γαλιλαία, Δεκάπολη και Περαία (βλ. χάρτη στο τέλος).

7. Για χάρη της Ηρωδιάδας ο Ηρώδης Αντίπας έδιωξε τη νόμιμη σύζυγό του. Η Σαλώμη, τότε 19χρονη και πολύ όμορφη, ήταν κόρη της Ηρωδιάδας από τον πρώτο της γάμο.

8. Ο Ιωάννης ήταν φυλακισμένος και αποκεφαλίστηκε στο φρούριο Μαχαιρούς (ανατολικά της Νεκρής Θάλασσας· βλ. χάρτη στο τέλος). Σύμφωνα με μια παράδοση, οι μαθητές του έθαψαν το σώμα του κάπου στη Σαμάρεια.

1. Υπογραμμίστε στο κείμενο α΄ τι έλεγε και τι έπραττε ο Ιωάννης προετοιμάζοντας τους Ιουδαίους για τον ερχομό του Μεσσία (βλ. και Ερμ. 3).

2. Ποια πίστευε και διακήρυττε ο Ιωάννης ότι ήταν η σχέση του με τον αναμενόμενο Μεσσία; Υπογραμμίστε στο κείμενο β΄ πώς τον χαρακτηρίζει ο Ιησούς.

3. Ο Ιωάννης κήρυττε έμπρακτη μετάνοια. Ποιες συγκεκριμένες αλλαγές ζωής πρότεινε να κάνουν οι Φαρισαίοι, οι Σαδδουκαίοι, ο απλός λαός και οι στρατιώτες;

4. Για ποια ζητήματα ο Ιωάννης έκρινε τον Ηρώδη και ποιες συνέπειες είχε αυτό για τον ίδιο;

5. Ποιο σημείο από τη ζωή και τη δράση του Προδρό-μου τράβηξε ιδιαίτερα την προσοχή σας; Γιατί;

6. Στο τέμπλο όλων των ναών δίπλα στον Χριστό βλέπουμε την εικόνα του Ιωάννη. Για ποιους λόγους πιστεύετε ότι γίνεται αυτή η τιμητική διάκριση;

7. Φανταστείτε ότι ζούσατε την εποχή του Βαπτιστή. Πήγατε, ακούσατε το κήρυγμά του και βαπτιστήκατε από τον ίδιο στον Ιορδάνη. Περιγράψτε με λίγα λόγια τις εντυπώσεις σας από αυτή την εμπειρία.