Οι πρώτες γραπτές μαρτυρίες που έχουμε για τη μουσική παράδοση στην Ινδία, χρονολογούνται από το 1000 π. Χ. (στις Βέδες, τα ιερά βιβλία των Ινδών)¹. Είναι μία από τις σημαντικότερες μουσικές παραδόσεις, αν λάβει κανείς υπόψη:

• τον πληθυσμό της Ινδίας που καλύπτει το 1/5 του πληθυσμού του πλανήτη,

• τη σπουδαία θέση που κατέχει η μουσική μέσα στην ινδική κοινωνία,

• το θεωρητικό σύστημα που έχει αναπτυχθεί όλα αυτά τα χρόνια για να τη στηρίζει, και

• την επιρροή που έχει ασκήσει στη μουσική άλλων ηπείρων, ακόμα και στη δυτικοευρωπαϊκή μουσική.

Στα αρχαία χρόνια, η μουσική στην Ινδία παιζόταν στους ναούς, στις αυλές των αυτοκρατόρων και στις υπαίθριες γιορτές. Στην Ινδική μουσική υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στην «κλασική» και την παραδοσιακή μουσική.

Στην «κλασική» μουσική της Ινδίας κυριαρχούν δύο μουσικές παραδόσεις:

• η Ινδουστανική, στη Βόρεια Ινδία και

• η Καρνατική, στη Νότια Ινδία.

Οι δύο παραδόσεις είναι ίδιες όσον αφορά τις βασικές αρχές τους, αλλά διαφορετικές ως προς τις λεπτομέρειες.

Πάνω από το 70 % του πληθυσμού της Ινδίας ζουν σε χωριά, όπου η «κλασική» μουσική ακούγεται σπάνια.

Η παραδοσιακή μουσική περιλαμβάνει τραγούδια του κύκλου της ζωής, των εποχών και των γιορτών των Ινδουιστών.

Η ράγκα είναι το σημαντικότερο στοιχείο στη δομή της ινδικής μουσικής. Με τη λέξη αυτή εννοείται το σύστημα που περιλαμβάνει όλα τα μελωδικά στοιχεία μιας σύνθεσης. Κάθε ράγκα έχει ανιούσα και κατιούσα μορφή (που μπορεί να διαφέρει) καθορισμένα μελίσματα, χαρακτηριστικές μελωδικές φράσεις και συγκεκριμένη ώρα της μέρας για εκτέλεση.

Τέλος, έχει μια κυρίαρχη διάθεση (rasa) και δύο βασικές νότες, μια κύρια που συνοδεύει τη μελωδική κίνηση και μια δευτερεύουσα συνήθως μια 4η ή μια 5η ψηλότερα.

Στα θεωρητικά κείμενα περιγράφονται χιλιάδες ράγκα, αλλά στην πράξη μόνο 50 περίπου χρησιμοποιούνται στην Ινδουστανική και 50 στην Καρνατική μουσική.

Είναι δύσκολο να οριστεί τι είναι ράγκα, γιατί αφενός περιγράφει εκτός από μια σειρά φθόγγων και διάφορα εξωμουσικά στοιχεία (π.χ. ψυχολογική διάθεση, ώρα της ημέρας κ.ά.) και αφετέρου δεν υπάρχει όρος αντίστοιχός της στη δυτικοευρωπαϊκή μουσική παράδοση.

Οι αρχαίοι Ινδοί πίστευαν ότι κάθε ράγκα ζωντανεύει μια συγκεκριμένη εικόνα ή χρώμα και επικαλείται μια συγκεκριμένη θεότητα.

Μοιάζει αρκετά με την έννοια του δρόμου στην ελληνική λαϊκή μουσική και με την έννοια του ήχου στη βυζαντινή μουσική.

Ο όρος τάλα αναφέρεται σε όλα τα ρυθμικά στοιχεία μιας σύνθεσης και περιγράφει τόσο το κάθε ρυθμικό μέτρο, όσο και τις αλληλουχίες ρυθμικών μέτρων πάνω στις οποίες χτίζεται ένα μουσικό έργο. Συνήθως αποτελείται από 6 έως 16 χτύπους το καθένα. Και πάλι, η ακριβής έννοια του τάλα, δεν συναντάται στη δυτικοευρωπαϊκή μουσική. Τα τάλα διαιρούνται σε ομάδες χτύπων.

Για παράδειγμα, το ινδουστανικό γιάπταλ με 10 χτύπους υποδιαιρείται σε 2+3+2+3 (διαβάζεται: ντιν να | ντιν ντιν να | τιν να | ντιν ντιν να).

Μουσικά Όργανα

Τα ινδικά μουσικά όργανα αντικατοπτρίζουν τις κύριες απαιτήσεις του ινδικού μουσικού συστήματος:
• ευελιξία στο τονικό ύψος για να μπορούν να εκτελούνται οι διάφορες ράγκα και τα μελίσματά τους,
• ρυθμική πολυπλοκότητα και
• ένα «πανταχού παρόν» ισοκράτημα.

Υπάρχουν λίγα όργανα καθορισμένου τονικού ύψους, όπως τα ξυλόφωνα και τα μεταλλόφωνα που κυριαρχούν στη νοτιοανατολική Ασία.

Χορδόφωνα
Τα αντιπροσωπευτικότερα έγχορδα όργανα της βόρειας Ινδίας είναι το σιτάρ και το σαρόντ.

Το σιτάρ, είναι ένα χορδόφωνο νυκτό όργανο τύπου λαούτου με μεγάλο βραχίονα, με τέσσερις χορδές μελωδικές, τρεις για ισοκράτημα και δεκατρείς συμπαθητικές χορδές, που πάλλονται ανεξάρτητα όταν παίζει το όργανο, εμπλουτίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη χροιά.

Το σαρόντ, επίσης χορδόφωνο τύπου λαούτου, έχει μικρότερο βραχίονα από αυτό του σιτάρ, έξι χορδές για μελωδία, δύο για ισοκράτημα και αρκετές συμπαθητικές χορδές.

Η βίνα, ένα από τα παλαιότερα χορδόφωνα της Νότιας Ινδίας, είναι νυκτό τύπου λαούτου με μακρύ βραχίονα, με τέσσερις μελωδικές χορδές και τρεις χορδές ισοκρατήματος.

Το ευρωπαϊκό βιολί επίσης παίζεται στην «κλασική» μουσική της Ινδίας. Ο εκτελεστής κάθεται σταυροπόδι στο πάτωμα και κρατάει το βιολί στηριζόμενο στο στήθος του με το κεφάλι του οργάνου να στηρίζεται στο κουντεπιέ του δεξιού του ποδιού.

Όλα αυτά τα όργανα εκτελούν τις μελωδικές γραμμές μιας σύνθεσης, ενώ συνήθως τα συνοδεύει το όργανο ταμπούρα, παράγοντας έναν βόμβο σαν ισοκράτημα, χαρακτηριστικό στοιχείο της ινδικής μουσικής.

Το ταμπούρα, είναι ένα χορδόφωνο τύπου λαούτου με μακρύ βραχίονα και τέσσερις χορδές. Ο εκτελεστής, συχνά κάποιος μαθητής του σολίστα, δε σταματά ποτέ να τις χτυπά ενώ σε όλη τη διάρκεια της ράγκα παίζει αργά και ισόχρονα.

Μεμβρανόφωνα και ιδιόφωνα
Τα κρουστά όργανα κατέχουν βασική θέση στη μουσική της Ινδίας, καθώς φέρουν την κύρια ευθύνη για την τήρηση των τάλα, όλων δηλαδή των ρυθμικών στοιχείων μιας σύνθεσης. Η δεξιοτεχνία των Ινδών στα κρουστά όργανα και ιδιαίτερα στα μεμβρανόφωνα, είναι μοναδική και εντυπωσιάζει ακόμα περισσότερο όταν συναντάται εξίσου σε ερασιτέχνες μουσικούς.

Κυριότερο κρουστό συνοδευτικό της ινδικής μουσικής είναι το ζευγάρι τυμπάνων που λέγεται τάμπλα και κουρδίζεται στον κύριο τόνο της ράγκα. Παίζεται με ιδιαίτερη δεξιοτεχνία με τα δάχτυλα, ενώ ο εκτελεστής κάθεται στο πάτωμα.

Αερόφωνα
Ο ρόλος των πνευστών οργάνων είναι αισθητά περιορισμένος στη μουσική της Ινδίας, ειδικά στην Καρνατική παράδοση, όπου χρησιμοποιούνται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.

Συνήθως πρόκειται για πλάγιους αυλούς ή με διπλή γλωττίδα (σαν το όμποε ή τον ελληνικό ζουρνά), όπως αυτά που χρησιμοποιούν οι γητευτές φιδιών.

Πρόκειται για μια μορφή κινέζικης κλασικής μουσικής, που εκτελούνταν στην αυλή του αυτοκράτορα άμεσα συνδεδεμένη με το κομφουκιανικό τελετουργικό.

Μαζί με το νόμο και τις τελετές, διαμόρφωνε την επίσημη παρουσία της αριστοκρατικής δύναμης. Η αυστηρότητα στη φόρμα της μουσικής αυτής ήταν χαρακτηριστική. Όταν εκτελούνταν, ήταν μεγαλόπρεπη και επίσημη, με στόχο να διακρίνει τις διάφορες αριστοκρατικές τάξεις. Μερικές φορές η μουσική γιαγιουέ είχε και στίχους.

Πρόκειται για ένα είδος μουσικού θεάτρου που σε μια πρώιμη μορφή εμφανίζεται τον 8ο αι. μ.Χ.

Σήμερα υπάρχουν 368 διαφορετικές μορφές Κινέζικης Όπερας, με πιο διάσημη την Όπερα του Πεκίνου, που θεωρείται πως διατηρείται στην ίδια μορφή από τα μέσα του 19ου αι.

Οι διάλογοι υπάρχουν με τη μορφή ρετσιτατίβο ή με την καθομιλουμένη γλώσσα του Πεκίνου, με το πρώτο να χρησιμοποιείται από τους σοβαρούς χαρακτήρες του έργου και τη δεύτερη από νεαρές κοπέλες και γελωτοποιούς.

Οι ρόλοι είναι αυστηρά καθορισμένοι. Περίτεχνα μακιγιάζ συμβολίζουν τον χαρακτήρα που υποδύεται κάθε φορά ο ηθοποιός.

Το ρεπερτόριο περιλαμβάνει πάνω από 1.000 έργα, κυρίως από ιστορικά μυθιστορήματα που αφορούν πολιτικούς και στρατιωτικούς αγώνες.

Η φωνητική μουσική χρησιμοποιεί συχνά λαρυγγισμούς με φωνητικά σε ψηλούς τόνους και ικανότεροι θεωρούνται οι τραγουδιστές που μπορούν με το τραγούδι τους να αποδώσουν μια ποικιλία συναισθημάτων.

Στις σκηνές δράσης χρησιμοποιούνται κυρίως κρουστά (κύμβαλα, γκονγκ και τύμπανα) και ένα όργανο τύπου όμποε. Οι εσωτερικές σκηνές συνοδεύονται από ορχήστρα λαούτων και ένα κρουστό. Τα λαούτα παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην Όπερα του Πεκίνου, καθώς και το σενγκ που δημιουργεί το αρμονικό υπόβαθρο.

Η μουσική στην ιαπωνική παράδοση κατέχει μια περίοπτη θέση εδώ και αρκετές χιλιετίες, αφού οι πρώτες μαρτυρίες για την ύπαρξη μουσικής αναφέρουν πέτρινες σφυρίχτρες που χρονολογούνται στην 3η χιλιετία π.Χ. Η λαϊκή μουσική της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου παρουσιάζει πολλά κοινά στοιχεία με τις μουσικές της Κίνας, της Κορέας, του Θιβέτ και έχει επιρροές από τη βουδιστική παράδοση της Ινδίας, γεγονός που σημαίνει ότι στην ιστορία της έχει δεχθεί πολλές επιδράσεις από τη μουσική των γειτονικών λαών.

Η μουσική στην Ιαπωνία είναι πάντα άμεσα συνδεδεμένη με το χορό, την ποίηση, το θέατρο και τη θρησκεία. Πρωταρχικό ρόλο παίζει η φωνή, ενώ η οργανική μουσική (με μερικές εξαιρέσεις) αναπτύχθηκε ελάχιστα.