Β. ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ OΡΩΝ ΣΤΗ ΣΥΝΘΕΤΗ ΠΡOΤΑΣΗ

1. Συμφωνία του ρήματος με τα υποκείμενα

§ 20

Σε μια σύνθετη πρόταση με δύο ή περισσότερα υποκείμενα:

1. α) Όταν αυτά είναι του ίδιου προσώπου, το ρήμα τίθεται:
   
   • Στον πληθυντικό αριθμό και στο πρόσωπο των υποκειμένων:
     Κριτίας καὶ Ἱππόμαχος ἀπέθανον.
     N.E.: Η Μαρία και η Ελένη διαβάζουν.
   • Στον ενικό αριθμό και συμφωνεί με το πλησιέστερο ή το σημαντικότερο, κατά τον ομιλητή, υποκείμενο:
     Ἐστρατήγει δὲ Ἀριστεὺς καὶ Καλλικράτης.
     N.E.: Γιόρταζε και ο παππούς και ο εγγονός.
2. β) Όταν αυτά είναι διαφορετικών προσώπων, το ρήμα τίθεται:
   
   • Στον πληθυντικό αριθμό και στο επικρατέστερο πρόσωπο· επικρατέστερο είναι το πρώτο πρόσωπο από το δεύτερο και το τρίτο, και το δεύτερο πρόσωπο από το τρίτο:
     Ἥκομεν ἐγὼ καὶ σὺ καὶ Μέγιλλος.
     Σὺ καὶ Φιλοκράτης ἐγράψατε.
     N.E.: • Εγώ, εσύ και ο Θωμάς θα παραμείνουμε. • Πήγαινε εσύ και ο Νίκος.
   • Στον αριθμό και στο πρόσωπο του πλησιέστερου ή του σημαντικότερου, κατά τον ομιλητή, υποκειμένου:
     Οἶδα σαφῶς καὶ ἐγὼ καὶ σύ.
     Bασιλεὺς καὶ οἱ σὺν αὐτῷ εἰσπίπτει εἰς τὸ στρατόπεδον.
     N.E.: Συμφώνησε κι εκείνος κι εμείς.

2. Συμφωνία του κατηγορουμένου με τα υποκείμενα

§ 21

Σε μια σύνθετη πρόταση με δύο ή περισσότερα υποκείμενα, το κατηγορούμενο τίθεται στον πληθυντικό αριθμό και στο γένος που υπαγορεύουν οι παρακάτω κανόνες:

1. α) Αν τα υποκείμενα είναι έμψυχα του ίδιου γένους, το κατηγορούμενο τίθεται στο γένος των υποκειμένων:
   Οἵ τε σφόδρα νέοι καὶ οἱ γέροντες ἀμνήμονές εἰσι.
   N.E.: Μητέρα και κόρη είναι όμοιες.
2. β) Αν τα υποκείμενα είναι έμψυχα διαφορετικού γένους, το κατηγορούμενο τίθεται στο ισχυρότερο γένος των υποκειμένων· ισχυρότερο γένος είναι το αρσενικό από το θηλυκό και το ουδέτερο, και το θηλυκό από το ουδέτερο:
   Ὁ πατὴρ καὶ ἡ μήτηρ ἀγαθοί εἰσιν.
   N.E.: O Κώστας και η Άννα είναι έξυπνοι.
3. γ) Αν τα υποκείμενα είναι άψυχα, το κατηγορούμενο τίθεται:
   
   • Στο γένος των υποκειμένων:
     Ἀλλ' οἱ τόποι καὶ οἱ καιροὶ αἴτιοι.
     N.E.: Η θάλασσα και η ακτή είναι βρόμικες.
   • Στο ουδέτερο γένος:
     Αἰδὼς καὶ φόβος ἔμφυτα ἀνθρώποις εἰσίν.
     N.E.: O θυμός και η εκδικητικότητα είναι επιζήμια.
4. δ) Αν τα υποκείμενα είναι άλλα έμψυχα και άλλα άψυχα, το κατηγορούμενο τίθεται:
   
   • Στο γένος των εμψύχων:
     Ἡ μὲν τύχη καὶ Φίλιππος ἦσαν τῶν ἔργων κύριοι.
     N.E.: Υπεύθυνοι γι' αυτό ήταν οι φίλοι και η ευπιστία του.
   • Στο ουδέτερο γένος:
     Ἡ καλλίστη πολιτεία καὶ ὁ κάλλιστος ἀνὴρ λοιπὰ ἂν ἡμῖν εἴη διελθεῖν. (μας μένει να περιγράψουμε)
     N.E.: Αϊνστάιν και ευφυΐα είναι ταυτόσημα.

➤ Σπάνια σε μια σύνθετη πρόταση με δυο ή περισσότερα υποκείμενα, το κατηγορούμενο τίθεται στο γένος και στον αριθμό του πλησιέστερου υποκειμένου:
Oὔτε πλῆθος οὔτε ἰσχύς ἐστιν ἡ ποιοῦσα τὰς νίκας ἐν τῷ πολέμῳ.