|
Βυζάντιο ονομάζεται το χριστιανικό κράτος της ελληνορωμαϊκής Ανατολής που αναδύθηκε μέσα από τους κόλπους του Ρωμαϊκού Κράτους. Οι όροι Βυζάντιο και Βυζαντινοί είναι μεταγενέστεροι. Οι κάτοικοι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αυτοπροσδιορίζονταν με ονομασίες που δηλώνουν τη ρωμαϊκή προέλευση του κράτους (Ρωμαίοι / Ρωμηοί, Ρωμανία, Πολιτεία / Κράτος Ρωμαίων).
Οι σημαντικότεροι σταθμοί στην πορεία της μεταμόρφωσης του Ρωμαϊκού σε Βυζαντινό Κράτος είναι η εξίσωση των δικαιωμάτων των Χριστιανών με τα δικαιώματα των άλλων θρησκευτικών ομάδων και η ίδρυση της Κωνσταντινούπολης επί Κωνσταντίνου Α΄, η ανάδειξη του Χριστιανισμού σε κρατική θρησκεία και η διαίρεση της αυτοκρατορίας επί Θεοδοσίου Α΄ (379395).
Στη διάρκεια του 4ου και του 5ου αι. το ανατολικό τμήμα του κράτους απέκρουσε την απειλή των Γερμανών, απέκτησε θρησκευτική ομοιογένεια, εξασφάλισε οικονομική σταθερότητα και παρέμεινε μεγάλη διεθνής δύναμη ως τα μέσα του 6ου αι. Αντίθετα, η ίδρυση των γερμανικών
|
βασιλείων στη ρωμαϊκή Δύση επέφερε την πτώση της (τέλη 5ου αι.).
Μεγάλη δραστηριότητα ανέπτυξε το Βυζάντιο επί Ιουστινιανού Α΄ (527565). Ο αυτοκράτορας ενίσχυσε την κεντρική εξουσία και επιδίωξε να ανασυστήσει τη Ρωμαϊκή Οικουμένη, καταλύοντας τα γερμανικά κράτη, αλλά οι μεγάλες πολεμικές δαπάνες εξάντλησαν το κράτος.
Προς τα τέλη του 6ου αι. εκδηλώθηκε στο Βυζάντιο μια πολύπλευρη κρίση που οδήγησε σε βαθιές μεταβολές και εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις (7ος αι.). Σημαντική μείωση της βυζαντινής ισχύος επέφεραν και οι αραβικές κατακτήσεις στα χρόνια της δυναστείας του Ηρακλείου.
Βαθμιαία η φυσιογνωμία του κράτους μεταβλήθηκε: το Ρωμαϊκό Κράτος απομακρύνθηκε από τις λατινικές και παγανιστικές του ρίζες και μεταμορφώθηκε σε χριστιανική αυτοκρατορία της ελληνικής Ανατολής, το Βυζαντινό Κράτος.
|
