• Τους παράγοντες που επηρεάζουν την κτηνοτροφία, την αλιεία και τις υδατοκαλλιέργειες στην Ευρώπη.
• Τη γεωγραφική κατανομή στην ήπειρο μας αυτών των παραγωγικών κλάδων του πρωτογενούς τομέα.
• Τα χαρακτηριστικά της ευρωπαϊκής κτηνοτροφίας και αλιείας.

Κτηνοτροφία

Στην κτηνοτροφία, κλάδο του πρωτογενούς τομέα της παραγωγής, οι μέθοδοι εκτροφής των ζώων είναι δύο:
• Η βόσκηση στα λιβάδια, όταν τα ζώα είναι λίγα για μια δεδομένη επιφάνεια γης (παραδοσιακή, εκτατική κτηνοτροφία). Οι δυνατότητες μιας περιοχής να καλύψει τις ανάγκες των ζώων σε τροφή και νερό, η μορφολογία της και το κλίμα καθορίζουν στην εκτατική κτηνοτροφία το είδος των ζώων που εκτρέφονται. Μ' αυτή τη μέθοδο εκτρέφονται βοοειδή, πρόβα- τα, αίγες, χοίροι, τάρανδοι κ.ά. σε πεδινά ή ορεινά βοσκοτόπια.
• 0 εγκλεισμός των ζώων σε κτίρια, όταν οι εκτάσεις γης που υπάρχουν για βοσκή είναι περιορισμένες (εντατική ή σταβλισμένη κτηνοτροφία). Μ' αυτή τη μέθοδο εκτρέφονται χοίροι, πουλερικά, βοοειδή για παραγωγή γάλακτος κ.ά. Πρόκειται για εκτροφή με την οποία παράγεται μεγαλύτερη ποσότητα κρέατος και άλλων προϊόντων, σε μικρότερο μάλιστα χρονικό διάστημα σε σύγκριση με την εκτατική. Όπως στην ευρωπαϊκή γεωργία, έτσι και στην κτηνοτροφία χρησιμοποιούνται σύγχρονες μέθοδοι εκτροφής ζώων και γι' αυτό η παραγωγή χαρακτηρίζεται από υψηλές αποδόσεις.

Ειδικότερα, μπορούν να επισημανθούν τα εξής:
• Στη μεσογειακή ζώνη, εκεί όπου κυριαρχεί το ορεινό ανάγλυφο και το ξηρό, ζεστό κλίμα, εκτρέφονται με εκτατική κτηνοτροφία μικρόσωμα ζώα, ενώ στις λιγοστές πεδινές περιοχές της ζώνης αυτής, όπου υπάρχουν μεγάλης έκτασης βοσκότοποι και νερό, εκτρέφονται μεγαλόσωμα ζώα. Ενδεικτικά, η Ισπανία είναι η δεύτερη χώρα στην Ε.Ε. σε παραγωγή χοιρινού και αρνίσιου κρέατος, μικρόσωμων δηλαδή ζώων, και η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα σε παραγωγή κατσικίσιου κρέατος. Από την άλλη πλευρά, η Ιταλία λόγω των πεδινών περιοχών του ιταλικού βορρά είναι η τρίτη χώρα στην Ε.Ε. στην παραγωγή βοδινού κρέατος.
• Στη νοτιοκεντρική ορεινή Ευρώπη (Ελβετία, Αυστρία κτλ.) επικρατεί η εκτατική εκτροφή των ζώων, η οποία καθιστά αναγκαία την εποχική μεταφορά τους το καλοκαίρι στα ορεινά βοσκοτόπια και τον χειμώνα στις πεδινές κοιλάδες σε στάβλους ή στάνες.
• Στη βορειοευρωπαϊκή και στη ρωσική πεδιάδα, στη ζώνη των μεικτών αγροτικών δραστηριοτήτων, η κτηνοτροφία ασκείται τόσο εκτατικά όσο και εντατικά. Χώρες με σημαντική κτηνοτροφική παραγωγή είναι η Γαλλία και η Γερμανία, ενώ η μικρής έκτασης Δανία, η οποία εφάρμοσε πρώτη μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών (ήδη από τη δεκαετία του 1960) την εντατική εκτροφή χοίρων, είναι πρώτη σε εξαγωγές χοιρινού κρέατος.
• Στα βρετανικά νησιά με το τραχύ κλίμα και τα μεγάλα ορεινά βοσκοτόπια επικρατεί η εκτατική εκτροφή προβάτων με πυκνό τρίχωμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η πρώτη χώρα στην Ε.Ε. σε παραγωγή αρνίσιου κρέατος.
• Στο βόρειο τμήμα της Σκανδιναβίας εκτρέφονται με νομαδική κτηνοτροφία τάρανδοι, αφού το ψυχρό κλίμα είναι κατάλληλο για τα ζώα αυτά του ευρωπαϊκού βορρά.
• Εκτός από τα ζώα που αναφέρθηκαν, στην Ευρώπη εκτρέφονται σε μικρούς πληθυσμούς και σε διάφορες περιοχές στρουθοκάμηλοι, πάπιες, κουνέλια, γαλοπούλες, άλογα κ.ά., ενώ ασκείται και η μελισσοκομία.

Αλιεία και υδατοκαλλιέργειες
Η αλιεία και οι υδατοκαλλιέργειες αποτελούν επίσης κλάδους του πρωτογενούς τομέα της παραγωγής. Ο βορειοανατολικός Ατλαντικός Ωκεανός και ο νοτιοδυτικός Ειρηνικός Ωκεανός αποτελούν τις δύο περιοχές του πλανήτη με τη μεγαλύτερη παραγωγή αλιευμάτων. Είναι επομένως φυσικό, δεδομένου ότι πολύ λίγες ευρωπαϊκές χώρες δε βρέχονται από θάλασσα, να είναι η αλιεία ιδιαίτερα αναπτυγμένη στην Ευρώπη, κυρίως στον Ατλαντικό. Η Μεσόγειος είναι μια μικρή κλειστή θάλασσα με μικρούς πληθυσμούς ψαριών. Έτσι, οι μεσογειακές χώρες, πέρα από την αλιεία, έχουν προσανατολιστεί στις υδατοκαλλιέργειες, και η παραγωγή ψαριών και οστρακοειδών στην περιοχή αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια. Η αλιεία, εκτός από τις θάλασσες, πραγματοποιείται και στις λίμνες και στα ποτάμια της Ευρώπης.

1. Γιατί στη νότια Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτρέφονται κυρίως μικρόσωμα ζώα, ενώ στο βόρειο και στο δυτικό τμήμα του ηπειρωτικού κορμού της Ευρώπης εκτρέφονται μεγαλόσωμα;
2. Σχημάτισε προτάσεις με τις λέξεις: εντατική κτηνοτροφία, υδατοκαλλιέργειες, βόρειος Ατλαντικός Ωκεανός, νότια Ευρώπη, τάρανδοι.