Μουσική (A΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή
3. Τί-κε-τα-κε 1α. Ταξίδι στο παρελθόν 1 Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος
 Εικόνα
Δ' ΕΝΟΤΗΤΑ:
ΥΦΑΙΝΩ ΚΙ ΑΛΛΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
4. Μουσική σε κύκλο
Σκοπόs: Εξοικείωση με τη μορφή Ροντό.
Λέξειs Κλειδιά: Μορφή Ροντό. συγχορδία. συγχορδίες I και IV. Γιόζεφ Χάϋντν. Κοντσέρτο. τρομπέτα. Ζόλταν Κόνταϋ, "Το Βιεννέζικο Μουσικό Ρολόι", Σουίτα 'Χάρυ Γιάνος'.
Ροντό.Μορφή σύνθεσης στην οποία το θέμα Α επαναλαμβάνεται, ενώ μεταξύ των επαναλήψεων παρεμβάλλονται τα ενδιάμεσα επεισόδια. Ο πιο κοινός τύπος της μορφής αυτής είναι Α Β Α Γ Α Δ Α κ.λπ.

Εικόνα

Μουσική σε κύκλο

Τραγούδι/Ενορχήστρωση
(α) Να τραγουδήσετε το πιο κάτω τραγούδι και να σημειώσετε με κεφαλαία γράμματα του αλφάβητου το θέμα Α και τα διάφορα επεισόδια (Β, Γ, Δ).

Εικόνα

ΥΦΑΙΝΩ ΚΙ ΑΛΛΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Ενορχήστρωση
(β)Να χρησιμοποιήσετε αυλούς και μελωδικά κρουστά όργανα για να εκτελέσετε την πιο κάτω ενορχήστρωση του Α' θέματος του τραγουδιού, το οποίο είναι γραμμένο στην κλίμακα της Ντο μείζονος. Προσέξετε το άκουσμα της εναλλαγής των δύο συγχορδιών (της 1ης, δηλαδή της τονικής συγχoρδίας και της Ίνης, δηλαδή της υπoδεσπόζoυσας συγχορδίας) στον πρώτο και στον τέταρτο χρόνο του μέτρου:

Εικόνα

Εκτέλεση
(γ) Να τραγουδήσετε ξανά το τραγούδι Ήταν πικρές οι μέρες μας" του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά να εκτελέσετε το θέμα Α με την ενορχήστρωσή του, όπως πιο πάνω.

Ακουστική Αξιολόγηση
Με τη βοήθεια του καθηγητή σας να τραγουδήσετε μερικές φορές το βασικό θέμα Α του έργου "Το Βιεννέζικο Μουσικό Ρολόι" από τη Σουίτα "Χάρυ Γιάvoς" του Ζόλταν Κόνταϋ (Zoltân Kodâly):
Μουσική σε κύκλο

Εικόνα

προσθήκη στίχων: Μάρω Σκορδή)

Ακρόαση
"Το Βιεννέζικο Μουσικό Ρολόι" από τη Σουίτα "Χάρυ Γιάνος"

Εικόνα

Συνθέτης. Ζόλταν Κόνταϋ (Zoltán Kodály). Ούγγρος διακεκριμένος συνθέτης, εθvoμoυσικoλόγoς και παιδαγωγός, γλωσσoλόγoς και φιλόσοφος, που έζησε από το1882-1967. Ήταν ο δημιουργός της "Μεθόδου Κόνταϋ", μιας παιδαγωγικής προσέγγισης στη διδασκαλία της Μουσικής στα σχολεία, που αναπτύχθηκε στην Ουγγαρία, κατά τα μέσα του 20ού αιώνα και διαδόθηκε σε πολλές χώρες του κόσμου.

Το έργο. Πρόκειται για το 2ο από τα 6 μέρη της ορχηστρικής σουίτας "Χάρυ Γιάνος" βασισμένης στην ομώνυμη κωμική όπερα, που ο συνθέτης έγραψε το 1926. Το βασικό θέμα βασίζεται πάνω σε μια λαϊκή Ουγγρική μελωδία.

Υπόθεση. Ο Χάρυ Γιάνος είναι ένας αργόσχολος, απόστρατος στρατιώτης. Όλη μέρα κάθεται στην ταβέρνα και διηγείται φανταστικά κατορθώματα από τη ζωή του στο στρατό. Νικούσε τους πάντες. Διηγείται πως έσωσε τη ζωή της αυτοκράτειρας Μαρíας- Λoυíζας και πως βρήκε ένα υπέροχο παλάτι μ' ένα κήπο, γεμάτο χρυσά δέντρα και λουλούδια που είχαν το σχήμα του στέμματος, Εκεί είδε ένα μεγάλο αυστριακό αετό με δυο κεφάλια που έτρωγε κοτόπουλα και ένα τεράστιο μουσικό ρολόι. Η αυτοκράτειρα του έδειξε πώς δούλευε αυτό το ρολόι. Κάθε φορά που κτυπούσε, έβγαινε από μέσα από το ρολόι και μια σειρά από στρατιωτάκια που έπαιζαν το πιο κάτω εμβατήριο.

Εικόνα

ΥΦΑΙΝΩ ΚΙ ΑΛΛΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

AKΡΟΑΣΗ 1 "Το Βιεννέζικο Μουσικό Ρολόι" από τη Σουίτα "Χάρυ Γιάνος"

Ενώ ακούτε τη μουσική, να συμπληρώνετε το Φύλλο Ακρόασης, πιο κάτω:

Το "Βιεννέζικο Μουσικό Ρολόι

από τη Σουίτα Χάρυ Γιάνος - Συνθέτης: Ζόλταν Κόνταϊ

Φύλλο Ακρόασης

1. Το θέμα Α ακούγεται συνολικά ..... φορές.

2. Αναφέρετε δύο όργανα που ξεχωρίζετε ................................

3. Ποια όργανα δεν συμμετέχουν στην εκτέλεση του έργου; Κυκλώστε το σωστό:

Έγχορδα Πνευστά Κρουστά

Εικόνα

Συνθέτης: Γιόζεφ Χάϊντν (Joseph Haydn)

Αυστριακός συνθέτης που έζησε από το 1732 μέχρι το 1809. Υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς συνθέτες της κλασικής περιόδου. Λόγω της μεγάλης του συμβολής στο μουσικό είδος της Συμφωνίας και του Κουαρτέτου Εγχόρδων, συχνά ονομάζεται "Πατέρας της Συμφωνίας" και "Πατέρας του Κουαρτέτου Εγχόρδων". Ο Χάϊντν πέρασε την περισσότερη από τη ζωή του ως μουσικός στην πλούσια Ουγγρική οικογένεια των Έστερχάζυ.

Εικόνα

Τρομπέτα
Είναι χάλκινο πνευστό όργανο που έχει τρείς βαλβίδες. Ο ήχος της είναι λαμπρός και γεμάτος και το όργανο έχει ηχητική ευλυγισία. Η τρομπέτα είναι ένα πολύ παλιό όργανο. Τη χρησιμοποιούσαν στο στρατό ή στον πόλεμο, διότι με τα δυνατά της σαλπίσματα, μπορούσε να δίνει παραγγέλματα. Για να αλλάξει τον ήχο ο τρομπετίστας, χρησιμοποιεί διάφορα είδη από σουρντίνες. Στη συμφωνική ορχήστρα, συνήθως, χρησιμοποιούνται τρείς τρομπέτες.
Μουσική σε κύκλο

Θέμα Α (σε κλίμακα για μελέτη)

Εικόνα

(1) Ενώ ακούτε τη μουσική, να σημειώσετε με γράμματα το βασικό θέμα Α και τα διάφορα επεισόδια με τη σειρά που τα ακούτε:

..............................................................................................................

(2) Πόσες φορές ακούγεται το βασικό θέμα Α στην πιο πάνω κίνηση;
...............................................

Εικόνα

 

 

 

 

 

 

 

 

Εικόνα