Αισθητική Αγωγή: Μουσική (Α Γυμνασίου): Ηλεκτρονικό Βιβλίο

B' ΕΝΟΤΗΤΑ:
ΥΦΑΙΝΩ ΜΟΥΣΙΚΗ
3. Ανεβαίνω την σκάλα

Σκοπόs: Εκμάθηση της κλίμακας της Ντο μείζονος, του τόνου και του ημιτόνιου.

Λέξειs Κλειδιά: Musical, κλίμακα, κλίμακα της Ντο μείζovoς, ΤΟΝΟΣ, ημιτόνιο, μέτρο, tempo, andante, allegro, Ρίτσαρντ Ρότζερς, "Η μελωδία της ευτυχίας", Μπετόβεν, "Για την Ελίζα", Καμίγ Σαιντ-Σανς, "Πρόσωπα με μεγάλα αφτιά και Χελώνες" («Το Καρναβάλι των ζώων»), Ζακ Οφφενμπαχ, Καν-καν, "Oρφέας στον Άδη".

Φυσική/Ήχος

α) Να χρησιμοποιήσετε οκτώ μπουκάλια με νερό, για να σχηματίσετε την κλίμακα της Ντο Μείζονος. Για να το πετύχετε, να φυσάτε στο στόμιο των μπουκαλιών και να τα "κουρδίζετε" στις συγκεκριμένες νότες, προσθέτοντας ή αφαιρώντας νερό

(β) Δύο ή τρία παιδιά να εκτελούν με φύσημα την κλίμακα της Ντο Μείζονος ενώ οι υπόλοιποι να τραγουδάτε ταυτόχρονα απαλά την κλίμακα (πρώτα σε αξίες μισού και ύστερα σε αξίες τετάρτου).

Κλίμακα (Σκάλα) Είναι μια σειρά από μουσικούς ήχους/φθόγγouς που ο αριθμός τους ποικίλλει από κλίμακα σε κλίμακα. Οι νότες κάθε μουσικής κλίμακας έχουν ένα συγκεκριμένο τρόπο διάταξης. Η διάταξη αναφέρεται κυρίως σε ηχητικές αποστάσεις, στις οποίες οφείλεται το μοναδικό άκουσμα κάθε κλίμακας. Διαφορετικές κλίμακες χρησιμοποιούνται από τoυς διάφορους λαούς ως βάση για τη δημιουργία της μουσικής τους. Υπάρχουν κλίμακες που στην παράδοση των λαών εκφράζουν χαρά, λύπη, περηφάνια, αυστηρότητα, μεγαλοπρέπεια, σεμνότητα κ.λπ.

Τραγούδι 1

(α) Να τραγουδήσετε το πιο κάτω τραγούδι "Η σκάλα της χαράς".

(β) Να τραγουδήσετε τις τέσσερις πρώτες φράσεις του πιο κάτω τραγουδιού "Η σκάλα της χαράς " με τις νότες (σολφέζ).

Ανεβαίνω την σκάλα

Εικόνα

ΕΝΟΡΧΗΣΤΡΩΣΗ Αφού χωριστείτε σε δύο ομάδες, να εκτελέσετε την πιο πάνω ενορχήστρωση, με όργανα τάξης: Η Α' ομάδα να τραγουδά το τραγούδι, ενώ η Β' ομάδα να εκτελεί τη συνοδεία. Στην επανάληψη να αλλάξετε ρόλους.

Μιούζικαλ (Musical). Είναι ένα μουσικό θεατρικό έργο που συνδυάζει μουσική, τραγούδια, διαλόγους, χορό. Το συναισθηματικό περιεχόμενο του έργου (χιούμορ, πάθος, έρωτας, θυμός), όπως και η υπόθεση μεταδίδονται μέσα από λέξεις, μουσική, κινήσεις και σκηνική παρουσίαση.

ΥΦΑΙΝΩ ΜΟΥΣΙΚΗ

Η "Μελωδία της Ευτυχίας " (The Sound of Music) (είναι Μιούζικαλ του οποίου τη μουσική έγραψε ο Ρίτσαρντ Ρότζερς (Richard Rodgers, Αμερικανός, 1902-1979) και τους στίχους ο Όσκαρ Χάμμερσταϊν ο ΙΙ (Oscar Hammerstein II, Αμερικανός, 1895- 1960). Το έργο έγινε αμέσως μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του κινηματογράφου και το 1965 σάρωσε όλα τα βραβεία Όσκαρ. Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Αυστρία του 1930, που είναι υπό γερμανική κυριαρχία (βλ Μάθημα 11 και 12, Βιβλίο Μαθητή).

Συνθέτης. Ρίτσαρντ Ρότζερς (Richard Rodgers). Αμερικανός συνθέτης, που έζησε από το 1902-1979 και έγραψε περισσότερα από 900 τραγούδια και 40 μιούζικαλ για το Μπρόντγουαιη (Broadway). Έγραψε επίσης μουσική για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Είναι γνωστή η στενή συνεργασία του με το στιχουργό Όσκαρ Χάμμερσταϊν ΙΙ (Oscar Hammerstein ll).

Υπόθεση. Η υπόθεση διαδραματίζεται στην Αυστρία που είναι υπό Γερμανική κυριαρχία τη δεκαετία του 1938. Η Μαρία, δόκιμη σε μοναστήρι βρίσκει δουλειά ως γκουβερνάντα στο σπίτι του Captain Von Trapp, που είναι απόστρατος αξιωματικός του Ναυτικού και του οποίου η σύζυγος έχει πεθάνει. Τα επτά παιδιά του μεγαλώνουν με μεγάλη αυστηρότητα. Όταν φτάνει η Μαρία προσπαθούν να την εκμεταλλευτούν κάνοντας διάφορες ζαβολιές. Η Μαρία κερδίζει την εμπιστοσύνη και την αγάπη τους διδάσκοντας τη χαρά της ζωής και της Μουσικής. Η Μαρία παντρεύεται τον πατέρα τους, αλλά φεύγουν από την Αυστρία λόγω της εισβολής των Ναζί.

AKΡΟΑΣΗ 1 Τόνοι και Ημιτόνια.

Προσέξτε το άκουσμα των ημιτονίων στα πιο κάτω παραδείγματα:
(α) στην αρχή του έργου "Στην Ελίζα" (Für Elise) του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (Ludwig van Beethoven):

Ανεβαίνω την σκάλα

Εικόνα

(β) στο κομμάτι "Πρόσωπα με μεγάλα αφτιά" (γάιδαροι) από τη Σουίτα "To Καρναβάλι των Ζώων" του Καμίγ Σαιν-Σανς:

Εικόνα

(β) στο κομμάτι "Πρόσωπα με μεγάλα αφτιά" (γάιδαροι) από τη Σουίτα "To Καρναβάλι των Ζώων" του Καμίγ Σαιν-Σανς:

Εικόνα

Σε κάθε μείζονα κλίμακα υπάρχουν δύο ημιτόνια: μεταξύ της 3ης και 4ης νότας και μεταξύ της 7ης και 8ης νότας.

Μείζων Κλίμακα. Διαδοχή οκτώ φθόγγων σε ανιούσα ή κατιούσα κίνηση με την πιο κάτω διάταξη: Τόνος - Τόνος - Ημιτόνιο - Τόνος - Τόνος - Τόνος - Ημιτόνιο.

ΥΦΑΙΝΩ ΜΟΥΣΙΚΗ

AKΡΟΑΣΗ 2 Σύγκριση έργων.
Can-Can (από την οπερέτα "Ο Ορφέας στον Άδη")
Χελώνες (από το έργο "To Καρναβάλι των Ζώων)

(α) Can-Can (από την οπερέτα "Ο Ορφέας στον Άδη")
Συνθέτης: Ζακ Όφενμπαχ (Jacques Offenbach).
Γάλλος συνθέτης και βιoλovτσελίστας ο οποίος γεννήθηκε στη Γερμανία το 1819 και πέθανε στο Παρίσι το 1880. Ως συνθέτης, επηρέασε με τη μουσική του την εξέλιξη της ελαφράς μουσικής στην Ευρώπη το 19ο αιώνα και ειδικότερα της οπερέτας (βλ. Μάθημα 24).

Καν-Καν (Can-Can). Πολύ δημοφιλής χορός κατά τη δεκαετία του 1890. Χορευόταν μόνο από γυναίκες.

(β) Χελώνες (από το έργο "To Καρναβάλι των Ζώων)
Συνθέτης: Καμίγ Σαιν-Σανς (Camille Saint-Saens) (Γάλλος, 1835- 1921) Γάλλος συνθέτης, πιανίστας, oργαvίστας, θεωρητικός και μαέστρος. Για μισό αιώνα περίπου, η μουσική του ασκούσε μεγάλη επίδραση στη γαλλική μουσική. Ήταν σπουδαίος στον αυτοσχεδιασμό και έγραφε μουσική με μεγάλη ευκολία. Στην πραγματικότητα μπορούσε να γράφει μουσική, ενώ μιλούσε για άλλα θέματα ή έκανε αστεία με τους φίλους του.

Χελώνες. Πολύ αργά και με σοβαρότητα αρχίζουν το χορό οι χελώνες. Εδώ, ο Σαιν-Σανς παίζει ένα μουσικό αστείο, επειδή η μελωδία δεν είναι άλλη από το γρήγορο χορό "Καν-Καν" (από την οπερέτα "Ο Ορφέας στον Άδη" του Όφενμπαχ).

Εικόνα