12. Αγώνες για εγκατάσταση στη Γη της Επαγγελίας: η σχέση με το Θεό δοκιμάζεται

Οι Κριτές δεν ήταν άνθρωποι με ιδιαίτερη κοινωνική θέση (μορφωμένοι, πλούσιοι κ.λπ.). Το κριτήριο εκλογής τους από το Θεό ήταν η μεγάλη τους εμπιστοσύνη σ' αυτόν. Ήταν ηγέτες που τους καλούσε ο ίδιος ο Θεός να βοηθήσουν το λαό του σε κρίσιμες ώρες. Μετά τη δράση τους επέστρεφαν στην ιδιωτική τους ζωή ή υπη-ρετούσαν το λαό ως ισόβιοι άρχοντες, χωρίς όμως να μεταβιβάζουν το αξίωμα αυτό στα παιδιά τους. Σπουδαιότεροι Κριτές ήταν η Δεββώρα, ο Γεδεών, ο Σαμψών, ο Ιεφθάε και ο Σαμουήλ .

Στα δύσκολα χρόνια της εγκατάστασης στη Χαναάν ο Κύριος τους έδωσε για αρχηγούς Κριτές, οι οποίοι τους γλίτωναν από τους επιδρομείς... Κάθε φορά που ο Κύριος τους έστελνε έναν Κριτή, ήταν ο ίδιος μαζί του και γλίτωνε τους Ισραηλίτες από τους εχθρούς τους όσον καιρό ζούσε ο Κριτής.

Έτσι, οι Ισραηλίτες εγκαταστάθηκαν ανάμεσα στους Χαναναίους, στους Χετταίους, στους Αμορραίους ... και στους Ιεβουσαίους.

Για εφτά χρόνια οι Μαδιανίτες καταπίεζαν σκληρά τους Ισραηλίτες. Κι αυτοί, για να προστατεύονται, έφτιαξαν κρησφύγετα πάνω στα βουνά, σε σπηλιές και οχυρά. Όποτε οι Ισραηλίτες έσπερναν, οι Μαδιανίτες... έκαναν επιδρομές εναντίον τους ... και κατέστρεφαν τις καλλιέργειες... Επίσης, δεν άφηναν στους Ισραηλίτες ούτε πρόβατα ούτε βόδια ούτε γαϊδούρια... Εξαιτίας, λοιπόν, των Μαδιανιτών οι Ισραηλίτες είχαν τρομερά εξαθλιωθεί και επικαλέστηκαν τον Κύριο.

Τότε εμφανίστηκε άγγελος Κυρίου στο νεαρό ακόμη Γεδεών και του είπε: «Ο Κύριος είναι μαζί σου, γενναίε πολεμιστής Μ' αυτή τη δύναμη που έχεις πήγαινε και θα ελευθερώσεις τον Ισραήλ από τους Μαδιανίτες. Εγώ σε στέλνω»... «Μα πώς, Κύριέ μου, θα γλιτώσω εγώ τον Ισραήλ;» αποκρίθηκε ο Γεδεών. «Η συγγένειά μου είναι η πιο ταπεινή ανάμεσα στη φυλή Μανασσή κι εγώ ο πιο μικρός της οικογένειας του πατέρα μου». Τότε του είπε ο Κύριος: «Ναι, αλλά εγώ θα είμαι μαζί σου, και θα νικήσεις τους Μαδιανίτες σαν να 'ταν ένας μόνον άνθρωπος».

Έτσι, λοιπόν, ο Γεδεών με τις οδηγίες του Θεού άρχισε να ετοιμάζει στρατό για να αντιμετωπίσει τους Μαδιανίτες. Προηγουμένως όμως γκρέμισε το θυσιαστήριο του Βάαλ που είχαν κτίσει οι συμπατριώτες του κι έχτισε θυσιαστήριο για τον αληθινό Θεό. Στο κάλεσμά του ανταποκρίθηκαν χιλιάδες στρατιώτες από όλες τις φυλές του Ισραήλ. Ωστόσο, ο Κύριος είπε στο Γεδεών: «Μόνο με τριακόσιους άντρες ... θα σας ελευθερώσω... Όλοι οι υπόλοιποι ας πάνε στα σπίτια τους». Στη συνέχεια ο Γεδεών μοίρασε τους τριακόσιους άντρες σε τρία μέρη και έδωσε στον καθένα τους από μια σάλπιγγα και μια άδεια στάμνα με μια λαμπάδα μέσα. Μετά τους είπε: «Όταν σαλπίσω με τη σάλπιγγα, εγώ κι αυτοί που είναι μαζί μου, τότε θα σαλπίσετε κι εσείς γύρω από το στρατόπεδο και θα φωνάξετε: 'Για τον Κύριο και το Γεδεών'». Έτσι κι έγινε. Από τον ξαφνικό κρότο που έκαναν οι στάμνες, καθώς έσπαζαν, και από τη λάμψη των δαυλών οι Μαδιανίτες αιφνιδιάστηκαν, κατατρόμαξαν, έστρεψαν το ξίφος τους ο ένας εναντίον του άλλου και αλληλοσκοτώθηκαν. Όσοι γλίτωσαν τράπηκαν σε άτακτη φυγή.

Ύστερα απ' αυτά οι Ισραηλίτες είπαν στο Γεδεών: «Γίνε εσύ κυβερνήτης μας, έπειτα ο γιος σου και μετά ο εγγονός σου, γιατί εσύ μας ελευθέρωσες από τους Μαδιανίτες». Ο Γεδεών όμως τους απάντησε: «Δε θα σας κυβερνήσω εγώ ούτε κι ο γιος μου. Ο Κύριος θα σας κυβερνάει».

13. Η ζωή οργανώνεται με βάση το Νόμο του Μωυσή

Σ' όλη την ταραγμένη περίοδο των Κριτών οι δώδεκα φυλές των Ισραηλιτών ήταν οργανωμένες σαν μια συνομοσπονδία* . Κάθε φυλή ήταν εγκατεστημένη στη δική της περιοχή, την οποία διοικούσε και υπερασπιζόταν. Αυτό που έδενε τις φυλές μεταξύ τους ήταν η πίστη στον ίδιο Θεό • το Θεό με τον οποίο είχαν κλείσει Διαθήκη.

Μια φορά, λοιπόν, το χρόνο οι αρχηγοί των φυλών συγκεντρώνονταν μπροστά στην Κιβωτό της Διαθήκης, που την είχαν εγκαταστήσει στη Σηλώ. Εκεί θυμόντουσαν και διηγούνταν όλα όσα είχε κάνει ο Θεός γι' αυτούς στο διάβα της ιστορίας τους. Δήλωναν την πίστη τους σ' αυτόν και αναγνώριζαν τις υποχρεώσεις τους απέναντί του,που πήγαζαν από τη Διαθήκη του Σινά και περιέχονταν στο Νόμο. Διάβαζαν τον Νόμο και ανανέωναν την υπόσχεσή τους να τον τηρούν. Η καρδιά βέβαια του Νόμου ήταν πάντα η εντολή: Άκου Ισραήλ... Ν' αγαπάς τον Κύριο το Θεό σου μ' όλη την καρδιά σου, μ' όλη την ψυχή σου και μ' όλη τη δύναμή σου.

Οι Ισραηλίτες λοιπόν, μετά την εγκατάστασή τους στη Χανάαν, βάσισαν και οργάνωσαν την καθημερινή τους ζωή πάνω στο Νόμο του Θεού. Γι' αυτό έχει σημασία να γνωρίσουμε μερικές χαρακτηριστικές διατάξεις του.

Μην κρατάς πικρία στην καρδιά σου για τον άλλο. Εξηγήσου μαζί του ανοιχτά, για να μη σε βαραίνει τίποτα.

Μην είσαι εκδικητικός και μνησίκακος* απέναντι στους άλλους, αλλά ν' αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου.

Μη διαδίδεις φήμες ψεύτικες.

Να μην ακολουθείς τους πολλούς στο κακό.

Αν πάρεις το πανωφόρι κάποιου για ενέχυρο*, φρόντισε να του το επιστρέψεις πριν από τη δύση του ήλιου, γιατί είναι το μοναδικό του σκέπασμα, με το οποίο προστατεύεται από το κρύο.

Αν συναντήσεις το βόδι του εχθρού σου ή το υποζύγιό* του να περιπλανιέται, πρέπει να το οδηγήσεις στον αφέντη του.

Αν κάποιος κάψει ενός τον αγρό ή τον αμπελώνα ή αφήσει τα ζώα του ελεύθερα να βόσκουν στο χωράφι του άλλου, τότε ο δράστης θα δώσει αποζημίωση μέρος από τα καλύτερα προϊόντα του δικού του αγρού και του δικού του αμπελώνα.

Δεν πρέπει να καταπιέζετε ξένο, ούτε να τον εκμεταλλεύεστε, γιατί κι εσείς ήσασταν κάποτε ξένοι στην Αίγυπτο.

Όταν θερίζετε τα χωράφια σας, μην κόβετε τα στάχυα ως την τελευταία γωνιά του χωραφιού σας. Και μη γυρίζετε πίσω, μετά το θερισμό, για να μαζέψετε τα στάχυα που παράπεσαν. Ούτε να γυρνάτε πίσω στο αμπέλι σας για να μαζέψετε τα τσαμπιά που έμειναν ή τις ρώγες που έχουν πέσει. Να τ' αφήνετε για το φτωχό και για τον ξένο.

Όταν δανείζεις χρήματα σε ένα φτωχό συμπολίτη σου, μην του φέρεσαι όπως οι άλλοι δανειστές. Μην του ζητάς τόκο.

Μην εκμεταλλεύεσαι ποτέ το μισθωτό, το δυστυχισμένο και το φτωχό συμπατριώτη σου ή τον ξένο που ζει σε μια από τις πόλεις της χώρας σου. Να του δίνεις κάθε μέρα το ημερομίσθιό του πριν απ' τη δύση του ήλιου. Γιατί είναι φτωχός και το έχει ανάγκη.

Οι δικαστές δε θα διαστρεβλώνετε το δίκαιο, δε θα μεροληπτείτε* και δε θα δέχεστε δωροδοκία *, γιατί το δώρο τυφλώνει τα μάτια των σοφών και διαστρέφει τα λόγια των δικαίων.

Ένας μόνο μάρτυρας δεν αρκεί για να καταδικαστεί κάποιος που κατηγορείται για οποιοδήποτε έγκλημα, παρανομία ή αμαρτία ...Οι δικαστές να εξετάζουν καλά την υπόθεση.

Κάθε χρόνο θα ξεχωρίζετε το ένα δέκατο από ... όλη τη σοδειά που θα σας δίνουν τα χωράφια σας. Θα τα πηγαίνετε στον τόπο που θα έχει διαλέξει ο Κύριος, ο Θεός σας, για να λατρεύετε το όνομα του...

Στο τέλος κάθε τρίτης χρονιάς θα χωρίζετε τη δεκάτη από τη σοδειά σας εκείνης της χρονιάς και θα την καταθέτετε στις πόλεις σας. Οι λευίτες, που δεν έχουν κληρονομικό μερίδιο, καθώς και οι ξένοι, τα ορφανά και οι χήρες της πόλης θα μπορούν να έρχονται να τρώνε απ' αυτά και να χορταίνουν.

Έξι χρόνια θα σπέρνετε τα χωράφια σας, θα κλαδεύετε τα αμπέλια σας και θα συνάζετε τη σοδειά. Ο έβδομος χρόνος, όμως, θα είναι σαββατικός, ένα έτος για ν' αναπαυθεί η γη... Εκείνο το χρόνο δε θα σπείρετε τα χωράφια σας, ούτε θα κλαδέψετε τα αμπέλια σας... Θα είναι χρόνος αγρανάπαυσης...

Έπειτα θα μετρήσετε ... συνολικά σαράντα εννιά χρόνια ... και το πεντηκοστό θα το ανακηρύξετε άγιο. Είναι το ιωβηλαίο έτος. Τότε θα κηρύξετε απελευθέρωση για όλους τους κατοίκους της χώρας. Κάθε ιδιοκτησία που έχει πουληθεί, θα επιστραφεί στον αρχικό ιδιοκτήτη της και καθένας που έχει πουληθεί ως δούλος, θα γυρίσει στην οικογένεια του.

Όταν θα μπείτε στη χώρα που σας δίνει ο Κύριος, ... δεν πρέπει να μάθετε να τηρείτε τα βδελυρά* έθιμα εκείνων των εθνών. Δε θα βρεθεί κανείς ανάμεσα σας που να προσφέρει το γιο του ή την κόρη του να καούν θυσία ή που ν' ασκεί μαντεία ή οιωνοσκοπία* ή απόκρυφες τέχνες ή μαγεία...

Οι Ισραηλίτες, παρά τις προειδοποιήσεις του Σαμουήλ για τους κινδύνους της βασιλείας (όπως τις είδαμε στο μάθημα 12), επέμεναν λέγοντας «... θέλουμε βασιλιά, για να είμαστε κι εμείς σαν τα άλλα έθνη...». Με την υπόδειξη του Θεού, λοιπόν, ο Σαμουήλ έχρισε βασιλιά ένα νέο και ωραίο άνδρα από τη φυλή Βενιαμίν, το Σαούλ, τονίζοντας «ο Κύριος σε έχρισε άρχοντα στο λαό που του ανήκει».

Ο Σαούλ ήταν γενναίος πολεμιστής και νίκησε πολλούς εχθρούς των Ισραηλιτών. Παρά τα χαρίσματά του όμως απομακρύνθηκε από το Θεό. Γι' αυτό ο Σαμουήλ όσο ζούσε ήταν ... βαθιά λυπημένος γι' αυτόν.

Μετά από καιρό ο Θεός υπέδειξε στο Σαμουήλ να χρίσει βασιλιά, κρυφά από το Σαούλ, ένα ταπεινό βοσκόπουλο από τη Βηθλεέμ. Ήταν ο Δαβίδ, ο μικρότερος γιος του Ιεσσαί από τη φυλή του Ιούδα. Ήταν ξανθός, με σπινθηροβόλο βλέμμα κι ωραίο πρόσωπο... Ο Σαμουήλ πήρε το δοχείο με το λάδι και τον έχρισε βασιλιά μπροστά στους αδερφούς του. Από τότε ο Θεός ήταν πάντα μαζί του.

Ο Δαβίδ βρέθηκε στην αυλή του Σαούλ να παίζει το ψαλτήρι και να τον ψυχαγωγεί. Έγινε πολύ φίλος με το γιο του βασιλιά, Ιωνάθαν, που αγαπούσε το Δαβίδ σαν τον εαυτό του. Έβγαλε μάλιστα το μανδύα που φορούσε και του τον έδωσε. Επίσης του έδωσε την πανοπλία, το ξίφος, το τόξο και τη ζώνη του. Ο Δαβίδ, καθώς ήταν έξυπνος και γενναίος, έφερνε σε πέρας με επιτυχία οποιαδήποτε αποστολή του ανέθετε ο Σαούλ. Έτσι, τον όρισε αρχηγό του στρατού του... Με τον καιρό έγινε τόσο αγαπητός στο λαό, ώστε οι άνθρωποι να τραγουδούν στους δρόμους: «Ο Σαούλ νίκησε χιλιάδες, μα ο Δαβίδ νίκησε μυριάδες!». Όλα αυτά έκαναν το Σαούλ να αισθανθεί ζήλια και μίσος κατά του Δαβίδ. Αρκετές φορές προσπάθησε να τον εξοντώσει. Ο Δαβίδ όμως σώθηκε χάρη στη βοήθεια του Θεού και του αδελφικού του φίλου Ιωνάθαν, ο οποίος προστάτευε το φίλο του από το φθόνο του πατέρα του. Για να γλιτώσει ο Δαβίδ δραπέτευσε, κρύφτηκε στα βουνά και έζησε ανάμεσα στους Φιλισταίους. Παρ' όλα αυτά, όταν ο Σαούλ κι οι γιοι του σκοτώθηκαν σε κάποια μάχη, ο Δαβίδ λυπήθηκε βαθύτατα. Μετά επέστρεψε στη χώρα και αναγνωρίστηκε βασιλιάς.

Όλες οι φυλές των Ισραηλιτών ήρθαν ... στο Δαβίδ στη Χεβρών και του είπαν: «Εμείς είμαστε σάρκα σου και αίμα σου...» ...κι εκείνος έκανε μαζί τους συμφωνία ενώπιον του Κυρίου.

Και έχρισαν το Δαβίδ βασιλιά του Ισραήλ. Ο Δαβίδ ήταν τριάντα ετών όταν έγινε βασιλιάς και βασίλεψε σαράντα χρόνια. Νίκησε τους Φιλισταίους και ένωσε όλες τις φυλές του Ισραήλ. Κατάφερε πολλές νίκες ενάντια σε όλους τους εχθρούς του λαού και επεξέτεινε τα σύνορα του κράτους. Έτσι, ο Δαβίδ γινόταν συνεχώς ισχυρότερος...

Εσύ είσαι, Κύριε, το

Όμως ο Δαβίδ έπεσε σε ένα μεγάλο λάθος. Ερωτεύθηκε μια παντρεμένη γυναίκα, τη Βηρσαβεέ. Για να την αποκτήσει, έστειλε το σύζυγό της στην πρώτη γραμμή της μάχης, ώστε να σκοτωθεί. Όταν το φριχτό σχέδιο πραγματοποιήθηκε, ο Δαβίδ έστειλε και την πήρε στο σπίτι του κι έγινε γυναίκα του και του γέννησε γιο. Τότε ... ο Κύριος έστειλε στο Δαβίδ τον προφήτη Νάθαν ... που τον έλεγξε σκληρά για το λάθος του. Ο Δαβίδ συναισθάνθηκε το βαρύ του αμάρτημα και συντετριμμένος ομολόγησε στο Νάθαν: «Αμάρτησα μπροστά στον Κύριο!».

Στο κέντρο περίπου της Παλαιστίνης, χτισμένη πάνω σ' ένα ύψωμα που οι τρεις πλευρές του περικλειόταν από κοιλάδες, βρισκόταν η πόλη των Ιεβουσαίων Ιερουσαλήμ. Οι κάτοικοί της πίστευαν ότι ήταν απόρθητη. Ωστόσο, ο Δαβίδ κυρίεψε το φρούριο τηςΣιών που ονομάστηκε στη συνέχεια «Πόλη Δαβίδ» ... και την έκανε πρωτεύουσα του νέου κράτους. Στη συνέχεια έχτισε κι άλλα οχυρωματικά έργα ... καθώς επίσης και την κατοικία του. Με μια θριαμβευτική πομπή μετέφερε και τοποθέτησε την Κιβωτό της Διαθήκης σε μια σκηνή δίπλα στο παλάτι του. Η Ιερουσαλήμ για τους Ισραηλίτες δεν ήταν μόνο η πρωτεύουσα του κράτους, αλλά και ιερή πόλη, όπου βασίλευε ο «χριστός» του Θεού βασιλιάς Δαβίδ.

Όταν ο βασιλιάς πέθανε, ... τον έθαψαν στην Πόλη Δαβίδ.

Η μεταφορά της Κιβωτού της Διαθήκης, τοιχογραφία του Θεοφάνη στη Μονή Σταυρονικήτα (16ος αι., Άγιον Όρος)

15. Οι Ψαλμοί, ποιήματα και τραγούδια για το Θεό

Το βιβλίο των Ψαλμών είναι μια συλλογή 150 ποιημάτων. Είναι το πιο γνωστό και αγαπητό βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης. Οι «Ψαλμοί» πήραν το όνομά τους από το ψαλτήρι, ένα δεκάχορδο μουσικό όργανο που συνόδευε το τραγούδι τους. Το βιβλίο των Ψαλμών συνδέθηκε με το όνομα του βασιλιά Δαβίδ, επειδή δεν ήταν μόνο μουσικός, αλλά είχε και τη φήμη σπουδαίου ποιητή. Τα ποιήματα των Ψαλμών ήταν βέβαια ύμνοι για τον ιουδαϊκό Ναό και τη Συναγωγή, αλλά έγιναν οι πιο αγαπητοί ύμνοι και για τη χριστιανική Εκκλησία. Σε κάθε χριστιανική ακολουθία απαγγέλλονται στίχοι ή ολόκληροι ψαλμοί. Ας γνωρίσουμε μερικούς πολύ χαρακτηριστικούς:

Σπλαχνίσου με, Θεέ, μες στην αγάπη σου
μες στην αμέτρητη ευσπλαχνία σου
συγχώρησε τα ανομήματά μου.
Πλύνε με ολόκληρον απ' την παράβαση μου.
Από την αμαρτία μου καθάρισε με.
Το ξέρω εγώ καλά το κρίμα μου,
το σφάλμα μου αδιάκοπα είναι
στα μάτια μου μπροστά.
Σ' εσένα, σ' εσένα προπαντός αμάρτησα,
κι ό,τι κακό, ενώπιον σου το έκανα...
Καθάρισέ με με ύσσωπο*
κι οι αμαρτίες μου θα εξαλειφθούν.
Πλύνε με, κι απ' το χιόνι λευκότερος θα γίνω.
Τις αμαρτίες μου παράβλεψε
κι εξάλειψε όλες τις παραβάσεις μου.
Φτιάξε μου, Θεέ, μια καθαρή καρδιά.

Ψαλμ 50

Α?νε?τε τόν Θεόν Αινείτε αυτόν ?ν ?χ? σάλπιγγος Α?νε?τε α?τόν ?ν ψαλτηρί? καί κιθάρα Α?νε?τε α?τόν ?ν τυμπάν? καί χορ? Α?νε?τε α?τόν ?ν χορδα?ς καί ?ργάν? Α?νε?τε α?τόν ?ν κυμβάλοις... Πάσα πνοή α?νεσάτω τόν Κύριον Ψαλμ 150

Σπλαχνίσου με, Θεέ, σπλαχνίσου με,
γιατί σ' εσένα ζήτησε η ψυχή μου καταφύγιο.
Στον ίσκιο απ' τις φτερούγες σου γυρεύω προστασία,
ώσπου να φύγει ο κίνδυνος.
Πήρε θάρρος η καρδιά μου, Θεέ μου,
πήρε κουράγιο η καρδιά μου...
Θα τραγουδήσω και θα παίξω μουσική.
Ηχήστε, ψαλτήρι και κιθάρα.
Θέλω εγώ τον ήλιο να ξυπνήσω.
Θα σε δοξολογήσω, Κύριε,
μπροστά σ' όλους τους λαούς,
θα σε υμνήσω ανάμεσα στα έθνη,
γιατί έλαμψε η αγάπη σου ως τον ουρανό
και η αλήθεια σου ως τα σύννεφα.
Φανερώσου στα ουράνια, Θεέ μου,
και σ' όλη τη γη ας απλωθεί η δόξα σου

Ψαλμ 56

Ευλόγησε, ψυχή μου, τον Κύριο,
κι όλη μου η ύπαρξη το άγιο όνομά του.
Ευλόγησε, ψυχή μου τον Κύριο,
και μην ξεχνάς όλες τις ευεργεσίες του.
Αυτόν που συγχωρεί όλα τα λάθη σου,
αυτόν που τις αρρώστιες σου γιατρεύει.
Αυτόν που λυτρώνει τη ζωή σου απ' τη φθορά,
που σε στολίζει με έλεος κι αγάπη...
Σκορπίζει ευεργεσίες ο Κύριος
και δικαιώνει εκείνους που αδικούνται.
Όπως σπλαχνίζεται ο πατέρας τα παιδιά του,
έτσι σπλαχνίζεται ο Κύριος εκείνους που τον σέβονται.
Ευλογείτε τον Κύριο όλα τα δημιουργήματά του σ' όλο το σύμπαν του!
Ευλόγησε κι εσύ ψυχή μου τον Κύριο!

Ψαλμ 102

Ψαλμ 103

1. Οργανώστε μια επίσκεψη στο ναό της ενορίας σας και συζητήστε με τον ιερέα σε ποιες ακολουθίες διαβάζονται ολόκληροι ψαλμοί.
2. Βρείτε ένα μουσικό κομμάτι ή συνθέστε ένα δικό σας που νομίζετε πως θα ταίριαζε με έναν από τους ψαλμούς του μαθήματος. Ζωγραφίστε ένα θέμα εμπνευσμένο από τους ψαλμούς ή κάποια από τις εικόνες τους.
3. Συζητήστε με το φιλόλογό σας για το ρόλο των ψαλμών στη διατήρηση της γλώσσας και της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας.

16. Σολομών, ο σοφός βασιλιάς του Ισραήλ

α) Ο Σολομών χρίεται βασιλιάς

Ο Δαβίδ όρισε διάδοχο του όσο ακόμα ζούσε. Ήταν ο Σολομών, ο γιος που είχε αποκτήσει με τη Βηρσαβεέ. Η χρίση του νέου βασιλιά έγινε με λαμπρότητα. Ο ιερέας Σαδώκ πήρε το κέρας του λαδιού από τη σκηνή και έχρισε το Σολομώντα. Μετά σάλπισαν με τη σάλπιγγα κι όλος ο λαός φώναξε: «Ζήτω ο βασιλιάς Σολομών»...

Όταν ο Δαβίδ αισθάνθηκε πως πλησίαζε ο καιρός να πεθάνει, έδωσε στο γιο του πολλές οδηγίες και συμβουλές. Η κυριότερη απ' όλες ήταν να ζει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού.

Κάποτε ο βασιλιάς πήγε στη Γαβαών να θυσιάσει... Τη νύχτα εκείνη ... του παρουσιάστηκε ο Κύριος, ο Θεός, σε όνειρο και του είπε: «Ζήτησέ μου τι θέλεις να σου δώσω». Ο Σολομών απάντησε: «Κύριε, εσύ έδειξες μεγάλη αγάπη ... στο Δαβίδ, τον πατέρα μου. Και τώρα, . Θεέ μου, εσύ έκανες βασιλιά εμένα . που είμαι πολύ νέος . και έτσι βρέθηκα επικεφαλής του εκλεκτού λαού σου. Δώσε μου, λοιπόν, Κύριε, τη σοφία που χρειάζομαι για να διοικώ το λαό σου και να διακρίνω τι είναι καλό και τι κακό γι' αυτούς, γιατί χωρίς αυτήν την ικανότητα ποιος θα μπορούσε να κυβερνήσει;».

Ο Θεός είχε δώσει στο Σολομώντα σοφία και γνώση πάρα πολύ μεγάλη και ασυνήθιστη ευρυμάθεια * . Κυβέρνησε, λοιπόν, το κράτος του με σύνεση για σαράντα χρόνια χαρίζοντας με τη βασιλεία του δύναμη και δόξα στη χώρα. Για να τη διοικεί καλύτερα, τη χώρισε σε δώδεκα περιοχές. Έχτισε όλες τις πόλεις που θα του χρησίμευαν για ν' αποθηκεύει τις προμήθειές του, τις πόλεις όπου θα στάθμευαν οι άμαξές του ... και θα έμεναν οι ιππείς του. Αποπεράτωσε όλες τις κατασκευές που είχε σχεδιάσει στην Ιερουσαλήμ, στο Λίβανο και σ' όλες τις άλλες χώρες της επικράτειάς του.Ο Σολομών συγκέντρωσε πολεμικές άμαξες και ιππικό... Κατασκεύασε, επίσης, πλοία στη Γασιών Γαβέρ ... λιμάνι στην Ερυθρά Θάλασσα ... πλοία που έκαναν μακρινά ταξίδια.

Η φήμη για τη σοφία και τη δύναμη του Σολομώντα εξαπλώθηκε σ' όλη την περιοχή. Ο βασιλιάς έκλεισε ειρήνη με όλους τους λαούς που συνόρευαν μαζί του και οι ισχυροί της εποχής επεδίωκαν να είναι σύμμαχοί του. Έτσι, οι Ισραηλίτες ... ζούσαν με ασφάλεια, καλλιεργώντας τ' αμπέλια τους και τις συκιές τους, από τη Δαν έως τη Βέερ - Σεβά, όσο βασίλευε ο Σολομών.

Ο Δαβίδ είχε ονειρευτεί να κτίσει ένα ναό για τον Κύριο. Ωστόσο, αυτός που έμελλε να πραγματοποιήσει το όνειρό του ήταν ο γιος του, ο Σολομών. Εφτά χρόνια χρειάστηκαν για την ολοκλήρωσή του. Ογδόντα χιλιάδες λατόμοι έκοψαν και πελέκησαν τις πέτρες. Ξυλεία μεταφέρθηκε από το όρος Λίβανο. Τριάντα χιλιάδες εργάτες δούλεψαν για το χτίσιμό του και τρισήμισυ χιλιάδες επιστάτες επέβλεπαν το έργο.

Ο Ναός χτίστηκε στο πιο ψηλό σημείο της Ιερουσαλήμ, πάνω στο λόφο Σιών, δίπλα στο παλάτι του βασιλιά. Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, ήταν ένα πέτρινο μακρόστενο κτίριο που χωριζόταν σε τρία τμήματα: τον πρόναο, τα Άγια και τα Άγια των Αγίων, όπου φυλασσόταν η Κιβωτός της Διαθήκης. Οι τοίχοι του Ναού ήταν ντυμένοι με ξύλο κέδρου. Κέδρινη ήταν και η σκεπή. Το κτίριο περιστοιχιζόταν από μεγάλη αυλή.

Τα εγκαίνια του Ναού έγιναν μέσα σε γενική συγκίνηση του λαού. Ο Σολομών στάθηκε μπροστά στο θυσιαστήριο του Κυρίου απέναντι σ' όλη την ισραηλιτική κοινότητα. Άπλωσε τα χέρια του στον ουρανό και είπε: «Κύριε, Θεέ του Ισραήλ, δεν υπάρχει Θεός όμοιος με σένα στον ουρανό πάνω κι εδώ κάτω στη γη. Τηρείς τη Διαθήκη σου με τους δούλους σου και δεν παύεις να τους αγαπάς... Ας είναι στραμμένο το βλέμμα σου πάνω σ' ετούτο το Ναό μέρα και νύχτα».

Μια ολόκληρη βδομάδα διήρκεσαν οι γιορτές. Από τότε και μετά η καρδιά του ισραηλιτικού λαού χτυπούσε στην Ιερουσαλήμ. Οι Ισραηλίτες, όπου κι αν ζούσαν, όταν ήθελαν να προσευχηθούν, στρέφονταν προς τη μεριά της ιερής τους πόλης όπου βρισκόταν ο Ναός του Κυρίου.

Δυστυχώς, όμως, η συγκέντρωση τόσο μεγάλης εξουσίας και δόξας έφθειρε το Σολομώντα. Έτσι, ... όταν γέρασε, λάτρεψε άλλους θεούς κι η καρδιά του δεν ήταν αφοσιωμένη στον Κύριο...

Όταν πέθανε, τον έθαψαν κοντά στον πατέρα του στην Πόλη Δαβίδ.

Τα βιβλία της Σοφίας Σ' όλους τους λαούς της εποχής, όπως και στον Ισραήλ, αναπτύχθηκε ένα ιδιαίτερο φιλολογικό είδος, η Σοφία. Πρόκειται για συλλογές παροιμιών, γνωμικών, συμβουλών κ.ά. που αναφέρονται σε πρακτικά θέματα της καθημερινής ζωής κι επιχειρούν να απαντήσουν στο ερώτημα «πώς πρέπει να ζούμε;». Τέτοια «σοφιολογικά» έργα υπάρχουν και στην Παλαιά Διαθήκη. Είναι τα πέντε από τα 7 Ποιητικά - Διδακτικά βιβλία της: Ιώβ, Παροιμίαι, Εκκλησιαστής, Σοφία Σολομώντος και Σοφία Σειράχ. Εξαιτίας της πολυθρύλητης σοφίας του βασιλιά Σολομώντα τα περισσότερα απ' αυτά (Παροιμίαι, Εκκλησιαστής, Σοφία Σολομώντος) αποδόθηκαν σ' αυτόν.

Ο Ναός του Σολομώντα. (αναπαράσταση)