Ιστορία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Α, Β, Γ Γυμνασίου)
Η περίοδος της Φραγκοκρατίας (1204-1453) Η προεπαναστατική περίοδος (1453-1821) Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος
ΕΝΟΤΗΤΑ 2: Η περίοδος της Φραγκοκρατίας (1204-1453)

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ

  • Η περίοδος που ξεκινά με την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Φράγκους (1204) και καταλήγει στην Άλωση της Πόλης από τους Τούρκους (1453) χαρακτηρίζεται από πολιτιστικές ανταλλαγές που στάθηκαν εξαιρετικά γόνιμες, καθώς συναντήθηκαν δύο πολιτισμοί που είχαν πίσω τους μια μεγάλη και διαφορετική παράδοση. Τα περισσότερα έργα της περιόδου είναι ποιητικά και γράφονται στη δημώδη γλώσσα.

  • Στα σημαντικότερα έργα της περιόδου ανήκουν το Χρονικόν του Μορέως και τα βυζαντινά έμμετρα ιπποτικά μυθιστορήματα, που θεωρούνται προδρομικά του μυθιστορήματος στην Ελλάδα. Μεγάλη γλωσσική αξία έχουν και οι διηγήσεις για ζώα που έχουν διδακτικό και αλληγορικό χαρακτήρα και ήταν πολύ διαδεδομένες αυτή την εποχή.

Ασκήσεις – Θέματα για συζήτηση

1.«Ο Πουλολόγος περιέχει ένα πλήθος λαϊκότροπων ορνιθολογικών παρατηρήσεων αντλώντας κατά ένα μέρος από το θησαυρό των παραδόσεων του ελληνικού λαού, αλλά και από τη μυθολογική παράδοση» (H. G. Beck, Ιστορία της Βυζαντινής Δημώδους Λογοτεχνίας, μτφρ. N.Eideneier, MIET, Αθήνα 1993 β΄ εκδ., σελ. 271). Με βάση τα παραπάνω να συσχετίσετε το έργο αυτό με τους Όρνιθες του Αριστοφάνη, που διδάσκεστε στη Γ΄ Γυμνασίου, αναζητώντας κάποια μεταξύ τους κοινά στοιχεία (λ.χ. ανθρωπομορφισμό, στοιχείο του γάμου, έμμεση κριτική στον κόσμο των ανθρώπων, στοιχεία ορνιθολογίας).

2. Πολλοί σύγχρονοι δημιουργοί κόμικς (Αρκάς κ.ά.) επιλέγουν πουλιά ή ζώα για να σατιρίσουν τα ελαττώματα των ανθρώπων. Να παρουσιάσετε τέτοια σκίτσα με τις λεζάντες τους στην τάξη σας.

Βιβλιογραφία

  1. Beck, H.-G. (1988). Ιστορία της βυζαντινής δημώδους λογοτεχνίας. Μετάφραση N. Eideneier. Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

  2. Δημαράς, Κ. Θ. (1975). Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. ΣΤ΄  έκδοση. Αθήνα: Ίκαρος, 65-85.

  3. Καλαματιανός, Γ.Ν. (χ.χ.). Σύντομη Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Ι' έκδοση. Εστία, 23-27.

  4. Πολίτης, Λ. (1978). Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 47-64.

  5. Tonnet, Η. (1999). Ιστορία του ελληνικού μυθιστορήματος. Μετάφραση Μ. Καραμάνου. Αθήνα: Πατάκης.

  6. Τσαβαρή, Ι. (1987). Ο πουλολόγος. Κριτική έκδοση με εισαγωγή, σχόλια και λεξιλόγιο. Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. Ειδικότερα το κεφάλαιο «Η ελληνική παράδοση», Β΄, Γραμματολογικά προβλήματα, 113-117.

  7. Vitti, Μ. (2003). Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Μετάφραση Μ. Ζορμπά, θεώρηση του συγγραφέα, απόδοση Ε. Ι. Μοσχονά. Αναθεωρημένη έκδοση. Αθήνα: Οδυσσέας, 47-69.

❅