Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Β Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ: Εισαγωγή Γιάννης Ρίτσος, "Τ' άσπρο ξωκλήσι" Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος

Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ  Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου]

Στην εκκλησία Στην εκκλησία (ανάγνωση) [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]

         Το ποίημα γράφτηκε το 1912 και αναφέρεται στην ελληνορθόδοξη εκκλησιαστική τελετουργία, η σοβαρότητα και η λαμπρότητα της οποίας θυμίζουν στον Αλεξανδρινό ποιητή την ένδοξη εποχή του Βυζαντίου.

Tην εκκλησίαν αγαπώ - τα εξαπτέρυγά της,
τ' ασήμια των σκευών, τα κηροπήγιά της,
τα φώτα, τες εικόνες της, τον άμβωνά της.

Εκεί σαν μπω, μες σ' εκκλησία των Γραικών·
με των θυμιαμάτων της τες ευωδίες,
μες τες λειτουργικές φωνές* και συμφωνίες,*
τες μεγαλοπρεπείς των ιερέων παρουσίες
και κάθε των κινήσεως τον σοβαρό ρυθμό -
λαμπρότατοι μες στων αμφίων τον στολισμό -
ο νους μου πηαίνει* σε τιμές μεγάλες της φυλής μας,
στον ένδοξό μας Βυζαντινισμό.*

Κ.Π. Καβάφης, Ποιήματα, τόμ. 1, Ίκαρος

img


* λειτουργικές φωνές: εκκλησιαστικές ψαλμωδίες * συμφωνίες: ψαλμωδίες από πολλούς ψάλτες * πηαίνει: πηγαίνει (ιδιωματικός τύπος) * Βυζαντινισμός: ακμή και λαμπρότητα του Βυζαντίου

Η ελληνική θρησκευτική παράδοση σε λογοτεχνικά κείμενα [πηγή: Μυριόβιβλος]  Ν. Καρούζος, «Η ορθοδοξία»  Η. Βενέζης, «Η Θεοσκέπαστη»  Ζωή Καρέλλη, «Τα Εικονίσματα ΙΙΙ» (ανάγνωση)[πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]

 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1

Τι εντυπωσιάζει τον ποιητή από την ελληνορθόδοξη τελετουργία; Γιατί ανακαλεί στη μνήμη του το Βυζάντιο;

Ένα ταξίδι στην πρώιμη βυζαντινή αυτοκρατορία [πηγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού]  Ο πολιτισμός του Βυζαντίου. Εικαστικές Τέχνες και Μουσική [Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία Β' Γυμνασίου]  Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης [πηγή: Οδυσσέας. Πολιτιστική Πύλη του Υπουργείου Πολιτισμού]

 
2

Ποια λειτουργικά στοιχεία της χριστιανικής τελετουργίας δίνουν την αίσθηση της μεγαλοπρέπειας και γιατί;

Το Άγιο Πνεύμα στη θεολογία και την τέχνη (εικόνες) [πηγή: Μυριόβιβλος]  Το θείο Πάθος και η Ανάσταση στη βυζαντινή ζωγραφική (εικόνες) [πηγή: Μυριόβιβλος]  Η Ορθοδοξία στη Μέση Ανατολή [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]

 
3

Ποιες γλωσσικές ιδιοτυπίες εντοπίζετε στο ποίημα και πώς αυτές δικαιολογούνται;

 

 

Γιώργος Σικελιώτης, Μετέωρα, μονή Βαρλαάμ

Γιώργος Σικελιώτης, Μετέωρα, μονή Βαρλαάμ