Φυσικά ΣΤ' Δημοτικού - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Κεφάλαιο 1.Ενέργεια Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος
Εικόνα
«Φυσικά» ΣΤ' Δημοτικού
Ερευνώ και Ανακαλύπτω
Βιβλίο Μαθητή
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΚΡΙΤΕΣ·ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ

 

 

 

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ

 

ΦIΛOΛOΓlKH ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

 

 

 

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ &

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΥΠΟΕΡΓΟΥ

 

ΕΞΩΦΥΛΛΟ

 

ΠΡΟΕΚΤΥΠΩΤIΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

Εμμανουήλ Γ. Αποστολάκης, Εκπαιδευτικός

Ελένη Παναγοπούλου, Εκπαιδευτικός

Σταύρος Σάββας, Εκπαιδευτικός

Νεκτάριος Τσαγλιώτης, Εκπαιδευτικός

Γιώργος Πανταζής, Εκπαιδευτικός

Σοφοκλής Σωτηρίου, Εκπαιδευτικός

Βασίλης Τόλιας, Εκπαιδευτικός

Αθηνά Τσαγκογέωργα, Εκπαιδευτικός

Γεώργιος Θ. Καλκάνης, Καθηγητής Φυσικής στο Π. Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών*

 

Περσεφόνης Πέτρος, Φυσικός, αναπλ. καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών

Κοτσακώστα Μαρία, Σχολική σύμβουλος
Καμήλος Νικόλαος, Δάσκαλος

 

Ευάγγελος Γκιόκας, Σκιτσογράφος - Εικονογράφος

 

Κυριακή Πετρέα, Φιλόλογος

Βεατρίκη Μακρή, Φιλόλογος

 

 

Πέτρος Μπερερής, Σύμβουλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Αν. Πρόεδρος του Τμήματος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Π.Ι.

 

 

Μιχάλης Μανουσάκης, Εικαστικός Καλλιτέχνης

 

Μάκης Μαζαράκος

Βασίλης Τζάνογλος

* συμμετείχε στη συγγραφή του πρώτου μέρους (1/3) του διδακτικού πακέτο.


Γ΄ Κ.Π.Σ. / ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ / Ενέργεια 2.2.1 / Κατηγορία Πράξεων 2.2.1.α:
«Αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και συγγραφή νέων εκπαιδευτικών πακέτων»
Πράξη με τίτλο: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟYΤΟ
Μιχάλης Αγ. Παπαδόπουλος
Ομότιμος Καθηγητής του Α.Π.Θ
Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

«Συγγραφή νέων βιβλίων και παραγωγή
υποστηρικτικού εκπαιδευτικού υλικού με
βάση το ΔΕΠΠΣ και τα ΑΠΣ για το Δημοτικό
και το Νηπιαγωγείο»

Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου
Γεώργιος Τύπας
Μόνιμος Πάρεδρος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου
Γεώργιος Οικονόμου
Μόνιμος Πάρεδρος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Έργο συγχρηματοδοτούμενο 75% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και 25% από εθνικούς πόρους.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗΣ

Λογότυπο ΕΣΠΑΗ επανέκδοση του παρόντος βιβλίου πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών & Εκδόσεων «Διόφαντος» μέσω ψηφιακής μακέτας, η οποία δημιουργήθηκε με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ / ΕΠ «Εκπαίδευση & Διά Βίου Μάθηση» / Πράξη «ΣΤΗΡΙΖΩ».

Οι διορθώσεις πραγματοποιήθηκαν κατόπιν έγκρισης του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

 



Εμμανουήλ Αποστολάκης, Ελένη Παναγοπούλου, Σταύρος Σάββας, Νεκτάριος Τσαγλιώτης,

Βεατρίκη Μακρή, Γιώργος Πανταζής, Κυριακή Πετρέα, Σοφοκλής Σωτηρίου,

Βασίλης Τόλιας, Αθηνά Τσαγκογέωργα, Γεώργιος Καλκάνης

 

ΑΝΑΔΟΧΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ»Εικόνα

Η συγγραφή και η επιστηµονική επιµέλεια του βιβλίου πραγµατοποιήθηκε
υπό την αιγίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου




«Φυσικά» ΣΤ' Δημοτικού
Ερευνώ και Ανακαλύπτω
Βιβλίο Μαθητή























ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»




ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ
Art Today, Zedcor Inc: ανεμόμυλος, ψάρια, αστροναύτης, ανθρακωρύχος, ουράνιο τόξο, Corbis: κτήριο , λιοντάρια, φάλαινα, σπερματοζωάριαωάριο, Corel Corporation: γερανοί, ψησταριά, κάκτος, κορίτσι, δεινόσαυρος, πρόβατα, λιοντάρι, δύτες, ορειβάτες, εργοστάσιο, Earth Base Inc: πυρηνική έκρηξη, παραλία, IMSI, Master Photos Collection: λουλούδι, εξέδρα πετρελαίου, άλογα, τίγρης, λίμνη, Kordic: σκουλήκι, νυχτερίδα, αράχνη, NASA: ηλιακό σύστημα , Nature and Science Ltd: έντομο πράσινο, Photodisc Inc: εργοστάσιο, αμυγδαλιά, αγελάδα, δύτης, αιμοδοσία, Photos.com: σκαραβαίος, βαρέλια, ανεμογεwήτρια, κύμα, όλες , διυλιστήρια, γέμισμα ρεζερβουάρ, εργάτης, αγωγοί, φορτηγό, δείκτης βενζίνης, ανθρακωρύχος, μολύβι, δαχτυλίδι, τρένο, σεντούκι, αναμμένα κάρβουνα, κράνος, μπουκάλες, εστία φ.α. , αγωγοί, δεξαμενές, μετρητής, φιάλες, φανοστάτες, όλες εκτός από το εργοστάσιο , φράγμα, οθόνη, εκτυπωτής, κασετόφωνο, φορητός Η/Υ, βιοκλιματικό κτήριο, όλες, όλες , κατσαρόλα, τσαγιέρα , ποτήρια, αερόστατα , σύwεφα, θερμοκήπιο, αστέρια, διαστημικό λεωφορείο, αστροναύτης, πέτρα, πεταλούδα, όλες εκτός από τα ρομπότ, μικροσκόπιο, φελλός, αετός, καμήλες, πιγκουίνος, καρχαρίας, γατόπαρδος, αρκούδα, σκύλος, μέδουσα, αράχνη , κάβουρας, σαλιγκάρι, σφουγγάρι, καλαμάρι, μύδια, όλες εκτός από το δεινόσαυρο , ποντίκι, σκίουρος, ελέφαντες, άλογο, φάλαινα , δελφίνι, πίθηκοι, όλες , μπουκάλα , γυναίκα, απαγορευτικό, τσιγάρο, φιάλη αίμα, πιεσόμετρα, καρδιά , ποδήλατα, αθλήτρια, πιεσόμετρο , φιάλη αίμα , ψυγείο, πυξίδα, πυξίδα, πυξίδα, πουλιά , ΑΤΜ, ποδήλατο , παραβολικός καθρέmης, λουκέτο , κιμωλία, αυγά, λεμόνια , σταλακτίτες, γιατροί , στηθοσκόπιο, ένεση, αγόρι, χέρια , σύριγγες , φάρμακα , γιατρός, ζευγάρια ανθρώπων, παιδιά , έγκυος, άλογα, ελέφαντες, ανδρόγυνο, οικογένεια, κοιλιά εγκύου, Photovault, Warmher Krutein Productions Inc: μέλισσα, Stock Directory, Ideal Photo ΑΕ: παγόβουνο, κίτρινο λιβάδι, ψάρι, κολυμβητής, έμβρυο, μητέρα, σταγόνα, πεταλούδα, εργάτης, μυρμήγκι, Sciencephotos: πιεσόμετρο, κτήριο, φυτοπλαγκτόν, στόματα, καρδιογράφημα, τεστ κοπώσεως, γάλα, πνεύμονες, πιεσόμετρο χειρός, τρεις φωτεινές ακτίνες, μικρόβιο, ένεση, διαίρεση ωαρίου, εξωσωματική γονιμοποίηση, έμβρυα, έγκυος τρώει, Γιαννέλος Γ.: γάιδαρος, Διαδίκτυο: httΡ://www.esΡacίοeχterίοr.net/et.htmlεξωγήινος, www.addu.edu.ph/colleges/rstc/gallery/image/ms .jpg κύπαρο, www.innoquip.nl/ECG_on_PocketPC_patient.jpg ηλεκτροκαρδιογράφημα, ΔΕΗ: εργοστάσιο, ΔΕΠΑ: εγκαταστάσεις φ.α., Ρεβυθούσα, εργάτες, αγωγός , Δήμος Αθηναίων: Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Εκδόσεις Πατάκη: κάπαρη, Αθήνα, Δήμος Αθηναίων: πίνακας ρύπων, Εκδόσεις Αλκυών: αχινός, καμουφλάζ ψαριών, ΕΥΔΑΠ: εργαστήριο, Πυροσβεστικό Σώμα: πυρκαγιά, Υπουργείο Πολιτισμού: Πήγασος, κένταυρος



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Εισαγωγή

1. Πηγές ενέργειας
2. Σχεδόν όλη η ενέργεια προέρχεται από τον Ήλιο
3. Πετρέλαιο: από το υπέδαφος στο σπίτι μας
4. Επεξεργασία του αργού πετρελαίου
5. Το πετρέλαιο ως πηγή ενέργειας
6. Το πετρέλαιο ως πρώτη ύλη
7. Ορυκτοί άνθρακες: ένα πολυτιμο στερεό
8. Οι ορυκτοί άνθρακες ως πηγή ενέργειας
9. Φυσικό αέριο: ένα πολύτιμο αέριο
10. Το φυσικό αέριο ως πηγή ενέργειας
11. Ανανεώσιμες και μη πηγές ενέργειας
12. Oικονομία ενέργειας
13. Το παιχνίδι της ενέργειας

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ - ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ

Εισαγωγή
1. Μετάδοση της θερμότητας με αγωγή
2. Μεταφορά της θερμότητας με ρεύματα
3. Διάδοση της θερμότητας με ακτινοβολία

ΕΜΒΙΑ - ΑΒΙΑ

Εισαγωγή
1. Χαρακτηριστικά της ζωής
2. Το κύτταρο

ΦΥΤΑ

Εισαγωγή
1. Φωτοσύνθεση
2. Αναπνοή - Διαπνοή

ΖΩΑ

Εισαγωγή
1. Ασπόνδυλα
2. Σπονδυλωτά
3. Θηλαστικά
4. Προσαρμογή των ζώων στο περιβάλλον

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Εισαγωγή
1. Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα
2. Οικοσυστήματα και άνθρωπος

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Εισαγωγή
1. Η αναπνοή
2. Αναπνοή και υγεία

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Εισαγωγή
1. Η καρδιά
2. Μικρή και μεγάλη κυκλοφορία
3. Το αίμα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ

Εισαγωγή
1. Ο μαγνήτης
2. Από τον ηλεκτρισμό στο μαγνητισμό
3. Από το μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό

 

ΦΩΣ

Εισαγωγή
1. Διάθλαση
2. Χρώματα
3. Μάτι

 

ΟΞΕΑ - ΒΑΣΕΙΣ - ΑΛΑΤΑ

Εισαγωγή
1. Στα ίχνη των οξέων, των βάσεων και των αλάτων
2. Τα οξέα και οι βάσεις στην καθημερινή ζωή

 

ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Εισαγωγή
1. Μικρόβια
2. Πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών

 

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΤΗΜΑ

Εισαγωγή
1. Η αρχή της ζωής
2. Η ανάπτυξη του εμβρύου

 


Από το μαγευτικό μικρόκοσμο που μας αποκαλύπτουν τα μικροσκόπια ώς τον πολύ μακρινό κόσμο των άστρων που μελετάμε με τα τηλεσκόπια ο κόσμος μας υπακούει σε κανόνες που προσπαθούμε να μελετήσουμε και να κατανοήσουμε. Οι γνώσεις που αποκτάμε μας
βοηθούν να παρεμβαίνουμε στο περιβάλλον, να επινοούμε τεχνικές και να κατασκευάζουμε μηχανές που διευκολύνουν την καθημερινότητά μας και πολλές φορές σώζουν ακόμα και ανθρώπινες ζωές. Με τις γνώσεις αυτές διατυπώνουμε θεωρίες, με τις οποίες ερμηνεύουμε άλλα φαινόμενα που δεν είναι εύκολο να μελετήσουμε ούτε με τα πιο εξελιγμένα όργανα παρατήρησης.
Το βασικό εργαλείο για τη μελέτη του κόσμου που μας περιβάλλει είναι η επιστημονική μέθοδος. Με το πολύτιμο αυτό εργαλείο, τη μεθοδική παρατήρηση, χτίσαμε όλη τη γνώση στην οποία στηρίζεται ο πολιτισμός μας.
Αυτό το πολύτιμο εργαλείο, την επιστημονική μέθοδο, προσπαθούν να σου μεταδώσουν τα βιβλία της σειράς «Ερευνώ και Ανακαλύπτω». Με τη βοήθειά τους και την καθοδήγηση της δασκάλας ή του δασκάλου σου θα μελετάς τα φυσικά φαινόμενα, θα θέτεις ερωτήματα και θα διατυπώνεις υποθέσεις. Με πειράματα και μεθοδικές παρατηρήσεις θα ελέγχεις αν οι υποθέσεις σου είναι σωστές.
Θα συζητάς και θα συγκρίνεις τις παρατηρήσεις σου με αυτές των συμμαθητών και συμμαθητριών σου και θα καταλήγεις σε συμπεράσματα που θα επιβεβαιώνουν ή θα απορρίπτουν τις υποθέσεις σου και θα σε οδηγούν σε νέες.
Εικόνα
Βασικός βοηθός στην προσπάθειά σου να ερευνήσεις μεθοδικά τα φαινόμενα του κόσμου που μας περιβάλλει, εκτός από τη δασκάλα ή το δάσκαλό σου, θα είναι και το Τετράδιο Εργασιών. Σε αυτό θα βρίσκεις τις οδηγίες για τα πειράματα που θα κάνεις όλη τη χρονιά, σε αυτό θα σημειώνεις παρατηρήσεις και συμπεράσματα. Τα πειράματα που περιγράφει θα τα ολοκληρώνεις στο σχολείο, μπορείς όμως να τα επαναλαμβάνεις και στο σπίτι.
Εγώ τι ρόλο παίζω;

Το βιβλίο του μαθητή περιλαμβάνει κείμενα σχετικά με τα φαινόμενα που μελετάς στο σχολείο. Κείμενα για επιστημονικές ανακαλύψεις, μύθους και λογοτεχνικά αποσπάσματα, περιγραφές για κατασκευές και εξηγήσεις για «περίεργες» κατασκευές, ακόμη και κόμικς διασκεδαστικά...
Για να έχουν οι «ανακαλύψεις» σου ενδιαφέρον, ένα βασικό κανόνα πρέπει να τον σεβαστείς. Μη βιάζεσαι να διαβάσεις τα κείμενα στο βιβλίο του μαθητή, γιατί θα χάσεις τη μαγεία, τη μαγεία της ανακάλυψης. Όσο ενδιαφέροντα και αν βρίσκεις τα κείμενα, πρέπει να έχεις υπομονή και να τα διαβάζεις, αφού πρώτα ολοκληρώσεις την ερευνητική δουλειά στο τετράδιο εργασιών. Θα καταλήγεις πρώτα στα συμπεράσματά σου και μετά μπορείς να διαβάζεις το βιβλίο του μαθητή. Θα το μελετάς, όποτε βρίσκεις χρόνο και πάντα αφού ολοκληρώσεις τα πειράματά σου.

Και κάτι ακόμη... πολύ σημαντικό. Μην προσπαθήσεις να μάθεις τα κείμενα απ' έξω. Θα σε κουράσουν χωρίς λόγο. Η μαγεία των φυσικών επιστημών, η μαγεία της ανακάλυψης δε χρειάζεται αποστήθιση, χρειάζεται κέφι, μεράκι, υπομονή και επιμονή...