|
Μίλτος Σαχτούρης (γεν. 1919)
|
Ὁ Ἐλεγκτής* |
Ἕνας μπαξές γεμάτος αἷμα
|
εἶν' ὁ οὐρανός
|
|
καί λίγο χιόνι
ἔσφιξα τά σκοινιά μου
πρέπει καί πάλι νά ἐλέγξω
τ' ἀστέρια
ἐγώ
κληρονόμος πουλιῶν
πρέπει
ἔστω καί μέ σπασμένα φτερά1
νά πετάω.
|
(Τά φάσματα ἤ ἡ χαρά στόν ἄλλο δρόμο, 1958)
|
*Οι τίτλοι στον Σαχτούρη είναι συνήθως ουσιαστικά συνοδευόμενα από ένα οριστικό άρθρο (βλ. Το ψωμί, Η Αποκριά, Ο στρατιώτης ποιητής, ΚΝΛ Γ' Γυμνασίου, Β ' και Γ ' Λυκείου, αντίστοιχα)· αυτός είναι ένας τρόπος για να ορίσει ο ποιητής τον χώρο του, ώστε να προετοιμαστεί ο αναγνώστης της ποίησής του για την είσοδο στον μαγικό του κόσμο, όπου κατά κανόνα παρακολουθεί μια παράξενη και ωστόσο γοητευτική μικρή ποιητική ιστορία.
- Το θέμα του ποιητή με τα σπασμένα φτερά χαρακτηριστικό στην ποίηση· απαντά στον Καρυωτάκη:
Έχω κάτι σπασμένα φτερά (Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα, Ελεγεία 1927)
και στον Μπωντλαίρ (Άλμπατρoς), όπου ο ποιητής ταυτίζεται με το πουλί άλμπατρος:
σαν έρθει εξόριστος στη γη και στην οχλοβοή
μες στα γιγάντια του φτερά χάνει τα βήματά του.
(Μτφρ. Αλέξ. Μπάρας, βλ. ΚΝΛ, Β' Λυκείου).
|
 Σχόλιο
Η ευθύνη του ποιητή συνίσταται στο να καθιστά δυνατή την επικοινωνία με τον ουρανό. Έστω και με φτερά σπασμένα ο ποιητής ως ελεγκτής οφείλει να ελέγχει το φως των αστεριών σε ένα ουρανό που είναι ασφαλώς μία δύσκολη υπόθεση (γεμάτος αίμα και λίγο χιόνι), επειδή αυτό υπαγορεύει η ίδια του η φύση του ως κληρονόμου πουλιών.
Στο ποίημα συναντάμε το πάγιο στην ποίηση του Σαχτούρη αίτημα για ουρανό· η ευθύνη του ποιητή συνίσταται στη δικαίωση του αιτήματος αυτού, που είναι για τον Σαχτούρη ένα πανανθρώπινο αίτημα: Ας μη το κρύβουμε / διψάμε για ουρανό, (βλ. Το ψωμί, ΚΝΛ, Γ' Γυμνασίου, σ. 356).
 Ερωτήσεις
-
Ποια είναι η ευθύνη του ελεγκτή; Ποια στοιχεία μας επιτρέπουν να τον ταυτίσουμε με τον ποιητή;
- Πώς αντιλαμβάνεσθε την εικόνα που περιγράφεται από τον στίχο, έσφιξα τα σχοινιά μου;
Εργασία
Διαβάστε το ποίημα του Σαχτούρη Ο Συλλέκτης και εξετάστε το συγκριτικά με τον Ελεγκτή.
Μίλτος Σαχτούρης
Ὁ Συλλέκτης |
Μαζεύω πέτρες γραμματόσημα
πώματα ἀπό φάρμακα σπασμένα γυαλικά
πτώματα ἀπό τόν οὐρανό
λουλούδια
κι ὅ,τι τό καλό
σ' αὐτό τόν ἄγριο κόσμο
κινδυνεύει |
ψηλά κοιτάζω σάν χαρταετός
ὁ Σταυραϊτός νά φεύγει
ἀγγίζω δίχως φόβο ἠλεκτροφόρα σύρματα
αὐτά δέ μέ ἀγγίζουν |
ὁ ἥλιος μαζεύει τίς ἡμέρες μου
γελώντας |
μονάχα ἡ ψυχή στ' αὐτί μου
ψιθυρίζει λέγοντας:
σκοτείνιασε σκοτείνιασες
γιατί;
δέν εἶσαι τρομαγμένος;
|
| (Το σκεῦος, 1971) |
«Ο μικρός αετός», έργο του Διαμαντή Διαμαντόπουλου.
|
