Νεοελληνική Λογοτεχνία (Γ Λυκείου Ανθρωπιστικών Σπουδών) - Βιβλίο Μαθητή
|
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
T
Το βιβλίο αυτό έρχεται να καλύψει διδακτικά τη «Νεοελληνική Λογοτεχνία», ανεξάρτητο μάθημα στη Θεωρητική Κατεύθυνση της Γ ' τάξης του Ενιαίου Λυκείου και μάθημα Επιλογής στη Θετική Κατεύθυνση. Ως ανεξάρτητο μάθημα η «Νεοελληνική Λογοτεχνία» έπρεπε να διαφοροποιηθεί από τα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας που διδάσκονται στα «Νέα Ελληνικά» της Γενικής Παιδείας. Σκοπός του μαθήματος εδώ είναι να οδηγήσει το μαθητή σε μια συστηματικότερη γνωριμία και ουσιαστικότερη σχέση με τη λογοτεχνία αλλά και με τον τρόπο της θεώρησης και της ανάγνωσής της. Για το λόγο αυτό, διαμορφώθηκε ένα ιδιαίτερο περιεχόμενο για το μάθημα στο πλαίσιο του ευρύτερου Προγράμματος Σπουδών. Σύμφωνα με το ιδιαίτερο αυτό περιεχόμενο, η διαφοροποίηση του μαθήματος συνίσταται στα εξής: Από τα ποιητικά κείμενα επιλέχτηκαν Ο Κρητικός του Διονυσίου Σολωμού και Η Σονάτα του Σεληνόφωτος του Γιάννη Ρίτσου. Από τα πεζά Το Αμάρτημα της Μητρός μου του Γεωργίου Βιζυηνού, το Όνειρο στο Κύμα του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη και η Ιστορία ενός Αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα. β) Παρουσιάζονται θέματα της λογοτεχνίας ή θεματικές ενότητες. Στο βιβλίο παρουσιάζεται το θέμα «Ποιήματα για την Ποίηση».γ) Εξετάζονται προσωπογραφίες λογοτεχνών με περισσότερα κείμενά τους, ώστε να δίνεται με τρόπο εναργέστερο η εικόνα τους. Με το πνεύμα αυτό στο βιβλίο παρουσιάζονται: «Η ποιήτρια Κική Δημουλά» και «Σελίδες του Γιώργου Ιωάννου». Έτσι τελικά το βιβλίο απαρτίζεται από οκτώ συνολικά ενότητες, τέσσερις για την ποίηση (Α' μέρος) και τέσσερις για την πεζογραφία (Β ' μέρος), που αποτελούν και τη διδακτέα ύλη*. δ) Δίνονται σε Παράρτημα (Γ ' μέρος) ποικίλα συνοδευτικά κείμενα, δοκιμιακά ή λογοτεχνικά παράλληλα. Τα κείμενα αυτά δεν αποτελούν αντικείμενο διδασκαλίας, αλλά μαζί με το σχολιασμό των κυρίως κειμένων**, φωτίζουν περισσότερο την κάθε διδασκόμενη ενότητα και δίνουν στοιχεία που ενδεχομένως βοηθούν τη διδασκαλία στην τάξη, καθώς και την καλύτερη προσέγγιση της λογοτεχνίας γενικότερα. Είναι φυσικό να αναρωτηθούν ορισμένοι για τις επιλογές των κειμένων, των θεμάτων, των προσώπων, των σχολίων, των ερωτήσεων ή ακόμα και για το γενικό σχεδιασμό του βιβλίου. Πράγματι, οι επιλογές θα μπορούσαν να είναι άλλες ή άλλες και στις περιπτώσεις αυτές δεν είναι δυνατό να υπάρξει ομοφωνία. Ο σχεδιασμός και οι συγκεκριμένες επιλογές έγιναν με στόχο να δοθεί στο βιβλίο μια πολυφωνική αρμονία, και ειδικότερα: Να δοθούν —κυρίως— αξιόλογα λογοτεχνικά κείμενα, που συνιστούν και το κατεξοχήν μορφωτικό αγαθό. Να συγκεραστεί το κλασικό και το καθιερωμένο με το νεότερο. Να δοθεί ποικιλία περιεχομένων και γραφής. Να συνυπάρξουν το περισσότερο με το λιγότερο δύσκολο και απαιτητικό κείμενο, η αντρική και η γυναικεία φωνή, η διαφορετική ιδεολογική προέλευση. Τέλος, στην επεξεργασία των κειμένων, να συνδυαστεί η φιλολογική όραση με την πιο ελεύθερη ερμηνευτική προσέγγιση. Αυτό που θα πρέπει ιδιαίτερα να τονιστεί είναι ότι το βιβλίο αυτό σχεδιάστηκε ως το πρώτο μιας σειράς. Θα ακολουθήσουν και άλλα με διαφορετικά κάθε φορά έργα, θέματα, ρεύματα, πρόσωπα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Η προοπτική, δηλαδή, είναι να δημιουργηθεί ένα Βιβλίο-Περιοδικό, το περιεχόμενο του οποίου θα ανανεώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Έτσι η λογοτεχνία του σχολικού εγχειριδίου δεν μεταβάλλεται σε «μουσειακό απολίθωμα» που διαιωνίζεται. Με την προοπτική αυτή αμβλύνονται και οι τυχόν διαφωνίες ως προς τις επιλογές, ενώ η αλλαγή των περιεχομένων θα δίνει τη δυνατότητα να καλύπτεται ένα συνεχώς διευρυνόμενο λογοτεχνικό φάσμα. Μια τέτοια σειρά βιβλίων θα αναβαθμίσει, πιστεύουμε, τη σπουδή της λογοτεχνίας στην εκπαίδευση. |
|
* Τα κείμενα που αποτελούν τη διδακτέα ύλη (ποιητικά και πεζά) τυπώθηκαν στο πολυτονικό σύστημα, επειδή αυτό ήταν το τονικό σύστημα των εγκύρων εκδόσεων, τις οποίες χρησιμοποιήσαμε. ** Συνθετότερα κείμενα, όπως π.χ. Ο Κρητικός του Διονυσίου Σολωμού απαιτούσαν πλουσιότερο σχολιασμό, σχετικό με την παράδοση του κειμένου, τον οποίο θεωρήσαμε αναγκαίο να συμπεριλάβουμε ως πληροφοριακό υλικό. |